684 թուականի պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

[ ԼԷ. Յաղագս յառաջադիմութեանն Վարազ Տրդատայ եւ ընդունել գահ եւ պատիւ ի կողմանց կողմանց, եւ վաղճան Դաւթի՝ Մեծ Կուենից եպիսկոպոսի, եւ Իսրայեղի փոխանորդել զաթոռ նորին, որ եղեւ առաջնորդ բարի ]
       1  Այնուհետեւ աստուածարեալ իշխանն Վարազ Տրդատ աւր ըստ աւրէ յառաջաւորէր ի պետաւորութեանն իւրում։ 2  Եւ յետ այսորիկ ընդունէր զգերագոյն գահն ի հզաւր եւ յարքայակերպ իշխանէն Տաճկաց՝ սահմանակալ լինել կողմանն Արեւելեաց եւ իշխել ամենայն թագաւորութեանն Աղուանից եւ Ուտիացւոց գաւառին՝ նուաճեալ ընդ ինքեամբ զամենեսեան, յարազուարճ ցնծութեամբ յաղթող եւ հզաւր գոլով ի վերայ սահմանաց իւրոց։
       3  Ընդ ժամանակս ընդ այնոսիկ ապա եւ երջանիկ քահանայապետն Մեծ Կուենից Դաւիթ յաւելաւ առ հարս իւր, որոյ զբարեաւքն պատերազմեալ՝ յաստեացս բարի անուանեցաւ եւ ի հանդերձեալսն հրանիւթիցն գտաւ հանդիսակից։ 4  Բայց ապա անհովիւ հաւտն գոլով՝ եկեղեցին մնացեալ տխուր, յայնժամ խորհուրդ ի միտ առեալ բարեպաշտ իշխանին Աղուանից՝ ընդ հարազատ զաւրավարին եւ ընդ կաթողիկոսին ամենայն եպիսկոպոսաւքն եւ նախարարաւքն հանդերձ փութով հասանել ի կատարումն աստուածային խորհրդոյն։ 5  «Եկա՛յք, ասէ, զընտրեալս զայս յԱստուծոյ զԻսրայէղ՝ զառաքինազգեստ այրս, յաթոռ աստուածազան վերադիտողութեան գաւառին Մեծ Կողմանց կարգեսցուք տեսուչ, զի լուսաւորեսցէ զնոսա աւրէնսուսոյց խոհականութեամբ ի հրամանս արարչին»։ 6  Իսկ նա թէպէտ եւ առ մի նուագ ոչ առնոյր յանձն, բայց քանզի իշխանասաստ հրամանաւ ստիպէին զնա, ոչ յամառեալ պնդէր՝ զառաքելականն յիշելով բան, եթէ՝ «որ եպիսկոպոսութեան ցանկայ, բարւոյ գործոյ ցանկայ »։ 7  Կամ զվաղնջուցն յիշատակել ի միտս՝ զհամբակական տիոց զտեսիլ ցուցակութեան նմա ի սուրբ եկեղեցւոջն ի վանս Վաղարշապատ քաղաքի։ 8  Վասն որոյ ձայն արկեալ՝ ասէր. «Կամք Աստուծոյ կատարեսցին »։
       9  Ապա յայնժամ շեշտակի ճեպով յղեալ զնմանէ արս աւագս իշխանն ի գլխաւոր նախարարացն, զի փութով առ նա հասուսցեն։ 10  Արդ՝ եկեալ հասեալ նոքա ի Միջնարցախն գաւառ՝ գտանէին զնա ի Գլխոյ վանս՝ յիւրում մենաստանին։ 11  Որով եղեւ ժողով վիճակելոցն քահանայից, եւ յուղարկեալ զնոսա անտի պիտառականն հրովարտակաւք՝ հասանէին առ կաթողիկոսն եւ իշխանն Աղուանից, յանդիման ունէին առաջի նոցա զսրբասնեալն Իսրայէղ կրաւնաւորազգեստ կարգաւ ։ 12  Որոց առեալ ամենեցուն զգիր գովութեան՝ մուրհակ կնքէին նմա յիւրաքանչիւր կողմանց զաւրավարին նախարարաւքն հանդերձ։ 13  Ապա առեալ զնա կաթողիկոսին՝ ձեռնադրէ յեպիսկոպոսութին գաւառին Մեծ Կողմանց եւ մեծաւ ժողովով եւ ընծայական թղթովք յուղարկէր յիւր գաւառն ։
       14  Եւ նոքա եկեալ ի նախնականն հասանէին եպիսկոպոսանոցն, որում Տաղձանսն անուանէին։ 15  Եւ մեծաշուք մեծարանաւք պատուեալ յաթոռակցաց եւ ի գլխաւորաց եւ ի ժողովրդականաց՝ առաւել քան զամենեսեան լաւ ցուցանէր զիւր վարդապետութիւնն՝ առեալ զնշան խաչին պարծանաց յանձն իւր, բազկատարած պաղատանս առ Աստուած մատուցանելով վասն իւրոյ աշխարհին։ 16  Զգաստացեալ կրաւնաւոր վարուք յառաջադէմ լինէր, շրջէր ընդ ամենայն գաւառս վիճակելոց իւրոց եւ հաստատէր զնոսա վարդապետական շնորհաւք՝ կալ նոցա յուղղափառ հաւատ պատուիրանին պահպանութեան ։ 17  Այսպէս եւ այսու աւրինակաւ ցուցանէր զիւր վարդապետութիւնն եւ պայծառանայր սիրովն Քրիստոսի։