Աղցմիք

ԱՌ ԸՆԹԵՐՑԱՆԵԼԻՍ

Je ne veux pas passer pour meilleur que je ne suis“.

J. J. Rousseau, „La nouv. Héloïse*

Non, mes amis, non, je ne veux rien être...

De mon berceau près de bènir la paille,

En me créant Dieu m'a dit: Ne sois rien“.

Béranger

Զայս մի եւ եթ կանխեմք աղաչել, զի մի՛ ոք համարեսցի եթէ եւ մեք առ հայկաբանս կամ առ քերթօղս զանձինս գրիցեմք. քաւ լիցի մեզ: Դուզնաքեայ ոք, այր մի տառապեալ խոստովանիմք, այլ՝ սպաս արարեալ ճշմարտութեան՝ ո՛չ երբեք զանձինս ունիմք առ որ չեմք, եւ ո՛չ երբեք:

Ընդե՞ր իսկ բնաւ եւ մաղթանք՝ մի՛ որոց աչս ունիցին տեսանելով ո՞չ զդոյն գուշակիցեն, անդէն իսկ ի վերծանութիւն մատուցեալ: Ծաղու արդար իսկ արժանի. միթէ ամենայն, որ կաղակրկին կակազէ, լիցի՛ ի բարբառ գրգարանին, հայկաբա՞ն իցէ, կամ որ չափաւն՝ քերթո՞ղ. «Եւ Սաւո՞ւղ ի մարգարէս», որպէս ասեն Գիրք:

Քա՛ւ, եւ մի՛ լիցի, ասեմք եւ կնքեմք, այլ զդիպողն առանց բնաւ թանգուզանաց, արդիւնաւոր ճշմարտութեամբ եւ ի փորձոյ՝ զպատասխանին ճահեցուցանեմք. ո՞չ բազումք իցեն, քան եթէ սակաւք, զի առ ծանր թեթեւութեան անձամբ զանձինս յանդգնեցուցանեն, մինչեւ, թէ տա՛յր ոք, զբազմերախտ եւ զառաքելանման մերոց թարգմանչաց զգահուց բուռն հարկանել: Սակա՞ւք իցեն առ մեզ, օրէն լիցի հարցանել, որ ի չափս ինչ արուեստակեալս զհողմս արածեալ միանգամ, զՇեքսպիրի կամ զՇիլլերի լրբին թեկն ածել, որոց եւ ո՛չ իսկ համբակացդ անլուայից ստգիւտ թերեւս ի ճահ:

Եթե փութացաք ուրեմն քաւիլ յայդպիսեաց՝ թուի մեզ, թէ եւ ո՛չ իւիք ինչ գթեցաք:

Շա՛տ իսկ իցէ մեզ, ստուգութեամբ ասեմք, եւ կարի՛ շատ, եթէ զանձինս ի նախադրունս անդ համարձակեցուսցուք գիտութեան լեզուիս, զոր երկնից արդեօք հրաման տայր ուսանել Քաջարանցն Արամ: Թո՛ղ զքերթողականին վսեմ ճարտարութիւն, որով սակաւք յոյժ, քան եթէ բազումք, խիլային ի բնութենէ՝ աստուածային գոգցես կայծակամբք ջահաւորեալ, ըստ որոյ՝ եթէ այլոցն միայն քերթողաց հսկայից խելամուտ կարասցուք լինել սիրալի վաստակոց, արդէն երանելի զմեզ համարիմք: