Եւ
ոչ
երկինք
շրջին,
զորմէ
ասեն
արտաքին
իմաստունքն՝
թե
մերթ
ի
շրջելն
ծածկեն
զլուսաւորսն,
եւ
մերթ
յայտնեն։
268
Եւ
եթե
զամենայն
աւր
շրջիցին՝
զիա՞րդ
ռ
ք
զարեգակն
աւուր
աւուր
ի
նոյն
արեւելս
ածիցեն,
եւ
զլուսին
յամսեան
հազիւ
ի
նոյն
տեղիս։
Եւ
այլ
եւս
աստեղք
են,
որ
ի
տարւոջ
հազիւ
մի
անգամ
հասանեն
ի
նոյն
տեղի.
եւ
են,
<որ>՝
որպէս
ասենն՝
յերկոտասան
ամի
ի
նոյն
տեղի.
եւ
է,
որ
ի
տարւոջ
եւ
ի
կիսում.
եւ
է,
որ
յերեսուն
ամի։
Այլ
ի
փորձ
իրացն
այլազգ
յայտ
ռառնիք։
Զի
աստեղքն,
որ
զցայգ
յերկինս
են,
եւ
զցերեկ
անդէն
գտանին։
Թե
երկինք
շրջեին,
ոչ
ի
նոյն
շաւիղս՝
յորս
ցայգն
տեսանեաք՝
ի
նոյնս
եւ
զցերեկն
գտանեին։
Այլ
քանզի
ընդ
նոյն
շաւիղս
[188]
գնան,
որպէս
եւ
տեսանեմք
իսկ
եւ
զլուսին
եւ
զաստեղս
ի
նոյն
շաւիղս,
յայտ
է՝
թե
նոքա
գնան,
եւ
երկինք
կան
269v
անշարժ
ետեղակալք։
269
Որպէս
եւ
աստուածատուր
իսկ
գիրք
հաստատութիւն
կոչեն
զերկինս։
Եւ
որ
ինչ
հաստատութիւն
է,
չէ
շարժուն։
270
Իսկ
այլոց
ի
գրոց
պատճառս
առեալ՝
ասեն.
ի
նոյն
իսկ
գիրս
գրեալ
է՝
թե
եդ
զնոսա
ի
հաստատութեան
երկնից.
ուստի
յայտ
է՝
թե
բեւեռեալք
են,
եւ
ոչ
գնայունք։
271
Թե
այնպէս
իցէ
եւ
յորժամ
զԱդամայ
ասէ՝
թե
եդ
զնա
ի
դրախտին
փափկութեան,
բեւեռեա՞լ
համարեսցին,
եւ
մի
գնայուն։
Իսկ
եթե
զԱդամայ
զշրջելն՝
եդ
կոչեն
աստուածատուր
գիրք,
յայտ
է՝
թե
եւ
զլուսաւորացն
գնացս՝
եդ
անուանեն
գիրք։
Մանաւանդ
զի
եւ
ի
բազում
իսկ
տեղիս
գտանեմք
զգնացս
լուսաւորացն։
Որպէս
յորժամ
ասիցէ
Յեսու
որդի
Նաւեայ՝
եթե
Կայ[189]ցէ
արեգակն
հանդէպ
ձորոյն
Գաբաւոնի
Եւ
լուսին
դէպ
դաշտին
Եղոնայ։
Եւ
չասաց՝
թե
երկինք
դադարեսցեն
ի
գնացից
իւրեանց,
այլ
լուսաւորք։
Ուստի
յայտ
է՝
եթե
երկինք
ետեղակալ
են,
եւ
լուսաւորքն
գնայուն
գնաւունք
(
sic
)։
Եւ
առ
Եզեկիաւ
ասէ.
դարձցի
շողն
անդրէն
յետս
զտասն
աշտիճանաւք
աքազեան
270r
ապարանիցն։
Որով
երեւի՝
թե
արեգակն
դարձաւ
յետս,
եւ
ոչ
երկինք։
Եւ
յԷկլեսիաստէսն
գրեալ
է՝
թե
Ծագէ
արեգակն,
եւ
մտանէ
արեգակն,
Եւ
ի
տեղի
իւր
ձգի.
Ինքն
ծագեալ
անդ
գնայ
առ
հարաւով,
Եւ
պատի
առ
հիւսիսեաւ
զի
ցուցցէ՝
թե
ցերեկ
առ
հարաւակողմամբ
գնայ
ընդ
արեւմուտս,
եւ
զցայգ
առ
հիւսիսեաւ
դառնայ
յարեւելս՝
ընդ
լերանց
ստորոտովք,
որպէս
ասեն
իմաստունք.
եւ
ոչ
ընդ
ծով,
որպէս
ասենն,
եւ
ոչ
ի
ներքոյ
երկրի.
զի
ի
ներքոյ
երկրի
ոչինչ
է,
որպէս
ասէ
Յոբ՝
թե
Ձգեաց
<զհիւսիսի
զոչնչիւ,
Կախեաց>
զերկիրս
ի
վերայ
ոչնչի.
եւ
յասորի
Եսաի՝
թե
[190]
Կացոյց
զերկիր
ի
վերայ
ոչնչի։
Եւ
ընչի
իմիք
յոչնչի
չէ
հնար
գնալ,
եւ
ոչ
ցամաքական
բնութեան
ընդ
խոնաւութիւն
ջուրց։
272
Այլ,
ասեն,
մեք
իսկ
աչաւք
տեսանեմք,
զի
ի
ծովէ
ելանէ։
273
Եւ
զայն
ոչ
գիտեն՝
թե
վասն
զի
ցամաք
ուրեք
ի
ծովէ
անտի
ոչ
երեւի,
յայն
սակս
թուի՝
թե
ի
ծովէ
անտի
ելանիցէ։
Որպէս,
յորժամ
թե
յարեւմուտս
ոք
մաւտ
իցէ,
եւ
լեառն
ինչ
յարեւելից
կողմանէ
կայցէ,
թուի
նմա՝
թե
ի
լեռնէ
անտի
ելանիցէ
արեգակն,
-
270v
եւ
յամենայն
տեղիս,
որ
ընդ
ռչամբաւք
ինչ
ոք
ուրեք
կայցէ,
թուի
նմա
թե
անտի
ուստեք
ի
մաւտէ
ելանիցէ
արեգակն
-
նոյնպէս
եւ
նոցա՝
որ
մաւտ
առ
ծովուն
կայցեն
-
քանզի
ոչ
կարէ
ակն
բաց
ի
ցամաք
գործել
-
թուի՝
թե
ի
ծովէ
ելանիցէ,
որ
ոչ
ի
ծովէ
անտի
ելանէ,
այլ
ի
ծագաց
երկնից.
որպէս
եւ
Դաւթի
ի
հոգւոյն
սրբոյ
ուսեալ,
ասէ՝
թե
Ի
ծագաց
երկնից
են
ելք
նորա,
Եւ
հանգիստք
[191]
նորա
մինչեւ
ի
ծագս
նորուն։
274
Այլ
եւ
ցաւղ
սաստիկ,
ասեն,
արկանէ
յաշխարհին.
ուստի
յայտ
է՝
թե
ի
ծովէն
ելանէ։
275
Եւ
զայն
ոչ
գիտեն՝
թե
զաւդոյն,
որ
ցայգ
ուռնու
ի
խոնաւութենէ
ջուրց,
հասեալ
ջերմութեան
ճառագայթից
արեգականն՝
շքթեցուցանէ
ի
բաց
զտամկութիւնն,
ուստի
ոչ
միայն
անդ,
այլ
յամենայն
երկրի
ընդ
արեւածայրս
ցաւղ
անկանի։
276
Եւ
եթե
երկինք
շրջիցին,
զիա՞րդ
զԿրոնայն
եւ
զայլոց
աստեղաց
պատճառաւորաց
ասիցեն
յաստեղատունսն
մտանել,
որոց
մտանելն
ապաքէն
գնալով
լինիցի,
եւ
ոչ
առանց
գնացից։
