Իսլամը հայ մատենագրութեան մէջ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ժ. Տասներորդ մոլորութիւն այլազգեաց ։
       Որ զպիղծ կենդանին ոչ ընտրեն. այլ զամենայն անխտիր ուտեն, բաց ի խոզէն։
       * զանազանութիւն սուրբ եւ անսուրբ կենդանեաց եդ Աստուած ի բնական օրէնս եւ ի գիրս Մովսէսի։
       Իբնականս եդ չորս ընտրողութիւն կենդանեաց։ Նախ, շաղղակերքն, որպէս գազանք։ Երկրորդ, անճոռնի մեծքն , որպէս ուղտքն եւ փիղքն։ Երրորդ, վտիտ եւ գարշն, որպէս զեռունք։ Չորրորդ. որպէս օձն եւ մողէզն եւ նմանք նոցա։ Բնականպէս պիղծ էր համարեալ յԱդամայ հետէ։
       Որ եւ բանիւ ասաց Աստուած Նոյի ի սրբոցն եւթն եւթն եւ յանսրբոցն երկու երկու մուծանել ի տապանն։ Զոր եւ յելսն ի տապանէն, զեւթն ի սրբոցն պատարագեաց Աստուծոյ, եւ յասրբոցն՝ ո՛չ։
       Իսկ գրով Մովսէսի յայտնեաց, եւ յայտնապէս զանազանեաց։ Ունելով եւ զբնական ընտրութիւնսն, յաւել եւ զայս ի չորքոտանիս . նախ, որոճողն. երկրորդ, զկճղակաւորն. երրորդ, որ ընդ պորտն միզէ. չորրորդ եղջերաւորն. հինգերորդ, որ ի ներքին կզակն ունի զատամունս։ Հինգեքին սոքա նշանակ են սրբոցն. իսկ թէ մի ի սոցանէ պակաս գտանի, անսո՛ւրբ է. որպէս ուղտն որոճող միայն է՝ եւ այլքն պակաս . եւ խոզն կճղակահերձ եւ պորտամեզ, եւ այլն պակաս. եւ նապաստակն որոճող, եւ այլն պակաս։
       * , ուղղակտուցն, կոճաւորն , երամագնացն. եւ որ զմաշկ քարճին ի մէջն ունի, եւ յետ զենլոյն զմագիլսն ուղիղ պահէ։ Այսոքիկ հնգեքին սոքա նշան են սրբոյն ։
       * ։ Արդ՝ զայսոքիկ ի ձեռն Մովսէսի ընտրեաց Աստուած եւ եդ օրէնս. զնոյնս ունիմք այժմ մեք։
       Արդ յա՛յտ է որ դուք զօրէնս ոչ ունիք, ոչ զբնականն եւ ոչ զբանիւն, եւ ոչ զգրոյն եւ ոչ զնորս, յորժամ զամենայն կենդանի անխտիր ուտէք ։
       Եւ թէ ասեն. ընդէ՞ր դուք զձիոյ մազն մազղ առնէք, եւ զկաշին մաշէք։
       Ասեմք, թէ եւ դուք խոզի մազով զձիթաղացի մաղն սրբէք եւ ձէթն ուտէք, եւ զիշոյ կաշին մաշէք։ Եւ շնջրին, աղուեսն եւ գայլն պիղծ են, եւ միսն մուրտառ, եւ զմորթն զգնուք։ Այս է պատճառ, զի զոր ինչ արուեստաւորն գորէ՝ սուրբ է եւ պիտանի։ Նոյնպէս ձիենին եւ ձարն սրբին արուեստիւն։
       Եւ թէ ասեն. դուք խոզն վասն է՞ր ուտէք. ասեմք. թէ վասն երկու պատճառի. Նախ, զի աւանդութիւն ծերոց է. եւ մարդիկ սովորեալ են ի յուտել եւ ի բաց ոչ թողուն զխոզի ուտելն։ Երկրորդ, զի որպէս Հոռոմն եւ Ֆռանկն զնապաստական եւ զճագարն ուտեն, այսպէս եւ Հայոց ազգն զխոզն ուտէ։ Բայց ո՛չ է պարտ ուտել. ըստ որում լաւ է ոչ ուտել միս եւ ոչ ըմպել գինի. պահօք եւ պարկեշտութեամբ կալ. զի այս է բարի եւ ընդունելի Աստուծոյ, եւ ոչ այն որ ուտեն եւ ըմպեն։
       Իսկ դուք զձի վասն է՞ր ուտէք, զի ոչ ունի նշան սրբութեան. ապա ուրեմն մուրտառ է։
       Եւ թէ ասեն նոքա. փեղամբարն մեր հրամայեաց ուտել. ասեմք մեք. ոչ ուրեք երեւի բանդ այդ ի գիրս ձեր։ Բայց միայն ի մի ժամանակ ձմերան եւ սաստիկ սովու, ասացաւ ուտել եւ ապրել, եւ ո՛չ յամենայն ժամ ուտել։
       Դարձեալ. թէ Մովսէս մարգարէն պիղծ ասաց զձի եւ զուղտ եւ զնապաստակ, եւ Մահմէտն ձեր ասաց թէ սուրբ են. ապա հակառաը է Մովսէսի եւ ոչ փեղամբար։ Ապա որպէ՞ս ընդունիք զսուրբ գիրս յերկնից իջեալ, յորժամ հին օրինացն Մովսէսի հակառակէք։
       Դարձեալ ասեմք. որպէս ոչինչ զանազանի ոչխարն եւ այծն, որ ուտելի է մեզ. նոյնպէս ձի եւ ջորի եւ էշ ոչ իւիք զանազանին, ընդ է՞ր ոչ ուտէք ։
       * համանման ձիոյն, էշն եւ ջորին հարամ է, նոյնպէս եւ ձին հարամ է։ Եւ թէ հալալ է ձին, ընդէ՞ր ղուրպան եւ մատաղ ոչ առնէք զձին, որպէս զոչխար կամ զեզն ։
       Դարձեալ. զգինին պիղծ եւ հարամ ասէք, զի պատճառ է չարեաց. նոյնպէս եւ ձին պիղծ է եւ պատճառ բազում չարեաց. զի պատերազմունք եւ սպանումն եւ թալան եւ աւերք նովաւ գործի. վասն որոյ ոչ է պարտ ուտել։
       * ։