[ԳԼՈՒԽ
ԺԵ.
ԲԱՆԱԳՆԱՑՈՒԹԻՒՆ
ՀԵԹՄՈՅ
ԸՆԴ
ՖՆՏՈՒԽՏԱՐ:
Տ.
ՅԱԿՈՎԲ
ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍ
ՀԱՅՈՑ:
ԴԱՐՁ
ԼԵՒՈՆԻ
Ի
ԳԵՐՈՒԹԵՆԷՆ,
ՈՒՐԱԽՈՒԹԻՒՆ
ՀԵԹՄՈՅ,
ՀՐԱԺԱՐՈՒՄՆ
Ի
ԹԱԳԱՒՈՐԵԼՈՅ,
ՄԵՆԱԿԵՑՈՒԹԻՒՆ
ԵՒ
ՄԱՀ:
ՄԵՌԱՆԻ
ԵՒ
ԴԱՒԻԹ
ԱՐՔԱՅ
ՎՐԱՑ:
]
Եւ
ապա
յետ
այսորիկ,
հարցեալ
խրատ
զիշխանսն
թագաւորն
Հայոց,
առաքեաց
դեսպանս
առ
սուլտանն
Մսրայ.
իմանալ
վասն
որդոյն
իւրոյ
Լեւոնի.
թէ
ինչ
է
կամքն
Սուլտանին.
ինչ
տա[յ]
եւ
գնէ
զորդին։
Ի
սկ
ս
ուլտանն
Մսրայ
Ֆ
նդուխտարն
թէպէտ
էր
տաճիկ,
այլ
յոյժ
աղէկասիրտ
էր
եւ
խոնարհամիտ,
զթագաւորորդին
Լեւոն
խիստ
աղէկ
էր
տուել
պահեալ
կենաւք
եւ
ամենայն
իրաւք։
Եւ
յորժամ
լսեաց
զդեսպանացն
գնալն՝
ուրախացաւ
եւ
ասաց.
թէ
պիտի
որ
զԼեւոնս
տանիք
յիւր
հայրն
եւ
յիւր
թագաւորութիւնն.
իմ
սիրելի
ընկեր
կայ
առ
Տաթարն
ծառայ,
որ
ձեր
ձեռաւք
ի
վեր
է
ի
գալ.
որ
զնա
ուզէք
ի
Տաթարէն,
ձեզ
չխնայեն,
զնա
բերէք,
Սղուր
է
անունն,
եւ
զԼեւոնս
տարէք։
Զայս
լուեալ
թագաւորն
Հայոց
ի
դեսպանացն,
(եւ)
իսկոյն
զուգեաց
բազում
գանձս
եւ
պատուական
ինչս.
եւ
գնաց
յարեւելք
առ
Աբաղայ
Ղանն.
եւ
ասաց
զամենայն
գանգատ՝
զինչ
արար
մսրցին
ընդ
նայ
եւ
ընդ
երկիրն
իւր.
ասաց
եւ
զխնդիրք
սուլտանին
վասն
Սղուր
ծառային,
եւ
ոչ
կարաց
թափել
առ
ժամ
ն`
բայց
եկն
եւ
առաքեաց
զեղբաւրորդին
իւր,
եւ
ըստ
յաջողելոյն
Աստուծոյ
գնաց
եւ
եբեր
զՍղուր
ծառայն
յերկիրս:
Իսկ
ընդ
աւուրսս
ընդ
այսոսիկ
եկն
սուլտանն
Մսրայ
ի
վերայ
Անտաք
քաղաքին,
եւ
էառ
զԱնտաք
եւ
քակեաց
զնա
ի
հիման
է,
եւ
յանխնայ
կոտորեաց
եւ
գերեաց,
որ
ոչ
պատմի
զինչ
արարին
այլազգիքն
ընդ
հաւատացեալս
Քրիստոսի:
Եւ
յորժամ
առաքեաց
թագաւորն
առ
սուլտանն
թէ
բերաւ
զՍղուրն,
յոյժ
ուրախացեալ
եւ
բազում
ընծայիւք
առժամայն
առաքեաց
զԼեւոն.
եւ
սոքայ
զՍղուրն
յուղարկեցին
բազում
ընծայիւք։
Ի
սկ
ի
գալն
Պարոն
Լեւոնի
յոյժ
ուրախութիւն
եղեւ
թագաւորին
եւ
իշխանաց
աշխարհիս,
նոյն
եւ
վանորէիցս
եւ
ամենայն
քրիստոնէից,
որ
ընդ
ամենայն
երկիր:
Իսկ
ի
պակասելն
մահուամբ
մեծ
հայրապետին
Հայոց,
զմի
ամ
առանց
հայրապետի
եկաց
աշխարհս
Հայոց,
զի
թագաւորն
կայր
ի
տրտմութիւն
վասն
որդւոցն,
եւ
այլ
ոչ
ոք
կարէր
հոգալ
առանց
թագաւորին։
Ե
ւ
ապա
հարկեալ
թագաւորն
յիշխանացն
եւ
ի
վարդապետացն
եւ
յեպիսկոպոսացն,
որ
ասացին
անպատեհ
լինել
զերկիրս
Հայոց
առանց
հաւրապետի
եւ
կաթուղիկոսի:
Եւ
թագաւորն
հարկեալ
արար
ժողով
մեծ
եպիսկոպոսաց,
քահանայից
եւ
վարդապետաց,
եւ
արար
ընտրութիւն
ի
մէջ
նոցայ,
եւ
եգիտ
այր
ըստ
սրտի
իւրոյ,
յոյժ
իմաստուն
եւ
առաքինի,
հեզ
եւ
խոնարհ
սրտիւ,
եւ
կատարեալ
վարդապետ
Յակոբ
անուն:
Եւ
ապա
մեծաւ
հանդիսիւ
աւրհնել
երետ
կաթո
ղիկոս.
եւ
նստոյց
յԱթոռ
Սրբոյն
Գրիգորի
Լուսաւորչին։
Որոյ
պահեսցէ
զնա
Քրիստոս
Աստուած
սուրբս
եւ
անարատս
անբիծ
եւ
ուղիղ
հաւատով
եւ
ուղղափառ
խոստովանութեամբ
մինչեւ
ի
խորին
ծերութիւնն,
հով[ո]ւել
զնոր
ժողովուրդքս
զհաւատացեալքս
Սրբոյ
Երրորդութեանն:
Իսկ
յորժամ
եկն
պարոն
Լեւոն
ազատեալ
ի
ծառայութենէ,
առժամայն
ընդդէմ
գնաց
բարէպաշտ
եւ
աւրհնեալ
թագաւորն
Հեթոմ.
եւ
զամենայն
թագաւորութեան
իւրոյ
զպարոնութիւն
ետ
ի
ձեռս
որդոյն
պարոն
Լեւոնի.
եւ
ինքն
միայնաւորեալ
սիրէր
զվանք
եւ
զանապատ։
Եւ
յետ
աւուրց
ինչ
յանկարծակի
դիպեցաւ
վէրք
ինչ
ի
մարմին
նորայ,
եւ
յոյժ
նեղէր
զնա.
եւ
էր
նա
ի
պահս
եւ
յաղաւթք
հանապազ.
մինչ
զի
առնել
երետ
զինքն
կրաւնաւոր
եւ
Մակար
անուանեցաւ.
եւ
յետ
սակաւ
աւուրց
փոխեցաւ
ի
Քրիստոս,
սուրբ
եւ
քրիստոսապսակ
բարեպաշտ
թագաւորն
Հեթոմ.
եւ
թաղեցաւ
մեծ
պատուով
ի
սուրբ
եւ
ի
հռչակաւոր
մենաստանին,
որ
կոչի
Դրազարկ։
Որոյ
Տէր
Աստուած
փառաւորեսցէ
զհոգի
նորայ
ընդ
սուրբ
թագաւորացն
եւ
նոցին
պսակացն,
որք
արժանի
եղեն,
ընդ
նոսին
փառաւք
փառաւորեսցէ,
եւ
երկնային
աւթեւանացն,
ուր
սրբոց
կայանք
են
արժանացուսցէ
զհոգի
նորայ:
Իսկ
զկնի
մահուան
բարեպաշտ
թագաւորին
Հայոց,
մեռաւ
եւ
Վրաց
թագաւորն
Դաւիթ,
որ
եւ
կարծեմ
թէ
ի
միում
ամսեան
դիպեցաւ
մահ
նոցայ։
Զի
էին
ի
կենդանութեան
իւրեանց
յոյժ
սիրելիք
եւ
գովելիք,
ի
տես
եւ
ի
գեղեցկու[թիւն]
մարմնոյ.
նոյն
եւ
առաջի
երկնաւոր
թագաւորին
Քրիստոսի
Աստուծոյ
մերոյ
լինիցին:
