Ուղեգրութիւն

[ԺԵ]  ԴԱՒԻԹ ՊԱՏՐԻԱՐՔ. ՊԱՏՃԱՌՔ ՊԱՐՏՈՒՑ

Թողեալ ի բաց զնեղութիւն տառապանաց քրիստոնէից, որոց տեղեակք են տեսողք, եկեսցուք դարձեալ յառաջարկեալ բանն մեր, թէ որպէս ելանէ լոյս օրն ճրագալուցին. եւ թէ յայնմ [1] ամենայնի որպիսի փառք եւ մեծութիւն տեսաք մեք յազգս [2] Հայոց ի սուրբ Երուսաղէմ։

Եւ նախ սկսայց առաջնորդացն թէ ո՞յք են եւ որպէս. եւ թէ ուստի [3] ՞ եղեւ պերճ ազգն Հայոց։

Կայր եպիսկոպոս մի Դաւիթ անուն, տեղացի, սպիտակալի եւ ցանկալի, գեղեցկատես եւ հինաւուրց. ասին թէ հարիւր ամաց է, պարթեւազին, քաղցրախօս եւ հեզ եւ ցած, բարեկենցաղ [4]. եւ այլ եւ վարպետ քաղցրեղանակ, համեղաձայն, որ մինչեւ ցայժմ նա ասէր ժամտետր եւ մեղեդիք, միայն ի հանդիսի աւուրս։ Զոր նա յաջորդեաց զաթոռն Երուսաղէմայ զկնի տէր Անդրիասին՝ ժառանգորդ [5] եղեալ սեփհական աթոռոյն. եւ եօթանասուն ամ նստեալ մեծահամբաւ վանքն սուրբ Յակոբայ առաքելոյն. զոր այժմ հրաժարեալ յամենայնէ կամաւ եւ յօժարութեամբ [6] ՝ միայն ժամասաց գոլով. զոր տվել էր նմա Պարոնտէրն մեծ դարպաս Դ. Ե. օտայով, մուտպախով եւ պաղչով. եւ տարին ԲՃ ղուռուշ օլօֆայ. եւ կերակուրն, գինին, հացն վանից տանէին։

Սորա ժամանակն Ճէլալիք ելան. ճանփնին կապեցաւ. ժողովուրդն որն աղքատացաւ, որն կորաւ. Երուսաղէմ ուխտաւոր չեկաւ. վասն այն պարտքն շատացաւ, զուլումն աւելցաւ. ԽՌ ղուռուշ պարտք եղաւ. այլ ճար ու հնար չի մնաց. ինչ անօթք կայր, ոսկեղէն, արծաթեղէն, թէ՛ խաչ, սկի, բուռվառ, գիրք, եւ շուրջառ եւ այլն ամենայն գրաւեցան յանօրինաց. զի մեծ շահ կ՚առնուին, ամիսն Ժ, ԺԴ, ԺԵ. եւ Պարոնտէր Դաւիթն կակուղերես մարդ էր եւ ամաչօղ։ Եւ կայր յԵրուսաղէմ սուրբ Յարութիւնն Կիրակոս քահանայ մի Տրապիզոնցի եւ Սարգիս եպիսկոպոս, արք մեծատունք եւ երեւելիք, հրաժարեալք յաշխարհէս՝ թողին զամենայն ինչս եւ զստացուածս եւ ինքեանք բարձին զխաչն Քրիստոսի՝ յանձն առեալ զաղքատութիւն եւ զմիակեցութիւն. զցայգ եւ զցերեկ ծառայելով Աստուծոյ, նմանելով առաջին հարց եւ ճգնաւորաց. որոց [7] համբաւ վարուցն եւ ճգնութեան ել ընդ ամենայն երկիր, մանաւանդ առ ազգս Հայոց։ Ընդ որս էր եւ այս Գրիգոր, զոր այժմ առաջնորդ է. այր մեծ, յաղթանդամ եւ հսկայաձեւ, սրբասնեալ եւ եօթնարփի շնորհօք լցեալ՝ զարդարեալ եւ ներքին եւ արտաքին մարդով, այս է հոգեկանաւ [8] եւ մարմնականաւ, նմանեալ Գրիգորի Լուսաւորչի անուամբ եւ գործովք. զորս ի բազմաց սակաւն ասացից եւ եդից առաջի սիրով լսողացդ զառնէս [9] զայսմանէ եւ վասն նորոգման սուրբ Երուսաղէմայ [10] ։