ԲԱԶՄԱՎԷՊ

1897

Ա. Յունուար-դեկտեմբեր, 12 հմր, ամսագիր, 48, 50, 52, 55, յաւ. 4+ 5+7+7+7+8+6+7=51 էջ, ընդհ. 661+51=712 էջ:

Բ. Հանդիսարան. Ամասգիր Գրական. Բանասիրական. Պատմական. Կրթական եւ Գիտական: Յիսներորդ հինգերորդ տարի: Հատոր ԾԵ:

Գ.  Հայկականք. Գրական, բանասիրական եւ լեզուաբանական, Քննադատական եւ հնախօսական, Տեղագրական եւ պատմական, Ուսումնական:  Սուրհանդակ բազմավիպի. Հարցմունք եւ պատասխանիք, Հարցմունք անպատասխանի մնացեալք: Բաժին արտաքին գիտելեաց. Կրթական: Գեղարուեստ: Պատմական: Բանաստեղծութիւնք:  Այլեւայլք:

Դ. Թորոսեան Հ. Յովհաննէս:

Ե. Երկսիւն, երբեմն միասիւն:

Զ. Յաւելուածներ:

Է. Ցանկ [ամէն ամսուայ համարի սկզբում]: Բովանդակութիւն նիւթոց 1897 տարւոյ Բազմավէպ հանդիսի (Աստեղանիշքն պատկերազարդ են):

Ը. Նկարներ:

 

*  Ազդ: [ Աբովեան Խաչատուր. Երկեր. — Մոսկուա: Տպ. Ք. Բարխուդարեան, 1897. — 540 էջ, գրքի բվնդ. հմռտ ]. — Գ/143:

 

[ ԱԼԻՇԱՆ Հ. ՂԵՒՈՆԴ ].

* -  Աւետիք Պաղտասարեան, ընթերցող Տիգրանակերտցի. — Է/317-21; Ը/375-80; Թ/423-5; Ժ/459-63 (Աբ) Տծ:

Կենսգրծ.: Ժէ դ. վերջին եւ ԺԸ դ. սկզբի մաթեմատիկոս, աստղագէտ, տօմարագէտ եւ այլն: Հատուածներ աշխտթ. —ներից:

* -  Հեղինակ Աղուանից պատմութեան: [ Ուսմնսր. ]. — ԺԲ/575-8 (Ագ; Ադ):

Մովսէս Կաղանկատուացու անձի շուրջ:

 

*  ԱԼԻՔԵԱՆ ՎԱՂԻՆԱԿ. Անակնկալ աշխարհացոյց եւ անակնկալ հանդիսակցութիւն  /  Վաղինակ  Ալիքեան. — ԺԱ/520-5 (Ազ):

Ճանապարհորդի տպաւորութիւններ: Իտալիայի կառավարական պարգեւը Հ. Մանուէլ Քաջունուն: 

 

ԱՃԱՌԵԱՆ ՀՐԱՉԵԱ.

* -  Անուանք հայկական ամսոց  /  Հրաչեայ  Յ.  Աճառեան. — Ը/391-4 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Զուգահեռ իրանական նոր շրջանի ամսանուններին: Պատմիչների մօտ: Ամսանունների ծագումն ըստ Վանական վրդ. ի: Ամսանունների գիտական մեկնութիւնը:

* -  Հայկականք  (քննադատականք եւ բառագիտական) /  Հրաչեայ  Յ.  Աճառեան. — Դ/169-71; Զ/259-61; Ը/398-9, 1897; Ը/370-2, 1898 (Ագ; Ադ; Աե):

* -  Մովսէս Կաղանկայտուացի, քննութիւն անոր գրութեան ժամանակին վրայ  /  Հրաչեայ  Յ.  Աճառեան. — Ը/370-4 (Ազ) Տծ:

Նաեւ Մովսէս Խորենացու պատմութիւնից մի հատուածի հետ տեքստերի զուգահեռ համեմատութիւն:

 

*  Անգղիացի հետաքննիչ արշաւանքի մը կոտորածը;  Պէնինի առումը: [ Նիգէրիայի գաղութացման պատմ. ]. — Թ/442-9 (Բա):

 

*  Անձրեւոտ գիշեր մը. Զաւեշտ մէկ հանդէսով: [ Հայկական կեանքից ]. — Ե/յաւ. 1-7:

 

*  Աշակերտք արտաքին վարժարանաց ի Վենետիկ: [ Անուանացանկը ]. — Ժ/506 (Աէ):

 

*  Աշխարհիս վերջը  / ***. — Ա/40-2 (Գ):

Ֆրանսիացի եւ գերմանացի սնահաւատների սպասումները: Աստղագէտների դիտարկումները:

 

*  Աւաղ իմ կարճ արեւուս  «Յամէն առաւօտ եւ լոյս…»: [ 41 տող ] / Հրտ. պտրստ եւ նխբն [ Հ. Ղեւոնդ Ալիշան ]. — Գ/131 (Բե):

Տե'ս  1. ԺԶ/251, 1845; Ա/18-20, 1907:   2. ԱՀՂ. Հայոց երգք ռամկ.. — էջ 19-25: 3. Մնաց. Աս. Հայկ. միջն. ժող. երգեր. — էջ 417-8: Տեքստային մասնակի տարբերութիւններ:

 

ԲԱԼԱՍԵԱՆՑ ԳՐԻԳՈՐ.

* -  Անտառ  «Աշնան վերջերում տերեւներ դեղնած…» [ 4 քառեակ ];  Նաւակ  (Խրախոյս նաւորդի) «Թո'ղ մըռնչայ մեր ծով ահեղ…» [ 5 քառեակ ]. — Ը/369 (Բե):

* -  Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր: [ Մամուլի լեզուն, ուղղագրութիւնը ] /  Գրիգոր Բալասեանց. — ԺԲ/605-8 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

* -  Գարուն  «Եկաւ մեր գարուն…» [ 12 քառեակ ];  Աշուն  «Վերջին անգամ…» [ 11 քառեակ ]. — Ժ/506-7 (Բե):

* -  Ե՞րբ  ոչ, չը, չ,  եւ ե՞րբ  չի ': [ Մամուլի ուղղագրութիւնը ] /  Գրիգոր Բալասեանց. — Թ/437-9 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

* -  Թշուառի ապաստարանը  (Ազատ փոխադրութիւն) «Իմ հայրենիքը իսպառ մոռացած…» [ 30 տող ] /  Գրիգոր Բալասեանց. — Ժ/467 (Բե):

* -  Իմ ճանապարհորդական յիշողութիւններ. Պարսկաստանում  (Տպաւորութիւններ) /  Գրիգոր Բալասեանց. — Զ/262-5; Ը/յաւ. 1-7; Ժ/յաւ. 1-8, 1897; Դ/180-7; Զ/280-7; Է/347-51, 1898 (Ազ; Բե) Տծ:

Բվնդ. Հայրենիքից դուրս եւ Արաքսի ափերում; «Ափսո~ս քեզ հայոց խեղճիկ ժողովուրդ…» [ 6 քառեակ ] /  Ստեփան  [ Գալուստ Շիրմազանեան Վարդանեանի հաւաքած տաղերից: Տե'ս 1. Ողբ Ջուղայեցւոց // ԱՀՂ. Հայոց երգք ռամկ.. — էջ 13-5: 2. 1847 ]; «Աստուած կը սիրէք, ինձի մօտ եկէք…» [ 52 տող ]; «Արաքս` ինչո՞ւ ձկանց հետ…»: [ 12 տող: Արաքսի արտասուքը / Ռափայէլ Պատկանեան ]; «Ողբում է, լալիս… Խաւա~ր գիշեր է…» [ 55 տող ]:

Ջուլֆայից մինչեւ Խոյ:

Անաւարտ է:

* -  Հայ եկեղեցւոյ երգերն. — Թ/432-7 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Բվնդ. [ Հ. Մինաս Բժշկեանի աշխատութիւնը ]; Մեր եղանակաց փոփոխութիւն: [ Ստեղծել նորը կամ ընդունել այլոց երաժշտութիւնը ]; Դաշնակաւարութիւն; Նուագարանք:

 

*  Բացուած է բաժանորդագրութիւն առաջիկայ 1897 թւականի 25-րդ տարի «Մշակ» գրական եւ քաղաքական լրագրի. — Ա, …Զ/կզմ 3:

 

ԲԱՍՄԱՋԵԱՆ ԿԱՐԱՊԵՏ.

* -  Ազդ  /  Կ. Յ. Բասմաջեան. — Ը/399:

Մատաթիա (Անտոն) Գարագաշեանի կարծիքը  Արմէնիա  բառի ծագման մասին:

* -  Թղթակցութիւն, Բեւեռագրաց մասին  / Նխբն. — Բ/87-8 (Ագ; Ադ):

Բանավէճ` Սմբատեանց Մեսրոբ. Նամակ խմբագրութեան «Արարատ» ամսագրոյ / Մեսրոբ Արքեպիսկոպոս // Արարատ, Վաղարշապատ, 512-3/1, նկ.:

* -  Յարալէզք  /  Կ. Յ. Բասմաջեան. — ԺԱ/525-31 (Աբ) Տծ:

Պատմիչների վկայութիւնները, բեւեռագրերը, Ասորաբաբելական դիցաբանութիւնը: Հայ եւ այլազգի հայագէտների կարծիքները: Աստուածաշնչում:

* -  Տեղեկութիւնք Վանայ արձանագրութեանց վերայ  / Թրգմ եւ նխբն`  Խ.  [ Հ. Յովհաննէս Թորոսեան ]. — ԺԱ/531-3 (Ագ; Ադ) Տծ, արտատպ. «Journal of the Royal Asiatic Society», 1897, յուլիս:

* -  Տոսպական արձանագրութիւն Մանազկերտի  /  Կ. Յ. Բասմաջեան. — Բ/71-8 (Ագ; Ադ) Տծ, նկ.:

Տե'ս նաեւ Բասմաջեան Կարապետ. Հայկական կամ Տոսպեան նոր արձանագրութիւն մը (Ընթերցեալ առաջի Արեւելագիտաց ԺԱ. րդ Համաժողովին, ի Պարիս); Ղազանջի գիւղի արձանագրութիւնն // Բանասէր. Գիրք Բ, 97-104/1899:

 

ԲԻՒԹԱՆԱՑԻ.

* -  Ազգային մեծ մատենագիր մը: [ Մովսէս Խորենացի ] /  Բիւթանացի. — Ե/233-7 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

* -  Արշակ Չոպանեանի «Հայ ազգը եւ իւր գրականութիւնը»: [ Գրծնթ. ]  եւ «Հայք» թերթի խմբագրին առաջարկած évolution բառի լուծումն  /  Բիւթանացի. — Զ/291-4 (Աբ; Աե):

* -  Բառագիտական  /  Բիւթանացի. — Զ/271-2 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Հանգեստապատական  բառը Ագաթանգեղոսի մօտ եւ այլազգի հայագէտների կարծիքները:

* -  Թատրոն  /  Բիւթանացի. — Բ/85-6 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Հայ եւ օտար աղբիւրների վկայութիւնները` հայկական թատրոնի պատմ. հաստատող երաշխիքներ:

* -  Սխալ ուսուցումներ  /  Բիւթանացի. — Զ/266-9 (Աե) Տծ:

Բանավէճ` Սխալ ուսուցումներ / Մ. Վրդ. // Մասիս, հմր 112, 1897: Բացատրական բառարանների շուրջ:

* -  Քրիստոսի ծննդեան տօնն ըստ սովորութեան Հայկական Եկեղեցւոյ  /  Բիւթանացի. — Գ/136-8 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Անանիա Շիրակացու եւ այլազգի աստուածաբանների տեսակետները:

 

ԳԱԲՐԻԷԼԵԱՆ  [ ՍՄԲԱՏ ].

* -  Ե՞րբ  ոչ, չը, չ,  եւ ե՞րբ  չի '/  Մ. Ս.  Գաբրիէլեան. — Է/345 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

* -  Թատրոնն ի հին Հայս  /  Մ. Ս. Գաբրիէլեան. — Դ/185 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Ջորջ Ռաուլինսոնի պատմ. Արտաւազդ թագաւորի թատերգութեան մասին:

* -  Ուղղագրական դիտողութիւններ  ցուցնել  եւ  հարցնել  բայերուն խոնարհման վրայ  /  Մ. Ս.  Գաբրիէլեան. — ԺԲ/589-90 (Աե) Տծ:

 

*  ԳԵԼԶԵՐ ՀԵՆՐԻԿ. Դիցաբանութիւն հայոց, կամ Հետազօտութիւն հայ դիցաբանութեան  / Թրգմ.  Հ. Յովհաննէս Թորոսեան. — Ա/16-22; Բ/63-70; Դ/176-80; Ը/353-62; Թ/425-31; Ժ/474-9 (Ագ; Ադ) Տծ:

Բվնդ. Նախաբան; Իրանեան ազդեցութիւն; Բնիկ հայկական աստուածք; Հելլենական ազդեցութիւն; Հայկական հեթանոս աստուածաբանութիւն:

 

*  Գինի  (բառագիտական). — Բ/78 (Ագ; Ադ):

Տե'ս Ա/49:

 

ԴԵԶԱ ԷՄԻԼ.

* -  Առ խմբագրապետ Բազմավիպի. Թուղթ բարեկամի  /  Եմիլ Տեզա; թրգմ.  Հ. Դիոնեսիոս Գաղատոսեան. — Ա/22-5 (Ազ) Տծ:

Ոմն գերմանացի բժիշկ Եդմոնդ Ալադինի տպաւորութիւնները Հայաստանի եւ հայերի մասին:

* -  Մովսէս Խորենացի եւ Լա Կրոզ  /  Ե. Տեզա; թրգմ.  Հ. Ա [ թանաս ]  Տիրոյեան. — Ա/5-9 (Աբ) Տծ:

Լ. Կ. ի աշխտթ. ներում Հայաստանի քրիստոնէութեան պատմութեան եւ Մ. Խ. ի ապրած ժամանակաշրջանի շուրջ թիւր տեսակետը:

* -  Տաղաչափութիւն Տելեւտաց  =  Ritmica dei Teleuti  /  Ե. Տեզա; թրգմ.  Հ. Դիոնեսիոս Գ [ աղատոսեան ]. — Է/330-2 (Աե) Տծ:

* -  Օտարազգի հին երկու հայագէտք  /  Ե. Տեզա; թրգմ.  Հ. Ա [ թանաս ]  Տիրոյեան. — Ը/389-90 (Աբ) Տծ:

Ջոն Լեյդընի (John Leyden) 1775-1811 թթ. եւ Խակոբ Դիւպեռոնի (Jacques Duperron) 1556-1618 թթ. գրծնէութ.:

 

ԵՐԵՄԵԱՆ Հ. ՍԻՄՈՆ.

* -  Հայբուսակ. Սիրուն վաշտապետ: [ Հ. Ղեւոնդ Ալիշանին ուղղուած նամակը ] /  Յ. Մեղաւորեան;  Վահան քհնյ. Խոյեան;  Հմայակ Խուշպաշեան;  Պետրոս Մարիմեան;  Ստեփանոս ԵազըՃեան;  Ստեփանեան;  Ս. Էթմէքճեան;  Թ. Խան-Ազատեան. Տրապիզոն, մայիս 1890; հրտ. պտրստ. եւ նխբն`  Հ. Սիմոն  Երեմ.. — Զ/288-90 (Աբ):

Նաեւ  Ուղերձին բառերուն մեկնութիւնը:  Պետրոս Մարիմեանի, Հմայեակ Խուշպաշեանի, Paul Sintenisի գտած բոյսերի հայերէն- լտ. բառարան:

* -  Քաջունի Հ. Մ. — Շտեմարան գիտելեաց: [ Գրծնթ. ] /  Հ. Ս. Երեմ.. — Ը/կզմ 3:

Տե'ս Քաջունի Հ. Մանուէլ. Արուեստաբանութիւն կամ շտեմարան գիտելեաց. — Վ.: Ս. Ղազար, 1897. — 720 էջ:

* -  Նմոյշ մը հայ կենդանաբանութեան  /  Հ. Սիմոն Երեմեան. — Գ/121-3; Դ/188-90; Ե/213-5; Է/326-9; ԺԲ/609-10 (Աբ; Բբ) Տծ:

Նաեւ  «Արեւ տէպաւ (դպաւ) սարին վերէն…» []; «Արագիլ, բարով եկիր…» []:

Տե'ս Երգ կաքաւու; Երգ արագլի // ԱՀՂ. Հայոց երգք ռամկ.. — էջ 57-63:

* -  Վենետկոյ կաճառին մի անդամն  /  Հ. Ս. Երեմ.. — ԺԲ/610-1:

Խերմագին խօսք առ Հ. Ղեւոնդ Ալիշան:

 

ԶԱՐԲՀԱՆԱԼԵԱՆ Հ. ԳԱՐԵԳԻՆ.

* -  Պատմութիւն հայկական հին դպրութեան Դ-ԺԳ դար.  [ Երրորդ տպագրութիւն յաւալուածովք եւ փոփոխութեամբք ]  1897  /  Հ. Զարբհանալեան; առջբն`  Խմբ.  [ Հ. Յովհաննէս Թորոսեան ]. — Է/314-7 (Աբ):

(*) -  Հայկական տպագրութեան պատմութիւն. Սկզբնաւորութենէն մինչ առ մեզ  [ կամ ]  Հայկական տպագրութիւն  [ կամ ]  Պատմութիւն հայկական տպագրութեան  [ կամ ]  Տպարան  [ կամ ]  Պատմութիւն հայ. տպագրութեան. — Տե'ս 1895; 1896:

 

*  Զարհուրելի հրդեհ ի Պարիս  [ 4 Մայիսի 1897 թ. ]. — Է/346-50 (Բա):

Բվնդ. Շատ անձանց կորուստ; Ազատուածներուն պատմածը; Ապրողաց պատմածները; Մեռեալք եւ վնասուածք; Համակրութեան ցոյցեր; Պարիսի ձախորդութիւնը:

 

*  Զարմանալիք կազմուածոյ մարդոյ: [ Անատոմիական կառուցուածքը ]. — Գ/143 (Գ):

 

(*)  ԷՓՐԻԿԵԱՆ Հ. ՍՈՒՔԻԱՍ. Վանայ ծովակը  [ կամ ]  Վանայ ծովակի կղզիները. Աղթամար. — Տե'ս 1896:

 

*  ԸՆԹԵՐՑԱՍԷՐ. Ողջոյն մը առ նոր լոյսն  /  Ընթերցասէր. — ԺԲ/603-5 (Աբ):

Բիւզանդիոն, Կ. Պոլիս, 1896-1918: Պարբերականի լեզուն, բվնդ.:

 

*  ԹԷՐԶԵԱՆ ԹՈՎՄԱՍ. Գեղեցկագիտութիւն  /  Թովմաս  Թէրզեան. — Ե/216-21; Ժ/479-84, 1897; Գ/142-7; Դ/197-9; Է/352-6; Ը/390-3, 1898; Դ/173-6; Ը/371-4; ԺԲ/567-71, 1899; Բ/72-6; Գ/131-2; Դ/171-3; Ե/223-5; Ը/373-7; Ժ-ԺԱ/489-94, 1900; Բ/78-82; Դ/174-7; Ե/223-5; Ըա/7-10, 1901 (Բզ) Տծ, նկ.:

Բվնդ. Յառաջաբան: [ Օգտագործած գրակ. ցանկ ]; 

 

Գեղեցիկը. Ընդհանուր խորհրդածութիւն. Գեղեցկագիտութեան սահմանը; Գեղեցիկը սահմանելու դժվարութիւնը. Սոկրատայ խօսք մը; Կարեւորութիւն Գեղեցկագիտութեան; Քերթողական արուեստք Արիստոտելի, Որատիոսի, Պուալօյի; Ընդհանրութիւն գեղեցկագիտութեան զարգացման; Մարդկութեան քայլափոխներն փորագրած տձեւ քարերէն մինչեւ Միլօյի Աստղիկը; Թէ պէտք է ըլլայ բացարձակ քանոն մը գեղեցիկը դատելու համար:

Դատողութիւն գեղեցկին. Քանի՞ կերպով կրնանք ուսումնասիրել գեղեցիկը. Առարկայական եւ ենթակայական հետազօտութիւնք; Գեղեցկին տպաւորութիւնը. տրտմախառն հաճոյքը. Չայլտ Հարօլտ. Ռօլլա; Հոմերոս, Կէօթէ, Հիւկօ; Միխէլ Անճէլօյին մէկ խօսքը; Թէ գեղեցկին բացատրութեան մէջ տարբերութիւններ կը պահանջենք; Թէ գեղեցիկն ըստ տեղւոյն կը դատինք; Թէ գեղեցիկ կ'անուանենք յաճախ ըստ արուեստի` ինչ որ իրօք այդպէս չէ. Դիդէ, Լայոկոն, Տօն Ժիւան, Ֆրանչէսքա տա Ռիմին, Ուկօլինօ; Բաղդատութիւնք գեղեցկին եւ այլ առարկայից վերայ մեր ըրած դատողութեանց; Քուզէնին տուած սահմանը; Գեղեցկին իրեն մասնաւոր գործած տպաւորութիւնքը; Ինչո՞վ կը տարբերի բարւոյն եւ գեղեցկին, մտաւորական այլ հաճոյից եւ գեղեցկին բնութիւնը; Պլատոնին «Թօ' քալօ'ն քէ աղաթօ'ն»; Վինքէլման. Պլոտինոս; Անհաւասար կամ տարբեր ըմբռնումն գեղեցկին; Թէ ի՞նչ կ'անուանեն Դպրոց: 

Ակնարկ մը գեղեցկին ազդեցութեան վրայ. Նիւթական եւ բարոյական ազդեցութիւն գեղեցկին; Դաւթին քնարը; Ե՞րբ այդ յուզումն աւելի է; Զառանցանք (hallucination). հաւաքական տպաւորութիւնք; Ժառանգական եւ հօրենական (atavique) ախտածին երեւոյթք; Սանկալլօները, Միրապօնները, Բեթերը եւն; Տարասեռած կամ վատթարացած ցեղեր, Լօմպրօզօյի այս մասին ուսումնասիրութիւնք հոգեբանական հնէախօսութեան վրայ; Գեղեցկագիտութեան հոգեծնական արդիւնքն, Տղայք եւ Ռամիկը; Ազդեցութիւն զգայարանածիններու եւ զօրութիւնածիններու. Մօնթեկացցա, Ֆլէօրի, Պէրսէոս, Հայտն, Մօցարդ, Չիմարօզա, Բայիզիէլլօ, եւ այլք; Բարոյական ազդեցութիւնք; Նախնական նիւթի մ'առատութիւնքը; Վիէնային մէջ պարը, Փլորենտիա` ճարտարապետութիւնքը, Նէապոլիս` երաժշտութիւնքը, եւն; Մեծ մարդու մը յարուցած երեւելի անձնաւորութիւնք. Քարաչչիոյ, Լաֆոնդեն, Կունոյ; Մեր ներքին խառնուածքին ազդեցութիւնը. Պալզաք, Կօթիէ` Լամարթին. Րոսինի; Տարիքի ազդեցութիւնը. Տարվին; Կարեւորութիւն հոգեբանական ուսումնասիրութեան գեղեցկին:  Գեղեցկին բացատրութիւնը. Բացատրութեան գեղեցիկը; Թէ ի'նչ է նմանութիւնը գեղեցկագիտօրէն; Նմանութեան գեղեցիկը; Տակիտոս; Շէյքսբիր; Իտէալ գեղեցիկը; Անտեսանելւոյն կամ բարոյական գեղեցիկը; Րուիզտաէյլի մացառը:

Գեղեցկին բաղկացուցիչ տարրերը. Էտմօն Մամպրէին մէկ երգը [ թրգմ. Հ. Գաբրիէլ Այվազովսկի ]  Սէր  «Եթէ ես ամպ էի…» []; Ինչէ՞ն է անոր ընթերցմամբ մեր զգացած հաճոյքը; Կարգ եւ համեմատութիւն; Իլիականը; Ներդաշնակութիւն. բառերուն ոյժը. Բագրատունին, Ալիշանը եւ Պէշիկթաշլեանը; Արուեստագիտին նպատակը; Միութիւն եւ զանազանութիւն; Քոռնէյլի Պոլիկտոսը. Պարթենոնի մեհեանը. Բնութիւնը; Ճշմարտութիւնը. թէ ի'նչ է այն արուեստին մէջ. Լաֆօնդէն; Ի՞նչ է կեանքն արուեստի մէջ: Թէ ախորժակը, կարգն ու համեմատութիւնը, ներդաշնակութիւնը, միութիւնը եւ զանազանութիւնը ճշմարտութիւն ու կեանքը` գեղեցկին տարերքն ըլլալով հանդերձ` անբաւական են գեղեցկին էութիւնը բացատրելու; Ախորժը կամ համակրանքէ է կամ օգտակարութենէ. այդ համակրանքն գեղեցկին սեփական չէ. թէ գեղեցկին գաղափարը օգտակարութեան հետ աղերս մը չունի; Թէ բանի մը մէջ կարգ կամ համեմատութիւն գտնելէն չի հետեւիր որ այդ բանը գեղեցիկ ըլլայ; Թէ բան մը կրնայ ներդաշնակ եւ հետեւակ ըլլալ. Տըլիլ եւ Վիրգիլիոս; Թէ միութիւն ու զանազանութիւնը տգեղի մէջ ալ հաւասարապէս կրնան գտնուիլ. Թերսիդէս:

Ենթակայական ուսումնասիրութիւն գեղեցկին. Գեղեցկին ժողովրդական սահմանը; Գեղեցկագիտութիւնը հոգեբանութեան նիւթ մը նկատուելու է; Գեղեցկագիտական վայելից զանազան աղբիւրները; Գեղեցկին տեսակները զգալեաց թելադրանքը. Կապիտոլեան Աստղիկը եւ արդի ճարտարի մը գործը; Գեղեցկին ու տգեղին, հաճոյից եւ ցաւոց խառնուրդէն յառաջ եկած զգացումը; Զանազան տեսակք գեղեցկին: Զգայարանական եւ զգայական գեղեցկին աստիճանաւորումը; Եսական, եսայլական եւ այլական զգացմունք; Թելադրութեանց (Suggestion) ազդեցութիւնը; Իմացական կամ մտային երեւոյթք; Ռիւզտայել, Կէօթէ, Ֆուքէ; Բարձրագոյն աստիճան գեղեցկին ըմբռնման իտէալը; Մտքին երկնաթռիչ սլացք ու գետնաքարշ զեռմունք:

Ինչո՞ւ ախորժակք կը տարբերին; Ընտրականութեան օրէնք (Sռlection) եւ մարդկային ցեղերուն տարբերութիւնը; Ստորին արարածք եւ Սըր Ճօն Լըպպօքի դիտողութիւնք; Վայրենւոյն եւ քաղաքակիրթ մարդուն զգալու տարբերութիւնները; Շօբէնհաուրի Animal mռtaphysicum Չֆ Nietscheտ Uebermenche; Ճաշակաց կրած փոփոխութիւնները; Անհատական տրամադրութիւնք; Հօրենականութիւն (atavisme): Միջավայրը, նորասիրութիւն եւ նորատեսութիւն; Ժամանակին ազդեցութիւնը; Ընդհանուր մարդկութեան վիճակին եւ բարոյական եղելութեանց մեր վրայ գործած տպաւորութիւնը; Գեղեցկին ազդեցութեան աստիճանը: Գեղեցկին աղբիւրները: Գեղեցիկը կենդանական թագաւորութեան մէջ: Վսեմը: Ծաղրելին: Տգեղը: Գեղեցկագիտական կրթութիւն: Առաջին խլրտմունք արուեստագիտական զգացման; Արուեստը; Առաջին կազմակերպութիւն արուեստին; Արուեստին յեղաշրջութիւնք. Գեղարուեստի տարերաց նոյնութիւնը:

Գլխաւոր ձեռք բացատրութեան: Հանճար, Տաղանդ եւ Ճաշակ: Ոճ: Անտիգոնէ եւ Քօրտէլիա:

Անաւարտ է:

 

*  Թղթակցութիւն: [ Ամսագրի գործակալներին, բաժանորդներին ]. — Ա, …ԺԲ/կզմ 2:

 

ԹՈՐՈՍԵԱՆ Հ. ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ.

* -  Ի՞նչ առընչութիւն կայ հին հայազգի Պաւղիկեանց եւ այժմու կաթողիկեայ Բուլղարաց մէջ  /  Հ. Յովհան  Թորոսեան. — Դ/171-5 (Աբ) Տծ:

Յոյն պատմիչների վկայութիւնները:

* -  Համառօտ տեսութիւն Կորեան եւ իւր գրութեան վերայ: [ Ուսմնսր. ] /  Հ. Յ. Թորոս.. — Գ/110-5; Է/303-10 (Աբ) Տծ:

Անաւարտ է:

* -  Հայբուսակ կամ Հայկական բուսաբառութիւն  (գրախօս. ): [ Գրծնթ. ] /  Հ. Յ. Թորոս.. — Դ/209-13 (Աբ) Տծ:

Տե'ս Ալիշան Հ. Ղեւոնդ. Հայբուսակ կամ Հայկական բուսաբառութիւն. — Վ.: Ս. Ղազար, 1895. — 697 էջ:

* -  Նկարչութիւն եւ ճարտարապետութիւն մեր նախնեաց ժամանակ  /  Հ. Յովհ. Թորոսեան. — Ե/229-33 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Հայ եւ այլազգի պատմիչների, ուսումնասիրողների, ճանապարհորդների վկայութիւնները: Մանրանկարչութիւնը ձեռ. —երում:

* -  Ուղեւորութիւն ի Հայս  /  Հ. Յովհ. Թորոս.. — Ա/25-9, Տծ:

Մեկնաբանութիւն` Theodore Bent. Ուղեւորութիւնք ի Հայս // Contemporary Review, novemb., 1896, յօդուածին:

Հայոց բանահիւսութիւնը, տների կառուցուածքը, հագուստը, եկեղեցիները: Սիս, Սպահան, Ջուղա քաղաքնեը: Ուրմիայ լիճը եւ շրջակայքը: Երեւան քաղաքը: Մասիս սարը եւ ջրհեղեղի պատմ.: Նախիջեւան, Անի քաղաքները:

 

[ ԹՈՐՈՍԵԱՆ Հ. ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ].

* -  Անդրադարձութիւնք  /  Խ.. — Ա/47 (Աբ; Ազ) նկ.:

Բանավէճ` 1. [Գալէմքեարեան Հ. Գրիգորիս]. Լեհահայոց քանի մը հայ արձանագրութիւնները / Հ. Գ. Գ. // ՀԱ, Վն., 19-21/1897 (Հնագիտական): Հ. Ղեւոնդ Ալիշանի «Կամենից» աշխատութիւնից որոշ իրողութիւններ որպէս նորութիւն ներկայացնելը: 2. // ՀԱ, Վն., 57-8/1897 (Նորութիւններ): Իսրայէլ Օրիի մասին ԺԲ դ. գրուած փաստաթղթի տեղը:

* -  Բացատրութիւն մի Մար Աբասայ գիւտին մասին  /  Խ.. — Ա/42-5 (Աբ; Ագ) Տծ:

«Ժամանակագրութեան» գիւտի պատմ. Ա. Կարիէրի հաղորդած: Դեռեւս 1849-50 թթ. Մխիթարեան վրդ. ների պրպտումները: ԺԳ դ. ասորի մատենագիր Գրիգոր Բար-հեբրէոս կամ Աբուլֆարաջի «Ժամանակագրութիւն արաբացի» ձեռ. ի գիւտի եւ այն թրգմ. պատմ.:

Տե'ս նաեւ 1. Մար Իբաս Կատինայի գիրքը // Մշակ, Թիֆլիս, 24 դեկտ., 1896. — արտատպ. «Բազմավէպ»ից: 2. Հետաքրքիր նորութիւն // Նոր-դար, Թիֆլիս, 24 դեկտ., 1896 (Գեղարուեստ եւ գրականութիւն): 3. Հայոց պատմութեան վերաբերեալ մի շատ նշանաւոր գիւտ // Արձագանք, Թիֆլիս, 22 դեկտ., 1896:

 

* -  Հարցաքննութիւնք Մուրատ-Ռափայել Լիկէոնի ի Վենետիկ: [ Նկրգր.: Աշակերտների անուանացանկը ] /  Խ.. — Ժ/503-6 (Աէ):

 

* -  Նոր անդրադարձութիւնք  /  Ց. — Բ/92-3 (Աբ):

Բանավէճ` [Գալէմքեարեան Հ. Գրիգորիս]. «Անդրադարձութիւնք» «Խ»ի / Հ. Գ. Գ. // ՀԱ, Վն., 56-8/1897 (Այլեւայլք):

Տե'ս նաեւ Ա/47:

 

* -  Պատասխանիք դիտողութեանց «Ծաղկաքաղին»  /  Խ.. — Բ/93-5 (Աբ; Ագ):

Բանավէճ` Մ. Խորենացւոյ նկատմամբ «Ծաղկաքաղի» մէկ փոքրիկ դիտողութիւնը / Ծաղկաքաղ // ՀԱ,  Վն., 61-2/1897 (Ազգային թերթերէ ծաղկէփունջ):

 

* [ ԻՍԱՎԵՐՏԵՆՑ Հ. ՅԱԿՈԲՈՍ ]. Կենսագրութիւն Խալիլ Խայաթ Փաշայի  [ Եգիպտահայ վաճառականի եւ արդիւնաբերողի ] /  Հ. Յ. Ի.. — Թ/439-42 (Ազ) նկ.:

Տե'ս  Կարեւոր ուղղելիք. —  596:

 

*  ԻՍՐԱՅԵԼԵԱՆ Ս.. Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր;  Տառադարձութեան խնդիր  /  Ս.  Իսրայելեան. — Բ/82-4 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Արեւմտահայ եւ Արեւելահայ աշխարհաբար լեզուների միաձուլումը` անհնար եւ անօգուտ է:

 

*  ԼԵՐՄՈՆՏՈՎ ՄԻԽԱՅԻԼ. Առագաստ  «Մառախուղի մէջ` ազատ ովկիանի…» [ 3 քառեակ ] / Թրգմ.  Գրիգոր  Բալասեանց. — Ը/369 (Բե):

 

*  Լեւոն Ե մեր վերջին թագաւորն  [ Ալիշան Հ. Ղեւոնդ. Սիսուան; Հուշիկք հայրենեաց Հայոց. գրքերում եւ ]  Պատմութիւն Կարոլոս Զ թագաւորին Գաղղիոյ. — Փարիզ, 1663 / Թրգմ. եւ նխբն`  Հ. Արսէն Ղազիկեան. — Բ/յաւ. 1-4; Գ/յաւ. 1-4 (Ազ) Տծ:

Բվնդ.  Գլուխ հինգերորդ  (Ամ Տեառն 1384). Լեւոն թագաւոր Հայոց հալածուած իւր երկրէն Թրքաց ձեռքով: Իւր կինը եւ որդիքը գերուած: Կը մեկնի ի Գաղղիա` իւր նախնեաց հայրենիքը: Եւ թագաւորը կընդունի զինքը մեծաշուք կերպով, շնորհելով իրեն` ինչ որ պէտք է իւր պատիւը կանգուն պահելու համար;  Գիրք Զ. Գլուխ Ա. Խորհրդակցութիւն յատենի թագաւորին` Անգղիացւոց հետ ընելիք պատերազմին նկատմամբ: Զանազան կարծիք: Կարծիք Հայոց թագաւորին: Թագաւորը կուղարկէ զինքը յԱնգղիա;  Գլուխ Բ. Գեղեցիկ ատենաբանութիւն Հայոց թագաւորին առ թագաւորն Անգղիոյ` իւր ժողովոյն մէջ: Պատասխան Անգղիոյ թագաւորին: Դարձ Հայոց թագաւորին առանց բան մ’ որոշելու: Տեսակցութիւն մը կառաջարկուի ի մէջ Գաղղիոյ եւ Անգղիոյ թագաւորաց: Յետոյ պատգամաւորութեան կը փոխուի այն: Թէ Անգղիացիք նենգութեամբ կը վարուին;  Գլուխ Զ  (Յամի Տեառն 1393). Մահ Լեւոն Հայոց թագաւորի եւ իւր շքեղ յուղարկաւորութիւնը ի Կեղսետինեանց վանքն ի Պարիս:

 

*  Լոյս տեսաւ: [ Հայերէն գրքերի գովազդներ ]. — Ը/կզմ 2; Թ, …ԺԱ/կզմ 3:

 

*  Լուսանկար երկնից ըստ Կ. Ֆլամարիոնի  [ Իրականացրած Փարիզի աստղադիտարանից ֆրանսիացի եւ տասնվեց այլազգի գիտնականների ]. — Ա/36-40 (Գ) ցանկ:

 

(*)  ԽԱԼԱԹԵԱՆՑ ԳՐԻԳՈՐ. Հայկական վէպ ի Հայոց պատմութեան Մ. Խորենացւոյ  Փորձ քննադատութեան աղբերաց. Մասն Ա. — Հետազօտութիւնք: Մասն Բ. — Աղբերք: Տպ. ի Մոսկուա, 1896 [ կամ ]  Հայկական վէպ ի Հայոց պատմութեան Մ. Խորենացւոյ. Ներածութիւն. — Տե'ս 1896: 

 

* «Խորին տխրութեամբ…»: [ Միքայէլ Փաշա Փորթուգալեանի մահուան լուրը ]. — ԺԲ/611:

 

*  Ծանուցումն  [ գրքափոխանակութեան: Ս. Ղազարի հրտ. ների գովազդ ]. — Ա, …Զ/կզմ 3:

 

*  Ծխախոտի ըրած վնասները. — Գ/142-3 (Գ):

 

*  1897: [ Ամսագրի խնդիրները ] / Տեսչութիւն Բազմավէպի. — Առջբն/1-4:

Բվնդ. [ Լրագրութեան խնդիրները, «Բազմավէպ»ի տեղն եւ դերը հայ լրագրութեան մէջ: «Սուրհանդակ Բազմավէպի» բաժնի ստեղծումը, նրա նշանակութիւնը ]; Պայմանք գործակալութեան; Պայմանք բաժանորդագրութեան:

 

*  1897 տարի 55 երորդ «Բազմավէպ հանդիսարան»: [ Բվնդ ];  Գործակալութիւնք «Բազմավէպ»ի: [ Ցանկ ]. — Ա, …Զ, Ը, Թ, …ԺԲ/կզմ 4; Է/կզմ 3:

 

*  1897 տարի 55 երորդ «Բազմավէպ հանդիսարան» ամսագիր գրական. — բանասիրական. — պատմական. Կրթական եւ գիտական  /  Տեսչութիւն Բազմավէպի. — Ա/յաւ. 1-2:

Բվնդ. «Բազմավէպ հանդիսարան ներկա տարւոյս …»: [ «Սուրհանդակ Բազմավէպ»ի վերնագրի նպատակը ]; Պայմանք գործակալութեան; Պայմանք բաժանորդագրութեան:

 

*  Համառօտ կենսագիր Մանթաշեան Աղեքսանդրի  [ 1849-1911 ];  Մութաֆեանց Յովհաննէս [ ի ]. — ԺԲ/592-4 (Աթ):

 

*  Հայք. Ազգային օրագիր կեսամսեայ, Նիւ-Եօրք: [ Գովազդ ]. — Բ, …Զ/կզմ 3:

 

*  Հարցմունք` Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր;  Տառադարձութիւն;  Թատրոն;  Եղիշէի Անձեւացեաց օրինակն: [ Խմբագրութեան առաջարկած եւ դրանց որոշ մեկնաբանութիւնը ]. — Ա/45-6 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

 

ՀԱՑՈՒՆԻ Հ. ՎԱՐԴԱՆ.

* -  Դիտողութիւն մի  (կաթողիկեայ եւ էջմիածնական կոչման վերայ) [ «Հայկական տպագրութեան պատմութիւն» աշխտթ. մէջ ]. — Բ/70 (Աբ; Ագ):

Մկրեան Յովհ քհն. // Բիւզանդիոն, հմր 64, 1897:

* -  Ե՞րբ  ոչ, չը, չ,  եւ ե՞րբ  չի '/  Հացունի. — Զ/281 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

(*) -  Խորհրդածութիւնք Եղիշէի վերայ նոր քննադատութեան մի առթիւ  [ կամ ]  Խորհրդածութիւնք Եղիշէի վերայ  [ կամ ]  Անգամ մի եւս առ Տէրպօղոսեան Եղիշէի մասին. — Տե'ս 1896:

* -  Շարականք  /  Հացունի. — Զ/272-80 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Բվնդ. [ Եկեղեցու արարողակարգի բարեփոխութեան անհրաժեշտութեան կողմնակից ]; Օրհնութեանց քաղուածք: [ Գրիգոր Տաթեւացու Քարոզագիրքը: ԺԵ, ԺԶ, ԺԷ դդ. տօնացոյցները ]; Թագաւորք ապաշխարութեան; Թագաւոր Ստեփանոսի; Արեւելք գերարփին; Մանկունք ս. Տրդատայ; Յորդորակք արեւագալի; Հանգստեան ժամերգութիւն; Ճաշոյ ժամքն ի ճրագալոյցս եւ յերեկ. աւագ հինգշաբաթու:

* -  Ուղղագրութիւն  Գ  ժխտականին,  վերայ  բառին, եւ .  գրոյն առ նախնիս  /  Հացունի. — ԺԲ/585-9 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

* -  Տարւոյն երկու առաջին ամսոց անուանք  /  Հացունի. — Գ/139-41 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Եւսեբիոսի Քրոնիկոնի վկայութիւնը: Յաջորդ տաս ամիսների անունները:

* -  Քրիստոսի ծննդեան տօնն ըստ սովորութեան Հայկական Եկեղեցւոյ  /  Հացունի. — Գ/134-5 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Աստուածաբանների տեսութիւնները: Հայոց Եկեղեցու նպատակը` Յիսուս Քրիստոսի Ծնունդը եւ Աստուածյայտնութիւնը միացնելու: Պատմիչների վկայութիւնները, հորդորները:

 

(*)  Հաւաքածոյ բանք նշանաւոր դաստիարակաց. Ընդհանուր տեսութիւն դաստիարակութեան եւ կրթութեան վերայ. — Տե'ս 1896:

 

*  ՀՈՒՄԲՈԼՏ. Արքունի հրամանագիր յօգուտ աշակերտաց Մուրատ-Ռափայելեան լիկէոնին Վենետկոյ;  Հումբերտ Ա Շնորհիւ Աստուծոյ եւ կամօք Ազգին թագաւոր Իտալիոյ  /  Հումբերտ. — Զ/282-4:

Իտ. եւ հայերէն զուգահեռ տեքստեր: Ըստ որի Մխիթարեան վրժ. շրջանաւարտները Համալսարան են ընդունւում առանց ընդունելութեան քննութիւնների, ազատւում են հունարէնի եւ լտ. ուսուցումից:

 

ՂԱԶԻԿԵԱՆ Հ. ԱՐՍԷՆ.

* -  Երկու խօսք «Մասիս»ի մի յօդուածի մասին  /  Հ. Արսէն Ղազիկեան. — Ժ/499-501 (Աբ):

«Նուէր մանկանց» ոտանաւորների շուրջ:

* -  Մայրն իմ  «Ո՞վ ինձ իւր կաթը կը ջամբէր…» [ 12 քառեակ ];  Փոքրիկ աթոռը  «Դեռ նոր մեռած էր զաւակնին…» [ 4 քառեակ ];  Հիւանդ մայրը  «Մայրիկս հիւանդ է, կաղօթեմ…» [ 6 քառեակ ] /  Հ. Արսէն Ղազիկեան. — ԺԱ/562-3 (Բե):

* -  Մանուկ. Յառաջաբան առ մայրեր  «Մարդը չէ', ո'չ, մանուկն է արարչութեան թագաւոր…» [ Ամէն տունը` 6, 8(3), 128(2) տող ] /  Հ. Արսէն Ղազիկեան. — Ժ/501-2 (Բե):

* -  Նուէր մանկանց. Ըլլալ եւ երեւնալ  «Վըրան ելնելով Եդուարդ աթոռին…» [ 10 տող ];  Մի' կարդար լրագիրդ  «Հայր, մի' կարդար լըրագիրդ, հետըս խաղա…» [ 9 տող ];  Վրադ կը մտածէի  «Ճիշդ, հայրիկ, վըրադ կը մըտածէի…» [ 10 տող ]:  Որկրամոլը. Կտապը  (Քէթէ) «Երեք որդւոց մէջ կը բաժնէր մի պապ…» [ 15 տող ];  Ապուրը  «Ապուրի ատեն` իւր թերութիւնն էր…» [ 15 տող ];  Սեղանի վրայ բան չուզուիր  «Մայրիկ ինծի ալ քիչ մը մըսիկ տուր…» [ 7 տող ];  Մառանը  «Ուրիշ օր մ’ ալ - էր աշնան գրեթէ վերջ…» [ 30 տող ];  Դեղահատերը  «Բայց դեռ մեր Հըրանտը չէր շըտկըւած…» [ 19 տող ]:  Դօդօշը  «Եկուր, Պետրոս, շուտ եկուր տես…» [ 15 տող ];  Իղձ մանուշակին  «Երբոր Փլորա` ծաղկանց դըշխոյն…» [ 12 տող ];  Ամէն բան Աստուած կը ստեղծէ «Աստուած ի՞նչպէս նըկարեր է ծաղիկներ…» [ 12 տող ];  Պահապան հրեշտակ  «Ի՞նչ ձայն է այն, մայր, զոր լըսեմ ես յաճախ…» [ 9 տող ] /  Հ. Արսէն Ղ. — Գ/127; Զ/294-5; Է/351 (Բե) Տծ:

Տե'ս ՂՀԱ. Նուէր մանկանց. Առաջին փունջ. Աշխարհաբար ոտանաւորներ մանկական մտաց յարմար. — Վ.: Ս. Ղազար, 1897. — էջ 16, 19, 21-5, 34, 20, 19:

 

*  Մայր իմ  «Ո՞ի քընքուշ իւրոց կըրծոց ինձ ջամբեաց…» [ 12 քառեակ ] / Թրգմ. անգլ.  Յ. Տէր Կ. Յորդանանեան. — Է/329 (Բե):

 

*  Մատթէոսի նախաւետարանը  [ Եգիպտոսում յայտնաբերելու պատմ. ]. — Զ/290-1; Է/333; Ը/399 (Գ) արտատպ. «Semaine catholique»; «Journal des Dռbats» լրագրերից:

 

*  ՄԻՀՐԱՆ. Հայկական դպրոցների մասին  /  Միհրան. — Դ/181-2 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Նաեւ ուսուցիչների, ծրագրերի եւ մեթոդների մասին ամենաբացասական կարծիք: Ընտանիքի օգնութեան կարեւորութիւնը:

 

*  Մ-Ն. Թէ ի՞նչ է հինադրօնք  /  Մ-Ն.;  նխբն`  Խմբ.  [ Հ. Յովհաննէս Թորոսեան ]. — Դ/191 (Աե) Տծ:

Բանավէճ` Գովրիկեան Հ. Գրիգոր. Եղիսաբեթուպոլսոյ Հայոց ընտանեկան կենաց վերաբերեալ կարգադրութիւններ / Յովհան Անեցի // Հանդէս ամսօրեայ, Վն., էջ 89-92, 1897:

 

*  ՅՈՐԴԱՆԱՆԵԱՆ. Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր  /  Յ. Տ. Կ.  Յորդանանեան. — Ը/396-8 (Աե):

Դպրոցներում գրաբարի ուսուցման անհրաժեշտութիւնը: Դէմ է Կրօնի եւ պատմագրական գրքերը աշխարհաբարի փոխադրելուն: Աշխարհաբարի երկու ճիւղերի միաձուլման կողմնակից:

 

* [ ՆԱԶԱՐԵԱՆ Հ. ՄՈՎՍԷՍ ]. Բանասիրական գիտութիւն եւ համագոյից սիրոյ գաղտնիքը: [ Հրպրկխս. ] /  Շիրակացի. — Ե/221-8:

 

*  ՆԷԳՐԻ ԱԴԱ. Հանքին հրդեհը  «Խոր քարայրը գետին տակ…» [ 121 տող ] /  Ադա-Նէգրի  (Մրրիկներ); թրգմ.  Հ. Արիստակէս Քասգանտիլեան. — Գ/128-31 (Բե):

Տե'ս նաեւ` 1 Բովքին հրդեհը «Խոր է հազար մեդրի մը չափ` քարանձա'ւն…» 131 տող // ՆԱ. Ճակատագիր. — էջ 165-71: 2. Հրդեհ հանքերում L’incendia della miniera   «Հազար կանգունի խորութեամբ ձգւած…» 151 տող // ՆԱ. Բանստղծ. — էջ 23-9:

 

*  Նիագարայի ջրվէժին օգտաւէտ գործածութիւնն  [ էլեկտրական հոսանք ստանալու ] / ***. — Գ/142 (Գ):

 

*  ՆԻԿՈԼՍԿԻ ՄԻԽԱՅԻԼ. Բեւեռագիր արձանագրութիւններ Ռուսաց Հայաստանում  [ կամ ]  Բեւեռագիր արձանագրութիւններ Ռուսաց Հայաստանում եւ Մ. Խորենացի  /  Միխայիլ  Նիկօլսկի; թրգմ., նխբն եւ վերջաբ. `  Ց [ աչատուր (Քիւչիւկ) ] Յովհաննիսեանց. — Դ/157-67; Ե/193-203; Զ/241-59; Է/297-303; Ը/363-9; Թ/401-8; Ժ/457-9 (Ագ; Ադ) Տծ:

Նաեւ Եւրոպացի գիտնականների` Էդուարդ Շուլցի, Ստանիսլա Գիւյեարի, Սէյսի, Հ. Միւլերի, Կ. Լեմանի, Վլադեմար Բելկի, Ենսէի հետազօտութիւնները: Մեսրոպ արքեպ. Սմբատեանցի գրծնէութ.:

Բվնդ. Դաշպուռուն (Luhiunini-Menuahinili); Արմաւիր (Argistihinili); Արագած, Ղուլիճան (Argistihina, Kuliaini); Գանլըճա (Eriahi, Irdaniuni); Սարիգամիշ (Etiuni, Ahuriani); Գանլը-Թեփէ (Eriaini); Էլառ (Uluani); Պորտակ-Օրդակլու (Kiehuni); Ադամխան (Tulihuni); Զաղալու (Arkukini, Urtahini); Գօլանը-Գռանը: [ Սեւանայ լճի ափին ]:

Տե'ս Materialy po arxeologii Kavraza, Sobrannye Imperatorskogo Moskovskogo Arxeologiheskogo Ob]estva, snarq'ennymi na vysohajwe daeovannyq sredstva. Vypusk= V. Nikol; skij M[ixail] V.  Klinoobraznye nadpisi Zakavkaz; q. Isledovanie. — Moskva, Tipografiq i Slovolitnq Ottona Osipoviha Gerbeka, 1896. — 133 s. 1897

 

*  Նոր թերթ մի. Ուսումնասիրութիւնք Հայկ. ազգագրութեան  =  BaitrՊge zur armenischen Ethnologie, Budapest,  1897. — Գ/յաւ. 5:

Հունգարահայ ուսուցիչ Ղուկաս Պատրուբանի գրծնէութ.: Նաեւ`  Յաջորդ թերթին համար պատրաստուած նիւթոց բովանդակութիւնն է հետեւեալը: [ Ցանկ ]:

 

*  Նոր հարցմունք. — Բ/79; Գ/132; Դ/180; Ե/228; Զ/270; Է/333-4; Ը/390-1; Թ/431; Ժ/492; ԺԱ/542 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Բվնդ. Ազգային լրագրութիւնն; Համալսարանական բարձրագոյն արուեստի կամ գիտութեան մի մասնաճիւղի ընտրութիւնն; Քրիստոսի ծննդեան տօնն ըստ սովորութեան Հայկական Եկեղեցւոյ; Տարւոյն երկու ամսոց անուանք: Հայկական դպրոցների մասին; Միտր կամ խոյր; Շարականք: Նկարչութիւն եւ ճարտարապետութիւն մեր նախնեաց ժամանակ; Ազգային մեծ մատենագիր մը; Ե՞րբ  ոչ,  չը,  Գ,  եւ ե՞րբ  չի ': Անուանք հայկական ամսոց; Բառագիտական; Ազգերնուս մէջ բառարանաց յաճախութիւնն: Հայկական եկեղեցւոյ երգերն; Թատրոնն ի դաստիարակութեան; Մատենագրական: Դաստիարակութեան մէջ ընտրելագոյն դրութիւնն; Լեզու ուսանելու դիւրագոյն կերպն; Տեղական սովորոյթք եւ բարբառք:  Ո  եւ  գ  գրերու հնչումը; Հայկական Եկեղեցւոյ պատարագի օրերը; Խորենացւոյ յիշած  Բուղկար  եւ  Բուլղար  ազգերն: Գաւառաբարբառք հայ լեզուի; Ազգային պատմիչք: Վաճառականութիւնն հին հայոց մէջ; Արդի ընտիր եւրոպացի դասագրքեր: Մ. Խորենացւոյ Դ գիրքն; Շարականաց եղանակներն եւ խազերն:

 

*  Նոր հրատարակութիւնք: [ Հայերէն, ռուսերէն, լտնտռ գրքերի թուարկում ]. — Ը/կզմ 3:  Նոր հրատարակութիւնք տպարանին Ս. Ղազարու 1896-1897 ամաց: [ Թուարկում ]. — Է/կզմ 4:  Ստացուած գրքեր: [ Թուարկում ]. — Ե/կզմ 2:

 

ՇԱՒԱՐՇ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ .

* -  Ազգերնուս մէջ բառարանաց յաճախութիւնն  /  Յովհ. Շաւարշ. — Ը/394-6 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

* -  Ե՞րբ  ոչ, չը, չ,  եւ ե՞րբ  չի '/  Յովհ. Շաւարշ. — Ե/237-8 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

 

*  Շիրակ գաւառին մէջ գտնուած հայկական հնութիւնք. — Բ/88-91 (Ագ; Ադ) ցանկ, նկ.:

 

*  ՈՄՆ. Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր  /  Ոմն. — Դ/185-8, 1897; Բ/93-6, 1898 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Դպրոցներում գրաբարի ուսուցուման անհրաժեշտութիւնը: Գրաբարից աշխարհաբար փոխադրումները.  « սպանել բնագրաց ոգին, ոյժը եւ շատ անգամ իմաստներն եւս»:  Գրաբարը եկեղեցու լեզուն է:

 

*  ՈՍԻԱՆ  [ ՍԿՈՎՏԻԱՑԻ ]. Հոկտեմբերի գիշերուան մը տեսարան Սկովտիոյ հիւսիսային կողմը  /  Ոսսիան; թրգմ.  Հ. Արսէն Ղազիկեան. — Գ/125-7 (Բե):

Բվնդ. Առաջին բարդ «Կու տարածուի ցուրտ ու մըթին գիշեր…» [ 44 տող ]; Երկրորդ բարդ «Հովն ահա ելաւ, անձրեւ կաթկըթի…» [ 37 տող ]; Երրորդ բարդ «Հովըն մըռընչոտ սաստկութեամբ մըտնի…» [ 43 տող ]; Չորրորդ բարդ «Փոթորիկն անցաւ, օդն է հանդարտիկ…» [ 30 տող ]; Հինգերորդ բարդ «Այո', աւելի անդորր է գիշեր…» [ 28 տող ]; Ցեղապետն «ԷհԽ, ինչ փոյթ թէ մէգք բըռներ են բլուրներ…» [ 39 տող ]:

 

*  Պարունակութիւն ազգային պարբերական թերթից: [ Բվնդ. 1896-1897 ]. — Ա/48; Բ/96; Գ/144; Դ/192; Ե/240; Զ/296; Է/352; Ը/400; Թ/456; Ժ/508; ԺԱ/564; ԺԲ/613 (Աբ):

Բվնդ. Ազգագրական հանդէս. Շուշի; Աղբիւր ամսագիր. Տփղիս; Այրարատ. Վաղարշապատ; Արեւելեան մամուլ. Զմիւռնիա; Լումա Հանդէս. Տփղիս; Հանդէս ամսօրեայ. Վիեննա; Հանդէս գրական. Մոսկուա; Մուրճ. Տփղիս; Պատկեր. Կ. Պոլիս:

 

*  Պ. Վահրամ Սվաճեան հայ երաժիշտ  [ դաշնակահարի յաջողութիւնները Անգլիայում, Գերմանիայում, Շուէցարիայում եւ Փարիզում ]. — Գ/141, Տծ:

 

*  [ ՍԱԳԸԶԵԱՆ  ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ]. Հայերէն «Գինի» եւ Բաբելաստանի նուիրական ծառը  /  Յ. Արշէզ. — Բ/49-54 (Աե; Ազ; Ագ) Տծ:

Բանավէճ` Մէնէվիշեան Հ. Գաբրիէլ. Հայերէն «Գինի» բառին ծագումը. Քննութիւն Պր. Յ. Արշէզի յօդուածին // ՀԱ Վն., 289-92/1896:

 

ՍԱՐԳԻՍԵԱՆ Հ. ԲԱՐՍԵՂ.

* -  Ծագումն հայ տառից. Առ տիար Ն. Տաղաւարեան: [ Գրխօս. ]. — Դ/յաւ. 1-7 (Աե) Տծ:

Տե'ս Տաղաւարեան Նազարէթ. Ծագումն հայ տառից. — Վ.: Տպ. Մխիթարեան, 1895. — 40 էջ:

* -  Սոկրատայ հին թարգմանութեան հրատարակութիւնն եւ Մովսէս Խորենացի: [ Գրծնթ. ] /  Հ. Բ.  Սարգիսեան. — ԺԲ/565-75 (Աբ) Տծ:

Տե'ս Սոկրատայ Պատմութիւն եկեղեցական եւ Վարք սրբոյն Սեղբեստրոսի / Աշխտսր. Մեսրոպ Վ. Տէր Մովսէսեան. — Վաղարշապատ: Տպ. Ս. Էջմիածին, 1897:

 

* [ ՏԱՂԱՒԱՐԵԱՆ ՆԱԶԱՐԷԹ ]. Օրթագիւղի Անտոնեան միաբանութեան հինաւուրց մագաղաթեայ աւետարանն  [ 715 թ.: Նկրգր. ] /  Սկսնակ Բանասէր. — Ժ/497-9 (Աբ):

 

(*)  Վեստեան կոյս. Պատմական վէպ եկեղեցւոյ դարու. — Տե'ս 1895; 1896:

 

*  ՎԵՐԾԱՆՈՂ. Խոյր  կամ  Միտր  /  Վերծանող. — Դ/182-4 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

Աստուածաշնչում, աստուածաբանների աշխտթ. ներում, Լամբրոնացու վկայութիւնը, պատկերներում:

 

ՎԷԲԵՐ ՍԻՄՈՆ.

* -  Աստուածաշունչ գրոց յարգն առ նախնի հայս  (Ըստ պր.  Ս. Վեբերի ) / Թրգմ.  Հ. Ստեփան [ ոս ]  Ս [ արըեան ]: [ Ուսմնսր. ]. — Դ/167-9; Է/311-3; Թ/408-11; ԺԲ/600-3 (Աբ) Տծ:

* -  Եզնըկայ «Եղծ աղանդոց» գրքին գրութեան ժամանակն եւ վաւերականութիւնն: [ Ուսմնսր. ] / Թրգմ. եւ նխբն`  Հ. Ա [ րսէն ]  Ղազիկեան. — ԺԲ/յաւ. 1-6, 1897; Գ/147-51; Զ/261-6, 1898 (Աբ) Տծ, արտատպ. «Theologische Quartalschrift» հանդէսից:

 

[ ՏԱՂԱՒԱՐԵԱՆ ՆԱԶԱՐԷԹ ].

* -  Աշխարհաբարի եւ գրաբարի խնդիր  /  Բանասէր. — Բ/80-2; ԺԱ/552-62, 1897; Ա/42-7; Բ/89-93, 1898 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Գրաբարի գործածութեան ձեւերը: Արեւմտահայ եւ Արեւելահայ աշխարհաբար լեզուների միաձուլման ուղիներն ու հնարաւորութիւնները:

Բվնդ. Արդեօք Բանասէրը դատապարտելի՞ է տեսականաբար: [ Երեւակայական բանավէճ` Իսրայելեան եւ Համախոհք, Յորդանանեան, Բանասէր, Ոմն, յօդուածներից ծաղկաքաղ արուած ]; Բանասէրը դատապարտելի՞ է իբրեւ վարիչ ազգային եռակարգ վարժարանաց:

* -  Գաւառական բառեր Ուրմիոյ եւ Սալմաստի հայոց. — ԺԱ/544-7, 1897; Բ/96-8 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

* -  Ե՞րբ  ոչ, չը, չ,  եւ ե՞րբ  չի '/  Բանասէր. — Զ/280-1 (Սուրհանդակ Բազմավիպի) Տծ:

* -  Էջ մի յուշագրքիս (1896). Ինն ժամ ճանապարհի վրայ եւ Մալխազան գիւղն  [ Պարսկահայքի Սալմաստ գաւառում ] /  Ուղեւոր. — Գ/116-20 (Ազ):

Անաւարտ է:

* -  Թատրոն ի դաստիարակութեան  /  Բանասէր. — ԺԱ/543 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

* -  Պրոֆ. Մէյէի մէկ կարծեաց վրայ դատողութիւն մի  /  Բանասէր. — ԺԲ/590-2 (Աե) Տծ:

Ոմն  բառի արմատի քննութիւնը:

Բանավէճ` Բասմաջեան Կարապետ. Արեւելագիտաց ԺԱ. րդ համաժողովն // ՀԱ, Վն., 314-7/1897:

* -  Տառադարձութեան խնդիր  /  Բանասէր. — Է/340-4; Թ/449-54; Ժ/492-7; ԺԱ/547-52 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

Բանավէճ` Ս. Իսրայելեան // Բզմվպ, 82-4/1897:

* -  Տարւոյն երկու առաջին ամսոց անուանք  [ Յունուար եւ Փետրուար: Ստուգաբանութիւնը ] /  Բանասէր. — Գ/138-9 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

 

*  ՏԱՍՈ ՏՈՐԿՈՒԱՏՈ. Սատանայք ի խորհուրդ կոչին յատեան Պլուտոնի  «Ի գանգիւն որոտաթունդ տարտարին գոռ շեփորայք…» Ազատութիւն Երուսաղեմի. Երգ Դ, 3-8 /  Տասսոյ; թրգմ. գրաբար  Հ. Ա [ թանաս ]  Վ. Տիրոյեան. — Թ/455 (Բե):

Տե'ս Տասսո Տորկուատո. Ազատումն Երուսաղեմի. Պատկերազարդ հրատարակութիւն. Թարգմանեց աշխարհաբար հայկական չափով Հ. Աթանաս Տիրոյեան. — Վ.: Ս. Ղազար, 1912. — 726 էջ:

 

ՏԻՐՈՅԵԱՆ Հ. ԱԹԱՆԱՍ.

* -  Այցելութիւն մի Ռէկանտիի հայ որբանոցին  [ Իտալիայում ];  Ազգային նուիրատուք Ռէկանտիի հայ որբանոցին: [ Ցանկ ] /  Հ. Աթ.  Տիրոյեան. — ԺԱ/534-7 (Ազ) նկ.:

Նկ.  «Ռէկանտիի Որբանոցին Աշակերտները»:

* -  Այլաբանութիւն  «Թոյլ ու կակուղ է միշտ ջուր…» [ 2 քառեակ ]; «Չեմ գիտեր ի'նչպէս մոլորուած օրուան մէկն…» [ 16 քառեակ ] /  Հ. Տիրոյեան. — Բ/91-2 (Բե):

* -  Հայ որբանոց Ռեկանատի քաղաքին մէջ  [ Իտալիայում ] /  Հ. Տիրոյեան. — Է/321-6 (Ազ) Տծ:

Կազմակերպման պատմ., Տ. Մարիանոս Պրավի քհն., իշխանուհի Մ. Սկիպիոն Բորգեզէի, Հ. Դանիէլ Ստեփանեանի գրծնէութ.:  Սահմանագիր բարեպաշտ գործոյ հայազգի որբոց ընկերութեան անդամներէն հաստատուած ի 25 նոյեմբերի 1896 / Նախագահ Պետրոս Անուանական Եպիսկոպոս Դերբէի Օգնական Եպիսկոպոսին Ռէկանտիի եւ Լորետնի:

* -  Մուրատեան համալսարանական վարժարան ի Պադուա եւ բացումն ուսումնական տարեշրջանի  /  Հ. Աթ.  Տիրոյեան. — Ա/29-32 (Աէ):

Ցանկ 1876-96 թթ. Վ. Մ. —Ռ. վրժ. շրջանաւարտների, որ նաեւ աւարտել են վերոգրեալ ուսումնական հաստատութիւնը: Հանդէսի նկրգր.:

Տե'ս  Ուղղելիք. — 95:

 

*  Տ. Մ. Համալսարանական բարձրագոյն արուեստի կամ գիտութեան մի մասնաճիւղի ընտրութիւնն  /  Տ. Մ.. — Գ/132-4 (Սուրհանդակ Բազմավիպի):

 

*  Ցուցակ գրոց մրցանակաբաշխութեան «Սուրհանդակ Բազմավէպի»: [ Մտն. ցնկ ]. — Ա/յաւ. 2-4:

 

*  Ցուցահանդէս գեղարուեստից ի Վենետիկ: [ Նկրգր. ] / ***. — Զ/285-7 (Բզ):

 

*  Քանատայի ոսկեհանքաց գտնուիլը. — Ժ/484-8; ԺԱ/537-42 (Բա):

Բվնդ. Մեծ շարժում Խաղաղական Ովկիանոսին ափերաց վրայ; Քանատայի վարչութեան վարմունքը; Գաղթական գնացողաց ազդարարութիւն:

 

*  Քննութիւն եւ համեմատութիւն Զէյթունի աւանդական պատմութեան մը. Գողին պատմութիւնը: [ Բնգր եւ թրգմ. զուգահեռ տեքստերը ] / Հրտ. պտրստ. եւ նխբն`  Հրաչեայ  Յ. Աճառեան. — Ժ/467-73 (Ագ; Ադ):

Տե'ս Գողի մը վերայ // Ալլահվէրտեան Յակոբ. Ուլնիա կամ Զէյթուն. Լեռնային աւան ի Կիլիկիա. Նկարագիր տեղական, կենսական, բանասիրական եւ լեզուաբանական. — Կ. Պոլիս: Տպ. Գ. Պաղտատլեան (Արամեան), 1884. — էջ 152-159:

Նաեւ  Հերոդոտոս բ. 121:

 

*  Օդային նաւագնացութիւն  [ Կալիֆոռնիայում ] / ***. — Ա/40 (Գ):