ԻՇԽԱՆ
ՑԻՑԻԱՆՈՎԻ
ԱՐՇԱՎԱՆՔԸ
ՋԱՌ
ՈՒ
ԲԱՅԼԱԿԱՆ
ԵՎ
ԼԵԶԳԻՆԵՐԻՆ
ՊԱՏԺԵԼԸ
Այդ
շրջանում
Ջառի
ու
Բայլականիլեզգիները
իրենց
հին
սովորության
համաձայն
չէինդադարում
Վրաստանի
շրջանները
կողոպտել,
բնակիչներին
գերեվարել
եւ
այլ
վնասներ
հասցնել:
Նրանք
չէին
հանդարտվում
ու
վատ
արարքներ
գործելուցչէին
հրաժարվում:
Ն.
Գ.
իշխանը
մի
քանի
անգամխրատական
ուղերձներ
է
հղում
նրանց
եւ
մեծահոգաբարհասկացնում,
որ.
«Նախկինում
վալիի
ժամանակներնէին,
իսկ
այժմ՝
գերապատիվ
կայսեր
տիրապետությանժամանակաշրջանն
է:
Անվայել
ու
վնասակար
արարքներիցձեռք
քաշե՛քե:
(106բ)
Բայց
նրանք
չեն
խրատվում:
Վերջիվերջո
իշխանը
որոշելով
նրանց
պատժել՝
միփոքրաթիվ
զորագունդ
վերցրած,
գնում
է
Դաղստանիկողմերը:
Լեզգիներն
այս
լուրն
առնելով՝համախմբվում
են
ու
գալիս,
կանգ
են
առնում
Ալազան(Ղանըղ)
գետի
ափին:
Նրանց
նպատակն
էր
արգելել
ռուսացզորքի
մուտքը
Ջառի
հողը:
Սակայն
ստահակների
այնխումբը
չգիտեր,
որ
փուշ
ու
տատասկով
կուրացնողկայծակի
դեմ
կռվի
չեն
ելնում
եւ
երկնային
աղետիցմարդու
պատրաստած
զրահը
չի
կարող
պաշտպանել:
Երբ
ռուսական
զորքը
հասնում
է
Ալազանգետին՝
որսի
ետեւից
սուրացող
բազեի
պեսկտրում-անցնում
է
գետի
մյուս
կողմը
եւ
հակառակորդիհրետանու
թնդյունը
ուրախ
մեղեդի
համարելով,
այնաղմկոտ
բանակը
այնպես
է
ոչնչացնում,
որ
նրա
հետքնիսկ
չի
մնում:
Մինչեւ
Բայլական
[ռուսները]
նրանցհետապնդում
են:
Նրանց
ամուր
ապաստարանը
հանդիսացողԲայլականը,
թաթար
գեղեցկուհու
մազափնջերի
պեսքանդում
են,
ոմանց
սպանում,
ոմանց
էլ՝
գերեվարում:
Երբ
նրանց
խստորեն
պատժում
են,
գիշատիչների
այդխումբը
այլեւս
չի
համարձակվում
թշնամական
քայլերձեռնարկել,
Վրաստանը
ասպատակել,
այնտեղից
գերիներու
ավար
տանել:
Ջառում
կայազոր
է
թողնվում,
որիհրամանատար
է
նշանակվում
գեներալ-մայորԳուլյակովը:
[Ցիցիանովը]
նրան
հանձնարարում
է
հսկելլեզգիներին
եւ
կանխել
նրանց
վնասակարգործողությունները,
(107ա)
հատկապես,
Վրաստաններխուժելու
նրանց
փորձերը:
Մեկ
տարի
անց
իշխանը[Ցիցիանովը]
այնտեղից
վերադառնում
է
Վրաստան:
