Ի
ՅԻՇԱՏԱԿ
ՍԻՐԵՑԵԼՒՈՅ
ՀԱՐԱԶԱՏԻՆ
ՅՈՎՀԱՆՆԷՍԻ
Ի
ՏԷՐ
ՀԱՆԳՈՒՑԵԼՈՑ
ԿԱՆԳՆԵՆ
ԶԱՅՍ
ՄԱՀԱՐՁԱՆ
ՊԱՊԻԿ
ԵՒ
ԹՈՌՆԻԿ
ԳԵՐԱԶՆԻՒ
ԵՂԲԱՐՔ
ԿԻՒԼՊԷՆԿԵԱՆ
ՊԱՏՐԻԿ
ԿԻՒԼԱՊԻ
ԵՒ
ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ
ՅԻՇԱՏԱԿ
ԱՌ
ԳԵՐԱԶՆԻՒ
Պ.
ՊԱՏՐԻԿ
ԿԻՒԼՊԷՆԿԵԱՆ
Արդեօք
ինձ`
եւ
միայն
Հայրիկի՞ն
վիճակուած
է,
որ
Կիւլպէնկեան
տան
յիշատակաց
դպիր
լինիմ,
ո՛չ
թէ
կենդանեաց
համար,
այլ
յաւէտ
մեռելոց,
որք
թողին
զաշխարհ
ի
Տէր
ննջեցին.
նոցա
առաքինի
յիշատակ
դրոշմել
Ի
ճակատ
մի
երկասիրութեան,
թողուլ
Ձեր
մեծանուն
Ազգատոհմին
իբրեւ
անմոռանալի
մի
յիշատակ։
Առաւօտ
արեւածագին
էր,
ո՜հ
չը
գիտէի
թէ
Ձեր
հարազատին
եւ
իմ
սիրելոյն
արեւն
ի
մայր
մտած
է։
Եւ
ես
աւա՜ղ
այն
պահուն,
երբ
գուժ
ասի
թէ
մեռա՜ւ
յառաջդէմն
Յովհաննէս։
Ասի
առէ՛ք,
ահա
պատրաստ
է
Հայրիկին
պսակ,
«Պապիկ
եւ
Թոռնիկ»,
տարէք
դրէք
նորա
գերեզմանին
վրայ։
Անագորոյն
մահուան
սուր
տապար
դեռ
չէ
ելեր
դուրս
Կիւլպէնկեան
գերդաստանէն,
մի
փոքր
ժամանակի
մէջ
զարկաւ
տապալեց
իրարու
ետեւէն
երեք
հաստաբուն
նոճիներ,
չասաց
թէ
բաւ
է
այսչափ,
թող
փոխանակ
հարց
եղիցին
որդիք։
Կարծեցինք
թէ
գնաց
հեռացաւ
մահուան
դժնդակ
ոստիկան,
բայց
անդրէն
շուտ
դարձաւ,
զարկաւ
կտրեց
այն
աննման
շառաւիղն,
որ
նոր
պատուաստուած
ամուսնական
ճղիկով
եւ
ճղիկէն
ծլած
էր
մի
նորաբոյս
մանկիկ.
աւա՜ղ,
անգութ
մահու
ոստիկան
չը
խղճաց
երբէք,
սիրասուն
ծնողական
գրկերէն
մանկիկն
ի
բաց
գլորեց.
մի
հարուածով
կտրեց
երկու
զուգակցեալ
նորատունկ
սօսիներն,
Յովհաննէսն
էր
եւ
Արաքս։
Միթէ
ուխտե՜ր
էին
նոքա
եւ
ի
մահուն
անբաժան
մնալ։
Թէպէտ
Յովհաննէս
փութաց
առաջ
գնաց,
թողուց
իւր
կեանքն
անբաղդն
Արաքս։
Ո՜հ
այլ
եւս
ինձ
համար
չեն
պիտոյ,
ո՛չ
աշխարհ
եւ
ո՛չ
կեանք,
ասաց
Արաքս
վազեց
ետեւէն
գնաց,
չը
գիտեմ
թէ
ի
մի
քնարա՞ն
ննջեցին
սուրբ
փրկչին
հանգստարանը,
երկու
սիրակապ
ամուսինք,
բայց
գիտեմ
թէ
հոգիներ
երկնից
մէջ
միացան։
Դառնամ
այժմ
դէպի
քեզ,
հոգւոյդ
հետ
խօսիմ,
անձկալիդ
իմ
Յովհաննէս,
դու
անձնուէր
էիր
ազգիդ
եւ
Հայրիկին
ամէն
առիթներու
մէջ։
Վերջին
անգամ
վիճակ
ելաւ
քեզ,
որ
իբրեւ
պատգամաւոր
Հայոց
Մայր
Սուրբ
Էջմիածին
գնաս
եւ
Հայրապետական
ընտրութեան
տաս
քո
ազատ
քուէն։
Ինձ
այժմ
պատմում
են,
որ
դու
քո
այս
պարտուց
մէջ
ամենայն
ազնուութեամբ
վարուելով`
թողեր
էք
աստ
ձեր
բարի
համբաւ
եւ
յիշատակ։
Չգիտեմ
դու
ի՞նչ
մտածեցիր
արդեօք
որ
քո
անբաժան
ամուսին
Արաքսն
էլ
քեզ
առեր
էիր,
որպէս
զի
տեսնա՜ր
նա
Հայոց
աշխարհ,
Հայոց
Մայր
Աթոռ,
մեր
Լուսաւորիչ
Հօր
հոգեւոր
ծննդարանն,
որ
ծնաւ
զազգ
մի
ողջոյն,
տեսնար
նաեւ
Արաքս
դրախտի
գետ,
ոյր
անունով
նա
կնքուած
էր։
Այդ
մի
բաղդ
էր
թէ
քեզ
եւ
թէ
նորա
համար,
գէթ
միանգամ
խմել
Երասխին
անմահական
ջուր
եւ
պահել
ու
յիշել
միշտ
մեր
Հայրենեաց
այդ
յաւերժական
յիշատակ։
Կիւլպէնկեան
տուն
ողբաց
քեզ,
ողբացին
սիրելիք
եւ
բարեկամք.
Հայրիկն
էլ
քո
բարեկամն
էր,
որ
քան
զամէն
աւելի
ողբաց.
ի
մանկութենէ
կը
ճանաչէն
զքեզ
եւ
ոգւոյդ
գեղեցիկ
յատկանիշներ։
Միշտ
պայծառ
եւ
զուարթագին
էր
քո
դէմքը,
իբրեւ
մի
բացուած
գիրք,
ես
կը
կարդայի
սրտիդ
եւ
ոգւոյդ
նշանագիր,
որ
դպրոցի
կրթութեան
օրէն
մի
բառ
միայն
խորագծուած
էր`
յառաջդիմութի՜ւն
եթէ
սոսկ
աշխարհիս
գիտութեանց
յառաջդիմութիւն
լինէր
այն`
ես
այնչափ
մեծ
չէի
համարեր,
եթէ
Կիւլպէնկեան
սան
Աստուածպաշտութեան
հաւատք
համընթաց
չը
լինէին
յառաջդիմութեանդ
հետ։
Ձեր
հին
հայրենատուր
վաճառականութեան
ասպարիզին
մէջը
անվախ
եւ
խիզախ
յառաջ
կ»երթայիր
եւ
ի՞նչ
էր
քո
միտք
եւ
նպատակը,
հարստանալ,
մեծանալ
եւ
սոսկ
աշխարհի
պերճութեամբ
վարիլ
եւ
վայելե՞լ
կեանքը,
ո՛չ,
հարստանալ
միայն
բարերարելու
համար.
ազգին,
եկեղեցւոյն
եւ
Հայոց
լուսաւորութեան
եւ
միշտ
առատաձեռնել։
Այլ
աւա՜ղ,
դու
տարաժամ
մեռար,
ապագայ
յոյսերդ
անպսակ
մնացածին։
Եւ
ո՞վ
աշխարհիս
մէջ
լի
պսակեալ
յուսով
ի
գերեզման
գնաց։
Ո՜հ,
ողբացեալ
փոքրիկ
Յուսիկ
ժառանգ
մի
թողիր
Կիւլպէնկեան
տան
եւ
գնացիր,
ո՞վ
գիտէ,
խնամակալ
երկնից
Հայր
պահպանելով
զայն,
մի
օր
մեծանայ,
զարգանայ,
յառաջդիմէ,
յիշէ
իւր
հօր
յիշատակ
եւ
պսակէ
քո
յոյս
եւ
քո
ազնիւ
նպատակը։
Իսկ
Հայրիկ
Արարատայ
աշխարհէն,
ծեր
Արագածայ
հովտէն,
Մասիսի
Նոյայ
դարաստանէն
եւ
Վասպուրականի
Վարազայ
սարէն
«ՊԱՊԻԿ
եւ
ԹՈՌՆԻԿ»
իբրեւ
ծաղկեփունջ
մի
կապելով
կը
պսակէ
քո
անուն
եւ
յիշատակ
միշտ
կենդանի
եւ
անմահ
պիտի
մնայ։
Իսկ
դու
բարեգորով
երիցագոյն
ժառանգ
Կիւլպէնկեան
գերդաստանին,
սիրեցեալդ
իմ
Պատրիկ,
ա՛ռ
իմ
այս
ծաղկեփունջ
պսակ,
տար
դիր
հարազատիդ
գերեզմանին
վերայ.
այդ
պսակն
անթառամ
է,
դու
դարձիր
ի
տուն,
զրկէ
եւ
համբուրէ
ողբացեալ
մանկիկն,
ասա՛,
ես
եմ
այսուհետեւ
քո
հայր
եւ
խնամակալ
եւ
բաւ
է։
