14

12

ԿԱՐԵԼԻ ՉԷ, ԿԱՐԵԼԻ ՉԷ ՉԸՅԻՇԵԼ ՔԵԶ՝ Օ՜ ԱՐԻՒՆ։

 

Մթութիւն է տըխուր ու վէս,

աշխատանք մը՝ ներքին, խաւար,

որ կը սպառէ ամէն եռանդ՝ սրտիս մէջ,

մինչ փողփողէջ, ադամանդէ ու կապարէ՝

կ’անցնին լոյսի գերանդիներ

ու երկինքէն կը թափին վար՝

զարնըւելով տանիքներուն,

կը փշրըւին, ցըրիւ կու գան տարօրինակ ուղտափուշեր։

Հակակշռող ուժ մ’է գաղտնի, անյայտ օրէնք մը հոգեկան։

յաւերժավէժ՝ կը գըլորի սիրտըս, խոշոր ժայռին նըման,

ու շարունակ Աստուած մը զայն

վեր կը հըրէ իր ուսերով կորովի։

Ա՜հ, ինչ դառն է, երբ կը դաւեն քեզ՝ խորքերէդ

խաչաձեւող հոսանքները, կ’այլակերպեն քեզ՝ յաւէտ։

Հրձիգ սրտիս տեղ երբեմնի,

որ կը տենչար

դառնալ մաղձի ուրական մը հուժկու ու չար,

թաթառ մը վիթ՝ արիւնի

ու թաւալիլ լերան նման, կուտակելով դէզ առ դէզ՝

այս քաղաքները բոլոր, քայքայելով այս գոռոզ

ամբարտակները բոլոր

եւ մեր սէրը կոյր, դարաւոր։

բարբարոսի կ’ուզէր եռանդ մը մոլեգին.

կ’ուզէր որ յորդ՝ թուքըս ըլլար քարիւղի ժայթք մ’անսպառ

եւ ձայնըս՝ բիւր վիշապներու մռնչիւն,

եւ կուրծքըս՝ խոր ու մըխացող մահուան փոս…

եւ մենութեան մէջ գիշերուան,

երբ, խոնջէն իր ստրկութեան,

աշխատանքէն, զրկանքներէն, կարօտներէն իր՝ ամբողջ,

կը բաբախէր թոյլ, ուժասպառ ու դողդոջ՝ ան կը տենչար,

երկինքն ի վեր ան կ’երազէր սաւառնակով մը խոյանալ՝

հոգիներուն մէջէն ծփուն ու շունչերուն ծովածաւալ,

մեր պապերուն, որ կարօտով կը թափառին

դեռ, մեր երկրին վըրայ աւեր.

ան կը ցանկար նետել պատանք մը խաւար՝

ծուխի, կազի սփռել հեղեղ մ’երկինքն ի վար՝

մոնկոլական վիժուկներուն.

կռուի, ոխի սիրահար հին սրտիս տեղ իմ արծուաթիռ,

հիմա այս լայն եւ անօգուտ կուրծքիս ետին՝

աղաւնի մ’է որ բոյն դըրեր եւ կ’երգէ իր ողբը մըթին,

հսկումներու տրտունջը տաք։

Ի զուր յորդիլ սիրտըս կ’ուզէ,

ցցուիլ ցուլի նման դժխեմ՝ յոյսերուն շէկ ծըփանքին դէմ

այս արօրուող երկինքին տակ,

ուր ամէն պահ կեղծ արեգակ մը կ’ընկղմի

թեւթափելով թեւեր լուսէ։

Ի զուր սիրտըս վեր կը նետուի, արծարծուելով ամէն հողմի,

երբ հըրափայլ զերթ կացինի՝ լոյս մը կ’անցնի

ու ճաթելով կը ճարճատի երկինքն յանկարծ՝ մեռելադէմ։

Գետի մը դէմ, ուր գիսաւոր՝ կը բաբախեն,

կը թպրտան շղթայակապ մոլորակներ,

գոհարազարդ կամուրջներուն, որոնց կողէն,

փիղի հսկայ

ոտքերուն տակ ուռող, ցցուող ու ճզմըւող ջուրէն՝ տարտամ՝

մեռելներու ձայն մը կու գայ,

այս բարձրաբերձ, կայծակնաթիռ

աշտարակին դէմ, որ հպարտ իբրեւ պատգամ

եւ լուսեղէն իբրեւ հովիւ՝ զուր կը ցցէ հասակը իր,

պերճութեան դէմ, ոսկիներու այս կուտակման,

հարստութեան դէմ այս համայն, -

կ’առաջանամ ահա՝ բեկուած

կորովիս մէջ, որ միշտ մերժեց

խանդերը կոյր, կիրքերը վառ, սէրն անարիւն եւ անկասկած

պոռչտուքներն յոխորտամիտ, օրօրները ոլոր-մոլոր,

աշնան լալկան օրերու պէս սիրոյ երգերը բոլոր,

յոյսերը մեծ.

կ՛առաջանամ մըտածելէն,

մերթ չարութեան եւ բարութեան մերթ՝ անձկագին,

մահուան, կեանքին,

կ’առաջանամ ըստորերկրեայ հուրերու պէս, որ կը փորեն

հողեր, կ’այրեն արմատներ պիրկ,

ճզմելէն յար՝ ամէն խըլուրդ, օձի ամէն բոյն, ամէն դիրք,

կ’առաջանամ մխրճելով իմ մագիլներըս ցաւի,

կարօտ օդին, լոյս աշխարհին,

արշալոյսին իրական, որ ծերպի պէս հրաբխային,

արգանդի պէս պէտք է բացուի։

 

ԿԱՐԵԼԻ ՉԷ, ԿԱՐԵԼԻ ՉԷ ՉԸՅԻՇԵԼ ՔԵԶ.

 

կուտակում է, ամբարում է եւ կայլակ,

խմորում է խորհուրդներու՝ այս տանջանքին,

այս բեկման տակ։

Փիւնիկն հուրէն կը ծնի։ Ծառերն աղբէն կը ծաղկին։

Շունչըս ծանր է փոթորիկի օդի նման,

կուրծքըս լեցուն՝ աղմուկներով՝ ուռող, պատռող հողի նըման։

Քաղցր է ցաւը, դառնութիւնը անսահման,

կախարդանքը, որ կը տանի զիս այսպէս։