Իսլամը հայ մատենագրութեան մէջ

ԺԲ. Երկոտասաներորդ մոլորութիւն այլազգեաց ։
       * մարմնոյն, այլ ո՛չ սրբէ զաղտ հոգոյն, որ է մեղք. զի մարմինն զանմարմինն . ոչ կարէ սրբել։
       Եւ թէ ասեն. որպէս մարմին պղծէ զանմամրին հոգին մեղօք, նոյնպէս եւ մարմինն բարի գործովքն . ապա ուրեմն կարէ ջուրն սրբել զմեղք հոգոյն. ասեմք, թէ մարմինս մեր միաւորեալ է ընդ անմարմին հոգոյն. վասն այն եթէ բարի գործէ մարմին եւ թէ չար՝ հասանէ ի հոգին։ Իսկ ջուրն արտայոյ զմարմինն լուանայ եւ ո՛չ հասանէ ի հոգին, որ է անմարմին. վասն որոյ ո՛չ կարէ սրբել զմեղս հոգոյն ։
       Եւ թէ ասեն. դուք ո՞չ մկրտիք. ասեմ, թէ մկրտութիւնն մեր ո՛չ է սոսկ ջուր լուացումն մարմնոյ , այլ զօրացեալ է Հոգովն Սրբով, ըստ հրամանի Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի , թէ դուք մկրտեցէք ի Հոգին Սուրբ եւ ի ջուր։ Արդ՝ ջուրն լուանայ զաղտ մարմնոյ եւ Հոգին Սուրբ սրբէ զմեղս հոգոյն ծածկապէս. ապա աննման է մկրտութիւն մեր եւ լուացումն ձեր։
       Դարձեալ. Քրիստոս մկրտեցաւ ի Յորդանան գետ եւ զօրացոյց զջուրն, բացաւ երկինք, հայր Աստուած վկայեաց ի վերայ Քրիստոսի, դա՛ է Որդի իմ սիրելի. եւ Սուրբ Հոգին աղաւնակերպ էջ ի վերայ նորա. յոր հաւատացեալք մեք ի Սուրբ Երրորդութիւն եւ ի մի աստուածութիւնն մկրտիմք ի ջուրն յայն եւ սրբիմք ի մեղաց։ Այլ ո՛չ այսպէս է լուացումն ձեր։
       * ձեր։
       Եւ թէ ասեն. նոյնպէս եւ ձերդ է տարրական ջուր եւ այլ ոչինչ. ասեմք, թէ աննման է մկրտութիւն մեր եւ լուացումն ձեր. թէպէտ ջուրն միեւնոյն է, այլ կատարմունքն այլեւայլ։ Զոր օրինակ միեւնոյն կին, ոմն մարդոյ հալալ ամուսնութիւն է, որ օրհնութեամբ է պսակեալ , եւ ոմանց՝ շնութիւն. ապա նոյն կին եւ նոյն գործ, եւ կատարմունքն այլեւայլ։ Այսպէս թէպէտ միեւնոյն է ջուրն, այլ ի մկրտութիւն օրհնութիւն է խառնեալ, եւ ի լուացումն՝ ո՛չ։
       Եւ որպէս քիրտն ի մարմնոյն է եւ մէզ ի մարմնոյն. այլ մինն առողջարար է եւ միւսն ոչ։ Եւ կարէ լինել մին ջուրն քաղցր եւ միւսն դառն ։ Այսպէս մի ջրովն զանազան է մկրտութիւն մեր եւ լուացումն ձեր։ Նախ. զի մկրտութիւն մեր խորհուրդ է. զի յորժամ յիշեմք զԵրրորդութիւնն Սուրբ, հասանէ բանն ի տարր ջրոյն եւ լինի խորհուրդ, եւ ձերդ ոչ։ Երկրորդ. մկրտութիւն մեր ծնունդ է հոգով ի Հոգոյն Սրբոյ. եւ դուք ոչ ծնանիք հոգով. զի ո՛չ հաւատայք զՀոգին Սուրբ։ Երրորդ. մի անգամ է ծնունդ Հոգոյ, որպէս եւ մարմնոյ, եւ ձերդ բազում անգամ։ Չորրորդ. ի ձեռն այլոյ մկրտիմք, եւ դուք զձեզ լուանայք։ Հինգերորդ. մկրտութիւն մեր է՛ ջուր կողին Քրիստոսի եւ ջուրն Յորդանանու։ Եւ յայտնէ զայս խաչն յաւազանն եդեալ եւ Սուրբ Մեռոնն ի ջուրն խառնեալ. եւ ձերդ ո՛չ նոյնպէս։
       Եւ թէ ասեն. Մովսէս եւ այլ մարգարէքն ոչ լուացին այսպէս ջրով. ասեմք թէ Մովսէս օրինադրեաց զսրբութիւն ջրոյն յօրինակ մկրտութեան , որպէս ստուերագիր։ Եւ զՄովսէսն ոչ ունիք, եւ զնոր մկրտութիւնս ոչ ունիք. ապա ոչինչ է լուացումն ձեր ։
       Զոր հարցանեմ. լուացումն ձեր սրբէ՞ զմեղս թէ ոչ սրբէ։ Զի թէ սրբէ զամենայն մեղս, զայլ բարութիւնս վասն է՞ր գործէք, որպէս ի հաճն գնալն, եւ զաքաթն եւ պահքն, եւ կամուրջն եւ այլն։ Մի՛ գործէք այլ ինչ բարի, զի ահա ջուրն սրբեաց զձեզ։ Եւ թէ բարի գործքն սրբէ զմեղս, ահա անօգուտ եւ աւելորդ է լուացումն ջրոյ ։
       * *Եւ թէ ասեն. նոյնպէս եւ դուք յետ մկրտութեան բարիս գործէք ասեմք, թէ մկրտութիւն զամենայն մեղս սրբեաց, զսկզբնականս եւ զներգործականս, եւ զմեծամեծս եւ զփոքունս միանգամ եւ ո՛չ կրկին վասն զի մի է ծնունդ հոգեւոր, որպէս եւ մարմնաւոր. եւ մի անգամ մկրտեցաւ Քրիստոս եւ մի անգամ խաչեցաւ։ Իսկ զոր յետ մկրտութեան մեղանչեմք բազում անգամ, զա՛յն զղջումն, եւ խոստովանութիւն, եւ ապաշխարանքն եւ բարեգործութիւն սրբէ. եւ պահքն եւ ողորմութիւն եւ աղօթքն քաւէ զմեղս եւ ջնջէ զանօրէնութիւնս, եւ ոչ թէ մկրտութիւն ։
       [*Եւ թէ ասեն. զփոքունս մեղաց լուացումն սրբէ, եւ զմեծամեծս՝ բարեգործութիւն . ասեմք. ջուրն զփոքր մեղս սրբէ. վասն է՞ր զերանսդ ձեր լուանայք, որ զշնութիւն եւ զպոռնկութիւն գործեաց, որ է մեծ մեղք։ Նոյնպէս եւ ձեռն զյափշտակութիւն եւ զսպանութիւն գործեաց. ապա ուրեմն յայտ է զի անօգուտ է լուացումն ձեր]։
       * սրբեն, նոքա կարող են եւ սրբել զփոքունս։ Որպէս կացին, որ հատանէ զարմատ ծառոյն , եւ չորանան մանր ճիւղքն . ապա եւ այնպէս անօգուտ է լուացումն ձեր*]։
       Եւ թէ ասեն. ապա ոչինչ է օգուտ լուացումն ։ Ասեմք թէ ոչ բնաւ, ոչ հնումն եւ ոչ նորոյս, որպէս ցուցաւ։ Այլ է՛ սրբութիւն մարմնական, որպէս ոք ի բաղանիս զաղտ մարմնոյն լուանայ։ Եւ հանապազ մեք զձեռս եւ զերեսս լուանամք, եւ հոգոյն ոչինչ է սրբութիւն, նոյնպէս եւ լուացումն ձեր։ Ապա թէ ոչ տե՛ս զգորտունս ի ջուրս հանապազ լուացուին, եւ ոչինչ է յօգուտ նոցա։
       Դարձեալ ասեմք. եթէ լուացումն ձեր ո՛չ է մեղաց սրբութիւն. եւ յայտ է յորժամ ի հալալ կինն երթայք յետոյ լուացուիք որպէս ի հարամ կին։ Արդ, եթէ ջուրն սրբութիւն է, կամ ձեզ հալալ կին չկայ, ամէնն շնութիւն է, վասն այն լուացուիք, եւ կամ թէ հալալ օրինօք կին ունիք եւ լուացուիք, ջուրն այն սրբութիւն է մարմնոյ , որպէս բաղանեաց, եւ ո՛չ սրբութիւն հոգոյ , որպէս ասացաք։
       * ։