Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Իսկ զկնի բառնալոյ թագաւորացն Հայոց ՚ի յԱնւոյ, ել ՚ի Հայս հօրեղբօրորդին Տուղրիլին Ալփասան, եւ աւերեաց քսան եւ չորս գաւառս. զի էր զօրագլուխ սուլտանին, որ եւ զկնի մահուան նորա սուլտանացաւ. եկն դարձեալ հարիւր հազարաւ, եւ առ զՆոր քաղաք, զոր Վիրք Ախալեւքալաք ասեն, եւ զՍամշոյլդէ. եւ առնու կին զդուստր Կիւրիկէի թագաւորին, եւ զդուստր քեռ թագաւորին Վրաց Բագրատայ։ Առնու եւ զԱնի, եւ հազար այր զենու ՚ի փոս մի, եւ լոգանայ յարիւն, զոհ մեռելոց իւրոց արարեալ։

Եւ ապա գայ ՚ի խալիֆայէն դեսպան եւ արկանէ օղ ոսկի ՚ի պարանոց նորա, եւ երկոտասան վարոց ՚ի մի կապեալ հարկանէ զնա խածեւաթ արարեալ, որպէս թէ այնչափ հնազանդ է իւրում առաջնորդին։

Գործեցաւ այս զկնի մահուանն Յովաննիսի թագաւորին՝ քսան եւ երեք ամաւ, ՚ի հինգ հարիւր երեքտասան թուին։

Այլ զկնի Մոնամախին Կիռ Թօտորն կալաւ զթագն. եւ ապա Տուկիծն, եւ զկնի Դէուժանն, որ եկն ՚ի վերայ սուլտանին, սպառնալով Հայոց՝ հոռոմ առնել զբնաւս. ըստ որում ՚ի Կարս եկեալ այրէր զփայտակերտ եկեղեցին Հայոց։ Եւ չոգաւ ՚ի Մանծկերտ եւ ա՛ռ զնա, եւ դարձաւ սուլտանն ÿի վերայ նորա եւ եհար զնա յոյժ, մինչ ըմբռնեցաւ ՚ի նմանէ. որ զի թէպէտ եւ արձակեաց ողորմութեամբ, այլ ոչ եղեւ ընկալեալ յազգէն իւրմէ, այլ ետուն զթագն ՚ի Միխայէլն որդի Տուկիծին, որ եւ կալեալ կուրացոյց զԴէօժանն, եւ մեռաւ ՚ի ցաւոցն ՚ի հինգհարիւր քսան եւ մի թուին։