Նուագք

ԱՌ ՄԻՇՏ ՄԱՅՐ ՄԵՐ ԵՒ ՊԱՇՏՊԱՆ 

Առ քեզ զիղձս ի վեր
Ամբառնամք եթեր,
Որ գըթով կաս միշտ
Ի խինդ մեր եւ վիշտ
Յարթնութեան եւ քում
Ի մեր վեր՝ արթուն։
Առ քեզ մարդ ամբիծ
Քան զշունչ անմահից,
Եւ քան զարշալոյս
Մաքուր եւ միշտ կոյս.
Ում եւ մի թել սեաւ
Ընդ Հոգւոյդ չանկա։ 
Առ քեզ՝ որոյ գութ
Յաշխարհիս վախուտ
  Յար զհետ շրջի մեր.
Եւ թէ հնար ինչ էր
Տալ մեզ նոր նըպաստ,
Թողեալ զառագաստ
Անմահից կենաց՝
Քան ըզմայր գըթած
Դարձեալ յանձն առնոյր
Գալ յերկիր տըխուր, 
Մի մի զմեզ յերկին
Կըրել կաթոգին ։
Այլ կաց մայրդ անդէն
Ուղղեա զմեզ աստէն.
Կա՛ց Մայրդ առ Աստուած
Պաշտպան թեւաբաց
Եւ մատո՛ զիղձ մեր 
Առ բարձրեալն ի վեր։
Սփռեա զմեօք ըզթեւս
Զի մի չարս եւ սեւ
Մի՛ թիւրս եւ խոտոր
Ի սիրտս աստանօր
Տեսցես վէրս ազդուս,
Ու ածցես արտասուս։
Այլ աչաց քոց հուր
Դիտանոց մաքուր
Լիցի մեզ յամայր
Շաւղաց անմոլար.
Եւ շնորհք սուրբ
Հոգւոյն Ծըրար քո ծոցոյն՝
Ընդ աղաւնակերպ
Թեւոցդ անցեալ ծերպ,
Իբրեւ զայգում ցօղ
Ընդ ամպ ոսկեշող
Պայծառագոյնք եւս
Տեղասցեն ի մեզ։
Եւ թէ երբէք, ո՜հ,
Լիցի Տէր տժգոհ,
Ընդ անբարի տենչ
Կամ գործս առ ի մէնջ, 
Եւ զարդարն իւր շանթ
Շողայցէ մեզ անդ,
Բեկցեն ըզսաստն իւր
Թեքդ ի մեզ ըսփիւռ,
Եւ մի յանձինս մեր,
Տխրեսցի քոյ սէր ։
Այլ եթէ հաճոյ
Լիցուք քու Որդւոյ,
Եւ կամիցի տալ
Վարձ մեզ պսակափայլ, 
Եւ զայն կամակար
Քեզ ձօնեմք ով մայր։
Լըսէք ով հրեշտակք:
Զոր մեզն հիսէք թագ
Ի Թեւս Տիրուհւոյն՝ 
Սփռեցէք զջոյն
Եւ «Զայս, ասասջիք,
Շնորհապարտ որդիք
Ձօնեն մօրն իւրեանց
Արգասիս ճըդանց»։ 

ՄԱՂԹԱՆՔ ԵՐԵԿՈՐԻՆ 

Ըզքէն տէր գոհանաք,
Որ եւ այս օր շայս ժամ
Զիս ընդ ծիր արեւն
հասուցեր երիկուն,
Ոչ հանգոյն այնոցիկ
Ոյք զայգուն գեղեցիկ
Վայելեալ լույս հանդարտ՝
Չըտեսին զօրն յաւարտ ։
Բայց ոչ այնքան զարեւ 
Գիտեմ մեծ ինձ պարգեւ,
Որքան զարփ քո շնորհին
Յոր հոգւոյս կեանք պահին ։
Ի լուսոյ նորին զուրկ՝
Կեանք մարդոյ են թափուրք,
Իբրեւ խոտըն վայրի՝ 
Որ զուր կեայ զուր խամրի ։
Եթէ թիւր ինչ կա չար
Եւ աչաց քոց օտար՝
Սըպըրդեաց ի հոգիս,
Հօր աչօք հայեա յիս
Եւ ճաճանչք նորին սուրբ
Իբր արեւ զամպըս նուրբ՝
Հերքեսցեն ի հոգւոյս.
Տալով կամս քեզ հաճոյս,
Անարգել զամենայն
Ըզկամայ զակամայն՝
Որ չիցէն քեզ հաճոյ
Կիրս հոգւոյ եւ մարմինը։
Եւ թէ գործ ինչ բարի՝
Աչացդ յիս նըշմարի
Ընկալ զայն առ յինէն,
ԹԷ եւ քո իսկ տուրք են ։ 

ՄԱՂԹԱՆՔ ԳԻՇԵՐՈՅ 

Քօղ գիշերոյ սեւաթույր
Ծածկէ զաշխարհ լըրիւն իւր,
Ազդեալ առ խոնջ բընութիւն
Համատարած լըռութիւն.
Քուն՝ փակակալըն քաղցրիկ
Պատուհանացս երկբացիկ,
Եւ անժըպիտ լուրջըս պահ
Յանդիմանեն ինձ ըզմահ.
Եւ չանգըստեանս իսկ մահիճ՝
Ինձ օրինակ եւ ազդիչ
Ահեղն եւ ցուրտ տապանին
Յոր նընջեցից քուն յետին ։
Տէր, չեւ եդեալ փակս աչաց
Չեւ տըւեալ զանձն ի մոռաց,
Աքեզ սըրտիւ ամբառնամ`
Յանձնեալ զայժմուս եւ զյուսկ ժամ։
Քոյով ձեռամբ պարըսպեա
Զանձն իմ, զի մի՛ սատանայ
Իբր յորս անջան վազեալ յիս՝
Դաւեսցէ իւրըն չարիս։
Ամենատես աչք արթուն՝
Կաց դու սիրտիս դէտ անքուն,
Մի յեղակարծ անպատրաստ
Զիս յանաչառ ձըգեր դատ.
Այլ զօրացեալ նըպաստիք
Եկեղեցւոյդ եւ ուխտիք՝
Խաղաղութեամբ նընջեցից
Ի գըթութիւնդ յուսալից,
Ի սուրբ հաւատս անդ հանգեայց,
Եւ ի զըւարթ սէր զարթեայց : 

ԱՂՕԹՔ ԶՂՋՄԱՆ  Ի ՄՈՒՏՍ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԳԻՇԵՐՈՅ 

Ի խորոց սըրտից ցաւագին
Աստուած մեր, քեզ կարդամք.
Զանձինս ի դատ ձըգեալ յատեան քոյին
Զաւուրն յանցուած ողբամք:
Հայեաց աչօք քովք գըթասէր
Յարտoսր յաղերս թախծեալ անձանց։
Մեղաք քեզ Տէր մեղաք։
Ըզպարգեւս աջոյդ օրհնառաք`
Վատնեալ թէ զուր կամ ի չար՝
Ծանրաբեռնեայ խըղճիւ յերեկս հասաք,
Սակայն սրտիւք խոնարհ,
Խոստովան լինիմք անդանդաղ,
Դէմք շառագնեալք եւ աչք ի լաց,
Աւա՜ղ մեզ բիւր աւա՜ղ։
Փարեալ զաչին Յիսուսի
Հայիմք ի վէրս կողին.
Եւ բուն հարեալ զոտից մօրն իր կուսի
Մաղթեմք աչաց նորին.
Ի շիթ մի քաղցրիկ արտասուաց
Խառնեալ միածնիդ յանմահ արի
Քառեաց ըզմեղս քաւեաց ։
Մեղաք, այլ սիրոյդ չեք յուրաստ.
Ընկալով Հայր, զորդիս
Որ գըթութեանդ դիմեմք ի գիրկ պատրաստ.
Ու ի քեզ յանձնեալ զհոգիս՝
Տամք զանձինս ի նինջ անդորրու,
Այլ սիրտքս ի քեզ կացցեն արթուն,
Մի՛ նընջել զքուն մահու։ 

ԱՌ ՀՐԵՇՏԱԿՆ ՊԱՀԱՊԱՆ 

Անմահ քարոզ անդուլ խնամոց հատչին իւր՝
Կենդանի խնամք զքեզ սուրբ հրեշտակ՝ ինձ ունիմ,
Զոր չեւ բացեալ աչացս ի լոյս աշխարհիս՝
Մինչչեւ մարմնոյս ածեալ շաղկապ առ հոգիս՝
Պատրաստեաց ձեռն արարչին շնորհաձիր՝
Հոգեկըցորդ գոլ ինձ ընկեր անձանձիր ։
Ի գիրկս իմ մօր դու առնէիր հովանի:
Եւ թէ խոնջեալ նիրհէին աչք մայրենի
Դու միշտ արթուն որորանացս առընթեր
Եւ ի նընջելն իմ հսկէիր աղօթկեր։
Ո՞ ինձ զանուանս. քաղցրիկ Յիսուս եւ սուրբ կոյս,
Ուսոյց հնչել թէ ոչ հրեշտակդ իմ Հոգւոյս.
Եւ ո՛ յաղօթս անփորձ վարժեաց ըզշըրթունս,
Ո՞ նախ կըրթեաց զաչաց գընացս ի բարձունս.
Եւ ո զփոքրիկ սրտիս զանժամ` բաբախի
Արար լսելի հեզիկ ունկան բարձրելոյն.
Ո՞յերկիւղ տեառն հոգեկեցոյց զիս պատեաց,
Եւ զանուչակ սիրոյն կայլակըս կաթեաց:  
Ո՞ զսուրբ ամօթն ի դրախտ տընկեալ ի սրտիս,
Սփռեաց ի դէմս չառագունանս շնորհալիս.
Ո՞ ջերմեռանդն ընդ Հոգւոյս քաղցըր տըղձուկ
Ըզցօղագին խառնեաց ըղձից արտասուք։
Եւ ո նդ բարին եւ չար ուսոյց ինձ խտրել
Ընդ այն գընալու աստուստ ի բաց խոտորել 
Դու ինքն հրեշտակդ իմ բարի՝ զայս ամենայն,
Եւ առաւելքան զայս՝ սիրովդ աստուածեան ։
Դու ինքն անդուլ եւ արդ չառնես զինեւ զանց.
Եւ ընդ աճել տիոց եւ կրից չարասանձ՝
Յաւելուս խնամս, շուրջ դաս զինեւ իբրու մայր,
Զի մի յախտից գերեալ կորեաց ի յամայր ։
Եւ դու ըզգաս սիրտ իմ, լըսես հրեշտակիդ
Երբ ի զարթնուդ ասէ, Տո՛ւր զօրս այս հաստչիդ։
Յորժամ յաղօթս իջանես՝ կայ նա առ քեւ
Զունայն եւ չար չանել խորհուրդս ի դերեւ.
Տես մի արդեօք արհամարհեալ ըզնովաւ,
Ի բանսարկուին անկցիս հրապույրըս հեշտեա։
Յորժամ ըզմեղս խոստովանել դու երթաս՝
Լո՛ւր, յունկանէ ազդէ չասել ինչ պակաս,
Զի մի գթութեանն աջ ցասուցեալ անմահին
Մըթոյն դրեսցէ զքեղ պարտական տարտարին ։
Յորժամ ի ճաշ մըխիս մարմնոյն Յիսուսի՝
Դողալով ինքն իսկ կայ հրեշտակն առերի։
Եւ թեւասքօղ տայ զգաստութեան օրինակ
Սիրով, ահիւ առնուլ պահել զտէրն անքակ.
Յորժամ՝ զողջոյնս կուսին ասես նա կրկնէ,
Եւ տիրամօրն հայցէ՝ հայել քեզ յերկնէ։
Յորժամ նստիս յուսումն՝ ի քէն ոչ զատչի
Զի մի վատնես ըզժամս եւ զջանս ուսուցչի
Եւ երբ գընաս ի խալ, զբօսանս եւ յուտեստ
Առ քեւ կացեալ գոլ խրատէ զգօն եւ համեստ,
Զի մի անմեղքն ի բնէ դարձցին քեզ ի մեղս
Անբանօրէն բերեալ յօժար ի վայելս ։
Երբ պարապեալ նստիս խորհիս դու միայն՝
Ի բաց ի քէն ասէ խորհուրդդ այդ, ունայն.
Մի աղաչեմ` զայդ խորհիր, զայդ մի առներ,
Անհընարին գուցէ հոգւոյդ ածցես վէր։
Յորժամ` զլեզուդ ածես ի բան տըմարդի՝
Ունկն հրեշտակին քո եւ հոգին խոցոտի ։
Եթէ զաչկունս ձըգես անդէպ անըզգոյշ:
Արտասուէն հոգեղէն աչքըն քընքուշ:
Կամ թէ ուղղին ոտք ընդ շաւիղ անբարի
Յորմէ գիտես՝ ըզփորձութիւն ոչ հեռի,
Նա զհետ պնդեալ կարդայ, յոր գնաս, զի՞ գործես,
Կամաւ զհոգիդ նենգեալ զԱստուած քո մատնես։
Համայն հրեշտակն յըզգայութեանցդ հսկէ դրունս,
Զի մի առ չար՝ չարն ուտեսցէ ինչ բերմունս
Բազմեալ նա յաչքդ, ի ձեռս բազմեալու ի բերան,
Ընթացակից է ոտին, մերձ առ ունկան
Այլ համօրէն՝ սրտիդ բազմեալ կայ ի մէջ
Ընդ խիղճ մըտացդ յածի աչօքն իւր անշէջ:
Բան ըզլեզուադ ածելչկարես եւ զմըտաւ
Զոր նա չտեսցէ ի պատմել տեառն հաւաստեաւ
Ոչ ինչ գործել թաքուն՝ ում նա չիցէ վկայ,
Աչքն Աստուծոյ իւրըն Ճակատ դրոշմեալ կայ ։
Եւ որպէս սիրտ դու, առ աչօքն այնպիսեօք
Իշխես գործելըզբար՝ կամաւ կամ անհոգ՝
Չըգիտիցե՞ս զի ոչ դիտեն վայրապար,
Այլ զհետ գան վարք կամ պատուհաս անաչառ։
Ո՛հ, զամենայն ակնարկի, զքայլ եւ ըզբան
Հանցէ հրեշտակն իք յանմահին դատաստան ։
Եւ օր աւուր յորժամ՝ փակէ զաչս ի քուն
Պատուիրելով եւ ի մահճի զգաստութիւն,
Ինքն ելանէ ցուցանել զգործս այնր աւուր
Զուարթ ընդ բարիս, այլընդ չարիս յոյժ տըխուր
Ո՜հ, քանի՞օն խընդիւ զբարիսն այն ձօնէ
Եւ յոսկեղէն դիւանսն անջինջ հարկանէ .
Եւ անժոյժ՝ ինձ եթերն ի վայր վազեալ գայ
Հեծէ՚նդ հոգիս՝ թէ ուրախ լեր, քեզ վարձք կայ։
Իսկ թէ չարիք պղծեսցեն զօրս եւ զհոգիս՝
Ապաշընորհ ի բարերար հրեշտակիս
Աղ ինձ, անդ ակընկորէ զուարթունն այն է,
Լալով մատչի առ տէր Աստուած ձեռնունայն
Եւ յիշատակ իմոց գնացից անազդակ՝
Ի սեաւ դրոշմէ ատեան՝ յանկաւ ի դաստակ։
Ո՜չ, մի հրեշտակդ իմպայծառ, սեաւ մի գըրեր
Ահա զըղջմամբ ես լըւացայ զհոգւոյս վէր.
Եկ կաց, սըփռեա սաւառնեա զսուրբ թեւս զիներ
Զի քԷն հեռի կեանքս այս է մահ մըշտատեւ։ 

ԱՌ ՍՈՒՐԲ  ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉ 

Ո՛վ ընդհանուր ետ Աստուծոյ Հայոց լոյս
Ստուերանըստաց ազանցս անմութ երկնահորդ,
Հոգտց, կենաց մեր եւ համայն բաստից յոյս,
  Ի մահացուէս յանմահութին առաջնորդ,
Լուսաւորիչ մեր Գրիգոր Հայր,
Հովանացիր ի Հայս յամայր ։
Ո՜վ մեծդ ի չարս, առաքելոց զուգապանծ,
Որ զվաստակոց նոցուն լըցեր ըզթերին,
Եւ զյամառեալ փըրկութեան երկն Հայկազանց
Չորեքտասան ամ երկնեցեր ի խորին,
Եւ քան զարփին ովկիանու անդընդոց
Յօձաբընակ վըհէն հատեալ տիւ կարմիր
Անառաւօտ, եւ աներեկ ու անմիջոց
Արկար կամար զՀայաստանեօք բոցակիր,
Եւ զհարըստեալն ի Նոյայ հին յուսոյն կէտ
ՅԱզատն ի վեր արարատեան կոհակին,
Յիսուսամուխ բըռամբ փաստեր նորակերտ
Ի սուրբ Սեպուհ՝ թիրախ սիրտիցս ըղձագին,
Լուսաւորիչ մեր Գրիգոր հայր
Հովանացիր ի Հայս յամայր.
Որք ի Հարանց եւ ի պետաց զուրկք գոլով
Անայցելուք եւ անտերունչք, որբք գերից,
Ի քեզ միայն անկորուստ զնախըդ գորով
Եւ զքեզ միայն գտանեմք մեզ մօտք եւ հեռիք։
Զամենեսեան որ զքեզ կարդան իւրեանց Հայր,
Արա որդիս արժանիս քեզ ու Աստուծոյ,
Եւ յերկրէից՝ երանութեանց Տասը ծայր
Ուր բընակեսդ՝ ըզհետ ձըգեալք լուսոյ,
Հովանացեալ ի Հայս յամայր
Լուսաւորիչ մեր Գրիգոր Հայր ։ 

ԱՂԵՐՍ ՄԱՆԿԱՆՑ ԱՌ Ս. ՄԱՆՈՒԿՆ ԱԼՈՅԻՍՈՍ 

Ո՜վ մանուկ սուրբ եւ պայծառ,
Հասակաւ մեզ հաւասար,
Վարուք՝ զուարթնոց զուգապանձ,
Հողազանգուած քերովբէ։
Վասըն կենաց քոց անյանց
Պատուեալ յերկնից եւ յերկրէ .
Բարեխօսեա վասըն մեր
Ալոիսէ սրրբասէր ։
Ոչ ընթացար միշտ ուղիղ
Ըզկենցաղոյս թիւր շաւիղ,
Եւ սուրբ պահեալ զպատմուճան
Աւազանին հոգեւոր՝
Պէսպէս զարդուք լաւութեան
Փայլեցուցեր նորանոր.
Բարեխօսեա վասըն մեր
Ալոիսէ սըրբասէր ։
Որ ընդ մոխիր քրմապատ՝
Եկեալ մարմնովդ անարատ՝
Յանբըծութեան խըղճին քում՝
Ընդ հարուածովք վըշտըմբեր
Իբրեւ դահիճ ապառում՝
Յարտօսր յարիւն զայն թացեր,
Բարեխօսեա վասըն մեր
Ալոիսէ սըրբասէր։
Որպէս մըշակ փութաջան.
Դու ի սրտիցս անդաստան՝
Արեւ ըզսերմանս ուղղութեանց,
Զորոց յերկինս արդ ունիս
Զըշտեմարանս եւ ըզգանձ,
Բարգաւաճել ըզհոգիս.
Բարեխօսեա վասըն մեր
Ալիսէ սըրբասէր։
Նալս քան զամէն բարի՝ տուր
Ըզսիրտ ու աչկունս քո մաքուր `
Ըզկամս մարմնոյ ապըստամբ
Եւ ըզհրապուրըս չարին
Մեռուցանել տուր ողջամբ:
Յանուն փրկչիս եւ կուսին ։
Բարեխօսեա վասըն մեր՝
Ալոիսէ սրրբասէր ։
Եւ անըզգաստք կամ թէ հեղգք
Դիմեմք ի չար ինչ եւ մեղք,
Յայնժամ ազդեա սորտից մեր
Զարքայութիւն եւ գեհեան,
Եւ զտեառն, ըզմօրն, ըզքո սէր,
Ըզհատուցմունս անվախճան :
Բարեխօսեա վասըն մեր
Ալոյիսէ սրբասէր ։
ԹԷ մեղաք՝ եմ՝ դեռ մանկունք՝
Վասն Հայցուածոց են շըրթունք :
Քեւ ըզսըրտիցըս պասուք
Արբեցուսցէ սուրբ Հոգին
Եւ ջերմ աչացս արտասուք
Քեւ շարժեսցէ զգութ փրկչին.
Բարեխօսեա վասըն մեր`
Ալոյիսէ սըրբասէր ։
Տուր քեզ նըման գոլ հըլու,
Ու անանց բարեաց խուզարկու:
Յուղղութեանց քոց գոնեա մին
Անջինջ ի մեզ հարցէ կնիք:
Լիցուք՝ թէ ոչ գլխովին
Գոնեա միովին Ալոսիկք.
Բարեխօսեա՛ վասըն մեր
Ալոյիս սըրբասեր։ 

Ս. ԱԼՈՅԻՍԵԱՅ ՀՐԱԺԵՇՏՔ ՀՈԳՒՈՅՆ Ի ՄԱՐՄՆՈՅ 

ՀՈԳԻՆ

Լըսեմ զանձկալին
Զերկնաւորն հրաւէր,
Որ յանկապտելին
Կոչէ զիս ի սէր։…
Երկրաւոր ուղոյն
Ընկեր անբաժան՝
Քեզ յաւերժ ողջոյն,
Ճըգնասուն իրան
Աչք իմ ցօղագին
Զըղջութեան ի լաց,
Խըցէք արդ զաղին
Ուղխ աղբերակաց:
Փըրկչին օրհներգու
Բերան սըրբասէր,
Դադարեց եւ դու
Շուրթն իմ աղօթկեր :
Խոնջեալ դու կամար
Ի ձիգ տարածմանց
Անկիր ի խոնարէ՝
Կըթոտ արմըկանց.
Երերկոտ մատունք՝
Խաչին նըշանաւ
Զինեալք աննըկունք,
Վաստակոցդ արդ բաւ.
Գետնախըշտի ծունկք
Տեռեալք ի ձըգանց,
խարիսխք զաղփաղփունք,
Զերծծեք ի բեռանց ։
Ողջախոհ մարմին,
Մատնեալ չարագան
Խիստ խարազանին,
Լըւացեալդ յարեան,
Ի կըսկիծ ձմերաց
Անդամք սառնորակ,
Հանգիստ դամբանաց
Տըւեալ ձեզ երագ։ 

ՄԱՐՄԻՆՆ

Ընկե՛ր վեհափառ,
հողոյս ապիկար,
Ուղղեցույց եւ ղեակ
Հոգիդ փայլունակ,
Քեզ ցարդ դիւրանսաց՝
Վըշտըմբեր կենաց
Իբր ըստրուկ ամոք
Փորձ առի ցաւօք.
Թողեալ մըտադիր
Ըզգահոյից դիւր,
Զյարկս ոսկեձեղուն,
Ծառայս ընդասուն,
Ըզպերճ ծիրանի
Հարեալ ըզգետնի,
Ըզշուք մարտադիր
Զհայրենեան երկիր ։
Նըժդեհ տարադէմ
Ի խրճիթ նըսեմ՝
Յաշխարհի փայլմանց
Սարտուցեալ ի բաց,
Ի մութ թախծագին՝
Նըստայ ի խրճթին ։
Արքայից դարպաս
Խընջոյից ըսպաս
Պատրաստ էր ինձ միշտ,
Չըկայր ուստեք վիշտ.
Յիս դասք փարազանց
Բերէին նախանձ.
Տեսեալ զիս կուսանք՝
Երանէին ցանկ։
Այլ զի քաղցր էր քեզ՝
Վիճակ գըծուծ մեզ,
Զանդամն իմ քընքուշ
Հարի քստմնափուշ,
Եւ ըզսիրտ մատաղ
Խիստ խըղիդ ի խաղ:
Չորաբեկ պաճառ
Ըզքաղց իմ եհար։
Չափով արբի ջուր
Յարտասուաց փրփուր:
Յանկողնոց փափուկ
Վազեալ խուսափուկ՝
Ագահեցի զքուն
Խըլտեաց կարծրագոյն.
Ինձ մազ եւ փսիաթ
Էր բազմոց եւ զարդ։
Յաչացըս դիտակ
Կարգեցի պահնակ
Ըզգեղ աշխարհի
Իսպառ ոչ տեսի ։
Եւ այս վեշտասան՝
Արեւու շըրջան՝
Լըլկեալ երաշխէպ
Չարչարեցայ ստէպ
Եւ ոչ անհամբույր
Ելէ քեզ հրապույր,
Հոգւոյդ հակառակ
Գոլ չարեաց գըտակ ։
Եւ հեղոյս հըլու՝
Ժամ մի դիւրի դու
Զըլացար ցայս օր
Ցայս ժամ՝ սըգաւոր :
Եւ արդ անողոք
Թողո՞ւս զիս անոք
Զիս չարչարազգեաց
Ի պարէն ճըճեաց ։
ԹԷ քեզ էի բեռն՝
Երկիր զիս հակէր։
Արդ յերկին դիմես
Յանվիշտ ի վայելս
Օ՜ն, երկայն աւուրց
Վըշտացս ինձ տրիտուրս,
Երկնաչու հոգի,
Առ բարձ զիս աստի.
Մի թողուր ի յերր
Զանձկալիդ ընկեր.
Ճըգանցդ ելք հաղորդ,
Ու երկնի ռահահորդ.
Էր ոչ եւ փառաց՝
Որ ինեւս աճեաց:
Ընդէր վիշտք ի կեանս,
Ու անարգանք մահուանս.
Զիարդ յանձկալոյս
Մընամ բացագոյնս ։
Սուր բաժանարար,
Յայս զօդ սիրաբար
Մարմնոյս ընդ հոգւոյ՝
Մի հարցես ազդոյ ։ 

ՀՈԳԻՆ

Ճըգնասուն մարմին
Ընկեր իմ հնազանդ,
Հրաւէրն երկնային
Խնդրէ զքո աւանդ.
Հոգիս Աստուծոյ
Եկն ի յանմահէ,
Յակն աղբերն իւրոյ
Դառնալ փափագէ.
Մի՛ քեզ ծանրասցի 
Հողոյն պահարան.
Դու ելեր անտի,
Դարձցիս արդ առ այն ։ 
Իմ ի քեզ գըտեալ 
Իբրու փորձ ոսկեակ,
Ի կայս լուսափայլ
Շողշողեք սըրբեակ ։
Բայց մեք միւսանգամ
Լիցուք մեք ընկեր,
Ի կեանս անթառամ
Փառաց անեզեր.
Փարելը զմիմեամբ
Յետ պանդըխտութեան
Ի գիւտ մեր ողջամբ,
Եւ կեալ յատեան ։ 

ՄԱՐՄԻՆՆ

Հրաժեշտ ցաւագին
Հոգւոյդ երկնային
Հարից անբամբաս
Եւ զյետին ըսպաս
Պարտք անդարձակման
Որդւոց ադամեան
Ես կացից ի քում
Հուպ յոչընչութիւն
Մինչեւ հրաշագործ
Նորոգիչն հանուրց
Յարուսցէ զիս նոր
Ի կերպ երկնաշնորհ։
Դու հոգեակ, դարձիր
Յոր յարն անձկայիր՝
Յաւերժ ի հանգիստ,
Հրեշտակաց ի նիստ.
Դարձ առ հանգիստ քո՝
Ի գիրկս Աստուծոյ:
Երթ դարձ առ քո սէր
Հոգի սըրբասէր։ 

ՀՈԳԻՆ

Սիրոյն անուշակ
Հընչէ ձայն յոգիս.
Եհաս նվիրակ
Յերկին տանել զիս.
Չըքանայ երկիր
Յաչացըս տեսոյ.
Կամար երկնածիր
Խոնարհի լուսոյ ։…
Ոչ եւս բուն է մահ,
Յաղթէ բնաւին սէր...
Ե՛լ ի թիռս անահ...
Օրհնեա՛ ՚նձն իմ ըզտէր ։ 

ԱՌԷՔ ԶԼՈՒԾ ԻՄ Ի ՁԵԶ 

ՄԱՏԹ. ԺԱ. Թ. 

Որք ի կենցաղը նորամուտ
Պէսպէս իրաց հետամուտ
Յածեալ խնդրէք, մանկունք դուք,
Ի Յիսուսէս ուսարուք,
Զի ես խոնարհ, եմ՝ եւ հեզ:
Ամք ըզլուծ իմ ի ձեզ:
Աշխարհդ է վայր բազմավիշտ
Եւ պատերազմ ի դա միշտ.
Կիրք եւ փորձանք ու արկածք խիստ
Գործեն ըզկեանս անհանգիստ.
Ապրիլ կարէ միայն հեզ:
Առք ըզլուծս իմ ի ձեզ:
Դիւրիչ կենաց՝ ես Յիսուս
Հընարեցի լուծ մի °նդ ուս
Եւ լուծս իմ լուծ է քաղցրիկ
Եւ բեռն իմ բեռըն փոքրիկ :
Առք ըզլուծս այս ի ձեզ:
Ու եղիջիք ինձ նըման հեղ։
Զի հեզութեան եւ լուծս այս
Բառնայ ղծանունս եւ դըժարս.
Եւ բեռն իմ փոքր է պատուէր
Սիրել զԱստուած եւ զընկեր.
Ամք ըզլուծս իմ ի ձեզ
Ու եղերուք ինձ նըման հեզ։
Որք այս խրատուս ոչ լուան՝
Ի զեղջ եկին անագան,
Խընդրեալ հանգիստ՝ ու ոչ գոտին,
Եւ զսուտ վայելսըն լըքին ։
Հըպարտացան ի սնոտիս
Եւ հեշտացան յատելիս.
Ելին գընալ համարձակ
Ընդ ճանապարէն ընդարձակ,
Ելլեն սիրոյս լըծընկէց
Եւ գըտին վիշտ մեծամեծ.
Ըզլուծ չարին ընտրեցին
Արկեալ մահու տոռն յանձին ։
Այլ դուք լուարուք Յիսուսիս
Չեւ ինչ բարձեալ զաշխարհիս՝
Առէք ըզլուծ իմ ի ձեզ
Ինձ պէս խոնարհք լիք եւ հեզ:
Թեթեւանան ձեր բեռինք,
Եւ քաղցրանան մեր դառինք։ 

Թույլ տոք մանկտւոյդ, եւ մի՛ արգելուք զդոսա գալոյ առ իս.

ՄԱՏԹ. ԺԹ. ժդ 

Լռեցէք ո՛վ կիրք, լըռեաց աշխարհ,
ԸզՅիսուսիս լուարուք բարբառ
Թույլ տուք թոյլ տուք մանկըտոյդ այդ
Գալոյ առ իս սըրտիւք անդայ.
Թույլ տուք թոյլ տուք մանկըտոյգ
Զի գան առ ի սիրափոյթ ։
Դուք աշխարհի պատիր հրապոյրք
Դուք հեշտութիւնք սնոտիք եւ կոյրք
Յորմէ խաբին շատ մատացուք,
Դուք ըզնոսա մի արգելում:
Թոյլ տուք թույլ տուք մանկըտուոյդ
Զի դան առ իս սիրափոյթ ։
Դուք ըզբօսանք չարք եւ ունայնք
Պըղերգ կենաց ճանապարհք լայնք,
Որք դըժոխոց էք վայրարկուք,
Դուք ըզնոսա մի արգելուք.
Թույլ տուք թույլ տուք մանկըտւոյգ
Զի գան առ իս սիրափոյթ։
Հեղեալ սրտից կիրք ապըստամբ
Որք վարագույր ունիք զակամբ,
Այլ ընդ այլոյ զիր տեսանէք,
Դուք ըզսոսա մի խափանէք՝
Թույլ տուք թոյլ տուք մանկըտոյդ
Զի գան առ իս սիրափոյթ։
Վատախորհուրդ եւ վատախրատ
Դուք մոլորեալ մարդկան երաստ
Որ էք միմեանց խարդաւանակք,
Մի տայք սոցա չար օրինակ`
Թույլ տուք թոյլ տուք մանկըտոյդ
Զի գան առ իս սիրափոյթ :
Եւ դու սատան եւ դիւաց դաս.
Որ զիմ որդեակս յինէն որսաս,
Անմեղութեան պատկառ կացէք՝
Եւ մի սոցա խաիան դընէք։
Թույլ տուք թոյլ տուք մանկըտոյդ
Զ ի գան առ իս սիրակոյթ:
Եւ դուք մահու 'նայն արհավիրք
Յորմէ սարսեն սիրտք մեղսակիրք,
Զանմեղ հոգիս մի արգելուց
Յորժամ թեւեն եթերայում:
Թոյլ տուք թույլ տուք մանկըտուոյդ
Զի գան առ իս սիրափոյթ։ 

Մանուկ առ Հրաւէրն Յիսուսի

Յիսուս Աստուած մարդասէր
Եւ առաւել մանկասէր,
Զ ի մանկութիւն ծայր կենաց՝
Եւ արշալոյս է բարեաց,
Քաղցրիկ առնէ ինձ հրաւէր
Թոյլ տուք մանկանդ գալ իմ սէր ։
Թոյլ տուք թոյլ տուք ինձ մանկանս
Որ ի կանուխս եւ ի կեանս,
Անմեղութեամբ ըզսա կեալ,
Եւ սուրբ առ սուրբըն դառնալ:
Թույլ տուք մանկանս ինձ փոքուս
Երթալ առ սէրն իմ Յիսուս ։
Աշխա՜րհ, լըսեմ զի չար ես
Թէ եւ անփորձ իցեմ ես.
Լըսեմ զի շատ զոք խաբես
Յանգիւտ կորուստն ուղարկես.
Թույլ տուր մանկանս ինձ փոքուս
Երթալ առ սէրն ի Յիսուս։
Վայելք կենաց համառօտո
Հոգիս իմ չէ ձեզ կարօտ.
Կիրք՝ որ զաչօք վարագոյր
Հոգւոց արկեալ գործէք կոյր,
Թոյլ տուք մանկանս ինձ փոքում
Երթալ առ սէրն իմ Յիսուս ։
Ո՜վ հեշտութիւն անձընդիւր
Չիք քան ըզքեզ շաւիղ թիւր.
Շատ զոք յորդւոց դու երկրի
Արարեր զարդ գեհենի,
Թոյլ տուր մանկանս ինձ փոքուս
Երթալ առ սէրն իմ Յիսուս։
Եւ դուք մարդիկ երկրասէր
Չըկամի գոլ հեզ ընկեր.
Չիք ինչ բարի երկրոր,
Մի ՚նձ խօսիք բան ախտաւոր.
Թոյլ տուք մանկանս ինձ փոքուս
Երթալ առ սէրն իմ Յիսուս։
Յիսուս դու կեանք իմ եւ սէր
Հըսկեա՛ սըրտիս զոր հաստեր.
Ի փորձանաց փըրկեա զիս,
Եւ տուր հայել միշտ յերկինս. -
Կարդա ՚նդուլ զիս ձայնիւդ հեզ,
Եւ թույլ տուր գալ ինձ առ քեզ: 

Հաստատուն կացէք ի սէր իմ

ՅՈՎՀ. ԺԵ. Թ. 

Ո՜վ ձեռագործք անմահիս 
Ո՛վ դուք պատկերք իմ հոգւոյն,
Ո՛վ դինք արեան ձեր փըրկչիս, 
Յի սէր՝ կացէք հաստատուն ։
Ես տէր Աստուած յաւիտեանց
Յերկնից բազմեալ ի գահու,
Առ սէր ձեր՝ զի թողեալ գանձ,
Էջի երկիրըդ մահուշ
Ու մանկըտիդ ձեզ անփորձ,
Մերձեալ տեսի զբանսարկումն,
Արկի զիս ինքըն խտրոց:
Կացէք ի սէր հաստատուն ։
Հրեշտակն անմահ երկինս անդ
Ուրացեալ զայս սէր անշառ՝
Ի խաւարին արկաւ բանդ
Եւ ի տանջանս անըսպառ.
Իսկ սիրտ փոքրիկ այլ խոնարհ՝
Լինի սիրովս աննըկուն,
Եւ հալածէ զդեւըն չար։
կացէք ի սէր հաստատուն։
Թէ բանսարկուն գրգռէ մարտ
Եւ թէ բնութիւն ինքն ի ձեզ,
Մի՛ տաք տեղի տարապարտ,
Մի՛ բիծ սըրտիցդ ի պարտէզ։
Առէք ըզխաչ իմ ընդ ուս,
Տեսէք՝ առ սէր ձեր հոգւոյն
Ի նմա մեռեալ զիս Յիսուս,
Կացէք յիմ սէր հաստատուն ։ 

Սիրեսջիք զմիմեանս որպէս եւ ես զձեզ սիրեցի .

ՅՈՎՀ. ԺԵ. ժբ. 

Օրինադիրս հանուրց Տէր
Մեծ քան զամէն պատուիրանս
Զայս աւանդեմ ձեզ պատուէր,
Սիրել անձանց պէս զմիմեանս ։
Մանկունք, զիրար սիրեսջիք
Որպէս սիրեացն ըզմեզ Տէր,
Զի Աստուծոյ էք որդիք
Այս յիշատակ սըրբէ զսէր։
Միոյ Հօր դուք որդիք Էք
Անոյն վախճան ձըգէք կեանս,
Որ ինչ դուք՝ նոյն եւ ընկերք,
Օն սիրեսջիք ըզմիմեանս :
Մի՛ զոք սիրել առ հաճոյս,
Անել բարի, չանել չար,
Յօրինակէ չարէ խոյս
Եւ օրինակ տալ արդար,
Ցանկալ զեղբօր շահ զինչ զիւր,
Ներել նըմին ըզյանցանս,
Դարձուցանել հետոց թիւր,
Այս է սիրելը զմիմեանս ։
Զրկիլ եւ ոչ խնդրել վրէժ,
Օրհնել՝ լըւեալ երգիծանս, 
Յանձնել զիրար՝ տեառն յաւերժ,
Այս է սիրել զմիմեանս։

Յոյս իմ ի մանկութենէ իմմէ, մի՛ թողուր զիս տէր Աստուած իմ,

ՇԱՐԱԿԱՆ 

Ո՜վ յոյս կենաց իմոց Աստուած,
Որ եսդ յերկինս ահեղաշուք,
Եւ յակնարկի սիրատարած
հայիս եւիս փոքրըս մանուկ,
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան,
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Յոյս իւր, որ սուրբ սիրովդ անճառ
Ի յանէից զիս արարեր,
Ոչ ի մարդկութեան մուծեալ կաճառ 

Դրոշմեցեր իս ըզքո պատկեր,
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Յո՜յս իմ, որ զաղտ հոգւոյս նախկին .
Ըզժառանգեալս ի նախահարց՝
Լուծեալ ի ջուրս աւազանին,
Արկեր զինեւ օթոց շնորհաց,
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Ծընան ծընողք զիս ցաւածուք
Դայեկեցին դայեակք տըկար, 
Եւ արդ մարզեն միտք մահացուք.
Այլ դու միայն ես հանուրց կար ։
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան։
Այլ ցորչափ յոյս ինձ երկրաւոր
Տաս ըզսոսին եւ առաջնորդ,
Տուր եւ մշտացըն լոյս յորդոր,
Զի ցուցցեն հետս ինձ երկնահորդ
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան :
Եւ երբ բառնաս յինէն ըզնոյնս
Եւ երբ հեռի եք այնց ձեռաց,
Դու դայեկաց լեր ինձ հանգոյնս,
Մի տար օցտելի քոց շաւղաց ։
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Զանմեղութեան՝ որ ըզմանկունս
Սիրես, ու առ քեզ իսկ հրաւիրես,
Տընկեա՛ Աստուած իր իս՝ ծաղկունս
Եւ աճեցո՛ շնորհօք պէսպէս
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
Տէր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Այժմէն կըրթեա զիս ի քո սէր
Երկնից բաղձալ տուր ինձ այժմէն,
Զի մի աշխար՝ զոր անիծեր
Որսայցէ զսիրտ ի մարմնեղէն
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
Տէր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Յորժամ՝ մերձի ոսոխն ի յիս
Գունակ գունակ սըփռել փորձանս 
Որ արտաքոյ եւ որ յոգիս,
Զիս ի գրկիդ պինդ կալ կապանս
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Եւ յորժամ՝ տիքըս զարգանան
Ու այլ աշխարհի չիցեմ մանուկ,
Արա զիս նոյն յամբըծութեան,
Միշտ պահեա՛ զսիրտ իւր անմեղուկ
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան՝
ՏԷր մի թողուր զիս յաւիտեան ։
Իսկ թէ բնաւ ոչ մեղքըն զազիր
Ոտն ամբարձցէ պըղծել զոգիս,
Կամ ըզհրապոյրն անցս պատիր
Թոյլ տուր, գոչեալ, մանկանդ առ իս,
Կամ ըզհոգիս ի մարմնոյս հան
Յոյս իմ ի տիոցըս մանկութեան ։ 

ՍԱՆԴՈԻՂՔ ԵՐԿՆԻՑ 

Ես ի յերկին կամիս՝ ելանել:
Բարձր է շաւիղն եւ դըժուարին ել։
Եւ ես չունիմ թռչնոյ թեւիկ սուր,
Եւ ես չունիմ երիվարիկս հուր։
Այլ եւ բեռնակ ունիմ ի թիկունս
Որ յար կըքէ զճակատ ի կորկունս ։
Ո՛չ, ես զիարդ յերկին ելանեմ,
Ո՛չ, ես զիարդ առ տէր հասանեմ։
Խոնարհութի՛ւն, ըզքեզ կանգնեմ ես
Յերկրէ յերկինս ասու ասպարէս:
Ըզսէր գործել, ինձ սանդխամատունս
Եւ վազեվազեմ բեռնակս ի թիկունս.
Որչափ վազեմ՝ բեռըս թափթափի,
Ու անբեռն ի ծայրն հարուծափ զծափի:
Ապ՚ համարձակ դընեմ գարշապար
Յաստուածութեանն անձկալի տաճար։ 

ԿԱՐՃՕՐԵԱՅ  ՄԱՆԿԱՆ 

Իղձք առ Աստուած երթալոյ :

ՍԱՂՄ. ՃԻԱ. 

Ուրախ եղէ՚ս ընդ այնոսիկ 
Ոք ասէին սըրտիս ծածուկ,
Եթէ եղեալ սիրով սլացիկ
Եկ եւ ի տուն տեառն երթիցուք`
Հասեալ կային սրտիս իմ թեւք
Երաժելովելս եռանդունս Է ծանր
Հովտէս թռուցեալք թեթեւք
Երուսաղէ՜մ, անդր ի քո դրունս ։
Ով սուրբ Սաղէմ, Հոգոց տաճար
Եւ Աստուծոյ ժողովարան,
Ե՞րբ ընդ կենացս անցեալ պատուար
Զերծայց յանքոյթ քո օթեւան.
Ուր խուճապեալ ոգիք ընտիր
Դիմեն խըմբին դարուց ի դար,
Թողուն զըւարթ զանարգս երկիր
Երթալ օրհնել զԷն անդադար.
Եւ ես յուսով փրկչիս ի ծոց
Երթեալ մըտից ի դատաստան,
Եւ ոչ երկեայց ի հարուածոց
Զոր խէթք երկար կենացըն տան ։
Ո՜հ, պատմեցէք ինձ զՍաղեմայ,
Խօսեցարուք ընդ իս զերկնից :
Զի ես անձկամ միայն նըմայ,
Տուք ինձ ողջոյն զոգւոցն ամբիծ .
Ինձ ողջունէ խաղաղութեան 
Առ անձկացեալս իւր տուք հոգի,
Ոյր չեք աստէն վար հանգըստեան,
Որ լոկ երկնից է կաթոգի։
Ողջոյն տամ ձեզ ժողովք սուրբոց
Վաղահրաժեշտ յերկրէ մանկունք,
Որք խաղալիք փրկչին ի ծոց
Ո՛վ հողեղէն հաստեալ զուարթունք:
Վասըն ձեր սիրտս հարկանի՚ վեր,
Վասն Աստուծոյ տանիմ վըշտիս,
Եւ ըզմայլեալ յանդորր ի սէր՝ 
Փոխել սաստեացս հեշտ է սրտիս.
Ուրախ եմ ես ընդ այնոսիկ
Ոյք ի տուն տեառըն տանին զիս… 
Ցընորք կենաց ի բաց կացջիք,
Զի ես երթա ի ծոց հաստչիս ։ 

ՎԱՐԺՔ ԵԻ ԻՁՔ  ԸՍՏ ԱՒՈՒՐՑ ԱՄՍՈՅ 

Ա. ՀՆԱԶԱՆԴՈՒԹԻՒՆ

ՂՈՒԿ. Բ. ծ. 

Որ քան ըզզոհ եւ պատարագ
Զունկընդրութիւն մեծարեցեր,
Տուր ինձ անսալ անհակառակ
Կամաց՝ որ քումդ իցեն ընկեր ։ 

Բ. ՇՆՈՐՀՕՔ ԿԵԱԼ

Յիսուս զարգանայի իմաստութեամբ եւ շնորհօք յԱստոծոյ եւ ի մարդկանէ .

ՂՈՒԿ. Բ. ծա։ 

Ուղղիչ հոգւոց եւ մարմնոց տէր,
Զգայարանացս իմ յեղեղուկ
Տուր միշտ ի շնորհըս քո շարժել
Եւ մի յախուռն եւ ապաշուք: 

Գ. ԶԳՈՒՇՈՒԹԻՒՆ Ի ՓՈՐՁՈՒԹԵԱՆՑ

Արթուն կացէք եւ աղօթս արարէք զի մի մտանիցէք եւ փորձութիւն .

ՄԱՏԹ. ԻՋ. խա. 

Ըստ ինքնուսույց պատուիրանիդ՝ 
Աղաչեմ տէր մի՛ զիս թողուր
Ի փորձութինըս մահառիթ.
Այլ ի չարեաց պահեա՛ մաքուր ։ 

Դ. ՇՆՈՐՀԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ

Բանն ձեր յամենայն ժամ շնորհօք տեառն իբրեւ աղիւ համեմեալ լիցի.

ԿՈՂՈՍ. Դ. 4: 

Տէր, որ հաստչիդ օրէներգու
Ոչ ի շինութիւն ընկերաց՝
Հաստատեցեր ինձ լեզու,
Տուր միշտ սըմա բան շնորհաց ։ 

Ե. ՀԵԶՈՒԹԻՒՆ

Ուսարուք յինէն զի հեզ եմ եւ խոնարհ սրտիւ եւ գտջիք հանգիստ անձանց ձերոց :

ՄԱՏԹ. ԺԱ. ԻԹ.

Որ քեզ նըման քաղցրըդ Յիսուս
Ուսուցեր գոլ հեզ եւ խոնարհ,
Աղաչեք մի բնաւ ինձ թողուս
Լինել անձին կամակատար։ 

Զ. ԱՆՅԻՇԱՉԱՐՈՒԹԻՒՆ:

Օրհնեցէք զանիծիչս ձեր, բարի արարէք ատելեաց ձերոց.

ՄԱՏԹ. Ե. խդ. 

Անոխակալ եւ բարեսէր
Որ միշտ իմոց մեղաց ներես,
Քոյինատիպ շնորհեա ինձ տէր՝
Այիշաչար գոլ առ ընկերս ։ 

Է. ԵՐԿԻՒՂ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Ահիւ եւ դողութեամբ զանձանց փրկութիւն գործեցեք։ 

ՓԻԼԻՊ . Բ . ժբ. 

Զերկիւղ ահեղ դատաստանից
Եւ զհատուցմանըն մեղանաց՝
Տըպաւորեա՛ տէր՝ ի ի սիրտ,
Զի կեցից միշտ սուրբ ի չարեաց ։ 

Ը. ԿԱՆՈՆԱՊԱՀՈՒԹԻՒՆ

Ոչ ոք լուծցէ մի ինչ է պատուիրանացս յայսցանէ եւ փոքունց, ... փոքր կոչեցի  յարքայութեան երկնից :

ՄԱՏԹ. Ե. Ժթ. 

Կարգք եւ օրէնք՝ տէր, քո հրաման՝
Ու առաջնորդք ինձ են ի բարին.
Տուր ինձ ըզկամս ապերասան
Միշտ նուաճելի լուծ նոցին ։ 

Թ. ԵՂԲԱՅՐՍԻՐՈՒԹԻՒՆ

Յայսմ գիտասցեն ամենեքեան եթէ իմ աշակերտք էք, եթե սիրեսջիք զմիմեանս .

ՅՈՀ . ԺԳ. լէ. 

Ով որ հանուրց ես տէր եւ Հայր,
Տուր ինձ սիրել զորդիսդ ամէն
Իմոյ անձին իսկ հաւասար,
Եւ շնորհեա՛ մեզ սիրտ միեղէն ։ 

Ժ. ՀԱՄԲԵՐՈՒԹԻՒՆ

Համբերութեամբ ձերով ստասջիք զոգիս ձեր . 

ՂՈՒԿ . ԻԱ. իԹ.

Տուր Տէ՛ր տանել անտրտունջ
Վշտաց՝ զոր ինձ առաքես,
Համբերութեամբ անշըշունջ
Գոլ հետեւող փրկչիդ հեզ։ 

ԺԱ. ՅԻՇԱՏԱԿ ՕՐՀԱՍԻՆ

Յիշեա զապականութիւն եւ զմահ, եւ կաց ի պատուիրանս.

ՍԻՐԱՔ. Ի Ը . է: 

Զելից իմոց յիշատակ
Եւ զամենիդ անաչառ՝
Տուր Տէ՛ր մըտացըս մտրակ,
Ճեպել ուղիղ ճանապարհ։ 

ԺԲ. ԶԳՈՒՇՈՒԹԻՒՆ ԱՉԱՑ

Տէր, զբօսանս աչաց մի՛ տար ինձ, եւ զցանկութիւն սրտի դարձս յինէն .

ՍԻՐԱՔ . ԻԳ . ե. 

Կացո՛ Աստուած ի պահապան
Զերկիւղ քո սուրբ՝ իմոց աչաց,
Որ փորձութեանց են պատուհան,
Զի մի անարգս ու ի մեղս բերանից։ 

ԺԳ. ԻՄԱՍՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ

Կացո ի վերայ սրտի իմոյ խրատ իմաստութեան, որպէս զի մի՛ յաճախեսցին տգիտութիւնք իմ եւ մեղք իմ բազմասցին

ՍԻՐ . ԻԳ.  բ

Իմաստութիւն Հօր Յիսուս,
Տուր ինձ լինել անձանձրոյթ.
Ի շահաւէտըս քաջուս,
Եւ ի խնդիր երկնայնոյդ ։ 

ԺԴ. ՄԵՌԵԼՈՒԹԻՒՆ ԿԱՄԱՑ

Եթէ ըստ մարմնոյ կեայք՝ մեռանելոց էք, իսկ եթէ հոգւով զգործս մարմնոյ  սպանանիցէք՝ կեցջիք

ՀՌՈՎՄ : Ը ժգ: 

Որ ի մարոյդ, մինչեւ ի խաչ՝ 
Կեցեր ի վիշտ եւ ի վաստակ,
Մեռելութեամբ մարմնոյս կամաց
Տուր հետեւել ինձ քեզ համակ։ 

 

ԺԵ. ԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹԻՒՆ

Ապաշխարեցէք զի մերձեալ է արքայութիւն երկնից.

ՄԱՏԹ . Գ . ԺԷ. 

Ըզյիշատակ մեղանաց
Որովք ընդդէմ՝ բերայ քեզ՝
Հա՛ր Տէր ի միտս անմոռաց
Զի զըղջացայց սըրտակել: 

ԺԶ. ՊԱՇՏՕՆ ՏԻՐԱՄՕՐՆ

Ահա մայր քո

ՅՈՎՀ. ԺԹ. իե 

Ամենագութ Մարիամ
Մայր Աստուծոյ եւ հիգոյս,
Տուր ինձ սիրովդ՝ յարաժամ՝
Ուղղել զընթացս ի հոգւոյս ։ 

 

ԺԷ. ԽՆԴՐԵԼ ԶԴԱՐՁ ՄՈԼՈՐԵԼՈՑ

Որ դարձուսցէ զմեղաւորն ի մոլորութեան ճանապարհէն, փրկեսցէ զոգի իւր ի մահուանէ, եւ ծածկեսցէ զբազմութիւն մեղաց.

ՅԱԿ . Ե. ի. 

Մոլորելոց խընդրող գըթած՝
Ըզզարտուղեալսն ի կրօնս ու ի բարս՝
Դարձո՛ սիրովի թիւր շաւղաց,
Արա՛ որդիս քեզ, մեզ եղբարս։ 

ԺԸ. ՀԱՂՈՐԴՈՒԹԻՒՆ

Քենեսցէ Մարդ զանձն իւր, եւ ապա կերիցէ ի հացէ անտի

Ա. ԿՈՐՆ Թ . ԺԱ. իը։ 

Նախանձելւոյդ երկնայնոց
Փրկչիդ մարմնոյ եւ արեան՝
Տուր ինձ ցանկալ սիրաբոց,
Եւ գոլ խոնարհ օթեւան ։

 

• 102 15 

ԺԹ. ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹԻՒՆ

Եթէ խոստովան լինիցիմք զմեղս մեր՝ հաւատարիմ է նա եւ արդար՝ առ ի թողուլ զմեղս մեր

Ա. ՅՈՎՀ. Ա . թ. 

Տուր Տէր անկեղծ ու անխարդախ
Եւ յապաշաւ սըրտաբեկ՝
Խոստովանել անյապաղ
Զոր մեղայ քեզ անձնըս հեգ : 

Ի. ՅԻՇԱՏԱԿ ՆՆՋԵՑԵԼՈՑ .

Երանի՜ մեռելոց որք ի սեր ննջեցին . .

ՅԱՅՏՆ. ԺԴ . ժգ: 

Իջցէ ի քէն ցօղ գըթութեան
Տէր ի հոգիս ննջեցելոց,
Որք հրաժարեալք քեզ պարտական
Մեօք թախանձին զհանգիստ սըրբոց ։ 

ԻԱ. ՄԱՔՐՈՒԹԻՒՆ ՍՐՏԻ

Երանի այնոցիկ որք սուրբ են սրտիւք. զի նոք զԱստուած տեսցեն.

ՄԱՏԹ . Ե . է.

Աստուած ի սէր սրբութեան,
Արկ ըզսիրոյ քո յիս հուր,
Լինել յաչաց քոց սեղան
Հոգւով մարմնով ձօն մաքուր։ 

ԻԲ. ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ

Երթայք գործեցէք մի զկորստական կերակուրն, այլ զկերակուրն որ մնայ ի կեանսն յաւիտենականս. 

ՅՈՎՀ. Զ. իէ.

Որ յոգեպահ, խնդրել ետուր
Զօրըստօրեայն մեր ի քէն չաց,
Մի տար անյագ ի կերակուր
Եւ առ ի հեշտ մատչիլ քըմաց ։ 

ԻԳ.  ՅԱՐԳԵԼ Ի ԺԱՄԱՆԱԿ

Գնեցէք զժամանակս .

Որ գին կենաց յաւիտենից
Ետուր ըզսուղըս ժամանակ,
Տուր ինձ յարգել զայն բարելից
Ըստ քոց կամաց ծախեալ համակ ։ 

ԻԴ. ՄԻ ՍՏԵԼ

Կորուսանես զամենեսեան որք խօսին սուտ

ՍԱՂՄ. Ե . է 

Որ եսդ յաւերժ ճշմարտութիւն
Եւ քարոզես յերկնից դասուդ,
Դիր Տէր շըրթանցս ոգւոյս կանոն,
Ի յաւիտեան ոչ բերել սուտ։ 

ԻԵ. ՉԴԱՏԵԼ ԶԱՅԼՍ

Մի դատէք, զի մի դատիցիք.

ՄԱՏԹ . Է. ա. 

Հեռացո Տէր յիմոց մըտաց
Զգործոցն այլոց մեղադիր դատ
Զանձին լոկ Քեզ համարըս տաց,
Զի ջընջեսցի հոգւոյս արատ ։ 

ԻԶ. ԳԻՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ

Եթե սիրտք մեր ոչ ստգտանիցեն՝ համարձակութիւն ունիմք առաջի Աստուծոյ:

Ա. ՅՈՎՀ. Գ. իա. 

Տէր որ եդիր միս ազդարար
Ըզքո թագուն ձայն, խիղճ մըտաց,
Տուր ինձ լըսել միշտ հրՃուաբար
Եւ ըստ քոյոց գործել կամաց ։ 

ԻԷ. ԱՂՕԹՔ

Անդադար աղօթս արարէք

Ա. ԹԵՍԱՂ. Ե. ժէ. 

Որ յամենայն ժամք` ուսուցեր՝
Սրտի կամօք քեզ աղօթել,
Ըզգաստ մըտօք շնորհեա ինձ Տէր,
Եւ ջերմ՝ ըղձիւք՝ ըզքեզ պաշտել: 

ԻԸ. ՅԻՇԱՏԱԿ ՉԱՐՉԱՐԱՆԱՑ ՔՐԻՍՏՈՍԻ

Քրիստոսի չարչարիլն մարմնով վասն մեր, եւ դուք ի նոյն միտս վառեցարուք.

Լ. ՊԵՏ . Դ . ա. 

Ո՜վ որ վասն իմ խաչեալ մեռար,
Տարեալ զտագնապս անփուն վըշտաց,
Տուր ինձ ըզցաւս եւ սէրդ, անճառ,
Յիշել եւ զգալ միշտ անմոռաց ։ 

ԻԹ. ՀԱՄԱԿԱՄՈՒԹԻՒՆ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Զինչ եւ առնիցէք եւ փառս Աստուծոյ արասջիք:

Ա . ԿՈՐՆԹ . Ժ. լա. 

Որոց դու Տէր՝ ցանկամք եւ ես,
Յամենայնի կամք քո լիցին.
Այս են սրտիս իղձք մեծապէս
Զ՚ի փառս քո միշտ դործք իմ դոցին : 

Լ. ՅԱՌԱՋԱԴԻՄՈՒԹԻՒՆ Ի ԲԱՐՒՈՔ,

Եղերուք կատարեալք՝ որպես եւ հայրն ձեր երկնաւոր կատարեալ է.

ՄԱՏԹ. Ե. ը: 

Որ Հօրն հանգոյն երկնաւորի
Հրամայեցեր գոլ կատարեալ,
Տուր ինձ Յիսուս՝ ի գործ բարի
Յար անձանձիր կանխել գընալ։ 

ԼԱ.  ՈՒՂՂԵԼ ԶՍՈԼՈՐԵԱԼ ԹԵՐՈՒԹԻՒՆՍ

Դարձո զիս եւ դարձայց. զի դու ես Տեր ` Աստուած իմ.

ԵՐԵՄ . ԼԱ. ժը։ 

Բազում են վերք հոգւոյս եւ ցաւք,
ԱJԼոր դերէն զիս չարաչար՝
Գիտես Տէր զախտն իմ դըժընդակ,
Զօրացո զիս նուաճել զայն չար : 

ՀՈԳԵՒՈՐ ԺԱՄԱՀԱՐ 

Ա

Քեւ ընդ այգու նորոգին կեանք իմ ով Տէր,
Այլ ի մահճէ յառնեմ դրացւոյ տապանիս.
Սակայն թէ սուրբ զօրս անցուցից ի քո սէր,
Համարեցայց կեցեալ յաստիս եւ յանտիս։ 

Բ

Որպէս ժամ առաջին
Սըրանայ եւ վերջին .
ՅԱստուծոյ եկն յիս
Դարձց՝ ի նոյն եւ հոգիս
ԹԷ չունիմ՝ գործս արդար
Զի՞նչ շահ կեալ ընդ երկար ։ 

Գ

Հայեաց ով անձն ի քեզ ու ի գործ յոր եդար,
Մի հանգիցես բաց թէ նորին ի կատար
Որ ոչ գտցի յիւր պաշտաման անթերի
Հողմոյ ջանայ յոր ինչ եւյալ դեգերի ։ 

Դ

Առ սէր՝ Աստուած, զիմն ըզգեցար կերպարան
Այ ի կրթել զիս ի պատկերդ, տիրական
Յիսուս, ուսո՛ ինձ լինել քո պէս խոնարհ,
Եւ տեղ սրտիւ առնուլը զլուծ քո յօժար ։ 

Ե

Որ քան զերկինս բարձր ես՝ ոչ լոկ քան զերկիր
Եւ զանարժանըս զիս կոչես որդեգիր,
Մայր Աստուծոյ, արկ միշտ աչս յիս մայրենի
Եւ եղէց քեզ եւ քում որդւոյ արժանի : 

Զ

Որ յարթնութեան հըսկես զինեւ եւ ի քուն՝
Հովանացիր ինձ պահապանդ իմ զուարթուն,
Մի՛ տար գըթել, լեր բարեխօս յարաժամ.
Բոլոր ըզկեանս, զայս մանաւանդ յանձնեմ ժամ: 

Է

Անունակիցդ իր սուրբ պաշտպանում
Եւ համօրէն դասք սրրբազան,
Կենցաղ վարել տուք ինձ ձեր պէս,
Ի մահացուս յայս ասպարէս ։ 

Ը

Մինչ ի պահ ոգւոյս երթամ ի սեղան,
Մի արդեօք բերաց իբր անյագ անբան
Ո՛վ որ հռչակես զԱստուած՝ իր բերան,
Անարգ ճաշակաց մի կազմիս խորան։ 

Թ.

Դի՛ր Տէր երկիւղ ի զգայութեանս գործարան
Մի աղարտել զսրտիս մաքուր կերպարան
Թող մահասցին անդամք, մարմինս ամենայն
Որոց ընդ հուպ ի հող դառնալ է պայման։ 

Ժ.

Հոդւոյն աղիւ համեմեսցի խօսից ձայն,
Զի մի համարս խընդրիցի բան ընդունայն ։
Թէ զիմ հաճոյս գործել՝ պաշտեմ իմ կամաց,
ԹԷ զայլում՝ ես եւ նա խնդայ եւ Աստուած։ 

ԺԱ.

Ի մատենից դիւանս որ չափք դեգերել :
Եթէ չունին առ ի վերինս զիս կրրթել:
Յիմաստութեան երկրի՝ ուսայց ես զերկինս
Զի զնոյն գըտից՝ յորժամ չիցէ այլ երկիրս: 

ԺԲ.

Գիտակցութիւն իս հանապազ .
Առ Աստուծոյ կայ դատախազ։
Երբ ջընջեսցի մեղացըս քարտել
Թէ ոչ զըղջմամբ քավեմք ըզպարտ : 

ԺԳ.

Յերկրի անցորդ եմ եւ օտար,
Անանց երկնից ուշ կալաց յար,
Յիսուս՝ չափղ մերկինս ելից են,
Եցոյց ըզխաչն եւ զսիրտ անբիծ։ 

ԺԴ.

Ի պըղընձոյն գանչել ժամ ժամ
Բաբախէ սիրտ դամ քան ըզգամ,
Ըզգաստացիր անձն իմ՝ եւ տես
Զիարդ ըզգնաց սրտիդ հորդես։ 

ԺԵ.

Գիշեր ի քուն ձայնէ ու ազդէ զգերեզման
Կասեցուցեալ զմարմին եւ զմիտս ի շարժման
Լիցի ՚նձ գիշեր մորո չիցէ տիւ ի դարձ,
Եւ ի մահճաց զիս ի հողոյն դիցեն բարձ։
Այլ ես Յիսուս զիս քեզ եւ մօրդ տամ, յաւանդ
Եւ նընջեմ խաչդ ի գըրկիս յոյս անվըկանգ. 

Վայրկեան .

Վայրկեանս յոր կեամք եւ որ արդէն ըսպառիս՝
Յաւիտենից մասն եւ բաժին է սրտիս.
Աստուած կըլսէ՛նդ նըմին զարդարս իմ
Համայն թէ եւ հակիրճ՝ հանդերձելոց գին է այն ։
Զերանութիւն կամ ըզկորուստ անվախճան
Կարեմ շահել եւ ի քթըթել մի ական ։
Լաւ է երկրի՚նդ անձուկ գընալ առապար,
Քան լայնաճեմ մատնիլ ի խոր եւ խաւար :
Ժամանակ ոչ որչափ կարծիք է երկար,
Իսկ հանդերձեալն յաւերժութիւն՝ անըսպառ :
Թէ ոչ խորհիմ զայս՝ կոյր եմ ես եւ յիմար,
Իսկ թէ խորհիմ ՚ւ ուղղիմ՝ երան՝ ինձ յամայր * 

ՅՈՐԴՈՐԱԿՔ

Որդեակ, ի մանկութենէ . քում խնդրեա զխրատ, եւ մինչեւ ցծերութիմ գտցես զիմաստութիւն։

ՍԻՐԱՔ. Զ. ժը։ 

ԱՌ ՄԱՆԿՈՒՆՍ. ՆՈՐԱՄՈՒՏՍ ՅԱՇԽԱՐՀ 

Զորս յանէից՝ աշխարհիս հիւր,
Ո՜վ մահացուաց յոյնք գեղեցիկք,
Նոր ժամանակ մուծանէ ՚նդ իւր,
Ծաղկունք, ծնողաց պէս վաղանցիկք,
Բարեաւ գաք նոր ձագունք
Ստեղծողին ձեր ծաղունք, 
Որ զերկնաձիր աջն ի փափուկ
Կընքեալ ճակատ ձեր շնորհալի՝
Զկենաց եբաց դեղ խուսափուկ
Դըրունս յովիտ արտասուելի
Բարեաւ գայք սուրբ ծաղկունք
Հին երկրիս նորատունկք։
Դրախտին բուրէ հոտ ի ձեր գալ
Պանդուխտն յերկրէ՝ հոտ Եդեմին,
Ուք փոխան կայ դարանակալ
Ձեզ անմեղաց փուչի քըմին,
Որ բարեաւ գաք սիրունք
Անմտչից նուրբ բուրմունք ։
Մըշակ հոգոցըդ զինքն Աստուած
Կալաք բողբոք դեռաբուսիկք,
Մի յորոմանց մատնիք յարկուած՝
Յորոց ազատ չըկան տեղիք,
Որ բարեաւ գայք ծաղկումն,
Թեւատր մեզ գարումնք ։
Ջանմեղութեան արկեալ մանեակ
Վայրս անոտնառս որոնեսջիք՝
Ի մեղսամածս այս, աղաւնեակք,
Մի մի զերկրաւըս քերեսջիք։
Այլ բարեաւ գնաք մաքուրք
Յաշխարհէս մազապուրք ։ 

ՕՐՀՆԵՑԷՔ ՄԱՆԿՈՒՆՔ ԶՏԷՐ 

Ի հովիտս գարնայնի

Տուք ձեռն ի ձեռն հապա մանկունք
Հրաւէր ի դաշտ կարդան ծաղկունք:
Գեղեցկագույն տարւոյ ամիս
Ահա հասեալ է մեզ մայիս։
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր։
Տեսէք զեթերս, ոչ, զի պայծառ
Ո՛չ զէ չըքնաղ երկիր խոնարհ.
Լուսացընցուղ օդք թափանցիկք
Թըւին բիւրեղք երկնաբացիկք :
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր։
Եկաք իցուք ի դաշտ հովիտ՝
Ճեմել է մարդըս ծաղկախիտ,
Բլուրքս եւ մայրքս են դալարիք
Գետք եւ առուակքըս խաղաղիկ
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Անթել կապերտ կանաչորակ
Անծալ սըփռի առ հասարակ,
Եւ երփներանգ անկեալ նարօտ
Ի բիւրաբիւր ծաղկանց ծըղօտ.
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր :
Ո՛չ զի՜ չըքնաղ զի գեղեցիկ: 
Են արարչին եւ գործք փոքրիկք
Զի՜ բարերար է Աստուածն այն
Որ չթողու վայր ի ձրիցն ունայն՝
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզսէր ։
Տեսէք քանի բիւրք են ծաղկանց,
Քանի երանգը, ձեւք գերազանց:
Զի՞ անուշակ հոտըս նըրբին
Զոր ի հեռուստ քիմք մեր արբին.
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր։
Եւ զի՜ հեշտին հողմիկս աստէն օր
Սառնացեալ յեմակ հովտէն,,
Բաբախի՛նդ դէմս եւ Հոպոպիա՝
Ծածանելով ընդ նոյն եւ սիրտս
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Թըւի հրեշտակ մի քաղցրաձայն
Իջեալի սoս սաղարթալայն,
Յերկնից դրախտէն փըչել զայս շունչ
Քաղցրաշօշափ եւ քաղցրահունչ։
Զաստուածայինն ասա տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըղէր։
Հայեցարուք ի թիթեռնիկ եւ
Հեղաթըռիչ ծաղկի ծաղիկ, 
Որոց նըման եւ ինքն պերճ
Ծաղկաթեւէ յայերաց մէջ.
Զաստուածայինն աստ՝ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք անկումբ ըզտէր է՝
Լըւարուք զերգ ծիծռանցըդ բիւր
Ի հարաւոյ հասեալ մեզ հիւր,
Ի ծայր ծառոցս եդեալ բումիկ՝
Ու զվրտակաըս թափառիկ
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Լըսէք հեռուստ եւ հեզ բառաջ՝
Ահա գառինքն ի սէգ կանաչ,
Եւ ուլք ի վազըս ձեզ նըման
Խայտան ի սոյլ հովուի սրընգան.
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Երթանք համբույր տուք գառներոյն՝
Ծարրեալ ծնօտիցն եւ աչերոյն
Եւ ՏԷրդ Յիսուս յուշ ձեզ լիցի՝
Գառն Աստուծոյ կոչեալն յերկրի:
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր։
Հովիտս համայն ձեզ գեղապանծ
Նորին պարգեւ է աննախանձ,
Հաւաքեցէք ծաղկումս ընտիր
Սուրբ սեղանոյն արգադիր.
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Եւ այսքանեալըցեալ գեղով,
Դարձուցէք զաչս առ նա սիրով,
Եւ մատուցէք զոր նայն խնդրէ,
Ըզսիրտ ազատ յամէն չարէ ։
Զաստուածայինն աստ տեսէք սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։
Չիք յայսմ հովտի չիք եւ այլուր
Այնպէս չըքնաղ այնպէս մաքուր
Որպէս ըզսիրտ մանկան անմեղ,
Որ Յիսուսի սիրոյն է տեղ:
Օ՛ն լըցարուք ի սուրբ յայդ սէր
Եւ օրհնեցէք մանկունք ըզտէր ։ 

ԱՆԹԱՌԱՄ   ԾԱՂԻԿ 

Գըլին գահոյք ձըմերան
Յափափայից ձիւնադէզ,
Անձկակարօտ ես գարնան
Խընդրեմ՝ դալար ասպարէզ:
Իջցուք, մանկունք, ի պարտէզ,
Ժողովեցէք ինձ ծաղկունս:
Հիւսեցէք փունջըս պէսպէս
Հոտոտեսցուք անուշունս ։
Այլ բաբէ, զի՞նչ տեսանեմ
Ընդէ՞ր կասիք դուք որդեակք,
Հիմ՝ ոչ շարժից շուտաճեմ,
Զի՞նչ այս տեսիլ տըխրորակ
Ո՞ւր են ծաղկունք զանազան՝
Զոր այնքանեաւ ժիր փութով
Մըշակէիքդ ի գարնան,
Յար ըզտընկօքըն գալով:
Ոչ եւս ի յայտ գան յուշիկ
Կոկոնք ծաղկանց անուշիկ,
Իբր երեխաք ի գիրկի
Ոչ եւս այգուն հեզագին
Ցօղեն ամպիկք ծիրանի
Չըմպէ բուսակ կաթոգին
Եւ ոչ առ հողմ տատանի
Ո՞ւր է մայիսն երփնազարդ
Բուրաստանիս բարեկամ,
Որ դար բերէր սըփռէր վարդ,
Սըփռէր սըմբուլ եւ սըպրամ:
Անդ գոյն ընդ գոյն հարկանէր
Ձեւ ընդ ձեւոյ ի պայքար,
Եւ բոյր ընդ բույրըս խառնէր,
Գեղ ընդ գեղոյ դիմաչար ։
Ո՛չ, աստէն չիք ինչ կայուն
Թէպէտ չը քնաղ է ծաղիկ,
Այլ եւ նա զուրկ ի գեղոյն
Խամրեալ ծընգի իր ծըղիկ ։
Յիշէք ըզվարդ կարմրորակ
Ըզվեհագոյնըն ծաղկանց,
Հարիւր թերթիւք բոլորակ
Թագարաց գերազանց
Չըկար զոյգ նըմ' արդարեւ
ԱJԼ մինչ անցէքդ առ նըմին
Ի միջօրեայն բարկ արեւ, 
Ահա վճարեալ էր վարդին
Իբր ընդ կառավն իւր կոչկոճ՝
Դիտէր զերկիր գըլխակոր,
Կաս ի տըխեղծըն բողբոջ,
Եւ թերթք զիւրեւ կախ բոլոր ։
Տեսէք ըզմեղմ` մանուչակ,
Որ ի միջի դալարեաց
Իբրեւ աչկունս անուշակ
Կար պարկեշտիկ գետնամած
Յետ աւուրց հեզն ի ծաղկունս՝
Ծալ ծալ ծիւրեալք քըճքըճիկ
Եւ կըկոցեալ քան զաչկունս՝
Ոչ եւս այլ էր նա ծաղիկ ։
Տեսէք դուք աստ դեղաղել
Եւ ըզշուշանս նազելի,
Ոմն ըսպիտակ, միւս խարտէշ:
Շողշողելով ցօղալի,
Նա ջինջ քան ձեան ըզքատակ
Աչաց խըտիր եւ զարմանս,
Եւ ոչ մի կէտ սեւորակ
Բընաւորէր զիւր սահմանս.
Սա ի չըղարշ շիկորակ
Յեռեալ կիտուածըս ճամուկ՝
Ճօճայր ի բարձրըն դիտակ
Դըշխոյակերպ գեղաշուք:
Ըզնա հաստիչն իւր Աստուած
Տեսեալ կանգուն ի վայրի,
Քան Սողոմոն պերճազգեաց
Վըկայէր գոլի յերկրի:
Սակայն յաղթօղն արքայից
Ծիրանազգեացն իսկ շուշան՝
Խըռուոյ եղեալ զուգակից։
Առնոյր ի հնոցըս վախճան :
Ի մարմանդում մարդկութեան
Նորաբողբոջ դուք ծաղկունք
Գըգուեալք ի կեանըս գարնան
Արդ երեւիք ով մանկունք:
Հասակ կորով եւ կայտիռ 
Կազմէն ըզձեօք արդ պարտէզ,
Այլ ժամանակ սուրաթիռ՝
Խամրէ ծաղկունք՝ եւ ըզձեզ։
Մարմին զանգուած երկրաբոյս
Յերկիր ի նոյն հակամէտ՝
Իբր հովանի վաղախոյս
Ո՜հ, պակասէ հետ ընդ հետ
Տգեղ տըխեղծ եւ տղմոյն
Նա քան ըզխոտըն վայրի
Արկեալ ի գուբըս հողոյն
Ի սպառ իսպուտ խանգարի։
Այլ մի տըրտմիք ինձ մանկունք
Գոյ մեղ լինել անթառամ,
Նախանձեսցին ձեզ ծաղկունք,
Դուք փթըթեսջիք յամերամ։
Քանզի սիրտ՝ սիրտ մարդըս բուն
Յալթէ տիոցն օրինի,
Գիտէ պահել զիւր գարուն
Եւ կալ մանուկ ծերունի։
Ոսկեկոկոն ոսկեծիղ
Մըշտափըթիթ միայնակ,
Ծաղիկ՝ ծաղկանց իսկ խըտիղ՝
Անմեղութիւն է, որդեակք:
Անմեղութիւն լոկ ծաղիկ՝
Որ յաւիտեան ոչ խամրի՝
Չիք նըմին զոյգ գեղեցիկ
Չիք ի յերկին չիք յերկրի։
Անմեղութեան յիշատակ՝
Քան զոր չիք մեծ ըստացուած,
Սիրուն առնէ զձեր հասակ
Եւ առ մարդիկ ու առ Աստուած:
ԹԷ յԱստուծոյ թէ ի մէնջ
Ցանկայք սիրիլ դուք մանկունք,
Յանմեղութեան հարջիք տենչ,
Եւ անթառամ կայք ծաղկունք։
Անմեղութեան կալեալ ուշ
Հըսկեսջիք տիւ եւ գիշեր,
Զի մի արկցի ՚ձեզ չար փուշ՝
Ի թըշնամւոյն վատշուէր
Գեր քան ըզվայրն Եդեմայ
Ամենազան սուրբ դրախտ
Դանեղն աջոյ տընկեալ կա
Ի մարդու սիրտն իւր անախտ
Որում մըշակ պահապան,
Ըզմի ներքին կացոյց Տէր,
Գործել պահել յարաջան :
Վառեալ յերկիլ եւ ի սէր։
Հապա մանկունք մըշակիկք
Դարմանեցէք ժիրաժիր
Զանմեղութեանըդ ծաղիկ
Եւ բերցէ միրգ կենսագիր
Այդ աղանեակն այն հրեղէն
Թառեալ հոգին սըրբարար,
Անմեղութեան փոխարէն՝
Աւետեսցէ կեանս յաւայր։
Յաստուածութեան աշտիճան
Յորմէ երբեմըն գըթեաց,
Անմեղութեամբ լոկ միայն
Մարդ արասցէ վերադարձ։ 

ԸՆԾԱՅԵԱՑ ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԻՆ 

Էր երբեմն յաչքարտ մեր նախկին
Ի Վասպուրական նահանգին՝
Մենասոան ձօնեալ. երախտեաց
Երկնից եւ երկրի տիրուէտին,
Ւ ի ճահ կոչեցեալ իւր անուն
Սուրբ Աստուածածին Ընծայեաց։
Հույք կուսակրօնից միանձանց
Յանդադար ի ձայն սուրբ հնչմանց
Վերընծայէին ալէլուա :
Առ այն՝ որ ի տիսն ապիկար
Անելին եղեւ բուն տաճար,
Առ այն աննըման եւ միշտ կոյս
Իսկ ի ընծայմանն աւուր գալ,
Յորում թունդ ի լանջ սրբավայր
Ինքնայորդոր կոյսն այն սիրուն
Դիմեալ՝ զանբիծ սիրտն իր կարկառ
Ձօն յանդարձական եւ պայծառ,
Եւ սխրացոյց զէնն իսկաբուն.
Յայն տօն գեղեցիկ եւ չըքնաղ, 
Դղըրդեալ գաւառաց անյապաղ,
Տող ի տող անկեալ զուարթադէմ,
Ի յայն մենաստան երախտեաց
Յայն Աստուածածնին ընծայեաց՝
Ուխտիւք եւ նուիրօք դնէին դէմ։
Այլ անդ առաւել մանկըտին
Ի հանգրուանաց գելգէին
Գային հետեւեալք սիրափոյթ .
Իւրաքանչիւր նոր ի ձորձիկ
Իբր ի նաւասարդ կամ զատիկ
Զարդարեալ ի զարդ անըստգիւտ :
Եւ իւրաքանչիւր զիւր նըւէր
Կազմեալ նախահոդ զհետ բերէր.
Որ բոյնըս ձագուկ դեղաբաստ,
Որ միրգ եւ որ կաթն անուշիկ,
Որ վարդ, կամ ռեհան ու այլ ծաղիկ,
Ւ որ այլ ինչ առձեռն եւ պատրաստ
Զայս մանկըտին ձօն երախտեաց՝
Ան Աստուածածնին ընծայեաց
Ամ յամէ հանէր ի սեղան,
Եւ շուրջ բոլոր ծունր ի խոնարհ,
Գլուխ ի վայր՝ ըզսիրտն ամբառնայր,
Եւ ասէր, «ԸՆկալ սուրբ կուսան»։
Արդ դարձեալ գայր տօն երախտեաց
Ան Աստուածածնին ընծայեաց.
Եւ ամբարձան սիրտքըն խոնարհ,
Որ բունը եւ հաճոյքն Էին ձօն,
Յազդ աղդ ուղղութեանց ի պաշտօն,
Եւ եղեն կուսին արհամարհ:
Եւ ընկալաւ ձօն երախտեաց
Ան Աստուածածինն ընծայեաց
Ըզպարկեշտութիւն, որ նըշան :
Եդեալ Էր մանկան մանիշակ,
Յայլմէ՝ վառ սիրոյ նըշանակ
Ընկալաւ ըզվարդ կարմրերփեան
Զաքուր սիրտն ետես ի շուշան,
Զքարախունկն յըղձից ի նըշան,
Զեղբայրսիրութիւն ընկալաւ՝
Յաննախանձ հաւուց թեւակից,
Ըզմեռելութիւն ի զմրուսից,
Եւ զայլն ամեն մի մի կարգաւ։
Եւ ի փոխարէնս երախտեաց
Այն Աստուածածինն ընծայեաց
Կաթեաց ի նուէրքն յայն ցօղս անոյշ,
Եւ անմահ բուրեաց հոտ անդէն.
Եւ գեղեցկագոյն ձօնքն եղեն,
Եւ սիրտքն առաւել եւս քընքուշ:
Եւ իւրաքանչիւր մինչ առնոյր
Ի սուրբ սեղանոյն ըզնուէրն իւր՝
Հոտոտէր, եւ այլ այլմէ լեալ
Թուէր ընթեռնուլ ի նըմայ`
Զհաճութիւն կուսին Մարեմայ,
Ես կըրկին դառնայր փառըս տալ։
Իսկ Մուշեղ անդ զի՞նչ հայթայթէ,
Մուշեղ որ զօրէնս ոչ գիտէ
Որ ըզկրիցն ըզհետ գայ ի գայթ,
Երբէք չկառույց սիրտ երախտեաց՝
Յայն Աստուածածինն ընծայեաց
Զինչ գործեսցէ 'մբոստ մանուկդ այդ ։
Որպիսի՛, աւա՜ղ քեզ Մուշեղ,
Որպիսի՞ ածցես հնչըքեղ, ու
Մօրն այն եւ հանուրց դշխոյին,
Այլ առաւելքոց նըմանեաց
Որ բազմակարօտ էք ձեռաց,
Դու որպիսիս ձօնըս նըմին ։
ԸզՀետ ընկերացն հուսկ վերջ :
Դար եւ Մուշեղ սիրտն արաuտոյ
Զի որ այնքանոյ չըզգայ մօր
Որում եւ Աստուած իսկ անսայ,
Եւ դուռըն դժոխոց պատկառ կայ,
ԶԻնչ կոչել ըզսիրտըն խոտոր։
Գայր որպէս ոչխար խեղանդամս
Զատեալ ի հօտէն խուռներամ,
Քանզի սպառ փախչելչ էր հընար,
Կամ երեւել զիրկ երախտեաց
Այն Աստուածածնին ընծայեաց,
Զի մի նզովեսցի շանթափար.
Խոտորեալյուլոյն եւ զանխուլ
Ձըգեաց ձեռն ի բոյս ինչ հարուլ,
Եւ վարկպարազի բոլորեաց.
Մատամբք՝ զոր յաճախ յանարժանս
Համարձակեցոյց ի մեղանս,
Պըսակ ի խոտոց վայրենեաց:
Ուր սըմբակակոխ եւ խոտանի
Կիսաթարշամ բուն ինչ ծաղկան՝
Ճըշգրիտո ըզսիրտն այն նըկարէր,
Յորուք ուղղութեանց բոյսք նախկին
Ազազունք անկեալք դընէին,
Ի դաղձ եւ ի փուչ վատշուէր :
Պըսակ այսպիսի ածեալ գաղտ՝
Մատչէր ի սեղանն այն անախտ,
Եւ մերթ չիկնեալ մերթ դալկացեալ՝
Գաղտուկ եւս ձեռամբ դընէր զայն
Ներքոյ ծածկոցի սրբութեանն,
Ինքն յետուստ բեմին կայը ղօղեալ:
Ոչ ոք ի ժամու պաշտամանն
Ետես ըզՄուշեղ յանդիման.
Այլ անդ ի թիկանց սեղանոյն,
Կայր կծկեալ գըճեալ միայնիկ,
Թագուցեալ ըզդէմսն ի հորձիկ.
Մինչեւ յարեաւ գունդ մանկըտոյն ։
Յարեաւ ուր ուրեմն եւ Մուշեղ
Եւ մատուցեալյոտն ի մեղմեխ,
Տակավին երեսք շառագին գնա
Եւ գըլխակոր, զձեռսըն տարաւ
Առնուլ զիւրըն մօն ըզգուշեաւ։
Այլ չկարաց ծածկել բընալին ։
Եւ զիարդ ծածկել զերախտեաց
Գործ Աստուածածնին Ընծայեաց։…
Պըսակն այն զազիր եւ թարշամ
Իբրեւ զհիւս զուարթնոց անմահից
Քաղցրաոտ, պայծառ, ցօղալից՝
Բուրէր եւ փայլէր անթառամ։
Ձայն եկեղեցին ընթացաւ.
Շըշուկն հնչեաց, գունդըն դիզաւ,
Մանկունք, միանձունք եւ խուժան՝
Ձկտեցուցեալ զաչս ի Մուշեղ
Յուզէին ըզպսակըն շըքեղ,
Զոր երբէք տեսել չեն նըման ։
Ընդ, սիրալիր աուրս երախտեաց
Ան Աստուածածնին ընծայեաց՝
Կայր ապշեալ եւ ինքն իսկ Մուշեղ:
Եւ արձանացեալ ոչ գիտէր՝
Ի խոնա՞րհ պշնուլ թէ ի վեր,
Յա՞յս պըսակ թ իւրըն տըգեղ։
Ուստի այն ծաղկունք հրաշալիք
Ըսքանչացարուք սիրելիք։
Յանկանել ըմբոստ մանկանն այն՝
Գլխիվայր պետուատ սեղանոյն,
Անյա խստերախ սիրտ նորուն,
Զ ի հեզութենէ չէր ունայն
Եւ ասաց սրտիւ երախտեաց
Առ Աստուածածինն Ընծայեաց
ԹԷ «Քանզի չունի ինչ նըւէր,
Այլ յօժարութին զարթնու յիս
Ընդ, վայրենացեալ դալարիս
Այ ըզ բոյս սրտիս ապալեր» :
Եւ անդէն պուեալ պղպջեցան
Երակունք սրտին ջերմն արեան.
Եւ ծուխ արտասուաց ել յաչկունս
Եւ սուրբ ջերմութիւն առ զոդին
Եւ սառույցք մեղացըն փշրին,
Եւ փուչքըն փոխին ի ծաղկունս
Եւ անցեալընդ բեմն երախտեաց
Ան Աստուածածնին ընծայեաց
Տարափ արտասուացն հրահոսան՝
Խարուկեալ ըզխոտն եւ ըզփուչ
Ցօղեաց մարգարիտըս քնքուշ,
Սրբեցաւ պըսակ մուշեղեան ։
Քո խոնարհութիւնդ ու արտասուս
Ո՜վ Մուշեղը, դարձոյց քեզ զՅիսուս,
Եւ դոքօք միայն քո կորուստ
Վերադարձաւ յանձնըդ թափուր։
Զեղչ՝ աստուածային իցէ հուր՝
Որ կիզու զմեղանս ի ներքուստ
Սիրտ խոնարհ եւ սուրբ արտասուք
Մեծ քան զամենայն ձօն էք դուք:
Սովաւ՝ թէ անսուրբ ոք այսօր՝
Մատեա՛ ի նըւէր երախտեաց
Այս Աստուածածնիս ընծայեաց,
Դարձց՝ ի հուր ձուլեալ երկնաշնորհ : 

ՄԻՀՐԱԿ ԵՒ ՅԱՍՊԻԿ 

ՄԻհրակ մանուկ խարտիշագեղ
Այն ինչ ետես ըզկենցաղ
Եւ զարփենտն կամար շըքեղ,
Եւ զաստեղաց հոյլ չըքնաղ,
Թինդ ետ դետնի թեւ թօթափեաց,
Ոստեաւ յանիւ բաղդավար.
Ծափ ըզծափի չար եւ ցընծաց,
Յոտն ի մատին ճոխանայր ։
ՄԻհրակ, աւա՜ղ, զի՞ գործեցեր...
Խարխուլ անիւդ անկայուն՝
Տես թէ քանի՞ շոյտ վայրաբեր
Ի խոր դիմէ վախս անհուն ։
Վայրն աստեղաց յոր ձըգտէիր
Բիւր տենչանաց քոց անհաս,
Խոր վիհս ունի հանդէպ կըշիռ,
Անյագութեանդ պատուհաս ։
Իսկ դու Յասպիկ ժիր պարմանի,
Մի կույր բաղդին հաւատար
ԹԷ զքեզ ի վեր ի վեր տանի
Այն խաբուսիկն օդապար:
Զի մինչ անիւն ի գիլ գայցէ՝
Յանկարծ թափեալ ըզդաստակ,
Նենգժոտ ոտիւք խիստ աքացէ,
Գըլէ ի վիհ անյատակ ։