Պատմութիւն Հայոց

Մինչդեռ զետեղեալ նստեալ կայր զօրն թաթար ի ձմերոցս ի դաշտս Հայոց եւ Աղուանից, Ռաբանն Ասորի, զոր վերագոյն յիշեցաք, լուաւ վասն կաթողիկոսին Աղուանից եւ ծանոյց Ելթինայ խաթունին՝ կնոջ Չարմաղունին, որ վարէր զիշխանութիւնն նորա յետ համրանալոյն, եթէ՝ «Գլխաւորն քրիստոնէից կողմանցս այսոցիկ գաղտութեամբ նստեալ կայ եւ ոչ տեսանէ զմեզե։ Յղեցին առ նա, եթէ՝ «Ընդէ՞ր դու միայն ոչ տեսանես զմեզ. ե՛կ վաղվաղակի առ մեզ. եւ թէ կամաւ զայդ ոչ առնես, յակամայ ածցուք զքեզ նախատանօքե։

Իսկ նա, քանզի նստէր ի գաւառն Միափորոյ, ի վանքն, որ կոչի Խամշի, եւ էր ընդ իշխանութեամբ Աւագին, առանց զնա հարցանելոյ ոչ իշխեաց երթալ, զի մի՛ ծանր թուեսցի երթն նորա։ Թաքեաւ ի նոցանէ եւ ասաց պաշտօնէիցն պատճառել, թէ ոչ է ի տան, այլ երթեալ է առ Աւագն։ Եւ նոքա երկիցս եւ երիցս յղեցին սպառնալեօք գալ առ նոսա։

Ապա հրաման առեալ յԱւագէն, չոգաւ առ նոսա ի դաշտն Մուղան ընծայիւք ըստ կարին, բայց ոչ հանդիպեցաւ անդ Ռաբանն, զի գնացեալ էր նա ի Թաւրէժ. այլ գնացեալ ի մեծ դուռն, յանդիման լինի Ելթինայ խաթունին։ Եւ նորա սիրով ընկալեալ զնա, մեծաւ մեծարանօք պատուեաց՝ ի վերոյ նստուցեալ ամենայն մեծամեծացն, որք հաւաքեալ էին առ նա յաղագս հարսանեաց որդւոյ նորա Բօրա-նուինի. խանզի առեալ էր նորա զդուստր ուրումն մեծի՝ Ղութուն-նուին կոչեցելոյ կին որդւոյ իւրոյ. եւ զդուստր իւր տուեալ էր կին միւս աւագագունի՝ Ուսուռ-նուին կոչեցելոյ։ Եւ տօն մեծ էին առ նոսա աւուրքն այնոքիկ ուրախութեան հարսանեացն։ Վասն որոյ ասէ ցկաթողիկոսն՝ «Ի շնորհաւոր աւուր եկիրե։ Եւ նա իմաստաբար պատասխանեաց, թէ՝ «Եւ ես իսկ ընտրեցի զաւուրս զայսոսիկ ուրախութեան ձեր եւ ապա եկիե։

Իսկ նա յանձնեաց զնա եւ զպաշտօնեայս իւր յեղբայրս իւր՝ ի Սադեղ-աղայն եւ ի Գորգոզն, որք էին քրիստոնեայք հաւատով, նորոգ եկեալ յաշխարհէն իւրեանց՝ մինչ ինքն հոգասցէ զհոգս հարսանեացն զաւուրս ուրախութեան։ Որք առեալ մեծաւ պատուով պատուէին զնա։

Եւ իբրեւ սակաւ մի պարապեցաւ ի հոգոցն, ետուն նմա պարգեւս եւ էլ-տամղայս, զի մի՛ ոք նեղեսցէ զնա, ետուն նմա մողալ թաթար առաջնորդ, որ տարեալ շրջեցոյց զնա յաշխարհն Աղուանից ի վիճակ իւր, զի յոլով ժամանակք էին, որ ո՛չ նա եւ ո՛չ որք յառաջ քան զնա, ո՛չ իշխէին շրջիլ ընդ վիճակեալս իւրեանց յաղագս արիւնարբու եւ գազանաբարոյ ազգին տաճկաց։ Իսկ նորա շրջեալ ընդ վիճակեալսն՝ դարձաւ անդրէն խաղաղութեամբ ի տեղի իւր, ի վանսն Խամշի։