Իսլամը հայ մատենագրութեան մէջ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԺԶ. Վեշտասաներորդ Մոլորութիւն Այլազգեաց ։
       * կարծեն զինքեանս օրինաւոր գոլ ։
       Վասն որոյ բնական քննութեամբ ցուցից զստութիւն նոցա։ Նախ այսպէս . զի ի քաղաքական օրէնսն պղատոնական, պոռնիկքն եւ շունք յայտնի ի փողոցս եւ ի հրապարակս նստել հրամայեցան. զի այլքն որոշեսցին ի նոցանէ եւ գարշեսցին ի չարութենէ այնմ։ Իսկ Մահմէտ օրէնս եդեալ է գովեալ. եթէ ոք տասն անգամ կամ աւելի երթիցէ ընդ այն ճանապարհ, պատուեսցի. եւ զՄահմէտ գովեն ազգն իւր թէ ի միում գիշերի ընդ այսչափ կնոջ գնաց։ Երկրորդ . զի ասէ իմաստասէրն, յոյս մարդոյ առ այն պարտ է լինել, որ գերագոյն գտանի քան զինքն։ Վասն որոյ յուսան աղքատք ի թագաւորս։ Իսկ այգն Տաճկաց այնպէս յուսան ի Մահմէտ թէ դրունք արքայութեան նա[յ] է։ Եւ յայտ է զի բազում անգամ զԱստուած յիշելով երկիր ոչ պագանեն. եւ յորժամ զՄահմէտ յիշեն, անկանին ի վերայ երեսաց իւրեանց։ Երկրորդ . զի համբաւեն նոր օրէնս գրեալ Մահմէտի. զոր եւ կարի՛ ստեն այսու։ Զի թլփատութիւն նոցա է յօրինացն Մովսէսի, եւ լուացումն եւ աղօթք նոցա։ Զի Իսրայէլացիքն յամենայն դիմաց յԵրուսաղէմ աղօթէին եւ նոքա՝ ի հաճն։ Այլ եւ մահրն եւ մի դէմ յԱստուած ասել, եւ այլն ։ Բայց այս միայն երեւի զանազանութիւն նոցա, զի նոքա զՄահմէտ մարգարէ կոչեն եւ Ջհուտն՝ ոչ ։ Չորրորդ . զի զարքայութիւն Աստուծոյ ուտելի եւ ըմպելի քարոզեն եւ ասեն առնուլ մի մի իւրաքանչիւր ոք քառասուն կամ եօթանասուն կին. որ եւ յայտնի սուտ ցուցաւ ի վերոյ։ Զի զայս ամենայն ազգ խոստովանին թէ որք մեռանին, նոքա յառնեն։ Արդ՝ բազումք ի յաշխարհի նոքա՛ են, որ առանց կին մեռան , նոցա ուստի՞ յաւելցի։ Եւ զայս եւս խոստովանին, թէ ոչ աճէ անդ մարդկայինս բնութիւն։ Ապա ուրեմն սո՛ւտ է օրէնք նոցա, եւ սո՛ւտ է կին առնուլ անդ. զի կինն վասն զաւակի լինի ։
       Դարձեալ. զԱստուած, ասեն, պաշտեմք, եւ զբանն Աստուծոյ ուրանան։ Յարութիւն խոստովանին եւ հոգոյ բաժին ո՛չ տան։ Հատուցումն ասեն գործոց, եւ զամենայն մեղք գործեն ։ Եւ այլ եւս. զգինին հարամ ասեն. եւ ամենեքեան արբենան. եւ դառնան զմեզ զրպարտեն ասելով թէ ձեր քահանայքն ի ժամ մահուն սալաւաթ բերեն, եւ յեկեղեցի տարեալ հրաժարէ ի հաւատոցն. թերեւս լուեալ իցեն զհրաժարումն ի դիմաց մեռելոցն։
       Այլ եւ ասեն թէ Յիսէն գայ ի ղիամաթի օրն եւ հարսանիք առնէ. թերեւս լուեալ զհոգեւոր հարսն եւ փեսայ Աւետարանին, եւ մարմնաւոր կարծեն անմտութեամբ ։
       Որ եւ հարցանեն թէ զի՞նչ է գրեալ ի դուռն բեհեշտին, իբր թէ անուն Մահմէտին։ Վասն զի նոքա որ զարքայութիւն մարմնական ասեն, այսպէս մարմնական դուռն եւ գիր կարծեն, ոչ գիտելով թէ արքայութիւն տեսութի՛ւն է Աստուծոյ, եւ դուռն Քրիստոս է, որպէս ինքն հրամայեաց։
       Հա՛րց զնոսա թէ առաջին հարքն, Աբրահամ, Մովսէս եւ Դաւիթ, ո՞րպէս մտին յարքայութիւն, որ ոչ գիտէին զանուն Մահմէտին։
       Եւ թէ Քրիստոս հրամայէ. ուրես եմ, անդ եւ պաշտօնեայն իմ եղիցի յերկինս։ Ահա զի եւ Քրիստոնեայք մտանեն յարքայութիւն եւ զանուն Մահմէտին չգիտեն ։
       Այսքան առ այս։