Մատեան ողբերգութեան

Ա

Բարեբանեալ Աստուած երկնաւոր,
Միայն արարիչ, Տէր ամենակալ,
Մեծութիւն ահեղ, գթութիւն աւրհնաբանելի,
Ողորմութիւն խոստովանելի, բարերարութիւն երկրպագելի,
Խնամակալութիւն պաշտելի, մարդասիրութիւն տաւնելի,
Պահպանութիւն խնկելի, Բարձրեալ անքնին,
Մերձաւոր կամարար, ապաւէն անկասկածելի
Մխիթար սրտից, փարատիչ վշտաց, ապաքինիչ ցաւոց,
Սպառումն վհատութեանց, բարձումն պարտեաց,
Փոխարկիչ կարեաց, կարգաւորիչ կրից, յարմարիչ բանից,
Սանձարկու լեզուի, շրջադրութիւն շնչոյ, կացուցիչ հագագի,
Ամփոփիչ խորհրդոց, կրթարան կամաց, արձանացուցիչ յուզմանց,
Հանդարտութիւն մրրկաց, խաղաղութիւն ծփանաց,
Որ ունիս զթեւոց ամէնընթաց իշխանականիս
Եւ, իմաստութեամբ նուաճեալ, առ քեզ դարձուցանես:

Բ

Գոհաբանեալ միշտ երախտաւոր,
Որ հեզութեամբ անհպարտութեան երկայնամտեալ`
Հանգչիս տենչանաւք անճառ հրաշիւք յանձինս սրբոց:
Թագաւոր էից համայնից, ամենայնիւ ծանուցեալ գթած,
Սկզբնահայր եւ նախաշաւիղ սիրոյն ընթացից,
Ճանապարհ կենաց,
Որ առաջնորդես քաղցրութեամբ դիմելոյս ի լոյսդ վերին:
Ձեռնկալու մեծ վստահութեան,
Որ ոչ թողացուցանես գայթակղելոյս ի վայր կործանել:
Յուսոյ կերպարան,
Ճշմարիտ առհաւատչէիւ աղաչողաց մատանց յայտնի երեւեալ,
Ապաւինութիւն հանգստեան,
Որ ոչ երբէք մատնես վտանգի դատապարտութեան:
Ազատութիւն շնորհաձիր,
Որ տաս լիապէս առանց փոխատրութեան փրկանաց:
Առատութիւն աննախանձելի,
Որ քոյին փառաւորութեամբ զանարգ նիւթ հողոյս ճոխացուցանես:
Պայծառութիւն անստուեր,
Որ ճառագայթիւք ահեղ բարձրութեան պարածածկեալ զթշուառս`
Կրկին բարգաւաճ առնես:
Քաւիչ մեղանաց բազմաց,
Որ զհերքեալս ի փրկութենէ առաջնովն պայծառութեամբ նորոգեալ`
Վերստին վայելչացուցանես:
Հնարաւոր դիւրահաս`
Առ ամենայն անբաւ գերամբարձութիւն յաւէտ յառաջեալ,
Ելք վստահութեան` առ խոստացելոցն վայելս,
Երանութիւն անձկալի,
Որ զկենդանութիւն շնչոյս լքանելն է ախորժելի,
Զի զքեզ գտից, կենդանի:
Կամք անփոխադրելի`
Առ ի քաւութիւն գերւոյս զաւրացեալ, ամենագովելի,
Անսխալելի դեղ կենաց,
Որ եւ մեռելոց բնաւին եղծելոց առնես զսքանչելիս:
Ամենաստեղծ աներկբայելի,
Որ զհուրբ կիզեալն եւ զհողմով հոսեալն
Եւ զժանեաւք գազանաց ծախեալն
Ի քթթել ական նովին հիւթականութեամբ անպակաս յարուցանես:
Անհաւասար համարձակութիւն,
Յորում աստուածաւրէն պանծանաւք պարծելն է իրաւացի:

Գ

Հայեա'ց, Տէր, յերկնից զուարթ քաղցրութեամբ
Յամենակործան վտանգ նեղելոյս
Եւ արա' անդորր հանգստական դիւրաւոր
Ի բազմատագնապս հեծութենէ:
Եւ զյարուցեալ գումարս սատակչաց,
Եթէ սպառազէնք այսական դժնեայ հնարաւորութեամբ
Բուռն մարտակցաց պատկանեալ զինուք,
Եթէ մեղաց տգեղ եւ քո ատելի կերպարանք,
Եթէ ցաւոց եւ ախտից վատնիչ եւ կորստական նշմարանք,
Մերժեսցե'ս, հանցե'ս, հատցե'ս, խափանեսցե'ս
Եւ հալածեսցե'ս` հեռի սահմանաւ իպառ տարագրեալ
Անդարձ որոշմամբ վերստին կորստեանն,
Եւ կառուսցե'ս, կացուսցե'ս նպատակ կենաց եւ ամուր մահարձան
Զնշան խաչիդ` ապաւինելոյս ի քեզ, փրկութիւն:

Դ

Եւ յայսմ անպարտ եւ անպատիր
Եւ անվանելի արուեստից ահաւորիդ մեծութեան`
Լուծցի'ն որոգայթքն գաղտնածածուկք սատանայականք,
Կապտեսցի'ն մեքենայքն, վատնեսցի'ն գայթակղութիւնքն,
Խայտառակեսցի'ն խաղբիցն դրութիւնք,
Յայտնե'սցին երեւոյթք որսոյն,
Գտցի'ն նենգողին ծուղակք,
Վերասցի'ն վարմին վերարկուք,
Տոչորեսցի'ն որոմանցն բոյսք,
Նզովեսցի'ն բռնաւորին չարաբանութիւնք,
Կարեսցի' լար խաբէութեան ի մահ որսողին,
Պարսեսցի'ն պատրողին բանսարկութիւնք,
Պակասե'սցին զէնք զրպարտողին,
Անկցի'ն սուսերք մահաբերին,
Սուզեսցի'ն սադրողին պատրաստութիւնք,
Արձակեսցի'ն տոռունք տագնապողին,
Այլայլեսցի'ն սուտ կերպարանք կեղծաւորին,
Սատակեսցի'ն խրոխտականացն խիստ յարձակմունք,
Ցրուեսցի'ն կցորդութիւնք կերչացն,
Բաժանեսցի'ն ազինք յաւազակացն,
Քայքայեսցի'ն բոյլք բարբարոսացն,
Քանդեսցի'ն ամրոցք ապստամբողացն,
Արգելցի'ն ամպրոպք յանդգնելոցն,
Փարատեսցի'ն փորձողին անձրեւք,
Հալեսցի' եւ ցամաքեսցի' եղեամն աղանդաւորին,
Խորտակեսցի' եղջիւր գոռոզին,
Մանրեսցի'ն ամբառնալիք դրաւշիցն կերպարանաց,
Փշրեսցի'ն ամբարհաւաճութիւնք հպարտացելոցն,
Նահանջեսցին դիմեցմունք ճակատելոցն,
Քակտեսցի'ն միաբանութիւնք զաւրացն Բելիարայ`
Թէ' անմարմինք եւ թէ' մարմնաւորք,
Փախիցե'ն ընդ նոյն ճանապարհ ի մի շաւղաց հետոց յեւթն տարակոյս,
Ի գուբն ինձ փորեալ ինքեա'նք ընկճեսցին,
Յեղանակեսցի'ն ձմերունք ձանձրացուցչին,
Հատցի' կապն կցորդութեան մշտաջան աւազակին,
Նողկասցի' մտացս կայից համբոյր շողոքորթին,
Ընդմիջեալ մեկնեսցի'ն նետաձգութիւնք նեղչին,
Կացցէ' ի սասանման նաւ խարդախողին,
Խլեսցի'ն յարմատո'ց անտի ատամունք խածանողին:

Ե

Վասն փայտիդ աւրհնութեան կենաց,
Յորում պրկեցար Աստուածդ անըմբռնելի,
Յիշատակաւ բեւեռացդ,
Որով ի գործի մահուն մածուցար Արարիչդ երկնի եւ երկրի,
Արեամբդ տէրունականաւ,
Որով զվիշապն մեծ կարթիւ ածեալ որսացար,
Լեղւոյն դառնութեամբ,
Զոր արբեալ` զդեղատուութիւն կորուսչին արտաքս հեղեր,
Պատմաբանութեամբ ըղձական ճառիւք կրիցն սարսափելեաց,
Որով զլրբութիւն հակառակողն ըմբերանեալ` ամաչեցուցեր,
Անուամբդ անհասականաւ ամենայնիւ անթարգմանելոյդ,
Յորմէ դողան եւ դատապարտին` սոսկացեալ սաստիկ սարսափմամբ
Բնութիւնք ամենայն երեւութից եւ աներեւութից, -
Եղիցի'ն այս ամենայն պարգեւք շնորհաց
Խոստովանելոյս ի պաշտպանութիւն,
Ի բժշկութիւն եւ ի քաւութիւն:
Եւ մահաբեր դառնաթոյն աւձին
Եւ որ ի նմա ազդեաց տիեզերադաւ չարութիւնն
Ի սատակո'ւմն լիցի նորին:
Նոյն ինքն ի կորո'ւստ եւ յանբժշկական հարուա'ծ տանջանացն
Սովաւ մատնեսցի, կապեսցի եւ ըմբռնեսցի:
Եղիցի' ողորմութիւն ստեղծողիդ ընդ իս,
Եւ շունչ ոգւոյս իմ ընդ քեզ`
Անբաժանաւրէն կապաւ միացեալ ի մի:

Զ

Եւ որ ոք ընթերցցի զայս աղերս ձայնի
Մաղթանաց գոչման աղաւթից հայցման
Ծերոյ եւ տղայոյ, կուսի եւ երիտասարդի,
Եւ եթէ յաղախնաց ոք պաղատեսցի աստուածսիրաբար,
Հաւասարապէս անաչառութեամբ
Ընկալցի'ն ի քէն մասն երանութեան պարտուց ազատութեան`
Հաստեալ վերստին յանարատութիւն նորոգ մաքրութեան,
Նկարեալ դարձեալ զքոյդ կերպարան անփոփոխելի:
Ահա տիրապէս հնարաւոր, զաւրեղ, անպատում, անհաս, անիմանալի,
Տեսցե'ս աստանաւր ի հառաչանս կողկողանաց այսր հեծութեան,
Որ ի բոլորից շրթանց ընծայեալ քեզ մատուցանի
Վասն Հաւր քոյ երկնաւորի եւ բարերարի
Եւ Հոգւոյդ Սրբոյ փառակցի եւ կենդանատուի,
Աստուածածնիդ բարեխաւսութեամբ
Եւ խնդրուածովք ամենայն սրբոց:
Զի դու ստեղծեր զամենայն,
Եւ ի քէն եղեն ամենայնք,
Եւ դու տիրես ամենայնի,
Եւ քեզ փա~ռք յամենեցունց,
Միդ յիսկութենէ անժամանակ Երրորդութանդ,
Զուգակցապէս փառաւորեալ յանբաւս
Եւ յաւիտենից յաւիտեանս:
Ամէն: