Հռչակաւորն
այն
եւ
մեծիմաստն
գիտութեամբ՝
էր
ի
քաղաքէն
Գանձակայ,
քրիստոնեայ
ծնողաց
զաւակ,
որք
ետուն
զնա
յուսումն
գրոց
սրբոց.
եւ
իբրեւ
եհաս
նա
արբունս
հասակի,
ձեռնադրեցին
զնա
քահանայ
կուսակրօն։
Եւ
պաշտեալ
զքահանայութիւնն
յոլով
ամս՝
ցանկացաւ
նա
հմուտ
լինել
մտաց
գրոց
սրբոց
եւ
առակաց
խորնոց,
որ
կան
ի
նոսա։
Եւ
հանդիպեցաւ
նմա
Յովհաննէս
վարդապետն՝
Տաւուշեցի
անուանեալ,
որ
ի
ժամանակին
յայնմիկ
երեւելի
էր
գիտութեամբ.
զառաջինն
յաշխարհակեաց
կեանս
կացեալ
սակաւ
ինչ,
եւ
մնացեալ
յամուսնոյն,
կրօնաւորութեան
հետեւեալ.
եւ
հասու
եղեալ
աստուածայնոց
գրոց՝
զվարդապետական
պատիւ
ժառանգեալ։
Առ
սմա
կացեալ
Մխիթար
ամս
յոլովս,
ուսման
գրոց
պարապեալ։
Եւ
էր
վարդապետն
Յովհաննէս
շրջագայ՝
տեղւոջէ
ի
տեղի
շրջելոյ,
քարոզելով
զբանն
աստուծոյ
եւ
ուսուցանելով
զբարի
վարս
մարդկան։
Սա
բազում
իրս
կարգաւորեաց
կարգաց
եւ
կրօնից
քրիստոնէից,
զի
դեռ
ցայն
ժամանակն
ի
տեղիս
տեղիս
լուծանէին
զշաբաթ
եւ
զկիրակէ
սուրբ
քառասնորդաց
աղուհացիցն։
Սա
եդ
օրէնս
պահօք
վճարել,
որպէս
զայլ
աւուրս
շաբաթուն.
բայց
միայն
զի
տօնեսցեն
ի
շաբաթու՝
վկայից
աստուծոյ
եւ
ի
կիրակէի՝
խորհրդոյ
յարութեանն
Քրիստոսի
եւ
մատուսցեն
զպատարագ։
Եւ
այսպէս
հաստատութիւն
կալաւ
յամենայն
տեղիս՝
զյիսներեակն
պահօք
վճարել,
զոր
յառաջն
կէսք
պահէին,
եւ
կէսք
ոչ։
Կացեալ
առ
սմա
Մխիթարայ
եւ
առ
այլս
ոմանս,
էառ
նա
զանուն
վարդապետական։
Եւ
այնու
ո՛չ
շատացաւ,
այլ
չոգաւ
նա
յարեւմուտս
կոյս
յաշխարհն,
որ
կոչի
Սեաւ
լեառն,
առ
վարդապետսն,
որք
էին
անդ
ուսուցիչք,
եւ
զայն
ինչ
ի
վեր
ոչ
հանեալ,
թէ
իցէ
նորա
առեալ
զայն
պատիւ,
այլ
բազում
ինչ
օգտեալ
ի
նոցանէ,
եկն
նա
ի
Կարնոյ
քաղաք։
Եւ
անդ
գտանէ
նա
զբարեպաշտ
իշխանն՝
զանուանեալն
Քուրդ,
եւ
հաւատովն
քրիստոնեայ,
որ
ընդ
այն
ժամանակս
անդ
լինէր՝
սարտուցեալ
ի
թագաւորէն
վրաց.
եւ
եղեալ
նորա
ծանօթ,
սիրեցաւ
ի
նմանէ
իբրեւ
զհայր։
Եւ
յետ
այսորիկ
դարձաւ
նա
յաշխարհ
իւր։
Եւ
ել
համբաւ
իմաստութեան
նորա
ընդ
ամենայն
աշխարհս.
եւ
բազումք
աշակերտէին
նմա
յուսումն
վարդապետութեան։
Եւ
ապա
նեղեալ
ի
տաճկաց՝
ի
սադրելոյ
կաթողիկոսին
Աղուանից
Ստեփանոսի,
եւ
եկեալ
նորա
յաշխարհն
Խաչենոյ
առ
Վախթանկ,
իշխանն
Հաթերքոյ,
եւ
առ
եղբարս
նորա,
որք
բազում
պատուով
պատուեցին
զնա,
եւ
անդ
դադարեալ
ամս
ինչ։
Ապա
դարձ
եղեւ
իշխանին
Քրդին
ի
հայրենիսն
իւր
գալ
յաշխարհն
Կայենոյ
եւ
Մահկանաբերդոյ։
Եւ
բազում
մեծարանս
եդ
նմա
թագուհին
Վրաց,
որ
Թամարն
կոչէր,
դարձուցանելով
ի
նա
զհայրենի
տեղիսն
եւ
այլս
յոլովս։
Սա
է
հայր
Սադունին
եւ
Դաւթի,
պապ
Շէրբարոքին,
հօրն
Սադունին։
Իսկ
իբրեւ
լուաւ
վարդապետն
Մխիթար,
թէ
դարձաւ
իշխանն
ի
հայրենիս
իւր,
եկն
նա
առ
նա
վասն
առաջին
սիրոյն
եւ
միաբանութեանն,
որ
առ
միմեանս։
Եւ
բնակեցաւ
նա
ի
վանքն,
որ
կոչիւր
Գետիկ,
ի
գաւառին
Կայենոյ,
ի
վերայ
գետոյն
մեծագունի,
զոր
անուանեն
Աղստեւոյ
գետ,
յաջմէ
կողմանէ
գետոյն։
Եւ
էր
առաջնորդ
վանիցն
վարդապետն՝
որ
Սարկաւագ
անուանիւր,
աշակերտ
նորին,
որ
բազում
ուրախութեամբ
ընկալաւ
զնա,
եւ
ինքն
սպասաւորէր
նմա.
եւ
անդ
դադարեալ
յոլով
ժամանակս։
Ապա
եղեւ
շարժ
սաստիկ,
որ
զբազում
տեղիս
կործանեաց
եւ
տապալեաց
զբարձրաբերձ
շինուածս,
ընդ
որս
խախտեցաւ
եւ
եկեղեցին
Գետկայ
սաստիկ
յոյժ,
մինչ
զի
ոչ
լինէր
հնար
վերստին
նորոգել։
Ապա
երկմտեալ
բնակչացն՝
կամէին
ցրուել
այսր
եւ
անդր,
ո՛չ
միայն
վասն
խախտելոյ
եկեղեցւոյն,
այլ
զի
նեղեալ
էին
ի
մերձակայիցն,
քանզի
մի
ոմն
յիշխանացն,
Սարգիս
անուն,
փոխեաց
զգիւղ
իւր
ի
տեղւոջէ
իւրմէ
եւ
բերեալ
շինեաց
մերձ
ի
վանս
այլ
գիւղ։
Եւ
այնուհետեւ
բազում
գժտութեամբ
կային
ընդ
միմեանս,
քանզի
պարսաւադէտք
էին
հանապազօր։
Իսկ
վարդապետն
սուրբ
արգել
զնոսա
ի
խորհրդոյն
յայնմանէ,
ոչ
թողուլ
զմիմեանս
եւ
ցրուիլ,
այլ
ի
միասին
կեալ,
եւ
խնդրել
իւրեանց
տեղի
բնակութեան։
Ապա
չոգան
միաբան
առ
մեծ
իշխանն
Իւանէ,
եղբայր
զօրավարին
Վրաց
Զաքարէի,
որդիք
քեռ
բարեպաշտ
իշխանին
Քրդին,
որ
ընդ
այն
ժամանակս
իշխէր
բերդին
Կայենոյ
եւ
գաւառին,
եւ
ցուցին
նմա
զխնդիրս
իւրեանց,
զի
տացէ
նոցա
տեղի,
ուր
փոխեսցեն
զվանս
իւրեանց։
Եւ
նա
հրամայեաց
նոցա
տեսանել,
թէ
որ
տեղի
պատշաճ
իցէ։
Եւ
նոքա
շրջեալ
գտին
տեղի
մի
բարեվայելուչ
եւ
գոգաձեւ
առ
ստորոտս
երկուց
լերանցն,
որ
կայ
ի
գլխոյ
նորա,
զոր
անուանէին
զտեղին
Տանձուտայ
ձոր։
Եւ
էր
ի
նմա
գիւղ,
եւ
ձորակ
մի
փոքրագոյն
անցանէր
ընդ
մէջ
նորա,
եւ
միւս
եւս
յորդագոյն
յաջմէ
կողմանէ,
տեղի
փայտաւէտ
եւ
ջրաւէտ։
Անդ
համարեցան,
թէ
պատշաճ
իցէ
զետեղիլ։
