684 թուականի պատմութիւն

[ԻԸ. Շարագրած յաղագս աշակերտացն Մաշտոցի ընդ ներգոյս զրոյցատրաբար ]
       1  Յետ սրբոյն Մաշտոցի սուղ ինչ անցեալ ժամանակս՝ նորին աշակերտեալքն, որ ի կողմանս գաւառացն Աղուանից, գումարեալք ի մի վայր, յազդմանէ Սուրբ Հոգւոյն խորհրդազգածք լինելով՝ փութային հասանել գործոց բարեաց։ 2  «Զի՞նչ մեք արասցուք, ասեն, զի որ մերոյ լուսաւորութեանն էր առիթն , ննջեաց ի Քրիստոս։ 3  Եւ ահա ի նմանէն մնացեալք որբս՝ եկայք, եղբարք, յաստուածայինն երթիցուք ի քաղաքն Երուսաղէմ. եւ ի նոցանէն խնդրեսցուք մեզ առաջնորդս, զի բնական լուսաւորութիւն երկրիս Արեւելեաց ի ձեռն սրբոյն Եղիշայի յԵրուսաղէմէ եղեալ սկիզբն»։
       4  Յայնժամ հանդերձեցան կազմեցան յերիս բաժանեալ գունդս՝ համբարձեալ ի կողմանցն Աղուանից յառաջ խաղային առ սահմանաւքն Ասորեստանի ։ 5  Երթեալ հետեւողաբար յԵրուսաղէմեանն հասանէին քաղաք եւ մտեալ յաստուածաբնակ եկեղեցիսն՝ երկիր պագանէին ամենակեցոյց փայտին կենաց։ 6  Եւ հանդիպեցան հոգեզուարճ աստուածազարդ հայրապետին՝ տուեալ ողջոյն կղերց եկեղեցւոյն խոնարհամիտ համբուրիւ, ընկալեալք ի նոցանէ լինէին ։ 7  Եւ զջան քրտանցն Մաշտոցի բաւանդակ պատմէին առաջի սրբոյ հայրապետին, եթէ զինչ գունակ սքանչելիք առ բարբարոսականսն կատարեալ ուղղութիւնս։ 8  Զորս լսելով, նոցա, մեծաւ ընկալեալ խնդութեամբ, բազում մեծարանս ցուցեալ՝ խնամով առնէին անդ աւուրս բազումս՝ յարելով յինքեանս արս երիս աստուածասէր քահանայս, որոց առաջինն՝ Աթանասիոս։ 9  Զնոսա ողոքական բանիւք հաւանեցուցանէին գալ ընդ ինքեանս, զի յառաջնորդութիւն զնոսա վիճակեցուսցեն աշխարհին իւրեանց։ 10  Եւ կատարեալ նոցա զերկրպագութեան ուխտ՝ երանաւէտ համբուրիւ ողջունէին զսրբոյ պատրիարգին ոտս։ 11  Եւ նորին հրամանաւ յուղարկեալք անտի ոսկեղէն եւ արծաթեղէն սպասիւք եւ բազում նշխարաւք յամենայն սրբութեանցն Աստուծոյ, յարազուարճ ցնծութեամբ հրաժարեալք՝ քահանայիւքն հանդերձ ուղեւորեալ գնային ։
       12  Եւ եկեալ հասանէին ի սուրբ պահս Քառասներորդացն յեաւթներորդ շաբաթու Պասեքի զատկին ի ձորախոխոմ, անտառայար, ի մայրաստանիկ աշխարհն Արցախա՝ գաւառն Մեծ Կուենից ։ 13  Եւ ի կիրճն ճանապարհին երկաջոկեալ գունդն՝ յերկուս բաժանելով նստէին գուպարս յայնմ տեղւոջ, որում Աստեղն կոչեն բլուր՝ ի հիւսիւսոյ կողմանէն, եւ գունդն երկրորդ՝ յայնկոյս Տրտուական գետոյն, ի հարաւական կողմանն, ի մայրոլորտ ովտի պուրակի բնակէին՝ Չղախն անուանեցելոյ։ 14  Զի ուխտիւք խոստացեալ էին առ միմեանս՝ կատարել ի տեղւոջն զամենասուրբ զատիկն ։