Մատեան ողբերգութեան

Ա

Իսկ զառիթսն մահու դիպուածս
Դժոխարմատ ծառոյս դառնութեան պտուղք`
Ընտանիք թշնամիք, հարազատք հակառակք եւ որդիք դաւաճանողք,
Ստորագրեցելովք մասամբքդ նշանակեցից`
Գրեալ յանուանէ, որ են այսոքիկ,
Սիրտս նանրախորհուրդ, բերանս չարախաւս,
Ակնս յայրատատես, ականջս վրիպալուր,
Ձեռնս մահաձիգ, երիկամունքս անփորձ,
Ոտնս մոլորաշաւիղ, ընթացքս աներկիւղ,
Հետք խոտորնակ, շունչ ծխախառն,
Գնացք խաւարային, գոյութիւն լերդի վիմական,
Խորհուրդ ծորեալ, կամք անկայուն,
Չար անփոփոխ, բարեմասնութիւն սասանեալ,
Անձն տարագիր, աւանդ վաճառեալ,
Գազան վիրաւոր, թռչուն նետահար,
Փախստական քարավէժ, ըմբռնեցեալ վնասապարտ,
Աւազակ ծովակուր, զինուոր նենգաւոր,
Մարտիկ անպատրաստ, սպառազէն անժուժկալ,
Մշակ հեղգացեալ, աղաւթական անխրախոյս,
Բեմական ստորնաքարշ, քահանայ անկնդրուկ,
Աւրինական աննուէր, դպիր կշտամբեալ,
Իմաստակ խելագար, ճարտասան անճոռնի,
Կերպ անպատկառ, դէմք անամաւթ, երես լպրշեալ,
Գոյն անհամբոյր, տիպ տմարդի, գեղ ծանակեալ,
Խորտիկ խանգարեալ, ճաշակ գարշեցեալ,
Այգի գաղձնաւոր, որթ որդնահար,
Պարտէզ փշաբեր, հասկ ուտճահալ,
Մեղր ի մկանց ճարակեալ,
Անպատսպար անկեալ, սնապարծ յուսահատ,
Անհամոզելի նզով, անհաշտական բաժանեալ,
Ունայնաբան շաղակրատ, պաճարամիտ գոռոզ,
Անասնաւրէն ապիրատ, դժոխային ագահ, աներասան յանդուգն,
Մոլեգնութիւն անաստուած, ձեռնաձգութիւն սպանող,
Տատասկացան երկրագործ, երջանկութիւն եղկելի,
Մեծութիւն վատթարեալ, վայելչութիւն անշքեալ, կարողութիւն տկարացեալ,
Բարձրութիւն խոնարհեալ, փառաւորութիւն ընդոտնեալ,
Պատուիրանազանցութիւն յարակայ, սխալանք ինքնակամ,
Մատակարար կամակոր, խորհրդակից նենգաւոր, բարեկամ հատուածեալ,
Հազարապետ գողամիտ, մերձաւոր կծծի,
Բաշխող ժլատ, վերատեսուչ կարկամ,
Ոգի անախտակիր, իղձք անսէր,
Բարք ատեցող, աղիք անգթականք,
Գնացք անխոհեմ, աներեւոյթք վնասեալք,
Ծածուկք անիծեալք, դիպուածք թշնամանեալք,
Վաճառական վատնիչ, շահարար շուայտեալ,
Պաշտաւնեայ արբեցող, գանձուց ոստիկան երկմիտ,
Պատգամաւոր բանսարկու, դռնապան քնէած.
Աղքատ հպարտ, մեծատուն ժխտող,
Դիւանապետ անաւրէն, պահապան մատնիչ, բնակակից չարախաւս,
Սուրհանդակ անժաման, թղթաբեր պարտաւոր,
Առաքեալ խռովարար, միջնորդ անիմաստ,
Արքայ արտալած, թագաւոր թարմատար, կայսր ոգեկործան,
Իշխան տիրադաւ, զաւրավար զրկող,
Դատաւոր ակնառու, ռամիկ ինքնագործ,
Նախատողի` ծաղր, սիրելւոյ` աշխար,
Բանագրի` դսրով, յանդիմանչի` դատախազութիւն:
Քանզի եւ ի վեհագունիցդ կոչմանց էր ուրեք արդեւք, զի էի,
Իսկ ի վատթարականացդ մասանց` եկն երբեմն եհաս, զի եղէ:
Արդ, այսքան վնասակարութիւնք խարդախութեանց յաճախագունից,
Յորոց յոմանց խաբեցայ իբրեւ զյիմար,
Եւ յոմանց տիրեցայ իբրեւ զտկար`
Կամաւ մատնեալ զիս ինքն մահու:

Բ

Արդ, զո՞րս ի վերագրելոցդ մասանց`
Քեզ ատելեաց եւ իմ կորուսչաց,
Ի սպաս պաշտաման քեզ ընծայեցից.
Զո՞րպիսիս ապականութեամբ պարագրեալս`
Ամենասուրբդ քո մեծութեան հանդէպ կացուցից,
Եւ կամ ո՞րքանեաւք երկայնմտութեամբք
Համբերեսցես այսքանեաց պարտուց,
Ո՞րքան ներես, ո՞րպէս լռեսցես.
Զիա՞րդ իսկ անսայցես, ի՞բր ոչ մատնեսցես
Հարուածոց գանից զարժանիս սատակման մահու:
Արդ, այսոցիկ աննշոյլ մթութեանց հոգւոց խաւարի
Ողորմութեամբ լուսոյ քոյ պատահեսցես`
Բժշկել, քաւել եւ կենագործել,
Զաւրեղութիւն անվթարելի:
Եւ քեզ փա~ռք յամենայնի:
Ամէն: