Պատմութիւն

Յայսմ ժամանակի լնու բան մարգարէութեան սուրբ հայրապետին Ներսիսի՝ որ վասն ելից Փռանգացն. քանզի մինչ տիրէին Սկիւթացիքն Երուսաղեմի, եւ առնուին վարձս ÿի մտելոցն ÿի սուրբ գերեզմանն, դիպեցաւ կոմս մի փռանգ ազգաւ ÿի խռանն հարամղիլ եւ զայրանալ, եւ վասն այնր դանիլ, մինչեւ հանին զակն նորա զմի ÿի կապճացն եւ ընկեցաւ ÿի վայր. զոր առեալ եդ ÿի գրպանն, եւ տարեալ ÿի Հռոմ ցուցանէր. եւ նախանձու վառէր զբազումս։ Եւ ելանէին արք փառաւորք գլուխք զօրաց բազմաց, որոց անուանք էին այս. Կոնդոփր, եւ Պաղտոյն՝ եղբայր նորա՝ յազգէ թագաւորաց. զոր ասեն ունել զթագն Վեսպիանու՝ որ աւերեաց զԵրուսաղէմ. եւ մեծ կոմսն Պայմունդ, եւ Տանկրի քեռորդի իւր, եւ կոմսն Զնջիլ. եւ Ռոպերտն՝ Որմնաց կոմսն. եւ միւս Պաղտոյնն, եւ Ջօսլին կոմսն. արք յաղթողք եւ բազմազօրք։ Յուղի անկեալք գան ÿի Բիւզանդիա. եւ սիրով անցեալք ÿի Նիկիա՝ հարին զՂլիճ Ասլանն միանգամ եւ երկիցս, եւ առին զՆիկիա, եւ ետուն յԱլեքսն. եւ ինքեանք գնացեալ ընդ Կիլիկէ՝ առին զԱնտիոք, եւ զամենայն ծովեզերսն եւ զԵրուսաղէմ. եւ եդին թագաւոր, որպէս ծանուցանեն յոլովից պատմութիւնք։

Առ այսու ժամանակօք եմուտ սուրբ խաչն Նունեայ ÿի յԱնի. այն որ ÿի յուրացմանն Վազգենի Վրաց առաջնորդի գաղթեցաւ ÿի խորշս լերինն Պարխարու, ÿի ձեռն սուրբ վանականին Անդրէասայ յաշակերտաց սրբոյն Սահակայ։ Եւ կացեալ անդ զեօթն ամ, եւ ապա ազդ արարեալ մամիկոնեանն Գրիգորոյ որդւոյ Հմայեկի՝ տարաւ ÿի Կապոյտն կոչեցեալ բերդ եւ անդի փոխեցաւ ÿի Վանանդ, եւ կոչեցաւ Վանանդայ խաչ. եւ ÿի բառնալ տանն Մամիկոնէից յանօրէնն Սուքմանայ՝ բերաւ յԱնի, ÿի հայրապետութեանն տեառն Բարսղի. եւ կարգեցաւ նմա տօն կիւրակէն՝ որ զկնի ութօրէից Խաչավերացն տօնի։

Այլ ÿի հինգհարիւր քառասուն եւ եօթն թուին Պաղտոյն կոմսն էառ զԹլպաշար եւ զՈւռհա։ Եւ ÿի միւս ամին սպասալարն Բէկիարուքին եկեալ յԱնտիոք ÿի վերայ Փռանգին, եւ հարաւ ÿի նոցունց իբրեւ բիւրս ութ. քանզի գտին ÿի ձախակողմն սրբոյն Պետրոսի զգեղարդն՝ որով Հրեայքն խոցեցին ընդ կատականս զպատկերն փրկչական, ուստի ել արիւն եւ ջուր, որպէս ÿի կողէն Տեառն. եւ պատուեցաւ զէնն որպէս աստուածամուխն այն՝ զոր Հայք ունին. որով զօրացեալ Փռանգքն՝ հարին զթշնամիս իւրեանց, եւ ապա առաքեցին զնա Ալեքսին։