Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Յորում աւուր սուրբն Մովսէս եւ Մամբրէ եւ Դաւիթ եկեալ յուսմանէ, հոգային զտուն կաթուղիկոսարանին։ Եւ թուի թէ ՚ի լինել ժողովոյն Քաղկեդոնի, վախճանեալ էր Գիւտ, եւ չեւ էր նստեալ Յոհան Մանդակունի. եւ բերեալ առ սոսա թուղթ դաւանութեան, ոչ ընկալան, զի արտաքոյ էր սուրբ հարցն աւանդից։ Այլ չոգան Մովսէս եւ Դաւիթ, թէ հնար իցէ օգնել ուղղափառութեանն (!). վասն զի գտանին այսպիսի բանք առ մեզ, թէ Դաւիթ խօսեցաւ յերկար ընդ Յուբնաղայ, եւ ընդ դրան երէցն Պողքերայ (եւ ընդ Մամբրէի արքեպիսկոպոսն Կորնթացւոց), եւ կարկեցան եւ յամօթ եղեն։ Եւ ապա յոտն եկաց Մելիտոս մետրապօլիտն Մակեդոնացւոց, եւ ասէ ցՄովսէս. Գիտեմ զքեզ եւ զաշակերտդ քո ՚ի մանկութենէ կրթեալ, եւ թեքեալ ՚ի ճոռոմ բանս կոկոզաբանիցն եւ կկզայօնից փիլիսոփայից, եւ ոչ ոք կարէ յաղթել ճեզ. այլ եւ նախանձու վառեալ էք զի ոչ կոչեցաք զձեզ, զի չէր կենդանի պատրիարգն ձեր։ Եւ ասէ Մովսէս. Ապաքէն ճանաչես զմեզ, զի անդրանիկ էաք եկեղեցւոյն, եւ դատաւորք հայրապետանոցին, եւ ընդէ՞ր ոչ կոչեցիք զմեզ, եւ զբազմահմտութիւնս մեր նախատինս ասես։ Բայց պատճառ ժողովոյն ձեր՝ չէ ծածկեալ յումեքէ, այլ մեք զճշմարտութիւնն ոչ թողումք, մի բնութիւն ասել մարմնացելոյ բանին Աստուծոյ։ Ասէ Մելիտոս. Ո՞րպէս ասես զմինն, յատկացեալ ասես զՈրդի ՚ի Հօրէ, եւ միացեալ ՚ի մարմնի։ Մովսէս ասէ. Ոչ բաժանեալ ՚ի Հօրէ, եւ միացեալ ՚ի մարմնի։ Եւ այլ այսպիսի բազում բանս խօսեցան։ Ուստի կարծեցաք այսպիսի գոլ զժամանակն, զի զտասն ամ կալեալ Գիւտայ զաթոռն՝ կատարի, եւ յաջորդէ զնա Յոհան Մանդակունի, իմաստասէր եւ լի հոգւով Աստուծոյ, որ բարիոք յօրինեաց զկարգս ձեռնադրութեան եւ ժամակարգութեան, եւ զճառս խրատուց։ Եւ սա թարգմանեաց զերկրորդ Կորնթացւոց թուղթն, զՅոհանն, եւ այլ բազում օգուտս գործեաց ՚ի կեանս իւր։ Կէսք ՚ի կողմն Յունաց ասեն զԳիւտ կաթուղիկոս, եւ զՅովհան ՚ի Պարսից ՚ի միում ժամանակի։ Առ սոքօք էր ճգնաւորն Անտոն, որ եւ Թաթուլ, թողեալ զամենայն ինչ վասն Քրիստոսի Վարոսիւ հարազատաւն երթեալ կրօնաւորէր ՚ի տեղւոջն՝ որ այժմ ասի սուրբ Թաթուլ։