Պատմութիւն համառօտ ԴՃ տարւոյ Օսմանցոց թագաւորացն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ զգահն արտաքս բարձրացուցին, զգըզլար աղայն ի ներքս մուծեալ Ըզմեծ որդի Ահմէտ խանի, որոյ անունն Օսման կոչեալ: Զոր բերեն առ ժողովեալսն, ածեն ի գահն եւ զծունր կըրկնեալ, Մունետիկք ի քաղաքին բարձրաձայնիւք զայն քարոզեալ: Հազար քըսան եւ եօթն սէնէն, տասնեակ ամաց գահակալեալ, Հունքեարութեան արժան տեսին`գեղեցկութեամբ հարազատեալ: Ըստ օրինի նախնեաց նորա ըզնոր ալայ մեծ արարեալ, Եւ յԷյուպ Սուլթան նա յուխտ՚ւ ի թուր կապել բոյլիւք գնացեալ: Եւ առնէր զբաշխ ճուլուսին համայնից, որք զռոճիկս կերեալ, Առ զօրականսն, ուր եւ կային, կրկին ռօճկօք էր առաքեալ: Յաւուր արքային ալայի, յԵօթեակ կըլայն, որ բանտարգեալՄէհէմէտ Կիրայի խանն ըզփախըստաեան ճարակ գըտեալ: Որ եհաս լուրս արքային, ընդ նախարարս, որք եւ խռովեալ, Զի Հաճի սուպաշին ՚ւ այլքծովով զկընի այնմ փութացեալ: Ոմն եւ փաշա ընդ ցամաքաւ`ի Ռումէլի խուզել սլացեալ, Ի Փրավատի երբ ժամանեաց, ընդ գաւառաւն զոր որոնեալ: Մուհամէտ Կիրայն ՚նդ հովիտն, ՚նդ ծառով միով խոնջեալ, նըստեալ, Քառիւք դիմօք պաշարեցինեւ ի վերայ նորա վազեալ: Եէնիչէրի մի հար նետիւք, որ ի միջի անկեալ մեռեալ, Եւ այսու դառնայ ցարքայ, որոյ զխիլաթ ըզգեցուցեալ: Եւ ըզկընի ամսոյ միոյնախորդ յանկարծ երկիր շարժեալ, Եւ երկրորդ հուր տարածիւր, որով քաղաքամէջն կիզեալ: Երրորդ յաւուր օգոստոսիառատ անձրեւըս տեղացեալ, ՚Ւ որոտ սաստկիւ, ահագնագին, ուստի երկիրըս դըղըրդեալ: Եւ կայծակունք անհընարինք, յորոց բնակիչքըս սասանեալ, Երկու աւուրբք ՚ւ եռիւ ցայգիւ, եւ անձրեւոյն ո'չ դադարեալ: ՅԱքսարայ կոչեալ սահմաննզյարկըս Տաճկաց ի փուլ ածեալ, Եւ ըզկառ մի երիվարօք կամըրջայակն հեղեղն վարեալ: Ֆիլ սարայի Հայք եւ Տաճիկք, մարք ընդ մանկանց ընդ ջրով հեղձեալ, Ղասըմ փաշայն տեղ շատ փլանէր, զերկերիւր մարդ ի ծով վարեալ: Հազար երսուն րէպիլ էվէլն մինչ տասն եւ վեցն ձիւն տեղացեալ, Մէջ քաղաքին եւ Ղալաթուծովն որպէս զգետ էր սառուցեալ: Զի ձըմեռըն ծանր լինէր, ընդ բընակչաց աղքատք նեղեալ, Զի ի շատ ժամանակացանգամ մի այլ այսպէս եղեալ: Տօնաւիսու սառնացեալ փերթքնմինչ ի Սեաւ ծով վարեալ թափեալ, Եկն եմուտ ի Հիւսիսէ`յԱրեւելեան պօղազն կոչեալ: Ի պօղազէն փերթքն կըցկըցին, եւ համակ ծովըն այս պաղեալ, Զի մերձ ի Թօփխանան երթ՚ւ եկութիւն հետեւեցեալ: Զաւուրս քառսուն այսպէս եկաց, ապա ճըղեալ, հալեալ, բացեալ, Եւ ապ՚ փոքր զոգի առնունեկեալ նաւուցն, յոր ժամանեալ: Սուլթան Օսման խըրոխտանայրեէնիչէրեաց, որ յանդըգնեալ, Զի խըրատիւ հօճային իւրեւ գըզլար աղայիւ դըրդեալ: Թէպտիլ ճամէ եղեալ շըրջէրեւ պօստանճօք զնոսա գանեալԵւ զմէյխանէս ինքնին կոխէր՚ւ ի քիւրէկ տայր ՚ւ ի ծով արկեալ: Ի պատճառէ Ղազախ ազգին, որ ամ յամէ զշայգաս հանեալ, Սեաւ ծովու զեզերս հանուրսեւ ըզբնակիչս գերեալ, նեղեալ: Ծանուցանեն զայս արքայի, եթէ` Լէհցոց կամօք այս լեալ, Յանուն ղայրէթ արքայութեանարքայն Օսման էր սըրտմըտեալ: «Երթամք, ասէ, յերկիր Լէհայ, զգըռալն ձեռօքս իմ ըսպանեալ»: Զպատրաստութիւն մարտին վառել մեծաւ սարօք էր հրամայեալ: Յիշխանութիւնս գիր արձակէ`զփաշայս եւ զօրսն ՚նդ իւրեւ կուտեալ, Ելեալ արքայն եւ յարքունուստ, յԷտրէնով զՏանաւիս անցեալ: Եւ զամենայն զօրս եւ զինուորսընդ առաջ իւր անդ անցուցեալ, Ըստ պատւոյ ՚ւ ըստ արժանւոյ ամենեցունց զռոճիկս բաշխեալ: Եւ հրամայէ կամուրջ կապել, ընդ որ փաշայք զալայ ցուցեալ, Եւ թագաւորըն բանակօքի Խօթին վայրսն եղեւ մերձեալ: Եւ ի լեառն մի յանդիմանին`դաս դաս գոլով իջեւանեալ, Եւ Խօթինոյ ներքոյ Լէհցիք զթապուր շինեալ եւ կուռ վառեալ: Չարխաճիք ծառայք Շամայզօրագըլխօք ի մարտ սկըսեալ, Զքառսուն, զյիսուն զողջս եւ զգըլուխսի կողմանէ Լէհցոց առեալ: Եւ ի թապուրն բազումք քըշենեւ յեզր գետոյն զյատեան բացեալ, Եւ Թաթար խանն ընդ եզերբ գետոյնընդ անտառիւն շարադասեալ: Մինչ ընդ երեկս բախեալք յիրարս, Լէհցիք ներքուստ պատերազմեալ, Զթօփ եւ զթուֆէնկ արտաձըգեն`զՏաճկաց զոմանըս կոտորեալ: Տեղիս տեղիս ատեան բացաւ, ի մէթէրիս ծառայք մըտեալԵրբեմն, որ զթօփսըն յետս բերեն, զօրքն ի չատըրս յորժամ դարձեալ: Լէհցիք ելնուն ի թապուրէն`վերայ Տաճկաց աճապարեալ, ՚Նդ բեռամբ զօրօք ՚ւ երիվարօք զթապուր մի անդ շտապով շինեալ: Պօլուկ խալգի հասին նոցա`զգազագս զոմանըս կոտորեալ, Եւ եռ ալայ պայրաղս առին, եւ մընացեալքն յետըս փախեալ: Ոմանք Տաճիկք ապըստամբին, ի Լէհցոց կողմ անդըր անցեալ, Եւ ըզկընի սէրտէնկէչտիք զԹուրլա գետով զկամուրջ շինեալ: Սիլահտար եւ ագ պայրագգունդք սիփահւոց եղեն վառեալ, Թիկնապահք գոլ եէնիչէրւոց, պէկլէրպէկիք ուրոյն երթալ: Եւ հազար սէրտէնկէչտիք վերայ թապուրին ընթացեալ. Լէհցիք տեսին զպատրաստութիւն, զմեծամեծ թօփս կրակահոսեալ: Իբր ըզպատուարըս պընդագոյնսզթապուրս եղեն ամրացուցեալ, Բայց ի կողմանց եւ Ռումէլցոցվերաքալեն` յոյժ ջանոտեալ: Քանիցս ըզթապիէ առին, քանիցս հարիւր եւ կոտորեալ, Տասն ՚ւ երկու փերթ շագալուզսեւ երկու մեծ սանճաղ առեալ: Հարիւր ՚ւ երսուն պայրաղ զօրօքառին եւ ի բանակն բերեալ, Իբր հազարաց զանձինս Լէհցիսգերեն Տաճիկք եւ կոտորեալ: Երկրորդ անգամ իւրիշ առնել, որ յարքայէ խիստ հրամայեալ, Իսկ թապուրէն հրալից նիւթովքզՏաճիկս ի յետըս փախուցեալ: Երրորդ անգամ իւրիշ առնենի վերուստ թապուրէն հնարեալ, Ուր բազում պատրաստութեամբբազում զօրօք չեղեն օգտեալ: Չորրորդ անգամ իւրույիշըն, որ արքային հարկիւ մըղեալ, Պուտունայ պէկլէրպէկին Ուռումէլի գընդիւք վառեալ, Ընդ առաջ ընթացօղացդընդհանուր զօրք թիկնապահ լեալ, Կամելով զպայրաղ տընկելեւ զֆէթհին ըզձայն բառնալ: Լէհցիք հարին զպէկլէրպէկին, զթուֆէնկ ի կուրծս որ անդ անկեալ, Եւ ամենայն անդէն հասեալքընդ կրունկս եղեն հազիւ փախեալ: Լէհցիք զհէյ հէյ ՚նդ ձայնսն բարձին, մինչ արքայի յունկն էր հասեալ, ՚Նդ որս եւ արքայն յօթաղն դառնայր, ամենեքումբք էր սասանեալ: ԶԳարամանայ պէկլէրպէկւոյԼէհցիք զօթաղն աւար առեալԵւ զոմանս գերի վարեն, ՚նդ որ Գայսէրու փաշայն անկեալ: ԶՏաւութ փաշայն վէզիր արար, ըզՀիւսէին սէրտար կարգեալ, Զփաշայս զոմանըս փոփոխէրեւ ըզկամուրջ կըրկին կապեալ: Երեսուն թօփ զգետն անցուցին`մէջ թապուրին ձգել հնարեալ, Իսկ Լէհցիք, որ յեզր գետոյնզթապուրն թողուն ՚ւ այլ վեր անցեալ: Զթապուր մի յանտառս կազմենեւ զշըրջապատն խանտակ բացեալ, Դօղանճի Ալի փաշայնյայնկոյս գետոյն որ պահնորդ լեալ: Հինգերորդում պահու ըզցայգԼէհք ութհարիւրք սըրտապընդեալ, Երեք ժամաւ մարտ անդ լինէր, Ալի փաշայն այլովք մեռեալ: Եւ զՊօլւոյ պէկն խոցոտեցին, այլք ի բանակն հազիւ փախեալ, Վէզիրն եւ թագաւորնըզզօրսըն միշտ այնպէս մըղեալ: Հինգերորդում անգամ իւրիշ, որք թապուրին հանդէպ խըմբեալ, Ի Լէհցոց զոմանս առին, որք յոյժ ջանիւք արտաքս ելեալ: Ուր կայր եւ Թաթար խաննարքայն եղեւ զնա խըլաթեալ, Վեցերորդում իւրիշ առնելարքայն զօրացն համայնց հարկեալ: Սէրտէնկէչտիք խիզախէին, եւ կեօնկիւլլուք վերայ հասեալ, Յարտաքս ելելոցն ի Լէհցոցիբրեւ զյիսուն արս են ապռեալ: Եւ ոմանք ի ջուր հեղձան, մեծ կոտորումն յայս վայր եղեալ, Զի շատ մարդ եւ անասունքխոցոտեցան եւ սրով անկեալ: Հրամայեցաւ վուզարայից`յոտս արքային լիցին խըմբեալ, Ասէ. «Կամիմ դարձեալ ջանիւքամենեքումբք լիջիք վառեալ: Սաստիկ իւրիշ առնել հարկ էրեւ խրոխտաբար վերայ հասեալ, Զախիրէ ամբարեսջիք, զի ձըմերելն աստ եմ հաճեալե: Եւ մունետիկք զձայն բառնային, թէ` «Երսուն օր աստ մեր նըստեալե, Եւ Լէհցիք զխորհուրդ առին, Վլահու պարոն ի վրան հասեալ: Որք յօժարին տալ զԽօթին բերդեւ զհաշտութեան բանս մէջ եդեալ, ՚Նդ աւուրս Սուլթան Սուլէյմանիզահտնամէին զուխտ հաստատեալ: Ընդ որ ձըմեռըն հասանէրՍուլթան Օսման զօրօքն դարձեալ, Եւ ծրարեցաւ ոխըն բազումի սիրտ, բազմաց յետոյ յայտնեալ: Իսկ գըռալն Լէհայ Զիկմունդի տեղոջէն ոչ էր շարժեալ, Բայց որդին Վըլատիսլաւյետուստ սէրասքէր էր կանգնեալ: Յառաջնադէմն կըլայն Խօթինի Պուղտանաց Լէհցիք առեալԵւ զայս նըշան ուխտից եդին`զկըլայն Տաճկաց իբր վերէ տալ: ՅԻստամպօլ արքայն եհաս, ծանր ալայիւք ի ներքս մըտեալ, Հազար երսուն եւ մէկ սէնէնզերեք աւուրբք տօնանմա լեալ: Իսկ զօրացըն խոցոտեալընդ վայր կորուստըն ափսոսեալ, Ի բերան առեալ խօսինզհըպարտութեանցըն մըռմըռեալ: Պատճառօք ոմամբք նեղինեւ նենգութեան ժամու սպասեալ, Պահ եւ ռահ եբաց արքայ, ՚նդ որում գնային ըզվրէժ առեալ: Յետ երից ամսոց արքայզպատրաստութիւն ճամփու հարկեալ, ՅԵգիպտոս, Շամ ՚ւ տ Հալապչաւուշք եւ ղափուճիք յըղեալ: Զպատրաստութիւնս անչափելիսժողովելով յայնս ամբարեալ, Եւ ղատըրղայքըն կանգնեցան`յեզերս ծովու զկապուտս բառնալ: Եւ զօթաղ թագաւորին ՚նդ գանձու, զոր ինչ էր կամեցեալՅՈւսկիւտար անցուցանել, նոյնպէս եւ զվրանս իւրայնոցն այլ: Գնալն արքայի այնու ստուգէր, զօրքն ի խորհուրդ են ժողովեալ, Ասեն. «Արքայն չունի միայն, Հաճի գոլոյ կամքըն հաճեալ: Այլ կամի զմեզ արտամերժել, սակայն պարտ է` զայդ մոռանալ, Եւ զտերութիւն իւր աստ թողուլ, Վնասակար է չուել յաշխարհ յայլե: Եւ յԱթ մէյտան ժողովեցան, եւ բընակիչքն յայնս հետեւեալ, Ծերք նոցա ասեն. «Զպատճառսգրեսջիք` ըզհանգամանս ցուցեալե: Տանին մեկնել առ ի մուֆթին, մուֆթին մահու արժան գըտեալ, Եւ եէնիչէր աղայն դիմէ, եւ սիփահոց աղայք հասեալ: Իբր հալածել ըզզետեղեալսն, յորոց նոքա են քարկոծեալԵւ զտուն հօճայի արքայինեւ զվէզիրին ասպատակեալ: Զօր լուաւ արքայ Օսմանեւ զընթերցօղքս ի ներքս կոչեալ, Երբ զիրացն տեղեկացաւ, ասէ. «Գնացէք` զօրացն ասցեալ. ԶՔեապէ գընալս ի բաց թողի, բայց զխնդրեալ արս չեմ նոցա տալե: Եւ այգուցն դարձեալ զինին, կոչեն զմուֆթին եւ զնագիպն այլ: Զպատճառ զօրացըն խըմբելոյառաջակայ զծերոցն հարցեալ, Եւ նոքա պատասխանեն, զվընասակարսն մի մի ցուցեալ: Ասեն. «Ըզհօճայ արքայինեւ գըզլար աղային յուզեալ, Սոքա են զարքայն դըրդօղքի Խօթինու մարտի շարժեալ: Եւ վէզիրին մանկունք նետիւզմանկունս զոմանս մեր խոցոտեալ, Եւ տէֆթէրտարն զուլուֆէ մերցած ըստակ էր միշտ տուեալ: Գայմագամն եւ եէնչէր աղայնզմեզ արքային չարախօսեալ, Ըզբազմաց մեր ռոճիկս հատինեւ յամառին զվազիֆէն տալե: Երբ ծանուցին զայս ամենայն, արքայն ասէր. «Ոչ կամիմ տալ, Նախ ըզձեզ փութով ջընջեմ՚ւ ապա զնոսա իմ կոտորեալե: Յարտաքուստ դըրդին, խօսին, դարձեալ արքայն ունկն ոչ կալեալ, Եւ արտաքոյ խըմբեալք ծանեան, եթէ արքայ ոչ անսացեալ: Որք դիմեն առհասարակ`՚նդ մէջ պալատում զթուֆէկ ձըգեալ, «Դատաստանաւ զչարեաց պատճառսի քէն խընդրեմքե աղաղակեալ: Եւ երկրորդում դրանէն մըտին, եւ ոչ այնու պատասխանեալ, Ուր տեսին զդասս դատաւորաց, որք արքային կոչմամբ նըստեալ: Նոքա յահէ պատասխանեն, թէ` «Դուք ձեզէն լիք խօսեցեալե, Իսկ յերրորդում դրանէն մըտին, դարձեալ զնոյնս բանս ձայնել գոչեալ: Երբ տեսին, թէ չօգտեցան, զՄուստաֆա խան խընդրել ըսկսեալ, Յամենայն յարկս արքունեացգունդ գունդ երբ զօրքըն ճապաղեալ: Ի հարէմոյ կողմըն ծանեան, որ ի խուց մի կայր արգիլեալ, Զդուռն ի ներքուստ փակեալ գըտինեւ բանալոյ զհնար որոնեալ: Ուր գոչէին բարձրաձայնիւ, «ԶՍուլթան Մուստաֆայն մեր խընդրեալ» Ի ներքուստ զնուաղ ձայն լուան`«Սուլթան Մուստաֆայն աստ է լեալե: Փայտատովք զկամարն ծակենեւ չուանօք ի վայր իջեալ, Եւ տեսին զարքայն տըկար, ում զկէր եւ զջուր յայն պահ տուեալ: Ի բազկաց կալեալ հանինեւ ի մուֆթոյ ձին հեծուցեալ Եւ ի տըկար գոլոյ սակիյարզի օտայն զնա վայր եդեալ: Իսկ յորժամ Սուլթան Օսմանզայս ամենայն ստուգիւ ծանեալ, Ի հարէմն եմուտ շտապովեւ պօստանճոցն հրաման յըղեալ: Ըզգըզլար աղայն կոչէ եւ զՏիլավէր փաշայն բերեալ, Զերկոսին արտաքս եհանեւ առ գումարսն էր առաքեալ: Զորս սըրածեալ յօշատեցինեւ յԱթ մէյտան զոսկերսն արկեալ, Եւ ուլէմայքն ասեն զցօրսն, թէ` «Զխընդրելիսդ արքայ տուեալ: Եւ զայլ եւսըն, զորս գըտանէ, երաշխաւոր մեք` զորս ձեզ տալե: Զօրքըն նոցա հուճում առնեն, թէ` «Ըզպէյաթ եղիք կարդալե: Մուֆթին ասէ. «Մինչդեռ ի գահնՍուլթան Օսման է արդ նըստեալ, Չէ պարտ այլում պէյաթ առնելե, ըստ այսմ աղմուկըն բարձրացեալ: Ուլէյմայից զօրքըն սաստկիւյայնժամ զպէյաթն ետուն կարդալ, Եւ մունետիկք քարոզեցին`«Մուստաֆա խան ի գահն նըստեալ»: Եւ զՄուստաֆայն առեալ տարանյԷսկի սարայն եւ պահպանեալ, Անտի տարան յՕրթա ճամին`յօտայս եէնիչէրոց պահեալ: Եւ Օսման ասէ իւրոցն, թէ` «Ի Պուրսա լիցուք երթալեՎէզիրըն պօստանճի պաշւովյաղայի դուռն գընալ հարկեալ: Տասըն քըսակ լի ֆըլօրւով առնեն ՚ւ ի դուռն աղին գնացեալ, Ըզեէնիչէր աղայն յըղեն`զօտապաշիս զոմանս շինեալ: Յարքայէ աղայն արտաքսելեալ զօրացն զայս խօսեցեալ, «Արքայն ձեր ըզձեզ շնորհաւոր, բայց ըզբարուցն դուք գիտացեալ: Սուլթան Օսման ի դուռն եկեալեւ առ ձեզ զողջոյն յըղեալԵւ իսկէրլէտ չուխա ձեզ տայ`յիսուն յիսուն ոսկի շնորհեալե: Զօրքն ի քղանցից նորա քաշեն եւ սանդըղոցն ի վայր ձըգեալ, Զսուր ի վերայ եդին, հարին`կըտոր կըտոր անդ արարեալ: Փութացան ի տուն նորաեւ զըստացուածսըն թալանեալ, Որոց եւ զոխս որք ունէին զնոցուն եւ զտունս այնպէս ապռեալ. Եւ զՀիւսէին փաշա կալնուն, որ էր վէզիր վերոյ յիշեալ. Զսուր ի վերայ նորա թափեն զրեհ կրկնազգեաց, յոր ոչ իսկ գծեալ: Ի ջըլերացն սըրածեցին`հանդէպ միւսոցն ըզդին արկեալ, Եւ ըզՍուլթան Օսման խընդրեն, դուռն արքայի երբ որ գըտեալ: Հեծուցանեն զնա յերիվարզդիով վէզիրի անցուցեալ, Զճանապարհայն անառակ զօրքզպատկառելիս լըսեցուցեալ: Ոմն` «Ճանըմ Օսման չէլէպի, ըզմեր ռոճիկն ընդէ՞ր կըտրեալ, Պօստանճոցդ ՚ւ արապներացդ Պա՞րտ էր, որ այդքան երես տալ: Ըզմէյխանէս երբ կոխէիր, զծառայասդ ի քար նաւըս տուեալ, Մի՞թէ նախնիք քո սէկպանօքզիշխանութիւն երկրի կալեալե: Ոմն` Ալթընճի օղլի կոչեալ, զպալտըրն ճըմռեալ նեղացուցեալ, Խիղճըն փըղձկեալ, լալով ասէր. «Այ նենգաւոր անպատկառեալ: Փատիշահնըզ տէկիլ մի՞էմզինչ այդ ճէֆայդ, զոր ինձ առեալ»: Այսպիսեօք նախատանօք յՕրթա ճամւոյ յարկսն տարեալ: Արքայն Օսման ասէր. «Աղա'յք, ես թէ արարի, դուք մի վրիժեալե: Եմուտ վէզիր Տաւութ փաշազհետ ճէպէճի պաշին եղեալ: Ըզքէմէնտն ի նա ձըգեց, եւ առ աղայսն Օսման վազեալ, Արգիլեն աղայքըն զայն, եթէ ամբոխն գուցէ չհաճեալ: Ասէր Օսման. «Ո՜վ անիրաւ, իմ քեզ զբազում պարտիս թողեալ: Բացէ'ք, ասէր, ըզփէնչէրէնընդ ծառայն իմ ես խօսեցեալ: Ո՜վ դուք, սիփահի աղայք իմ, եէնիչէրի ծերք, հարք ասցեալ, Թազէլըք պէլասի իլէանըզգամաց խրատուց հակեալ: Այսպէս ձաղանօք աստ բերելովլաւ էր, թէ զիս անդէք սպանեալե: Գոչեն. «Արքայ, զքեզ չընդունիմքեւ ոչ մահու քո կամս տուեալ»: Ճէպէճի պաշին եմուտ`զքէմէնտ ձըգել, զոր ոչ թողեալ, Եւ եդին ի կառս զՄուստաֆա խան, տարան ի գահըն նըստուցեալ: Եւ կէս մի զօրացն անդէնքառակ դիմաց զՕսման պահեալ, Վէզիրազէմ Տաւութ փաշաի պալատէ յորժամ դարձեալ, Եէնիչէր աղայն եւ զհետկէս մի զօրացն համախըմբեալ, Ընթացան փոյթ յօտաներն, զՍուլթան Օսման արտաքս հանեալ: Զպազարի կառս զնա եդին, առեալ յԵօթակ կըլայն տարեալ, Անդ զամբոխին կամս հաճեցան թէ «՚Ստ ձեր կամացդ առնեմե գոչեալ: Ցըրուեցին անտի զժողովն, մեծամեծօք ի ներքս մըտեալ. Իսկոյն փակեն զդուռ կըլային, յարկն, որ զՕսման եդին, մըտեալ: Ճէպէճի պաշի ըզքէմենտ ձըգէր ի վիզն եւ քաշքաշեալ, Եւ սուպաշի քէհեասին, զորԿիլինտիր օղրուսի կոչեալ, Ձըգեաց ըզձեռն յերանս նորա`ճըմռեալ, նուաղեալ, զոգին հանեալ: Եւ ճէպէճին զունկն իսկ եհատեւ մօր նորա իսկոյն տարեալ: Ի նոյն գիշեր եւ զդին բերենի պալատին ՚ւ այգուցն հանեալ, Սուլթան Ահմէտի թուրպէիմերձ հօր նորա տարեալ, թաղեալ: