Երիս
իրս
խնդրելի
է
մեզ
աստ.
նախ,
թէ
վասն
է՞ր
ասի
«Աւագ
լրումնե,
երկրորդ`
թէ
վասն
է՞ր
զհանապազորդն
ԽԶ.
(46)
կալնումք,
երրորդ`
թէ
վասն
է՞ր
յորժամ
ի
կիրակի
հանդիպի,
ի
միւս
կիրակին
անցուցանեմք:
Վասն
առաջնոյն
գիտելի
է,
նախ
ասի
«Աւագ
լրումնե
վասն
արարչութեան
Զատկին,
զի
այս
այն
լրումն
է,
որ
ամենայն
լրմանց
անդրանիկն
նա
է,
երկրորդ`
վասն
օրինադրութեան
Զատկին,
զի
սա
եւ
զնորայն
բերէ
զնմանութիւն,
զի
նա
օրինակ
էր
սմա,
երրորդ`
վասն
նորոգման
Զատկին,
զի
սա
օրինակ
էր
նմա
եւ
սովաւ
գիտասցուք
զներգործութեամբ
լրումն
նորա,
չորրորդ`
վասն
փրկական
Զատկին,
զի
սա
ինքն
է
նա,
զոր
առնեմք`
վասն
յիշատակութեան
նորա,
հինգերորդ`
«Աւագ
լրումնե
ասի,
զի
զհանապազորդ
սորա
թիւ
մի
աւելի
կալնումք,
քան
զհասարակաց
լրմանցդ:
Վասն
երկրորդին
ասելի
է`
ոչ
եթէ
վասն
այն
ԽԶ.
(46)
կալնումք
զհանապազորդն,
որպէս
թէ
«Աւագ
լրումնե
Զատկիս
զԺԶ.
(16)
օրն
ներգործութեամբ
առնու
արտաքոյ,
այլ
հասարակ
լրմանց,
որ
ի
ԺԵ.
(15)
աւուր
վրա
առնուն
զլրումն,
ըստ
բնութեան
կարգի:
Ո'չ
այսպէս,
զի
այն
արարչութեան
Զատկին
միայն
պատահեցաւ
վասն
վերոյ
ասացեալ
պատճառացն,
որ
Լուսին
ներգործութեամբ
էառ
զԺԲ.
(12)
օրն
յառաջին
օրն:
Բայց
աստ
սոսկ
թուելութեամբ
առնու,
զի
Լուսինն
ըստ
հասարակ
լրմանցն
զլրումն
Զատկին
ի
վերայ
ԺԵ.
(15)
աւուր
առեալ
է,
բայց
մեք
թուով
ԺԶ
(16)-երորդ
համարեմք:
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
-
եթէ
ներգործութեամբ
զԺԶ.
(16)-երորդ
օրն
Լուսինն
ոչ
ունի,
ապա
ընդ
է՞ր
ԽԶ.
(46)
կալնումք
զհանապազորդն,
ասեմք,
թէ`
վասն
զի
գրեալ
է,
թէ
անիծեալ
է,
որ
առնէ
զլրումն
Զատկին
յառաջ,
քան
զհասարակածն
եւ
կամ
ի
հասարակածին:
Արդ`
ըստ
հոռոմոց`
մարտի
ի
Ի.
(20)
հասարակած
է
եւ
ըստ
եբրայեցւոց`
յաւելեաց
ի
Դ.
(4):
Ես
ըստ
բնութեան
կարգի
պատահի
երբեմն`
լրումն
Զատկին,
որ
ի
հասարակածն
դիպի,
այսինքն
մարտի
ի
Ի.
(20)
եւ
յաւելեաց
ի
Դ.
(4),
եթէ
զհանապազորդն
ԽԶ.
(46)
ոչ
կալնումք,
ոչ
կարեմք
զլրումն
արտաքոյ
հասարակածին
ձգել
եւ
հանել,
որ
է
մարտի
ԻԱ.
(21)
եւ
յաւելեաց
ի
Ե.
(5):
Եւ
այս
է
պատճառն
ԽԶ.
(46)
կալնուլն,
զի
մի
ի
ներքոյ
անիծից
անկցուք,
եւ
զտէրունական
չարչարանքն
ի
ներքոյ
հասարակածին
բերցուք,
որ
արտաքոյ
հասարակածին
եղեւ:
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
եթէ
ընդ
անիծիւք
է
այն,
որ
ի
ներքոյ
հասարակածին
բերցէ
զլրումն,
իսկ
ի
հասարակածին
զի՞նչ
է
վնասն:
Այս
է
վնասն,
զի
թէ
օրն
շաբաթ
պատահի,
Զատիկն
ի
տարւոյն
ի
վերջի
օրն
լինի`
ի
աւելեացի
Ե.
(5):
Յայնժամ
չարչարանքն
գայ
ի
ներքոյ
հասարակածին,
զի
ի
չարչարանքն
Փրկչին
վաղ
ուրեմն
Լուսինն
զլրումն
առեալ
էր:
Ապա
եւ
յայտնի
եղեւ,
եթէ
ոչ
վասն
ներգործութեամբ
ունելոյ
Լուսնին
աւուրս
ԺԶ.
(16)
կալնումք
ԽԶ.
(46),
այլ
վասն
զլրումն
արտաքոյ
հասարակածին
հանելոյ
սակս:
Վասն
երրորդին,
որ
ի
կիրակի
հանդիպի,
յայլ
կիրակի
տամք,
այս
է
պատճառն,
զի
թէպէտ
Լուսնի
լրումն
յորժամ
զհանապազորդն
ԽԶ.
(46)
կալնումք
եւ
արտաքոյ
հասարակածին
հանեմք
զլրումն
Զատկին,
սակայն
դեռեւս
այլ
երկիւղ
կայ,
զի
թէ
պատահիցի
օրն
կիրակի
եւ
առնիցեմք
զԶատիկն,
յայնժամ
ի
մէկ
տարին
երկու
Զատիկ
առնեմք:
Զի
զմէկ
Զատիկն
արարեալ
եմք
ի
նիսան
ամիսն,
որ
սկիզբն
եւ
առաջին
ամիս
է
յամիսս
տարւոյն,
իսկ
զմիւսն
առնեմք
յաւելեաց
ի
Ե.
(5)ն,
որ
յետին
եւ
վերջին
օր
է
տարւոյն:
Եւ
այսպէս
ի
մէկ
տարին
երկու
Զատիկ
լինի,
եւ
երկրորդ
տարւոյն
Զատիկն
խափանի:
Եւ
այս
մեծ
հիմարութիւն
լինէր
վարդապետաց
տումարական
մակացութեան`
զԷՌ.
(7000)
տարու
զաւուրսն,
զժամսն
եւ
զմասունսն
քննել
եւ
գիտել
եւ
զտարւոյն
զվերջին
օրն
ոչ
ճանաչել
եւ
կրկին
Զատիկ
առնել:
Եւ
վասն
այս
հարկիս
ԽԶ.
(46)
կալնումք,
որ
զլրումն
արտաքոյ
հասարակածին
հանեմք
եւ
ի
կիրակէ
յայլ
կիրակի
անցուցանեմք,
զի
զԶատիկն
ի
տարւոյն
վերջին
աւուրն
հանիցեմք
եւ
ի
նիսան
ամիսն
առնիցեմք
զԶատիկն
ըստ
աստուածային
հրամանին,
որ
յամեայն
Զատիկսն
այսպէս
հրամայեաց
եւ
արար
ըստ
այսմ
եղանակի:
Եւ
յայսպէս
առնելն
բազում
շահս
օգտութեան
լինի
մեզ.
նախ`
զի
ազատիմք
յանիծից,
երկրորդ`
զի
զհրամանս
Աստուծոյ
եւ
սրբոց
հարցն
կատարեմք,
երրորդ`
զի
զԶատիկն
յիւրում
տեղւոջն
ի
նիսան
ամիսն
առնեմք,
որ
սկիզբն
է
տարւոյն
ըստ
եբրայեցւոցն,
չորրորդ`
զի
ոչ
տգէտ
եւ
անմիտ
երեւիմք
եւ
կամ
պարսաւիմք,
այլ
ամենեւին
իմաստուն
եւ
գիտուն
երեւիմք
եւ
յամենեցունց
գովիմք:
Հետ
այսմ
զանփոխ
եղանակքն
արա,
այսինքն
զԸ.
(8),
Գ.
(3):
