ԱՅՍ
անուն
ածանցեալ
՚ի
յունական
անուանէ.
քանզի
նշանակէ
Մայրաքաղաքացի,
թուի
թէ
եւ
Գրիգոր
մագիտրոս
՚ի
պատասխանին
որ
առ
թուղթն
կաթողիկոսին
Ասորւոց՝
զթարգման
ութիւն
սորին
դնէ
՚ի
գրելն.
«Ընդ
որո՞յ
Մայրաքաղաքացեաց
եւ
եպիսկոպոսաց
եւ
հարանց
եւ
…
խաչակրօն
կրօնաւորաց
»։
Զի
՚ի
յիշելն
յայս
բան
զզանազան
դասս
եկեղեցականաց՝
պակասին
դասք
արքեպիսկոպոսաց
եւ
մետրապօլտաց։
Ի
սկզբան
անդ
կարգաւոր
ութեանն
յաւուրս
մեծին
Ներսէսի՝
մետրապօլիտ
կարգեցին
ըստ
Յոհաննու
կաթողիկոսի
՚ի
Սեբաստիա,
՚ի
Մելիտինէ
եւ
՚ի
Մարտիրոսաց
քաղաքն։
Իսկ
ըստ
Ստեփաննոսի
օրպէլեան
նախ
մետրապօլիտ
կարգեցին
զՎրացն.
իսկ
՚ի
բաժանիլ
նորա
յաւուրս
Կիւրիոնի
՚ի
վեցերորդ
դարուն,
«ետուն
զմետրապօլտութիւն,
ասէ,
Մարդպետական
եպիսկոպոսին
Թէոդորոսին,
եւ
ապա
նորա
հպարտացեալ
խնդրէր
եպիսկոպոսունս
ընդ
ձեռամբ
լինել.
յորմէ
երկուցեալ
Հայոց
ասէին,
մի
գուցէ
եւ
այլ
իմն
գունակ
բաժանումն
լիցի,
առին
՚ի
նմանէ
զայն։
Եւ
տեսին
զտեարսն
Սիւնեաց
քաջուսմունս
եւ
ուղղափառս
եւ
երեւլիս
յամենայն
Հայաստանս,
եւ
յառաջին
հարցն
նոյն
պատուով
կոչեցեալ,
պատշաճ
համարեցան
միաբան
ժողովով
տալ
նոցա
զմետրապօլտ
ութիւն
առնել.
եւ
բարձակից
եւ
սեղանակից
կաթողիկոսի՝
աթոռով
եւ
բարձու
՚ի
միասին
բազմել։
Կացուցանեն
ապա
զԴավիթ
մետրապօլիտ
Սիւնեաց,
եւ
տան
նմա
զխաչանիշ
նշանն
զառաջեաւկրել
հանապազ
»։
Եւ
՚ի
գլուխն
լա.
ասէ
«Սիւննեացն
վասն
մետրապօլտ
ութեան
՚ի
վերոյ
էր
քան
զամենայն
եպիսկոպոսքն
Հայոց.
զի
այլ
ոչ
ոք
ունէր
զմետրապօլտութեանն
պատիւն.
եւ
որքան
պատրիարգն
քան
զարքեպիսկոպոսն
է
գերիվերոյ,
ւ
արքեպիսկոպոսն
քան
զմետրապօլիտն,
այսպէս
մետրապօլիտն
քան
զեպիսկոպոսն,
զի
նա
ձեռնագրէ
զեպիսկոպոսն
»։
Տես
՚ի
մեծ
Հայս
241։
Զգեստաւորութիւն
մետրապօլտի
յիշատակի
՚ի
պատմութեան
Օրպէլեանին
՚ի
ձեռնադրութեան
անդ
օրպէլեան
Ստեփաննոսի
՚ի
մետրապօլիտ
Սիւնեաց,
որ
եղեւ
՚ի
Կիլիկիա
յաւուրս
բ.
Կոստանդին
կաթողիկոսի.
«Իսկ
թագաւորն
(ասէ,
որ
էր
Լեւոն
գ .
)
նմանապէս
զգեցուցանէ
՚ի
թագաւորական
զգետսուցն
ըստ
հայրապետական
ձեւոյն ,
եւ
դնէ
կրկին
անգամ
զթագ
պատուական
՚ի
համակ
ոսկւոյ
՚ի
գլուխն,
որ
եւ
զանուն
թագին
ինքեանք
միդր
կոչէին,
տային
եւ
զեմիփորոնն
մեծախորհուրդ
զերեքկինն՝
որ
մետրապօլտացն
էր.
եւ
զխոյր
ոսկեթել
եւ
մարգարտայեռ
յօրինուածովք
».
գլ.
թ .
։
Տես
յաղագս
զգեստուց
մետրապօլտին
եւ
՚ի
վերոյ
յերես
239.
յերրորդ
դասի
անդ
բանիցն
Մխիթարայ։
