Օրագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Յունվար ամիս օր Բ[2]շ[աբթ]ի Կաղանդ եւ Նոր Տարի։

Ե-ին օր ուրբաթ. երեկոյիս Ճրագալուց. ի Սուրբ Նիկողոս էաք. Վարդապետն պատարագեց։

Այգուցս Զ-ի օր շաբաթ. տօն Յայտնութեան Քրիստոսի։

Բ[2]շ[աբթ]ի օրս (8 յունուար) Առաջնորդն զմեր Վարդապետն ի պատիւ տարար յԱստուածածին։

Ուրբաթ (12 յունուար). զփուռս աւրհնել գնացաք։

Շաբաթի օրս (13 յունուար) Տէրտէրն գնաց ի Թօփղափուն՝ Տէր Ղազարի փեսի յընթրիսն։

ԺԴ-իս օր կիրակի։

Գ[3]շ[աբթ]ի (16 յունուար). մեր Մինաս պալէ մօրքուրն մեռաւ. ի գերեզմաներն գնացաք եւ ընդ Շէրպէթճոյ Գրիգոր պալէ գնացաք ի տուն Պաղտասարին տեսանել զնա, զի հիւանդ էր. եւ անտի ելեալ ես մտի ի Վարդապետն մեր ի Սուրբ Գէորք անդ կալով զգիշերն։

Եւ առաւօտուն (17 յունուար) ելեալ եկի ի սահմանս իմ։

Ե[5]շ[աբթ]իս (18 յունուար) հիւսանքն ելին ի տանէն մերմէ։

ԻԱ-ի օր կիրակի։

Բ[2]շ[աբթ]իս (22 յունուար) մեր Վարդապետն ի յԱստուածածին եկն։

Գ[3]շ[աբթ]իս (23 յունուար) ձիւն եկն մինչ ի (թերի)։

ԻԸ-իս օր կիրակի։

Փետրուար ամիս օր Ե[5]շ[աբթ]ի։

Դ-ին օր կիրակի. բարեկենդան Առաջաւորաց։

Երեկոյիս մօտ ի Վարդապետն էաք։

ԺԱ-իս օր կիրակի։

Դ[4]շ[աբթ]ի օրս (14 փետր[ուար]) Տեառնընդառաջ։ Երեկոյիս անդ էաք եւ առաւօտուս ինք պատարագեաց եւ զՏեր Գրիգորի որդին սարկաւագ ձեռնադրեաց։

Ե[5]շ[աբթ]ի օրս (15 փետր[ուար]) եկն Իփշիր փաշան մեծաւ եւ բազում ամբոխիւ ի յՈւսկիւտարն, եւ ի գիշերին ձայնեալ զնա թագաւորն յապարանս իւր եւ բազում խօսս տվեալ միմեանց՝ արիացուցին զնա երդմամբ թէ Թշնամեացն քոց թշնամի եւ բարեկամացն քոց բարեկամ. զոր ինչ եւ կամիս՝ արա՛։ Եւ մուֆտին եւ Մուրատ փաշան առաջի նորա անկեալ երթեւեկութիւն առնէին. նոքա մուծեալ զնա առ թագաւորն եւ նա ընծայեալ զնա։ Եւ գնաց յայնժամ յՈւսկիւտարն եւ քաղաքս ամենայն սասանէր ի մեծամեծացն, եւ ոյք կային ի վերայ իշխանութեան ի մեծ ահի էին՝ թէ զինչ առնելոց է նա նոցա։

Եւ շաբաթի օրս (17 փետր. ) Մղտեսին առեալ զմեզ գնացաք մօտ ի թէրզի պաշին փաշայի, վասն զի ծանօթացաք ընդ նմա ի յԵրուսաղէմ յայնմ ամի որ եւ մեքն անդ էաք։ Եւ յայսմ ժամու քաղաքս ամենայն ընդ առաջ գնացին վէզիրին, ծառայք թագաւորին զիւրեանց զկերպս զգենլով. ալայ արարեալ մեծամեծացն եւ ուլամայիցն, պարոնացն եւ վուզարայիցն պար առեալ առաջի նորա դաս դաս բերեալ մուծին ի քաղաքս եւ երգիչք առաջի նորա երթեալ գովասանէին [եղա]նակաւք։ Այսպիսի փառօք եւ մեծ պատուով եւ յանցս ճանապարհին որ անցանէր՝ ամբոխ քաղաքիս ամենայն ելին ի տեսանել զնա. եւ մուֆտին երթայր ընդ ձախակողմն՝ նորա ձիոցն հաւասարեալ։ Այնպիսի մեծաւ տեսլեամբ եկն յապարանս իւր, զոր յառաջագոյն զարդարեալ էին վասն նորա, եւ տալով զնա Այիշէ սուլթանին որ անդ լինէր, զոր ի վաղուց խօսեալն էր քոյր Սուլթան Մուրատին եւ Իպրահիմին։ Եւ զօրքն ամենայն ցրուեցան եւ ամենայն ծառայք եւ մեծամեծք գնացին իւրաքանչիւր ի տեղիս։ Երեկոյիս յայսմ ղօլ ելաւ։

ԺԸ-իս օր կիրակի. զտէֆտէրտարութիւնն ետ Ալի քեհեաին Տէվրիշի եւ զառաջին տէֆտէրտարն առ ինքն արգիլեաց եւ պահանջեաց դրամ ի նմանէ եւ նա գտեալ Ձ քսակ եւ բերել ետ եւ ետուր ի վէզիրն եւ վէզիրն զամենեսեան այրեալ։ Ձ քսակէն եւ Ժ քսակ արծաթ ել միայն։ Եւ յայնմ գիշերի զնա ետ ի ձեռս դահճացն սարուճայից, որ զբազումս չարչարեաց եղէգն խաղացուցանելով ի մատունս նորա. եւ առաւօտուն տարեալ զնա ի բերդն եդին։

Եւ Բ[2]շ[աբթ]իս (19 փետր[ուար]) մեծ տիւան արարեալ վէզիրին, եւ Մէլէկ Ահմէտ փաշային ետուր զՎան եւ Մուրատին զՊ (պարապ), եւ Ղաթըրճի օղլուն զՍիլիստրա, քանզի եւ սա ընդ նմայ էր յորժամ եկն, եւ միւս եւս Հասան եւ Քիւրտ Մէհէմէտ աղան՝ սոքա էին նմա հաւատարիմքն, ի վաղուց հետէ ընդ նմա շրջեալ յամենայն տեղիս միակամ եւ միախորհուրդ։

Շաբաթ օրս (24 փետր[ուար]) Յովանէս վարդապետն պատիւ արարեալ թէրզի պաշուն ի Սուրբ Նիկողոս երգով քնարաց, նստան ի խմել մինչ յիրիկուն։

ԻԵ-իս՝ Բուն Բարեկենդան։

Դ[4]շ[աբթ]իս (28 փետր[ուար]) զՇամի զատէն հափս արար, որ էր ռէյիզ, եւ զինչ եւս ունէր գանձ եւ արծաթ՝ զամենայն ի նմանէ կողոպտեաց մինչեւ զձիսն, եւ զըռզակ նորին ի ծախ հանել ետ եւ առաւ զամենեսեան առ ինքն։ Եւ յետ աւուրց ինչ հանեալ զնա ի բանտէն բազումս չարչարեաց, թէ զի՛նչ ունիցի՝ ասասցէ. եւ ապա զնա մերկ եւ բոկ արարեալ՝ սաստիկ հրամանաւ ասաց ոչ մնալ յերկիրս այս, այլ կորնչիցի յերկիր հեռի, եւ նա փախ տվեալ գնաց ի Քեապէ։ Եւ ոչ եսպան զնա, քանզի եւ ողորմասիրտ էր եւ ոչ զոք եսպան, բայց որում ոխ ունէր՝ զայնոսիկ։

Մարտի ամիս օր Ե[5]շ[աբթ]ի. մեր Վարդապետն ի Հրեշտակապետ գնաց։

Դ-իս օր կիրակի. զտէֆտէրտարն քշեց եւ մարդ եդ, որ հասեալ մօտ ի Կէկիպիզէ, որ ըմբռնեալ զնա մերկացուցանելով եւ ի ծառն կապեն եւ ինքեանք նստին առ ծառով միով եւ մուխ խմեն. եւ նա անդ կապեալ մնայ ի միւս ծառն ձեռակապ եւ մերկ եւ ձիւնն ի վերայ գալով։ Եւ ոչ ելնեն սպանել, այլ նստին եթէ ոք հանդիպի՝ զնա ըմբռնեսցեն զի նա խեղդեսցէ։

Եւ յետ մեծ պահու ինչ գայ անդրուստ մի հացածախ հոռոմ՝ բարձեալ զհաց իւր տաշտով. զնա ըմբռնեալ բերեն եւ դնեն ի ձեռս նորա պարան զի քարշեսցէ զնա խեղդելով. եւ նա աղաղակէ պաղատելով թէ Չեմ կար այդմ իրի. եւ նոքա հարկանեն առջառաջլօք եւ փայտիւ զի քարշեսցէ. եւ նա քարշէ եւ ոչ կարէ խեղդել, զի չէ այնմ իրի հմուտ։ Եւ եւս տէֆտէրտարին յոյժ տանջեալ ասէ թէ Թողէ՛ք զի ես զիս սպանեմ, եւ ոչ թողուն, այլ հարկանեն զհացածախն՝ թէ քարշեսցէ, եւ նա ոչ կարէ խեղդել։ Եւ նա յոյժ տանջի յայսմանէ, աղաղակէ մեծաւ պառաչմամբ թէ Թո՛ւ տուք զի ես սպանեմ զիս. քակեալ զձեռս իւր, տայ քաշելով յերկու կողմին պարանոցին եւ խեղդի խեղճ մահուամբ ի փառս գործակցին իւրոյ սատանայի։

Ուբաթ օրս (9 մարտ) վէզիրն թէպտիլ շուրջ եկ։

Եւ այգուցս շաբաթ (10 մարտ) թագաւորին ըն տա (բառերը կտրուած)։

ԺԱ-իս կիրակի։

Բ[2]շ[աբթ]ի (12 մարտ). Նէվռօզ ասի ըստ բառի Տաճկաց։

Ե[5]շ[աբթ]ի (15 մարտ) սպանեաց զՂուտտէն քէհեա Մէլէկ Ահմէտ փաշային եւ զՄէհէմէտ էֆէնտին։

Շաբաթս (17 մարտ) Յոհաննու (Երուսաղէմայ հայրապետին). շուրջ գայր թէպտիլ։

ԺԸ-իս օր կիրակի. ի Հրեշտակապետ գնացաք մօտ առ Վարդապետն մեր։

Գ[3]շ[աբթ]ի (20 մարտ). գարնանամուտ, եւ մեր Վարդապետն ի Ղալաթիա գնաց ի Սուրբ Լուսաւորիչ։

ԻԵ-իս օր կիրակի. Թէքիրտաղու Տէր Պօղոսն ի մեր եկաւ։

Բ[2]շ[աբթ]ի օրս (26 մարտ) զղատին փոխեցին զմեծն եւ եդին ի տեղի նորա զորդի մուֆտուն այսմ։

Ապրիլ ամիս օր կիրակի Լուսաւորչի. Մղտեսին հաց արար աղքատաց։

Բ[2]շ[աբթ]ի (2 ապրիլ). շէհր էմինէ մանզուլ եղած աղան նեղացուց զմեզ վասն ցորենոյն, զոր տվեալ եւ զստակն առեալ. այժմս ասէր թէ Ոչ առի զըստակն, եւ աստ եւ անդ տանէր. եւ սապիթ արարաք առաջի փաշային, եւ գնաց նա ամաւթալից։

Դ[4]շ[աբթ]իս (4 ապրիլ) նոր ղատին ղօլ ելաւ. եւ օրս զԿասմցի տղայ Պաթմանին հանեցին ի քիւրէկէն ԵՃ ղուռուշով բազում արհեստիւ. եւ ըսկսան ի քրիստոնէիցն ժողովել յամենայն տեղիս եւ յեկեղեցիս, բազում ջանիւ հազիւ թեթեւացուցին զպարտս դրամին։ Այս ըմբռնեցաւ ի ժամանակ Տէվրիշ Մէհէմէտ փաշային, վասն զի ելեալ սա գնալ ընդ գնացողացն ի տեղի իւր, քանզի աստ պանդուխտ էր, եւ ի գնալն սովորութիւն է ամենեցուն զի զկերպս փոխեն ի տաճկի կերպ, վասն զի ոչ ոք խօսեսցի ի ճանապարհին եւ աներկիւղ լիցին։ Սա այլ ըստ այսմ բանի՝ փոխեալ էր զկերպն աստ ի քաղաքս եւ ընդ անցանելն յՈւսկիւտարն ի մէջ նաւին նոյն ձեւովն էր, եւ ընդ սմա կան ճանապարհակից Տաճկունքն մտեալ յայնմ նաւի. եւ իմացեալ Տաճկացն յազդմանէն սատանայի զհայութիւն նորա եւ ըմբռնեալ զնա ի նոյն կերպին, դարձուցեալ զնա յետս առ քաղաքս եւ բողոք բարձեալ առ հասարակ ամենայն ռամկաց Տաճկին. անհաւատիցն կուտելով ի վերայ նորա եւ բերին զնա առ վէզիրն։ Տեսեալ վէզիրին յայնմ հասակի վայելուչ եւ շքեղակերպ, ասէ նմա թէ Դու ի՞նչ ես կամ յո՞ր հաւատոց. եւ նա պատասխանեաց թէ Քրիստոնեայ եմ։ Եւ զիա՞րդ յայդմ կերպի ես. եւ նա ասէ. Վասն ահի ճանապարհի այսպէս արարի։ Եւ վէզիրն ասէ. Եւ զի լաւ կերպ է՝ կացցէ արդ ի վերայ քո եւ ուրացիր զՔրիստոս եւ դարձ[իր] յօրէնս մեր. տացուք եւ այլ քեզ մեծութիւն, որպէս զի բարւոք վայելեսցես զկեանս քո։ Եւ նա ասէ. ԶՔրիստոս իմ ոչ ուրացայց եթե զաշխարհս եւս տայցես։ Եւ վէզիրին ի բարկութիւն շարժեալ, հրաման տայ դահճացն զի հարկանիցեն զնա ի վերայ ոտիցն եւ որովայնի անհամար, մինչեւ ասել բազմաց թէ Մեռաւ. եւ ապա վէզիրին տեսեալ զայն, յղեաց առ մուֆտին զչարչարեալն՝ եթէ նա որսայցէ զնա բանիւք եւ ուրացուսցէ։ Եւ առեալ տարան զնա առ մուֆտին, որ էր Պահայի անուանեալ այր ժպիրհ եւ ժանդագործ, զոր եւ նա բազում հնարիւք ոչ կարաց դարձուցանել զնա ի հաւատոցս Քրիստոսի. վասն որոյ եւ իմացեալ զայս վէզիրին, կրկին մարդ առաքեաց առ մուֆտին զի տացէ ֆէթվայ զի սպանցեն զնա չարաչար. զի այս էր օրէն նոցա, զի առանց մուֆտոյ ֆէթվային զմարդ չէին սպաներ։ Եւ մուֆտին ոչ ետ ֆէթվայ, այլ ասացեալ թէ Այսմ բանի ոչ լինի սպանման ֆէթվա, այլ տացեն զնա ի նաւս պատերազմաց։ Եւ վէզիրն տվեալ զնա անդ ի նաւն զի թի քարշեսցէ անդ կապանօք երկաթի, եւ ընդ ծառայիցն զամենայն զծանր ծառայութիւնն կրեսցէ։ Եւ նա գնաց յօժարաբար եւ սեռն սրտիւ վասն սիրոյն Քրիստոսի։ Եւ յետ աւուրց ինչ ելեալ գնացին նաւքն ի պատերազմն, եւ նա եւս կայր անդ ի չարչար[անս] եւ մի ի թի քաշող[աց]։ Եւ շատ ջանացին զերծուցանել զնա հայրն եւ եղբարքն որ աստ էին եւ ոչ կարացին, այլ գնացին ի պատերազմն եւ նա էր ի մէջ նոցա անտանելի չարչարանացն համբերեալ։ Եւ յետ պատերազմին որ եկին Տաճկունքն, եւ նա եւս ողջ էր մնացեալ, զոր եւ վէզիրն եւս սատակեալ էր եւ յետ նորին Մէլէկն էր եղեալ եւ յետ նորին Իփշիրս, որ այժմս է։ Գնացին հայր սորա եւ եղբարքն առ Մուրատ փաշան, զոր էր նա ղափուտան, ծանուցին. եւ նա եւս զայս իմացեալ ասաց թէ Զի բարի եղեր այս. գայցէ այժմ, դարձցի ի հավատս մեր եւ զինքն առնիցեմ ինձ մի հաւատարիմ։ Այլ եւ նա եւս բազումս չարչարեաց ի ծանր եւ յանարգ ծառայութիւնն, արկանելով անդ ի բանտս գերելոցն եւ շատ գանելով ջանաց թէ Ձեռամբ իմ դարձցի, եւ ոչ կարաց։ Այլ ազգականք նորին յայս կոյս եւ յայն կոյս Մուրատին աղերս յղել տային, հազիւ թէ զսիրտ նորին հաշտեցուցին զի փրկեսցէ զնա. եւ տվեալ նմա դրամս՝ փրկեցին յայնմ պատուհասէն շնորհիւ եւ ողորմութեամբն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի։

Շաբաթ օր (7 ապրիլ) Աւետիք Սուրբ Աստուածածնին։ Եւ կրկին շէհր էմինին մարդ առաքեաց ի վերայ Մղտեսուն զի ի տիւանն երթիցուք. եւ ելեալ գնացաք ընդ նմա եւ մեք, եւ առաք ի վէզիրէն հրաման զի մեծ ղատին տեսցէ զայդ գործդ։ Եւ գնացաք առ ղատին, եւ նա տեսեալ զնա՝ արհամարհեաց զնա անգոսնելով եթե Մեք զայդ ո՞չ տեսաք անցեալ աւուրքն, զի հայըդ ոչ է տալոյ քեզ ըստակ. եւս էր օրն ընդ մեզ նստեալ ղատին յՈւսկիւտարոյ. ամօթ է քեզ զայդ գործել։ Զայս ասացեալ ի բաց եհան յերեսէն։ Ել եւ գնաց նա. եւ մեր իջեալ ի վար՝ պաշ նայիպէն հուճէթ առաք թէ Այս գործն տեսաւ առաջի մեր հանդերձ վկայից Տաճկաց, զոր նոքա ասէին թէ շէհր էմինին հրամայեաց եւ մեք առաք զդրամ ցորենոյն ի հայէս յայսմանէ։ Եւ ելեալ եկաք ի տեղիս մեր փառաւորելով զՔրիստոսի զանչափ զօրութիւն։

Այգուցս կիրակի Ը-ի. Ծաղկազարդ Տեառն մերոյ Քրիստոսի։ Աւուրքս Ղազար վարդապետն եկ Արեւելցի։

Աւագ Ե[5]շ[աբթ]ի (12 ապրիլ)։

Ուրբաթ օրս աւագ (13 ապրիլ) եւ տօն Խաչելութեանն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ։ Զ-երորդ ժամն ի Ղալաթա գնացի ի Սուրբ Լուսաւորիչ եւ անդ արարի զժամն, եւ յետ ժամուն գնացի մօտ առ Վարդապետն մեր զի անդ էր, եւ կացեալ անդ սակաւ ինչ, եւ ելեալ եկի ի սահմանս իմ։

Այսքանս զոր ծրիցի, խաղալիկ անմտութեանս, յըսկիզբն տարուս մինչ ի կատարած տարոյս, եւ տեսողացդ զայս զիս կատակելոյ. ողջ լիջիք ի Տէր սրբութեամբ։

Թվին Հայոց ՌՃ եւ Դ-ին եղեւ Զատիկ եւ Յարութիւն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, եւ ապրիլի ԺԵ-ն։

Այգուցս (16 ապրիլ), որ Մեռելոց ասի, Առաջնորդն ոչ եթող գնալ ի գերեզմաներեն վասն վէզիրին՝ թէ չլինի գայցէ անդ եւ զմեզ նեղեալ գանեսցէ. եւ մեք գնացաք ի Ղալաթիայ գերեզմաներն հանդերձ հարբս եւ Մղտեսիւն. եւ յետ աւրհնելոյն զգերեզմանս, առեալ տարան զմեզ որդիք Մահտեսի Կիրակոսին մեր ի տունս իւրեանց։ Եւ Մահտեսի Կիրակոսն յԵրուսաղէմ էր ի տարիս ընտանեօքն, եւ որ մեզ հետ գնաց՝ ոչ էր ընտանեօք։ Անդ նստաք պատուով մինչեւ իրիկունս. եւ ելեալ Տէրտէրս եւ Մղտեսին գնացին ի վայրն ի մօտ Եղիազար վարդապետն որ կայր ի ժամն, եւ ես կացեալ անդ եւս՝ ես այլ եկի ի տուն։

Գ[3]շ[աբթ]ի (17 ապրիլ) երակոյիս, որ ի ժամն կանգնեալ կայաք, ամպն եկ գոռալով եւ տեղեաց կարկուտ ի չափ Բ եւ Գ տրամի եւ էանց։ Եւ օրս Բուրդ Աստուածատրին քուրն ուրացաւ զՔրիստոս վասն բոզութեան, որ լեալ ի մի տուն տաճկի դրացին՝ զվերջն յայս փոխեաց։ Գիշերս լուսոյ դէմ շարժ եղեւ։

Ե[5]շ[աբթ]ի օրս (19 ապրիլ) ելեալ Վարդապետն ի Ղալաթու գնաց ի Պրուսայ։

ԻԲ-ին Նոր կիրակի Բ. Աստուածատուրին հետ կռվեցաք վասն աջահամբուրի Տէր Ղազարին, որ ես առեալ էի եւ նոքա եկին թէ Մեք կ՛առնեմք։ Եւ յետ հացին ելաք ընդ Մղտեսուն ի գերեզմաներն գնացաք եւ անտի ի Մղտեսի Եաղուպենցն մեր, եւ ես Բ[2]շ[աբթ]ի (23 ապրիլ) երեկոյիս եկայ. Մղտեսին եւ Հաճիմարն Գ[3]շ[աբթ]ի (24 ապրիլ) եկան։ Եւ օրս Առաջնորդն եկեալ ի մեր ժամս եւ երիցներուն վերայ ըստակ գրեաց թէ Զէկեղեցին կու շինեմ։ Եւ օրս ըստ բառի այլազգացն Խըտրելիազ ասի, որ է Սուրբ Գէորք։ Նարղ տվին գառի եւ ոչխարի Ժ ըստակ եւ Ը ըստակ. բայց յետոյ գլուխ չբռնեց նարղըս։

ԻԸ-իս օր շաբաթ. ի փուռն մեր հսապ արին եւ եղեւ սէնէի գլուխ։ Եւ օրերքս լու եղեւ թէ Ֆռանկն ի Պօղազն է եկեր։

Եւ կիրակիս (29 ապրիլ) Աշխարհամատրան. Թէքիրտաղցի Յովանէսն ի Մղսոնցն էր եւ մեք ի տեղն էաք։ Եւ օրս լու եղեւ թէ Ներսէս վարդապետն վաղջանեալ է՝ դեղակուր արարեալ մի իշխան զնա վասն եղբօրն իւր, որ էր եւ նա վարդապետ եւ ցանկայր առաջնորդութեան Տաթեւու։ Եւ օրս ի Պուրսա հոռոմ ոմն ուրացեալ զՔրիստոս եւ առեալ ընդ իւր Բ եւ Գ ընկեր եւ երթեալ ի տունն. եւ գայ ի միւս պահու եղբայր ուրացելոցն ի տուն եւ տեսանէ զնոսա եւ զեղբայրն իւր ուրացեալ եւ նստեալ անդ ի պատուի ընկերօքն. եւ ի բարկութիւն շարժեալ ասելով թէ Ուրացեալ ես զՔրիստոս Աստուածն ամենայնի եւ եկեալ եւս ես ի տուն իմ հանդերձ շուն ընկերօքդ։ Եւ հանեալ զսուրն անդէն սրախողխող արարեալ սատակեցուցանէ։ Եւ իմացեալ անօրինացն յընկերացն զայս բան՝ ըմբռնեալ զնա տարեալ ի ղատին եւ նոքա ողոքանօք եւ սպառնալեօք կամեցեալ դարձուցանել ի հաւատս իւրեանց. եւ նա քաջալերելով ասացեալ թէ Ոչ ուրանամ զՔրիստոս զի զուրացողն սպանի։ Եւ ղատին տայ ի ձեռս դահճին զի գլխատիցէ. եւ նա տարեալ եհատ գլուխ նորին եւ կատարեցաւ ի Քրիստոս։

Եւ Բ[2]շ[աբթ]ի (30 ապրիլ) առաւօտուս ելեալ գնացաք ի խանութ եւ նստեալ էաք մինչեւ Գ ժամ աւուրս, եւ լւաք զձայն աղաղակի մեծի երթեւեկելոյ արանց, զի ոմանք յայս կոյս եւ յայն ընթանային եւ ոմանք ի տունս իւրեանց մտեալ փախչէին, եւ մեք դողալով՝ փակեալ զխանութս եւ ի տունս մեր աճապարեցաք փախչելով։ Եւ իմացեալ մեր սակաւուց զիսկն գիտելոյ, այս էր որ ծառայք թագաւորին՝ սպահի եւ եէնկիչերին ուխտ եդեալ ընդ միմեանս դաշնաբար մինչեւ ի մահ, զոր ինչ կամին՝ զայն առնեն։ Բայց այս ոչ եղեւ ընդ մեծամեծս յեէնկիչէրուն, այլ փոքունցն եւ նուաստիցն։ Բայց գլուխ բանիս էր Մուրատ փաշան, որ էր Ղափուտան՝ այր ներքնագործ, եւ գլուխ սպահուն Քիւրտ Մէհէմէտ աղան՝ աւազակապետ՝ ընդ Իփշիրին եկեալ. եւ այլք ծածկաբար ի ներքուստ կամ յայլուստ, որք ունէին ոխ ընդ վէզիրն, զայս գործեցին։ Եւ միաբանեալ սոցա յերկոցունց ծառայիցն եւ գնացեալ ի դուռ վէզիրին թէ Հրաման տո՛ւր զի սպանցուք զսարուճայքն. ոմանք զայս դնելով պատճառ եւ ոմանք երես առ երես լրբաբար կանչ եւ ճիչ առնէին թէ Զմեզ ի տեղս բերեր եւ ոչ տաս մեզ խըզմէթ. ե՛կ երթիցուք ի դատաստան ընդ քեզ. եւ նորա ասացեալ թէ Համբերեցէք սակաւ։ Եւ ոչ համբերեալ սոցա՝ դիմեցեալք երթալ ի վեր, եւ սպասաւորք վէզիրին ի վերէն ոչ ժուժեն զայն տեսնելով, նետ ձգեն սոցա փախուցանելով զնոսա. եւ նոքա փութանակի ի դուրս վազեալ գնացին իւրաքանչիւր տեղիս եւ տունս եւ յօտայս, զինեցան ամենեքեան միաբան գունդ գունդ՝ մեծ ամբոխ արարեալ գնացին ի դուռս վէզիրին թէ Գայցէ եւ երթիցեմք ի դատաստան։ Եւ նա յառաջագոյն թաքեալ էր գնալով ի պալատն արքունի, յուսալով ի թագաւորն զի ապրեցուսցէ. եւ սպասաւորք եւ դռնապանք վէզիրին ասելով նոցա պատասխանին թէ Ոչ գոյ վէզիրն աստ, փակելով զդրունսն առաջի նոցա։ Եւ նոքա զայն տեսեալ՝ սկսին հարկանել զդուռն կացնաւ եւ ծակոտեալ զպատն եւ ընկեցեալ զդուռն, մտեալ ի ներս այսքան ամբոխս՝ խողխողելով զարսն որ անդն կային, եւ ի վեր ելեալ բացին՝ ոմանք զգանձատունն, առնելով ցիր եւ ցան զանհամար քսակսն արծաթի. ոմանք կտրատէին եւ ոմանք ողջ վեր առնէին, եւ զմուշտակսն ծանրագին՝ զսամուրսն եւ զայլսն ծիւ ծիւ արարեալ. եւ զոսկէզօծ զէնքն եւ զոսկէթէլ պաճուճանքն եւ զականակուռ երեսանակալք ձիոցն եւ զապրշումեղէնս եւ զկտաւս, որոց կտոր կտոր արկեալ ի ձեռս եւ զօրեղիցն ողջ, եւ զպղնձեղէնսն եւ զձիս պերճաւորս պիտանիս թագաւորաց բազում էր առ նա, քանզի ձիասէր էր յոյժ. զամենեսեան առեալ գնային. զի այնպէս արարին՝ որպէս զանապատ. քանզի եւ մտեալ ի սահմանս կանանց՝ անդ եւ որպէս գիտացին այնպէս արարին։ Բայց սուլթանն եւս յառաջագոյն փախեալ էր յայլ տեղիս, զի եւ նորա եւս ունէին ի մտի՝ եթէ կալցեն։ Եւ զայս արարեալ՝ մինչեւ յաւելն ոչ թողին. դարձան եւ էր երեկոյ։ Եւ գնացեալ նոյն գինուքն ի ժամադրեալ տեղն որ ասի Էթմեյտան, մինչ ի լուսանալ առաւօտուն՝ անդ նստեալ վրանօք։