ԾՆՈՒՆԴԻ
ՀԵՔԻԱԹ
–
Մամա՛։
–
Համմէ՛,
զաւակս։
–
Դուն
ինծի
շատ
կը
սիրե՞ս։
–
Ատ
ի՞նչ
հարցում
է։
Ու
Տիկին
Կաքաւեան
նայուածքը
վերցուց
այս
անգամ
գիրքին
վրայէն։
Աղջիկը
կեցեր
էր,
լուրջ,
պատին
հիւսուած
շըմինէին
քով,
տեսակ
մը
ծանրութեամբ
հովանաւոր,
որ
ներքին
ապրումը
կը
բերէ
մեր
երեսին,
եթէ
խորունկ
ու
անկեղծ
ըլլայ։
Հրամայող
ո՛չ
մէկ
շեշտ
այս
հրաւէրին
մէջ։
Ու
աղջիկը,
տասնըվեց
տարու
որբուհի
մը,
փափկութեամբ
ու
քիչ
մըն
ալ
վիշտով
ինկաւ
անոր
գիրկը։
Այն
ատեն
Տիկինը
դրաւ
անոր
գլխիկը
իր
արմուկին
անկիւնին,
ու
բերանն
ալ՝
անոր
աչքերուն
վրայ։
Այսպէս
կը
սիրէր
ան
համբուրել
պզտիկը,
թարթիչները
իջած
երկա՜ր
գորովով,
օրուան
մէջ
քանի
մը
անգամ։
–
Ի՞նչ
ըսել
է
ատիկա։
Ու
ազատ
թեւովը,
անիկա
կը
շոյէր
աղջկան
մազերը,
կը
քաշէր
ու
կը
թողուր
գանգուրներուն
ոլորքը։
Քակելով
ու
շինելով
հարուածական
ու
պատահական
հիւսքեր
ականջին
քովերէն,
ու
կենալով
ժապաւէնի
մեծ
հանգոյցին
վրայ
երկար
ու
անխօս։
–
Ինչո՞ւ
–
ի՞նչ
ըսել
է
ատիկա։
Պատասխանի
տեղ,
որբուհին
կծկտեցաւ
այդ
լայն
ու
տաք
ծոցին
մէջ.
ամէն
անգամուան
պէս
աշխատելով
պզտիկնալ,
թեթեւնալ,
գրկանոց
տղայ
մը
դառնալ
հոդ,
արթնցնելու
համար
պատրանք
մը,
զոր
չէր
հասկնար,
բայց
կը
գուշակէր։,
–
Ինչո՞ւ
չես
խօսիր։
Հիմա
նստած
է
անոր
ծունկին
ու
իր
բարակ
մատներովը
կը
շոյէ
Տիկինին
երեսները։
Ճիշդ
ինչպէս
պիտի
ընէր
շփացած
տղեկ
մը
իր
մամային։
Հին
խաղ
մըն
է
ատիկա։
Ու
մատներու
այս
շարժումները
միամիտ
բառեր
կը
հեգէին
միշտ։
–
Չեմ
lասկնար
կոր։
Դուռը
զարկին,
որբուհին
նետուեցաւ
պատուհան։
Էֆէնտին
կու
գար։
*
*
*
Ինչպէ՜ս
մտած
էր
այս
տունը։
Անիկա,
պատուհանէն
դարձին,
յիշեց
մէկէն
իր
անվստահ
ու
տրտում
քայլերը
գորգով
փաթթուած
սանդուխներէն։
Ու
սրահը՝
իր
ոսկի
պատերովը
ու
ադամանդ
ջահերովը
գիշերուան
լոյսերուն
մէջէն։
Որոնք
խոշոր
ու
երազային
ծաղիկներու
պէս
կը
կենային
զանգակով,
ու
ապակի
բաժակներով։
Ու
սենեակները
նորէն,
իրենց
նկարներուն
խորհրդաւոր
ու
խռովիչ
ժողովուրդովը։
Ու
Հայաստանի
գիւղերը,
ու
թուրքերուն
ախոռները,
ու
ամերիկացիներուն
զօրանոցները
եկան
ու
անցան
անոր
առջեւէն,
արագ,
եղերական
ու
անկարելի
երազներու
նման։
Ու
տխրեցաւ
չարաչար։
Առաջին
իսկ
օրէն,
անոր
որբի
արիւնը,
անոր
չսիրած
արիւնը
տաքցաւ
իր
Տիկնոջ։
Տղաքը
շատ
ուշ
կը
սորվին
սիրելը։
Ու
օր
օրի,
անիկա
իր
մէջէն
թել–թել
փրցնել
ու
քակել
աշխատեցաւ
դառնութեան
այն
ցանցը,
որով
փաթթուած
եղան
սրտերը
մեր
որբերուն։
Անիկա
սիրեց
նոյնպէս
Էֆէնտին,
բայց
աւելի
ուշ։
Բարի
մարդուկ
մըն
էր
ան։
Որբուհին
տունին
մէջ
կը
բերէր
անոնց
առաջին
ու
վերջին,
շատոնց
հող
գացած
աղջիկը։
–
Ծնունդի
հեքիա՜թ։
Պիտի
ուզէք
ըսել
այս
պատմութեան։
Բայց
աշխարհը
մեծ
է
ու
հայ
հարուստներուն
անհուն
անտարբերութեան
քովէն
կարելի
է
գտնել
մարդեր,
որոնք
ոտքերնին
բոպիկ
ինկած
են
սա
աւազներու
աշխարհը
ու
պանիր–հացով,
դրած՝
հիմերը
իրենց
պալատներուն։
Անոնց
մօտ
սիրտը
հին
աւանէն,
ա՛լ
մարած
թոնիրէն
պուտ
մը
կայծ
կը
պահէ
երբեմն։
Ու
որբուհին
իրական,
անդիմադրելի
պուպրիկն
է
տունին։
Բիւրաւորներու
մարտիրոսագրութեան
վրայ
է՛ջ
մը՝
Ծնունդի
հեքիաթ:
Ինչո՞ւ
չէ։
*
*
*
Սեղան
կը
նստին
անոնք
ամէն
օրուան
պէս։
Հարուստի
սեղա՜ն։
Բայց
որբուհին
չբացաւ
բերանը։
–
Հիւա՞նդ
ես։
–
Ո՛չ։
–
Ինչո՞ւ
չես
ուտեր։
Չպատասխանելու
համար՝
կախեց
աչքերը։
Լուրջ,
քաղցր
բան
մը
կը
հովանաւորէր
իր
պզտիկ
մարմինը։
Էրիկ-կնիկ
ելան
ոտքի։
Էրիկ–կնիկ
էին
անոնք
ալ
աշխարհի
շատ
մը
խեղճերուն
պէս,
կը
վախնային։
Ու՝
–
Հիւա՞նդ
ես,
-
կրկնեց
Տիկինը,
–
ու
դող
կար
անոր
կոկորդէն
վար,
ու
անձկութիւն՝
բիբերէն
ներս։
Աղջնակը
զգաց։
Տեսակ
մը
խղճահարութիւն
եկաւ
ու
անցաւ
երեսներէն։
–
Վաղը
Կիրակի՞
է։
Էրիկ–կնիկ
նայեցան
իրարու։
Չէին
հասկնար։
–
Որբերու
Կիրակին…
Ու
վախով
գոցեց
իր
աչքերը։
Այն
ատեն,
Տիկին
Կաքաւեան
խածաւ
իր
շրթները,
առանց
իր
ուզելուն։
Յետոյ՝
սրտագին
խոնարհութեամբ
մը,
ծռեցաւ
աղջկան
գլուխին։
Ներսէն,
խորունկէն
բան
մը,
ճիշդ
իրեն
նման,
բայց
աւելի
տագնապուն
հոգիի
մեծ
կաթիլ
մը,
կը
ծռէր
անոր
հետ
այդ
մազերուն
վրայ։
Սիրտն
էր
անիկա։
Ու
արցունքն
ու
աջ
երեսը
դրաւ
որբին
մազերուն։
Ու
կու
լային,
երեքով,
երեքով։
Սեղանը
կը
մնար
այնպէս՝
ինչպէս
շտկուած
էր։
Յետո՞յ։
Առանց
գիտնալու,
երեքով
երկնցան
պանիրի
պնակին
ու
առին։
Սրբազան
հաղորդութի՜ւն։
Ու
այս
շքեղ
պալատին
խորունկէն,
այս
տարագիր
հոգիներուն
խորունկէն
ցեղին
հազարամեայ
ոգին
պատառ
մը
հացին
վրայով
ելաւ
դուրս,
ելաւ
վեր՝
երթալ
թառելու
համար
դարերուն
ամենամեծ
զրկանքին,
հայր
որբերուն
վիրաւոր
խորհուրդին
վրայ,
հեռո՜ւն,
շա՜տ
հեռուն,
ուր
մեծ
լերան
մը
շուքը
կ՚իյնայ
անսփոփ
կնկան
մը
ոտքերուն։
