Յիսուսի վերջին շաբաթ եւ Խաչի ճառ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՅԻՍՈՒՍ Ի ԼԵԱՌՆ ՁԻԹԵՆԵԱՑ
       Փրկագործ անօրէնութեանդ խորհուրդներն աւարտեցան, Յիսուս Փրկիչ, ինչ որ Հօր կամքն էր` զայն լիովին կատարեց հնազանդ որդիդ։ Այլ եւս ի՞նչ մնաց քեզ. բանն էիր` մարմին եղար, երեք տարի մարդկանց հետը իբրեւ որդի մարդոյ շըրջեցար, Աւետարանիդ կենաց բանը քարոզեցիր, սէր շնչեցիր, խաղաղութիւն տուիր, խաչին գոհ կատարեցիր, անպարտ մեռար, պարտաւորները ազատեցիր, մահուան աշխարհը մտար, մահը մեռուցիր, յաղթութիւն տարիր, ուստի կը գոչես. «Քաջալերացարու՛ք, զի ես յաղթեցի աշխարհի»։
       Այլ եւս տակաւին մնա՞ց քեզ գործ, Տէր, դարձեալ հին Սիօնի լեռան վերայ եկեղեցւոյդ հիմը դրիր։ Աշխարհամատրան գաւիթն աւելի եւս ընդարձակեցիր, որպէս զի ոչ միայն Իսրայէլի տան կորսուած ոչխարները, այլ եւ հանուր աշխարհէն հաւատացեալ հօտերը ժողովելով` հոն մակաղես, եւ մի հովուիդ համար մի հօտ կազմես. եւ այնպէս կը կամիս դու, որ մարդիկ միակրօն լինին, մի տաճարի մէջ հոգւով եւ ճշմարտութեամբ զԱստուած պաշտեն։
       Այսպէս աւարտեցիր Աստուծոյ իմանալի քաղաքն, ո՛վ իմաստուն ճարտարապետ, հիմն երկրիս վերայ դրիր, գմբէթը մինչեւ երկինքը բարձրացուցիր. եւ դու միայն միջնորմն եղար. երկիրը` երկնից հետը, մարդիկը` Աստուծոյ հետը, մահկանացուք` անմահութեան հետղ` սերտ եւ պինդ կապեցիր, եւ դու միայն հատեր մահուն երկաթէ կապանքը, որ վեց հազար տարի զմարդիկ եւ զհոգիները դժոխոց աշխարհին հետը կապեց։
       Ամենայն ինչ վճարեցաւ, Տէ՛ր, այլ եւս աշխարհիս մէջ մարմնոյդ գործակցութեամբ բան չունիս։ Ուստի ա՛ռ ձեռնասուններդ, Ձիթենեաց լեռը ելիր, խաչատարած ձեռներդ համբա՛րձ, օրհնէ՛ փոքրիկ հօտդ, տեառնագրէ զեկեղեցին եւ բովանդակ աշխարհ. խօսի՛ր, կրկին` ինչ որ պատուէր ունիս, տուր վերջին հրաժեշտը։
       Եւ ի՞նչ են քո տիրախօս պատուէրները` Աւետարանիչ ծառաներուդ. երթալ յաշխարհ ամենայն, քարոզել քո կենաց բանը. ուսուցանել` ինչ որ պատուիրեցիր հրաւիրակ Առաքեալներուդ. պահել քո Աւետարան, որ ստրկացեալ հոգիներուն ազատութիւն է. պահել քո հաւատ, որ եկեղեցւոյ որդինրուն փրկութիւն է. պահել քո սիրոյդ զօդ, որով անջատեալ եւ թշնամացեալմարդիկ իրարու հետ կապելով ասացիր. «ԴՈՒՔ ԵՂԲԱՅՐ ԷՔ»։
       Ո՜վ սքանչելի յեղաշրջող սիրոյդ. առիւծն անտառէն լսեց քո սիրոյ ձայն` եղան հետը խոտ կերաւ. գայլը լսեց եւ գառին հետ ճարակեց։ Այո՛ միայն քո սէր եւ խաղաղութիւնը` մեր բարբարոս աշխարհ ոսկեդար դարձուց։
       Մեկնելոյդ ժամն եհաս, վերացի՜ր, Յիսուս։ Ո՜վ, քանի՞ թեթեւ դէպ ի վեր կը սլանաս. երկրածին չես դու, մեղք չունիս, որ կապարի նման ծանրանայ, զքեզ վայրաքարշ առնէ։ Ո՛վ անըմբռնելի Բան, դու ի Նազարէթ իբրեւ թեթեւ մեղմացօղ գեղման վերայ իջար, եւ արդ ըմբռնելի թանձր մարմնով յԵրկինս կը վերանաս. մէկ ուսիդ վերայ մոլորեալ ոչխարը գրեր ես, միւսին վերայ` յաղթական դրօշակդ. ձեռքիդ մէջ պինդ խփեր ես կորուսեալ դրամն. ոտքէդ կախուեր են աւարեալ հոգիները. եւ ո՞ւր կը տանիս այդ ամէն չնաշխարհիկ պարգեւները. այս աշխարհէն կը տանիս եւ Հօ՞րդ կ»ընծայես։
       Ու՞ր ես, Դաւիթ, հովուական փողդ ա՛ռ անցի՛ր Յաղթականին առաջը, հնչէ՛ անոյշ, թող ազատեալ հոգիները հըրճուին. հնչէ՛ զօրութեամբ, թող բարապան հրեշտակները` Երկնից դռներուն փեղկերը լայն բանան, որ փառաց Թագաւորը իւր աւարներով հանդերձ համարձակ ներս մտնէ։
       Իբրեւ անծանօթ եւ նորանշան մարդ կը տեսնաք եւ որպէս անգիտակ զարմանաով կը հարցնէք իրարմէ. ո՛վ է սա, որ աշխարհի մարդ կը նմանի եւ դէպ յերկինս կուգայ. ձորձերն ամբողջ բոսորագեղ կարմրացած են. կը թուի թէ պատերամի դաշտէն ելած է. բուռն զօրութեամբ կուգայ. գիտես թէ երկնից տէրն է եւ արդարութեամբ բարձրացեալ իրաւունք ունի, միայնակ չէ, բազում աւարները առեր է հետ. ուստի՜ աոարեր է եւ ու՞ր կը տանի, չգիտեմք։
       Հրեշտակները միթէ քո մարդկութեան խորհրդոյն խորհրդազգած չէի՞ն, որ իբրեւ անգէտ կը հարցնեն եւ դու պատասխան կուտաս եւ կը ճառես։ Ես երկնից Արդարութիւնն եմ, որ գնացի աշխարհի իշխանին հետ դատաստան տեսայ։ Ես յաւիտենական Բանն եմ, որ մարմին զգեցայ, որպէս զի մարդիկները հետ Աստուծոյ միացնեմ։ Ես Հօր փառաց ու երեսաց լոյսն եմ, որ գնացի աշխարհը լուսաւորել եւ մահուան ստուերէն ազատեալ խաւարակապ տոգիները։ Եւ Հօր յաւէտածին մանուկն եմ, գնացի աշխարհին աւետարանել. միայն մանուկները ընդունեցին եւ սիրեցին զիս։ Ես Գողգոթայի խաչին հնձանահարն եմ, սրտմտեցայ եւ մարդեղութեանս ոտքով եայ սատան իշխանին վերայ, կոխեցի ճմլեցի եւ իջուցի զինքն մինչեւ յանդունդս։ Ես Աստուծույ հեզ գառն եմ, որ զոհուեցայ Գողգոթայի սեղանին վերայ. արիւնովս քաւեցի աշխարհին մեղք եւ արդ իբրեւ մի միայն նոր ուխտին Քահանայապետ, պէտք է երթամ մտնեմ ի ներքին կողմն վարագուրին.
       Մտար ի ներքին կողմն վարագուրին, Յիսուս, եւ կըխօսիս առ Հայրդ, պատարագներդ կը մատուցանես։ Հայր իմ, ահաւասիկ քո կամք կատարեցի, խաչին բաժակը յօժարակամ խմեցի, հրամանիդ` մահու չափ հնազանդեցայ, երեք տարի քո կամք եւ ճշմարտութիւն քարոզեցի։ Դու կամեցար որ Աւետարանը` տղայոց տամ, այնպէս արարի, երկրին մէջ թափառեցայ մեր մոլորած ոչխարը գտնելու համար, վա՜շ, Բեթելայ սարին գլուխ գտի զայն, որ նա եւս բառաչելով իւր հովիւը կը խնդրէր, հոն գտի նաեւ հողերուն մէջ կորսուած դրամն, բայց քանի՞ ժանգոտած էր եւ տիրական կնիքն բոլորովին եղծուած։ Ես զայն զոհիս արիւնով սրբեցի, քո տիրական կնիքն վերստին փայլեցուցի։ Ահաւասիկ Քեզ կը մատուցանեմ, ա՛ռ եւ դիր արքայութեանդ գանձարանը։ Ձեռքդ տուր թող համբուրէ քո մոլորեալ ոչխարը` անառակ որդին, գրկէ համբուրէ զինքն, հրաման տուր թող տան իւր որդիական իրաւանց մատանին, թող տան իւր որդիական իրաւանց մատանին, թող հագուցանեն զպատմուճանն եւ զկօշիկս։ Այսչափ էր, Հայր, քո կամք եւ կատարեցի։
       Նիստ ընդ աջմէ իմմէ, սիրելի Որդեակ իմ։ Ո՜հ, քանի՞ խոնջած ես, աշխարհին հետ կռուեցա՞ր, խաչի դաշտէ՞ն կուգաս։ Ապիրատ Յակովբ իմ հացը կերաւ, զքեզ անկուշեց եւ խաչեց իսկ։ Բե՛ր համբուրեմ վէրքերդ, հզօր որդեակ իմ, տամ քո մրցանակ։ Անուն մի, որ ի վեր է քան զամէն անուն, բոլոր թշնամիներդ ոտքիդ պատուանդան դնեմ, խաչիդ ու գերեզմանիդ փոխարէն մեծամեծ չարիքները պիտի բերեմ ապերախտ Երուսաղէմին վերայ. որ զքեզ մերժեց ու չը ճանչցաւ քո այցելութեան ժաանակը։ Դու գնացիր, որ իմ տնկած ու դարմանած այգիէն պտուղ պահանջէիր, անիրաւ մշակները զքեզ սպանին, որպէս զի քո հօրենական ժառանգութիւնը յափշտակեն։ Տե՛ս դու, ես այդ չարերը` չարերով պիտի կուրուսանեմ եւ կատարեմ քո առկին բանն։ Սիօնի վերնատունքո անձկութեան եւ տագնապին օրը կը գոչէիր ու ուժգին. «Հայր, փառաւորեա զորդի քո» - Ես զքեզ փառաւորեցի, հեզ Որդեակ իմ, մինչ դու Յովնանու պէս մահուդ ծովէն մինչեւ յանդունդըս իջար. ես չթողի որ դժոխք եւ մեծ կէտն զքեզ կլանէ, դու բնաւ ապականութիւն չտեսար եւ ես յարուցի զքեզ ու փառաւորեցի քո խաչ եւ քո մահը։ Եւ այժմ կը փառաւորեմ զքեզ նոյն փառօք, որ աշխարհիս լինելութենէն յառաջ ընդ իս փառաւորուած էիր. զի դու բովանդակ արարածոց Անդրանիկն ես. ու ես քեզմոգ բովանդակեցի զաշխարհ։
       Իսկ դուք, դեռ պշուցեալ դէպ ի վեր կը հայիք, որբացեա՜լ աշակերտները. ամպն եկաւ ձեր աչքէն տարաւ զՅիսուս Վարդապետն. նա գնաց մտաւ յերկինս, անցաւ ի ներքին կողմն անձեռագործ խորանին։
       Այլ մի՛ վարանիք, նա զձեզ որբ չի թողուր ինչպէս խօսեցաւ։ Ահա լուսազգեաց հրեշտակ մի ձեզ աւետիս կուտայ. «Արք Գալիլեացիք, զի՞ կայք հայեցեալ ընդ յերկինս։ Այս Յիսուս որ վերացաւն ի ձէնջ սոյնպէս եկեսցէ, զոր օրինակ տեսիք զնա երթալ յերկինս։»
       Դարձէք ձիթաստանեայց լեռնէն, դարձէք գնացէք Սիօնի վերնատունը. նստէք հոգացէք, խաչերը պատրաստեցէք, Աւետարանի դասերը սերտեցէք եւ պահ մի եւս սպասեցէք անդ մինչ հոգին զգենուք, հոգւով զինուորիք, ձեր ծանրախօս լեզուները բացուին, դուք իւրաքանչիւր անցուպ, անմախաղ, մերկամարմին ոտքով աշխարհիս տատաստափշեր, օձեր եւ կարիճներ պիտի կոխէք եւ անցնիք։ Դուք Աւետարանի անմահ մշակներն էք, ձեր վարձքը երկնից մէջն է, իսկ այս աշխարհիս վերայ, ձեր բաժինն է միայն խաչակրութիւն եւ մահ։
       Ահաւասիկ, փառաւորեալդ իմ Յիսուս, Քո Վերջին շաբաթ, Խաչիդ ճառ եւ Յաղթական Յարութիւնդ աւարտեցի։ Սիօնի վերնատունէն սկսեալ տարի հասուցի մինչեւ երկնից անմատոյց խորանն ի վերին Սիօն ուր ամէն խաչակրաց ազատավայրն է, եւ ուր չը կարեն հասնիլ երկրիս հալածչաց ձեռք։
       Այլ եւս կմնայ ինձ, Տէր, գրել ու համառօտել` անկրօն կորուսելոց համար, որոց առաջը քո Խաչի ճառը` յիմարութիւն կը համարուի, հաւատք` խաղ, կրօն` աւելորդ, եւ եկեղեցին` խուժանաց ժողովը։ Սոքա հետեւող զաւակներ են այն հին հեթանոսութեան դարուն կարծեցեալ իմաստնոց, որոց համար կը ճառէ քո ծառայն Պօղոս թէ` «Զանձինս առ իմաստունս ունէին` յիմարացան։»
       Տէր, դու աշխարհիս յաղթեցիր ու թողիր գնացիր աշխարհէն, այլ աշխարհը տակաւին քո դէմը կը մարտնչի, եւ երբ ձեռնհաս չէ զքեզ ըմբռնել, եւ վերստին խաչել` զԱւետարանդ կը հալածէ եւ քո հաւատարիմ ծառաները կը ծաղրէ։ Այս կռիւ եւ գայթակղութիւն պիտի տեւէ մինչեւ ի կատարած աշխարհի. զի քո անյեղլի վճիռն է «Ոչ է մարթ չգալ գայթակղութեան։»
       Ուստի աշխարհամարտ հանդէս մի կը բացուի, կռիւն ու պայքարը կը շարունակի։ Աշխարհ քո դէմը կը զինի, մամոնան` Աստուծոյ եւ նորա Նախախնամութեան դէմը։ Թող կռուին, թող զինին, թող զարնուին, Տէր իմ, դու անշարժ վէմ ես` զամէն կը փշրես։