Մատեան աշխարհավէպ հանդիսարանաց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Սկսանիմք համառաւտիւք քաղել զյիշատակս Բագրատունեացն, մինչեւ բերեալ հասուսցուք ի վերջին թագաւորն Բագրա/244ա/տունեաց՝ Յովաննէս. նախ՝ զասպետսն, թագադիր իշխանս եւ ապա՝ զթագաւորեալսն զկնի նոցին: Արշակ, որդի Վաղարշակայ մերոյ առաջին թագաւորին Պարթեւաց, թագաւորէ ամս ԺԳ: Զսմանէ ասի ի գիրս բազում արութիւն եւ կարգս ուղղութեան յարդարեալ եւ զՊոնտացիսն վանեալ: Եւ զբոլորատէգ նիզակի իւրոյ խորագոյն հարստէ ի սիրտ վիմի միոյ մեծի, ի նշան յիշատակի կանգնէ յեզր ծովուն Պոնտոսի, զոր համբաւէին զայն նիզակ մխեալ արեամբ զեռնոց: Զոր եւ յետոյ թէպէտ եւ պատուեցին զարձանն, իբր զզարմանալի իմն եւ զհրաշալի գործ, սակայն ընկեցին ի ծովն Պոնտոսի, յաղագս միւսանգամ գոռալոյն Արտաշիսի ընդ նոսա: Իսկ այսպէս պատմէ Մովսէս վասն սոցին Բագրատունեաց, թէ յաւուրս Տիգրանայ Արշակունւոյ, որդւոյ Արտաշէսի, որդւոյ Արշակայ, որդւոյ Վաղարշակայ առաջնոյ մերոյ, որ թագաւորէ Տիգրանս այս յինն եւ Ժ ամի Արշանակայ, ազգայնոյն իւրոյ, թագաւորին Պարսից: Սա, յետ սպանման հաւրն, ժողովէ զզաւրս Հայոց ընդդէմ երթալ զաւրացն Յունաց եւ ընդդէմ բախեալ ի վերջ՝ նհանջէ: Եւ ինքն չուեալ գայ յԱնի, որ կոչի Կամախ, եւ զԱրտեմիդեայ պատկերն կանգնէ յԵրիզայ: Եւ զոհս եւ երկրպագութիւն նախարարացն հրամայեաց մատուցանել, զոր ոչ առեալ յանձն ազգին Բագրատունեաց: Այլ մի ոմն ի նոցանէ անարգեալ յայտնապէս զաստուածսն եւ քաջապէս դաւանեալ զանուն ճշմարտին աստուծոյ, վասն որոյ հատանի լեզուն գովելի՝ ի վերայ յայտնի խոստովանութեանն եւ անարգութեան դիցն, որում անուն Ասուդ ճանաչիւր: Իսկ այլքն յանձն առին ուտել զմիս զոհիցն, այլ ոչ զերկրպագութիւն կռոցն: /244բ/