684 թուականի պատմութիւն

[ԼԵ. Ողբք ի մահն Ջեւանշերի մեծի իշխանին ]
       1  Աստուածային բանին արուեստաւոր հոգի,
յաւրինեա՛ իմաստիւ զտխրական երգմունս,
զի սգալի ձայնիւ անդադար ողբասցուք
ի վերայ դժնդակ կորստեանս մերոյ ։
       2  Բեկումն մեծ, որ եղեւ Արեւելից աշխարհիս,
եւ աղաղակ կործանման հնչեաց ընդ երկիր,
ազգք եւ ազինք լուիցեն զբարբառս իմ,
եւ երկրածինքս ամենայն ողբասցեն ընդ իս։
       3  Գլորեցաւ վէմն կենդանի եւ հզաւր,
եւ պարիսպն ամրութեան խորտակեցաւ,
աշտարակն բանաւոր տապալեցաւ,
եւ ցանկն շինութեան խրամատեալ քակտեցաւ ։
       4  Դարձաւ ի դառնութիւն խաղաղութիւն մեր,
եւ դրունք հինից տեղասցին ի մեզ,
զի մեծասքանչ տէրութիւնն կործանեցաւ,
եւ հրաշալի պետութեանն շիջաւ ճառագայթ։
       5  Եկին հասին ի վերայ մեր անէծք,
զորս կանխագոյն սպառնայր Եսայի մարգարէն,
զի զաւուրս տաւնի Տէրունեան նշանին
դարձուցին մեզ ի սուգ եւ ի լալիւն դառնութեան։
       6  Զանգիւտ կորստեան փորեցին խորխորատ,
զի զհովիւն բարի ընկլուզեսցին ի նա,
հոգի մոլորութեան շնչեաց ի նոսա,
եւ ի նանիր թաքուցին զորոգայթն մահու։
       7  Էր նստեալ որպէս զառիւծ ի մորւոջ,
եւ լռեալ՝ ի նմանէն սարսէին թշնամիք,
տեարք տոհմից եւ իշխանք ամենայն
երկիւղիւ եւ սիրով հնազանդէին նմա։
       8  Ընդ ամենայն երկիր ել համբաւ նորա,
եւ ի ծագս աշխարհի ծաւալեցաւ անուն նորա,
զի զհնարիմաց զաւրութիւն նորա եւ զհանճարեղ իմաստն
հանդիսաւոր հնչմամբ գովեցին տիեզերք։
       9  Թագաւորն Յունաց եւ իշխանքն հարաւոյ
տենչանաւք խնդրէին տեսանել զտէրն,
եւ յոքնամեծար ողջունիւ ընդունէին,
եւ փառաւք պսակեալ՝ պատուէին մեծապէս ։
       10  Ժամանեցին առժամայն չարիքն մեր,
եւ զանզեղջ մոլորութիւնն յանդիմանեաց,
բարկացուցաք զարարիչն գործովք մերովք,
եւ մատնեաց ի կորուստ զնախագահ տէրութիւնն ։
       11  Ի բաց մեկնեցան ի նմանէ պահապանքն,
եւ աւգնութիւնք վերնայինք հրաժարեցան ի նմանէ,
զի Տէր հեռացաւ յաւուրն չարի
եւ եթող զնա կոխան ժանդից ։
       12  Լարեաց զաղեղն իւր բանսարկու թշնամին
եւ սրեաց որպէս զսուր զնենգիչս սիրոյն,
չարաչար խոցոտմամբ հասոյց ի վերայ
որպէս յազգին Մովաբու ի գիշերի սատակումն։
       13  Խարդաւանող խորհրդովք տարեալ մեկուսի,
եւ անողորմ խոցոտմամբ վիրաւորեաց զվեհազնին ։
       14  Ծնունդն չար, որ մեղաւ նմա,
եւ որդի անաւրէն, որ չարչարեաց զնա,
անիծիւք պարուրեալ գնասցէ ընդ երկիր
եւ Կայենի երերմամբն վարանեալ շրջեսցի։
       15  Կապեսցին շաւիղք փախստեան նորա,
եւ թռչունք երկնից ճախրեսցին ի վերայ,
ագռաւք ձորոց սլասցին ի նա,
եւ գազանք վայրի սպասեսցեն նմա։
       16  Հուրն Հերովդէի առաքեսցի նմա,
եւ ծնցին ի նմա որդունք եւ մկունք,
աղէկէզ տոչորմունք բորբոքեալ ի նմա՝
կերիցեն առժամայն զտիրասպան մարմին նորա։
       17  Ձեռն, որ ձգեցաւ ի սպանանել զտէրն,
եւ ոտն, որ կոխեաց զհրաշագեղ պատկերն,
ուրկածին ախտին եռացմամբ գաւսացեալ՝
յարեսցին ի նա ցեցք չարակեղ խոցոտմամբ։
       18  Ղաւղեալ հանգիցէ ընդ հովանեաւ դժնկի,
եւ կորիւնք իժից մեղիցեն նմա,
թոյնք քարբից հեղցին զնովաւ
եւ սաստկագոյն ուռուցմամբ հերձցեն զնա։
       19  Ճրագ ճշմարիտ խաղաղութեան էր նա մեր
եւ նաւապետ ցածուցիչ խռովութեան ալեաց,
անձն քաջին Ջեւանշերի,
որ զամենայն գերչաց փարատէր զյուզմունս ։