[ԵՂԾ ԱՂԱՆԴՈՑ ԵԶՆԻԿԻ ԿՈՂԲԱՑՒՈՅ]

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Դարձեալ՝ առ այսպիսի ճշմարիտ ասացածս 194v անպատշաճ հարցուածս մատուցանեն. ուստի՞ [19] իսկ բնաւ են, ասեն, այդպիսի անհարթութիւնք. զի թե Աստուած բարեաց արարիչ է եւ ոչ չարաց իրաց, ուստի՞ է խաւար, ուստի՞ են չարիք, ուստի՞ են աշխատութիւնք, ուստի՞ են լլկանք՝ մերթ ի ցրտոյ մերթ ի խորշակէ։

Կամ ուստի՞ են անզգամութիւնք, զի տեսանեմք երկուս արս միազգիս ընդ միմեանս գրգռեալ, միմեանց մահու եւ արեամբ ծարաւի են։ Եւ այլք զգերեզմանս կրկտեն, եւ զթաղեալ մարմինս ընդ հողով՝ մերկացեալ խայտառակեալ՝ արեւու ցուցանեն, եւ զմեծարեալ դին, առ փութի <անփոյթ> [ի] ծածկելոյ, թերեւս եւ շանց եւս կուր արկանեն։ Եւ է երբեք զի մին փախուցեալ երթայցէ անձնապուր ուրեք զկեանս անձինն շահել, եւ միւսն ցասմամբ բորբոքեալ՝ սրով զկնի ընթացեալ, ոչ դադարէ՝ մինչեւ յագեցուցանէ զցասումնն. ուստի՞ է այն անյագ ցասումն։ Եւ ոմն մերկանայ զհանդերձս ընկերին, եւ թ195rե ընդդէմ դառնայցէ յարեւէ եւս արկանէ։ Եւ ուրումն [20] ի մտի եդեալ գողանալ զայլոյ ամուսնութիւն, եւ ելեալ անաւրենութեամբ յաւտար մահիճս, չտայ լինել հայր որդւոց այնմ՝ որ աւրինաւքն ամուսնացեալ իցէ։ Եւ երբեք երբեք պատերազմունք շարժին, ուր մեղաւոր եւ արդար առ հասարակ կոտորին։ Եւ մա՞հք տարաժամք, եւ ախտք չարաչարք։ Եւ զի՞ պիտոյ է զբնաւ մի ըստ միոջէ թուել. այլ համառաւտ իսկ ասել՝ թե ուստի՞ է այս ամենայն, եւ ո՞վ է սկիզբն եւ գործիչ այնպիսի անպատեհից, բայց եթե իցէ ինչ չար զաւրութիւն՝ որ զայն ամենայն անհարթութիւնս տայցէ գործել, եւ ինքն իսկ արարիչ իցէ նոցա. զի զԱստուած արարիչ ասել այնպիսի իրաց անպատշաճ է, եւ ոչ ի նմանէ ունել զգոյութիւն չարեաց։ Զիա՞րդ մարթ է զայնպիսին յԱստուծոյ կարծել. զի Աստուած բարերար է եւ լաւութեանց արարիչ, եւ ի չարութեանց ինչ ի նա ոչ մերձենայ, եւ ոչ խնդալ ընդ այն ախորժէ, 195v այլ եւ խոտէ եւս զգործսն եւ զգործե[21]լիս. զի անընտանի են չարիք ի բնութենէ նորա։

Վասն որոյ կարծի՝ թե էր ինչ ընդ նմա, որում հիւղն անուն էր՝ որ է նիւթ, ուստի զամենայն արարածս արար եւ զատոյց ամենարուեստն իմաստութեամբ, եւ զարդարեաց վայելչութեամբ. եւ յայնմ նիւթոյ պարտ է կարծել զչարիս, որ անիրան եւ անկերպարան էր եւ խառն ի խուռն աւձտելով երթեւեկէր, եւ կարաւտէր Աստուծոյ արուեստգիտութեանն։ Եւ Աստուած ոչ եթող զնա հանապազ խառն ի խուռն վարել, այլ եկն յառնել զարարածս, եւ ի յոռութեանցն նորա ռզքազնուագոյնսն զատուցանել կամեցաւ. եւ այնչափ ինչ արար ի նմանէ՝ որչափ Աստուծոյ վայելէր առնել արարածս, եւ որ ինչ մրրախառնն էր ի նմանէ, եւ չէր պատշաճ արարչութեան, զայն եթող. եւ յայնմ մրրոյ են չարիք մարդկան։