Զ.
Վեցերորդ
մոլորութիւն
։
Որ
զոմն
փեղամբար
կոչեն,
որ
է
մարգարէ։
Եւ
զի
սուտ
են
յայտ
է
ի
։
Նախ՝
ի
սահմանէ
։
Զի
է
գիտել
զանցեալն,
պատմել
զապագայն,
խօսել
վասն
ներկային
։
Իսկ
Մահմէտ
զանցեալն
ոչ
գիտէ.
եւ
յայտ
է
ի
սուտ
պատմութենէ
նորա,
որ
վասն
Աբրահամու
եւ
առաջնոցն.
ապա
ուրեմն
եւ
զապագային
բան
ինչ,
այլ
եւ
զներկայն
անգիտանայ.
վասն
որոյ
ո՛չ
է
։
Երկրորդ.
մարգարէ
զմարգարէ
սուտ
ոչ
առնէ.
այլ
Ոգիք
մարգարէից
մարգարէից
հնազանդին
ասէ։
Իսկ
Մահմէտ
զամենայն
մարգարէսն
ստէ,
որք
հին
եւ
խօսեցան,
եւ
ասէ
զինքն
միայն
ճշմարիտ
եւ
վերջին
մարգարէ.
վասն
որոյ
ո՛չ
է
։
Երրորդ.
զի
մարգարէն
լինի
վասն
այլոյ
ուրուք
եւ
ոչ
վասն
ինքեան.
որպէս
յայտ
է
ի
Մովսէս
եւ
.
զի
վասն
այլոյ
ուրուք
մարգարէացան։
Իսկ
Մահմէտն
զոր
ինչ
,
վասն
ինքեան
խօսի՝
ասելով.
Աստուած
զաշխարհս
վասն
իմ
ստեղծ,
եւ
այլ
բազում
։
Չորրորդ.
մարգարէքն
նշանօք
եւ
սքանչելեօք
յայտնեցան,
որպէս
Մովսէս
յեգիպտոս։
Իսկ
Մահմէտ
սպառնալեօք
եւ
սպանմամբ
սրոյ,
եւ
բռնութեամբ
տայր
կատարել
զօրէնս
իւր,
որպէս
մաենայն
։
Եւ
թէ
ասեն.
Մահմէտ
աստ
ո՛չ
արար
քարամաթ,
այլ
ի
յայն
առնէ,
որ
հանդերձեալ
կեանքն
է։
Ասեմք.
թէ
սքանչելիքն
վասն
է.
եւ
ի
կեանքն
այն
խափանեալ
է
հաւատք.
զի
դէմ
յանդիման
տեսութիւն
է
եւ
ո՛չ
յուսալի
իր։
Հինգերորդ.
զի
ամենայն
մարգարէ
զա՛յն
խօսի,
զոր
այլ
ոք
չէ
խօսեցեալ.
որպէս
յայտ
է
ի
գրոց
մարգարէիցն։
Իսկ
Մահմէտ
մասն
ինչ
ի
Մովսէսէ
առեալ
եւ
մասն
ինչ
յայլ
գրոց՝
եւ
յիւր
անունն
գրեալ։
Զի
թլփատութիւն
ի
Մովսէսէ,
եւ
լուացումն
եւ
զաքաթն
եւ
այլն
ամենայն,
եւ
ոչ
նոր
ինչ
։
Վեցերորդ.
զի
ոչ
ոք
մարգարէ
իւր
բանիցն
հակառակ
խօսի։
Այլ
նա
հակառակ
իւր
.
զի
ո՛չ
գրեաց
մարդոյ
մեղս
ինչ,
այլ
առնել
զամենայն
զոր
կարէ։
Զի
զկինն
վասն
պոռնկութեան
է
ստեղծեալ՝
ասէ.
եւ
կերակուրն
վասն
ագահութեան
է՝
ասէ։
Եւ
այս
մեծ
հայոյութիւն
է
զԱստուած
չարեաց
պատճառ
.
եւ
ի
վերայ
այսմ
դատաստան
լինել
եւ
հատուցումն։
Արդ՝
եթէ
մեղք
ո՛չ
է
մարդկան,
զի՞նչ
հատուցանէ
Աստուած։
Եւ
այլ
բազում
ինչ
բանս
խօսեցաւ,
զոր
այժմ
չէ
պարտ
յիշել։
Վասն
որոյ
ոչ
ասեմք
։
Եւ
թէ
ասեն.
վասն
է՞ր
ոչ
է
գրեալ
անուն
փեղամբարին
ի
գիրս
ձեր։
Ասեմք,
եթէ
Աւետարանն
մեր
եւ
գիրք
յառաջ
է
գրեալ
եւթն
հարիւր
ամաւ,
զյետինն
որպէ՞ս
գրէին
յառաջին
գիրս։
Եւ
թէ
ասեն.
այլ
յետոյ
վասն
է՞ր
ոչ
գրեցին
զայսքան
ժամանակս։
Ասեմք.
եթէ
յաւուրս
Առաքելոցն
ելին
հերձուածողք,
սուտ
առաքեալք,
որք
թիւրէին
զօրէնս
եւ
մոլորեցնէին
ի
.
յաղագս
որոյ
Առաքեալքն
կանոն
եւ
անէծ
գրեցին
յԱւետարանին
եւ
յԱռաքելոց
այլ
ումք
ոչ
լսել
եւ
ոչ
ի
գիրս
գրել։
Վասն
այն
երկնչիմք
յանիծից
նոցա
եւ
այլ
մարդոյ
անուն
եւ
բան
ո՛չ
իշխեմք
։
Եւ
թէ
ասեն.
յորժամ
ոչ
էր
մարգարէ,
ընդէ՞ր
ամպ
հովանի
նմա։
Ասեմք.
թէ
ոչ
էր
ի
վերայ
նորա,
այլ
կիսավրան
կարեալ,
զոր
այժմ
սուքուր
կոչեն,
զայն
ունէր
ի
վարյ
գլխոյն։
Եւ
զի
որպէս
յինքն
,
ուղտով
շրջէր,
զի
Եսայեայ
բանն
յինքն
վճարեսցի։
Եւ
երբեմն
մաշկակ
զգենոյր
ըստ
նմանութեան
Եղիայի.
եւ
հովանի
ունէր,
զի
նմանեսցի
Մովսէսի,
ամպ
հովանի
էր
ի
տիւն
եւ
լոյս
տայր
ի
գիշերի։
նորա.
զի
ի
մեծ
Հայոց,
.
եւ
ի
կաթողիկոսութեան
Եզրի
Ժ.
ամին,
ոմն
Մահմէտ
անուն,
յազգէ
,
որդի
Արդլայ,
սակաւ
ինչ
տեղեակ
էր
օրինացն
Մովսէսի.
եւ
աշակերտեցաւ
միակեցի
մի,
անուն
,
Արիոսի
աղանդով,
ի
յանապատին
Սինա,
եւ
սա
հաւատացեալ
Արիոսի
աղանդոյն։
Եւ
մարմնաւոր
ասաց
զարքայութիւնն
ի
վերայ
երկրի,
եւ
յետ
յարութեան՝
կերակուր
եւ
։
Ուսոյց
եւ
հակառակ
Հնոյ
եւ
Նորոյ
օրինաց։
Եւ
բազում
անարժանս
եւ
ծիծաղելիս
աւանդեաց
ազգին
իւրոյ։
Զսա
ասեն
օրէնսդիր
եւ
պատգամաբեր
եւ
զօրավար
լեալ
Տաճկաց
ամս
Ի.
որ
յետ
կոտորելոյն
եւ
տիրելոյն
բազմաց,
Մահմէտս
այս
արգել
զսուրն,
եւ
բանիւ
խրատու
հնազանդեցոյց
ինքեան
զմեծ
մասն
։
Եւ
անմոռաց
երդմամբ
կնքեաց
մուրհակ
աշխարհիս
Հայոց,
որ
այժմ
կոչի
Մեծ
Մանշուր.
համարձակ
ունել
.
եւ
վաճառեաց
նոցա
զհաւատս
նոցա,
յամենայն
տանէ
չորս
դրամ,
եւ
երեք
մարզան
գարի,
եւ
ձիատոպրակ
մի,
եւ
պարան
մի
մազէ,
եւ
ձեռնարար
մի։
Իսկ
ի
քահանայից
եւ
յազատաց
հեծելոց
ո՛չ
հրամայեաց
առնուլ
զհարկն։
յետ
քսան
ամին
Մահմետայ,
տիրեցին
Պուպաքր
եւ
Օթման,
եւ
ամս
երեսուն
ութ։
միւս
Մահմէտ,
նովին
անուամբ
եւ
գործով,
նստի
իշխան
եւ
պատգամաբեր
փոխանակ
։
Սմայ
ասեն
դէմ
ընդ
առաջ
գնացեալ
Տէր
Սահակ
Կաթողիկոսն
եւ
վախճանեալ
ի
եւ
դագաղօք
տարեալ
առ
նա։
Եւ
սա
ետ
զՓոքր
Մանշուրն
ազգիս
Հայոց,
նորին
օրինակովն,
զոր
գրեաց
առաջին
Մահմէտն,
ազատ
լինել
քահանայից
եւ
ազատաց
եւ
հեծելոց
յամենայն
հարկէ,
եւ
համարձակ
եւ
յայտնապէս
պաշտել
զհաւատս
իւրեանց։
։
