Պատմութիւն թաթարաց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

[ԳԼՈՒԽ Բ. ՎԱՍՆ ԿԵՑՈՒԹԵԱՆ, ԿՐՕՆԻՑ, ՕՐԻՆԱՑ ԵՒ ԳԼԽԱՒՈՐԻ ՆՈՑԱ]։
      
       Բ. - Եւ որպէս յոմանց ի նոցանէ լուաք, ելին ի Թուրքաստան աշխարհէն իւրեանց ազգն այն, եւ մեկնեցան ի կողմ ինչ մասին արեւելեայց, եւ կային անդ աւազակութեամբ. վայրաբնակք եւ յոյժ աղքատք զբազում ժամանակս: Եւ պաշտօն ինչ որ ունին բայց միայն պատկերս թաղեայ. զոր տակաւին կրէին ընդ ինքնեանս ի պէտս կախարդութեան: Բայց ընդ արեգակն զարմանային, որպէս ընդ զօրութիւն ինչ աստուածային: Եւ ապա յանկարծակի ուշաբերեալք, յոյժ նեղեալք ի թշուառական եւ աղքատ կենացն, կոչեցին յօգնութիւն զԱստուած զարարիչն երկնի եւ երկրի. եւ ուխտեցին նմա ուխտ մեծ կալ ի հրամանս նորա:
       Որոյ երեւեալ հրեշտակ հրամանաւն Աստուծոյ ի կերպարանս ոսկեփետուր արծուոյ, եւ կոչեալ ի ձայն եւ ի բարբառ նոցին լեզուի զգլխաւորն նոցա, որոյ անունն ասիւր Չանկըզ. եւ նա երթեալ կացեալ հանդէպ արծուակերպ հրեշտակին հեռագոյնս եւ ի բացեայ իբրեւ նետընկէց մի. եւ ապա արծիւն ըստ նոցա լեզուին ասաց զամենայն հրամայեալսն Աստուծոյ: Եւ այս է օրէնքն Աստուծոյ, որ եղեալ է ի նոսա, զոր անուանեալ են իւրեանքն իասախ ։
       Առաջին այս՝ որ սիրեն զմիմեանս. երկրորդ` մի' շնալ. մի' գողանալ. մի' սուտ վկայել. մի' զոք մատնել. պատուել զծերս եւ զաղքատս: Եւ եթէ գտցի ի նոսա այսպիսի մեղանաց, սպանցին գործողքն մեղացն:
       Եւ մինչ զայս ուսոյց հրեշտակն, ապա կոչեաց զանուն գլխաւորին Ղայան, որ եւ ասացաւ նմայ Չանկզ Խայան: Եւ ասաց հրեշտակն տիրել ի վերայ բազում աշխարհաց եւ գաւառաց. եւ բազմանալ նոցա անթիւ եւ անհամար բազմութեամբ. որ եւ եղեւն իսկ:
       Եւ կատարեցաւ ասացեալն ի Տեառնէ, որպէս ի ձեռն մարգարէին սպառնայր Աստուած ասելով, թէ՝ Բաժակ ոսկի է ի ձեռին իմում Նաբուգոդոնոսոր, եւ ում կամիմ, արբուցանեմ զնա: Այսպէս եւ այլադէմ եւ գզանա[յ]բարոյ ազգս այս ոչ միայն բաժակ, այլ եւ մրուր դառնութեան հասե[ա]լ ի վերայ մեր, վասն բազում եւ ազգի ազգի մեղաց մերոց, զոր հանապազ բարկացուցանեմք զարարիչն Աստուած ի գործս մեր: Վասն որոյ զարթոյց զսոսա Տէր բարկութեամբ առ ի խրատել զմեզ, վասն ոչ պահելոյ մեր զպատուիրանս նորա: