Դ.
ՆՇԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ
Նշանադրութիւն
ասելով
հասկացւում
է
պսակուելուց
առաջ
երկու
կողմի
համաձայնութեամբ
կայացրած
վճիռը,
որով
յայտարարւում
է
մի
որեւ
է
աղջիկ
նշանած
մի
տղայի:
Այս
սովորութիւնը
շատ
հին
է,
նախաքրիստոնէական
նոյնիսկ:
Ժողովրդական
սովորութեամբ
դեռ
օրօրոցում
եղած
միջոցին,
ծնողները
խօսք
էին
տալիս
խնամի
դառնալու,
մինչեւ
իսկ
«օրօրոց
էին
խազում»
ի
նշան
այդ
խօսքի,
փոքրները
մեծանալուց
յետոյ
հարսանիքից
առաջ
նշանը
օրհնում
էին
եւ
երկրորդ
անգամ,
եկեղեցու
միջամտութեամբ
հարսնացուի
եւ
փեսացուի
ապագայի
ամուսնական
շաղկապը
ամրապնդում:
Կամ
պսակից
փոքր
ժամանակ
առաջ,
երբ
տղայ
ու
աղջիկ
հարսնախօսների
միջոցով
կամ
ուղղակի
խնամիների
համաձայնութեամբ
նշանդրէքի
օր
էին
նշանակում,
բերում
էին
մատանի
կամ
օղակ
տղայի
տունը,
քահանան
կարդում
էր
սահմանած
օրհնութիւնը
եւ
նշանադրութիւնը
համարւում
էր
կայացած:
Օրհնութեամբ
եղած
նշանադրութիւնից
յետոյ
լինում
են
դէպքեր
նշանը
յետ
տալու,
երբ
որեւ
է
թիւրիմացութիւն
է
տեղի
ունենում
երկու
կողմի
մէջ,
այդ
դէպքում
դժուարութիւններ
են
առաջանում
թէ
ծախքերի
վերաբերմամբ,
թէ
քահանայի
կողմից
նշանի
օրհնութիւնը
դժուարութեամբ
քանդելու
նկատմամբ:
Անկիւրիայի
ժողովի
11-րդ
կանոնը
սահմանում
է,
որ
եթէ
նշանուած
աղջիկը
առեւանկւում
է,
եւ
մինչեւ
իսկ
լլկւում,
էլի
պիտի
գնայ
նախկին
նշանածին
(Ա
գիրք,
137).
կանոնս
շատ
խիստ
է,
դժուար
գործադրուող:
Բարսեղի
22
կանոնը
(Ա
գիրք,
172)
աւելի
ազատ
է
սահման
որոշում,
իրաւունքը
յանձնելով
փախցրուած
աղջկան
եւ
ծնողներին
Լեւոն
Իմաստասէրի
օրէնքով
(74
նովել.
),
եկեղեցական
նշանադրութիւնը
կարելի
էր
կատարել
ոչ
վաղ,
քան
թէ
եկեղեցական
չափահասութեան
հասնելը,
այն
է՝
տղայի
համար`
13
եւ
15
տարի.
աղջկայ
համար`
9
տարի:
Նոյնը
հաստատեց
Ալէքսի
Կոմնենոս
կայսրը
1054
թ.
`
բացատրելով,
որ
եկեղեցական
նշանադրութիւնը,
որ
աղօթքով
եւ
օրհնութեամբ
է
եղած,
պէտք
է
ընդունուի
հաւասարազոր
պսակին
եւ
անքակտելի:
Իսկ
փոքրահասակ
ժամանակ
եղած
նշանադրութիւնը
ընդունել
իբրեւ
քաղաքացիական
խոստում
պսակուելու,
որի
խախտումը
կախուած
չէ
եկեղեցական
որեւ
է
արարողութեան
հետ,
կցելով,
որ
եկեղեցական
օրհնութեամբ
նշանադրութիւնը
քակտել
կարելի
է
այն
կարգով,
ինչ
կարգով,
որ
պսակն
է
լուծւում:
Յունաց
եկեղեցին
հետեւելով
կայսերական
կարգադրութեան,
համարեա
նոյնութեամբ
ընդունեց
նշանադրութեան
համազօրութիւնը
պսակի
հետ,
մինչեւ
իսկ
նշանուած
անձի
յետ
դառնալը
եւ
ուրիշի
հետ
ամուսնանալը
համարել
երկրորդ
պսակ:
Պետրոս
Մեծը
յունական
օրէնքները
նշանադրութեան
վերաբերմամբ
փոփոխեց,
նշանակելով
6
շաբաթ
ժամանակ
պսակից
առաջ
եւ
ազատութիւն
տալով
նրանց
պսակուելու
կամ
ո՛չ:
Մեր
կանոններում
որոշ
հրահանգներ
չկան
այդ
մասին,
ս.
Սահակ
պատուիրում
է
նշան
դնել
նշանուածների
հաւանութեամբ
եւ
համաձայնութեամբ.
Գէորգ
Դ
աւելի
խստացրեց
այդ
կանոնները,
պատուիրելով
նշանադրութիւնը
քանդելու
համար
դիմել
առաջնորդին
կամ
յաջորդին
եւ
նուէր
ստանալուց
յետոյ,
յօգուտ
բարեգործական
հաստատութեան,
իրաւունք
տալ
քանդելու
(Ա
գիրք,
446):
Բայց
ընդհանրապէս
տիրապետող
սովորութիւն
է`
եթէ
երկու
կողմից
հաշտուել
են
ծախքի
համար
եւ
գանգատներ
չեն
ներկայացնում,
նշանադրութիւնը
խախտուած
է
համարւում
առանց
հոգեւոր
իշխանութեան
մասնակցութեան:
