Մատեան ողբերգութեան

Ա

Եւ արդ, ես` նախնիս ամբարշտաց,
Գլուխս մեղաւորաց, պետս անիրաւաց,
Առաջինս պարտաւորաց, պատկերս յանցաւորաց,
Ատտիկեցիս ըստ վատթարութեան, այլ ոչ ըստ բարեբաստութեան,
Ահա զանճառիցն իմոց ճառեցի,
Զպատկառելիսն խայտառակեցի,
Զգաղտնիսն հրապարակեցի,
Զծածուկսն յայտնեցի,
Զթաքուցեալսն ցուցի,
Զամփոփեալսն տարածեցի,
Զդառնութեանս մաղձ ժայթքեցի,
Զգործակցութիւն չարին մատնեցի,
Զամբարեալ թարախ վիրիս քամեցի,
Զխորս պարտեաց իմոց ծանուցի,
Զպատրուակն կեղծեաց առի,
Զքող տգեղութեանն վերացուցի,
Զամաւթալեացն զգեստ մերկացուցի,
Զգարշելիսն յանդիմանեցի,
Զմրուրն մահու փսխեցի,
Զպալարս հոգւոյս խածուածոց քահանայապետիդ Քրիստոսի բացի:
Յանձինս վտանգ ոչ անխայեցի,
Մարմնոյս սիրոյ ոչ աչառեցի,
Զարմատն հնութեան տեսիլ արարի,
Բնութեանս կարեաց ոչ ողորմեցայ,
Զմիաբանութեանն կապ խզեցի,
Զդղեակ սրտիս Քանդեցի,
Ընդ կամացս որսոյ, իբր ընդ դարանակալի մահու, կռուեցայ,
Զպահեստ անյայտիցն արտաքս հանի,
Զմթերիցն գանձ մեծին գուշակեցի,
Զդատախազն դատաւորին հանդէպ կացուցի,
Զապառնեացն փորձ այժմէն իսկ գտի,
Զդաշն կործանողին կտրեցի,
Զուխտն խաբողին ցրուեցի,
Զկատարած մարտին յաղթութեան ի քեզ, Տէր Յիսուս, ապաստանեցի,
Զպատերազմին խումբ գրգռեցի,
Զդիմադրութիւն դիմեցմանն` բանիդ Աստուծոյ յուսացայ,
Զխաւարասիրացն փաղանգ լուսեղինացն զինուց սադրեցի:

Բ

Եւ արդ, ստեղծիչդ ամենայն եղելոց Քրիստոս,
Որդի բարձրեալդ Աստուծոյ,
Զաստէն դսրովեալս յայսպիսեաց բանից
Եւ զհարուածեալս յայսքանեաց գանից
Մի' կշտամբեսցես կրկնակի դատել ի մեծի աւուրն:
Ահա, հզաւր, անքնին, անճառ, բարերար թագաւոր անմահ,
Առ այս կերպ պատկառանաց ինքնապարսաւս խոնարհութեան,
Որ ինձէն զանձն մեծաւ ձաղանաւք յոգի դատեցի,
Լի`ց նուագաւք այսր մատենի
Անարգանաւք ամաւթոյ զդէմսն սատանայի,
Եւ զերեսս կերպի պատկառեցելոյս նշանաւ խաչիդ զաւրացո':
Միասցի' կնիքդ լուսոյ ի գեղ տեսակիս,
Ամրութեանդ նշան հաստատեսցի' ի տիպ դիտակիս,
Երեւակ կենացդ փայտի ձեւասցի' ի պատկեր այտիս,
Արուեստդ հրաշից ի ճակատիս շո'ւք նշանակեսցի:
Մի' այլայլեսցի յինէն դրոշմդ լուսապաճոյճ,
Մի' բարձցի ի տեսանելեացս բբաց ճաճանչդ աւրհնութեան,
Մի' մերժեսցի ի գլխոյս առհաւատչեայդ վստահութեան,
Մի' սասանեսցի ի բերանոյս ամրութեան սեմոց փառք տեառնագրութեանդ:
Պահպանակդ երկրպագելի ի զգայարան սրտի'ս միասցի',
Չորիցս նիւթոց իմոյս գոյութեան քառաթեւիդ նշո'յլ ազդեսցէ,
Ձեռինս կարկառման փրկչիդ իշխանութի'ւն աւժանդակեսցէ,
Մատուցման հաստուածոյ մատինս խորհրդարա'նդ
Համարձակութեան բարեգործեսցէ:

Գ

Ի մեկնելս իմում մի' հեռասցի սրբութիւնդ,
Մի' լքցի պատիւս ի պատիլն պարտաւորիս,
Մի' մերժեսցի ի յոգւոյս անդաւաճանելիդ փրկութիւն
Մի' ջնջեսցին գիծք կենդանատուիդ ի քո գրեցեալս շնչոյ,
Մի' եղծցի նկարումն արեան զաւրութեան ի տիրատիպ խորանէս,
Ընդ ի'ս բնակեսցէ յիմում գերեզմանին:
Ի ծորել մարմնոյս թշուառի աւծումն շնորհիդ առ ի'ս պահեսցի,
Ի նորոգութեանն աւուր սովա'ւ հանդիպեցայց փառաց փեսայիդ,
Ի քոյո'ց այտի ծանուցայց,
Քոյո'վքդ վաստակաւք պճնեցայց,
Երախտեա'ւք մեծիդ յարգեցայց,
Աւազանի'ն զգեստիւ պերճացայց` քաւեալ ողորմութեամբ:
Մատո', բարեգութ, զվերարկուդ անապականութեան
Տաժանեցեալս մեղաւք մարմնոյս
Մի' յարիցէ ընդ քոյս` բանսարկութիւն,
Հնացուցիչ հոգւոյս վատնեսցի',
Խաւարաբնակացն պատիրք մի' ընդ իս վերերեւեսցին:
Աւրհնեսցի' անուամբ քո, գթած, վիհն իմ հանգստեան,
Ողորմութեա'մբ քո լցցի գուբն իմ գերութեան,
Ընդարձակեսցի' քեւ ինձ տեղին թշուառութեան,
Անդո'րր եղիցի, խնամող, ինձ բանտն բարկութեան,
Սնուսցէ' զիս առ յաճումն արգանդն մթութեան,
Յուսո'վ քո շտեմարանեսցէ զիս յարկն այն անձկութեան:
Ձեռա'մբ քո պահեցայց ի խշտին տարտամութեան,
Թեւաւք քո ընկալայց ի տունն տագնապի,
Դու, գովեալ, ընդ իս ի սենեակն վտանգի:
Աւա~ղս ինձ աստանաւր ի թիւս հազարաց,
Զի որ երբեմն էի վերնային, եւ այժմ` անդնդային,
Երբեմն` տաւնելի, եւ այժմ` աշխարելի:

Դ

Այլ եւ արդ կրկին դու աւրհնեալ ի բոլորից գոյից`
Յերկայնոց եւ ի ստորնայնոց
Եւ ի սանդարամետականաց մեռելոց,
Անպարտականդ այս տարագրութեան,
Ե'ս վրիպեցայ, ե'ս աւտարացայ,
Ե'ս յիմարեցայ, պարտեցայ եւ խոտան գտայ,
Ե'ս լքայ, կասեցայ եւ կործանեցայ,
Ե'ս մոլորեցայ, ե'ս մատնեցայ, ե'ս մերժեցայ,
Ե'ս խորթացայ, գերեցայ եւ գայթակղեցեայ,
Ե'ս նզովեցայ, ե'ս թշուառացայ, արբեցայ եւ վատթարացայ,
Ե'ս ընկլուզայ, ե'ս խաբեցայ, ե'ս անաւրինեցայ,
Ե'ս ապականեցայ, մահացայ եւ իսպառ եղծայ:
Չիք քո առ այս ինչ մատն չարի,
Որ ես միայն անփոփոխ բարի:

Ե

Արդ, կամք քո յիս` եւ խաւարն ինձ ճառագայթ,
Ճրագ յուսոյ քո անդ` եւ գիշերն վաղորդայն,
Մարմնոյ քոյ հաղորդեալ` եւ յամաւթոյն կարծեաց ապրեալ:
Իսկ ես ոչ գրեմ զանձն իմ կենդանի`
Վասն անփախչելի վախճանին,
Դարձեալ զի ոչ վարկանիմ կորուսեալ`
Վասն աներկեւան նորոգմանն:
Որ եւ փակեալ համարիմ ինձ զելս կենացդ`
Վասն անքաւելեացն պարտեաց,
Դարձեալ բացեալ ինձ զդրախտն`
Վասն փրկութեանն աւետեաց,
Քանզի ոչ այնքան վհատութեանն գոյժ տագնապէ,
Որչափ փրկութեանդ քաջալերեալ` ձեռն կարկառէ:
Արդ, տո'ւր, Տէր, տո'ւր ողորմութիւն`
Առ ամենայն ձայն գոհաբանեալ, աւրհնեալ յաւիտեանս:
Ամէն: