Հայրէններ

Ե/Ա

* * *

Պարտուցն ժխտեալ տաղանդացն

Ճեպով մեծաւ ի տուժի,

Ես ապիկար մատնեալ

Անարժան գործովքս յիրաւի,

Վատնիչ արքունի գանձուց

Կրկնադատ եւ անթափելի,

Պատասխանատու մեծին

Ըմբըռնեալ անհրաժարելի,

Բեւր քանքարոյ խնդիր՝

Ես չունիմ կշիռ մի ունկի,

Անբարեխօս կապեալ

Ի պահեստ դառն արգելանի,

Հեծումն եւ վաստակ ցաւոց

Ճաշակեալ յաննշոյլ բանտի,

Անապաւէն տանջեալ,

Անթոշակ կամ ողորմելի:

 

* * *

Այլ յեղանակ ինձ ողբականաց

Աստուստ կնքեցի,

Փոխատրեցի սովին բարբառով

Կոծ կսկծելի,

Կարգադրեցի շրջաբերութեամբ

Ի նոյն պայմանի,

Անհատական թիւ խորհրդական

Երկեակ տասնեկի:

 

* * *

Աղքատութեանն հնոց

Յամենուստ մասանց մրրկի,

Անպատսպար թշուառ

Վտանգեալ սրտիւ ի գրաւի,

Տարակուսեալ հոգւով

Ապաշնորհ այր ի վրիպակի,

Անխնամելի հայցմամբ

Դատաստանն յինէն պահանջի:

 

* * *

Մեղաց ու մահու զինուք

Զգայարան  գաղտնեացս խոցի,

Անփրկելի մատնեալ

Բոնութեան չարեացս գերի,

Սուր սուսերաւ սաստից

Գոյութիւն բնութեանս յօշատի,

Յիշատակաւ բեմին

Աստատին ի դատաստանի:

 

* * *

Անծագելի մռայլ

Չարատես աչացս երեւի,

Անձեռնկալ կապեալ

Եղկելիս ի տարակուսի,

Ահարկութիւն դիմաց

Պատկերի վերնոյն տեսանի:

 

* * *

Յոյժ անարեւ եւ անվերարկու

Ի տարտարոսի,

Անապաւէն մոլար, մորմոքեալ

Ի հուր գեհենի,

Անյայտնելի կորուստ կործանեալ՝

Ի մեղաց վհի:

 

* * *

Ահա զոր ունիմ արծաթ՝ անպիտան,

Ոչ երբէք յարգի,

Եւ ոչ ընդունի եւ կամ համբարի

Ի գանձ տէրունի,

Հայցուած պղտոր եւ ձեռն անմաքուր

Աննուիրելի,

Այլ բեկեալ սրտիւ մատանց տատանմամբ

Յոյս առեալ դարձի:

 

* * *

Զդէմս ի յերկիր եդեալ

Պաղատիմ մօրըդ Յիսուսի,

Բարեխօսեա, մաղթեա

Քաւութիւն՝ ինձ մեղաւորի,

Դո՛ւ, զօրաւոր փրկանակ

Կենաց՝ իսկուհի երկնի,

Քեզ օրհնութիւնք ձայնից

Եւ բուրմունք խնկոց ի յերկրի

Եւ անուշից իւղոց

Մատուցումըն յամենայնի:

 

* * *

Արդ յասածեալ ողբոցս

Հիւսուած այլ մասն յաւելի,

Բարերարին շնորհաց

Արտասուաց պտուղ մատուցի:

Զկորստեան խորս չափելով,

Զորքանն երբէք ոչ գտի,

Մասնաւորօք բանիւք

Ի հանդէս նորին ջանացի,

Զմտացս արագեալ զթեւս

Յերեւոյթ իրին ոչ հասի:

 

* * *

Զուշին պարտութիւն յանվթարելեացն

Բաժակ բարկութեան ի ձեռն իմ առի,

Զտարտամութիւն տարակուանացս

Իբր ճաշակումըն մահու արբի,

Եւ այժմ զյանցիցն յաճախութիւն

Ողորմելի ձայնիւ յերգ արկի,

Աներեւոյթ կրակարան տապոյ՝

Բորբոքմամբ մեծաւ անզովանլի,

Անտեսական իմն քրայս հայոցաց՝

Սաստիկ եռացմամբ անշիջանելի,

Սլաքս նետից պատկանեալ դեղովք՝

Ի շտեմարան խորութեան սրտի,

Խիթք ցաւոց խոցոտման մահու՝

Ի գնացս երակաց գոյութեան լերդի,

Կնիք երկանց անճարակ ճեպոյ՝

Ի պատուած աղեացս անելանելի,

Անզօրելի դեղոց ջերմութիւն՝

Ի յերիկամանց մասունս երկակի,

Անհնարաւոր դառնութիւն մաղձի՝

Ի նախադուռն իմոյս կոկորդի,

Աւաղս ձայնից լքուցանողաց՝

Ի փողս շնչոյս խոշորս հնչի,

Բազմահատուած էութիւն բնութեանս՝

Ներհակք միմեանց ի պատերազմի,

Երկչոտութեամբ կարծեաց վարանեալ՝

Ամենայնիւ կայ ի վտանգի,

Հարազատաց դաւաճանութիւն՝

Անհաշտելի ի կոտորուածի,

Ո՛չ մեռեալ եւ ո՛չ կենդանի՝

Թաղեալ ի մեղաց գարշութեան տղմի,

Կասկածաւոր պատժապարտութեամբ

Վերակնարկելով քեզ բարերարի,

Յանակնկալս կենաց վհէ

Արտաբերելել ի լոյս անձկալի:

 

* * *

Նոյն ինքն որ զայս բան տպաւորեաց,

Ընդ երջանկացն պսակեսցի,

Ակնարկելով քո ողորմութեան

Անարատիցըն հաղորդեսցի,

Վասն զենման Աստուծոյ բանիդ

Բարեգործեալ քեւ ւենդանասցի,

Օրհնութիւն գովեալ քո շրթանց

Ի գլուշ բաշխողի այսր մատենի

Հաստատեսցի ըղձականութիւն

Սողոմոնեան բանիս առակի,

Նկարագրեա հոգւով քո, բարձրեալ,

Ի նորոգումն  անեղծանելի,

Զի դու միայնես երկայնամիտ,

Ներող, քեզ փա՜ռըք յամենայնի:

Ամէ՜ն:

 

Ե/Բ. ՏԱՂ ՅԱՒՐՀՆԵԱԼ ՋՐՈՅՆ, Ի ԳՐԻԳՈՐԷ ՆԱՐԵԿԱՅ

* * *

Աւետի՜ս, մեծ խորհրդոյ,

Խորհուրդ ծածկեալ մեզ յայտնեցաւ,

Աւետի՜ս, լոյս Հաւր ծագեալ

Ի ծոցածին յէութենէ,

Աւետի՜ս,  յայտնեալ Աստուած

Ի հողեղէն գոյացութիւնս,

Աւետի՜ս, առաքեցաւ

Հրեշտակապետըն Գաբրիէլ,

Աւետի՜ս տայր սրբուհւոյն՝

Դստեր Դաւթի թագաւորին,

Աւետի՜ս քեզ Մարիամ,

Բերկրեալ, ուրախ լեր, Տէր ընդ քեզ:

 

* * *

Աւետի՜ս, քեզ, Տիրամայր՝

Սրովբէանման, քրովբէաթոռ,

Հուպ երրակի լոյս գերազանց,

Լուսոյն արփի վեհինաճեմ,

Սեռիցն ընթաց բիւրոցն իջեալ

Շողշողենի, փողփողենէջ,

Մանրահեղեղ, գաղհնի շաւիղ

Անծանաւթի ճանապարհին:

 

* * *

Աւետի՜ս տանն Ադամայ,

Այսաւր լուծման անէծք մեղացն,

Աւետի՜ս նահապետացն,

Ահա տեսին՝ ում ցանկային,

Աւետի՜ս մարգարէիցն,

Այսաւր եղեւ լրումն արիւնացն,

Աւետի՜ս քեզ, Բեթղահէմ՝

Երկիրդ Յուդայ, տունդ Եփրաթայ:

 

* * *

Աւետի՜ս ծառոց ծաղկանց՝

Բողբոջախիտ, խիտասաղարթ,

Գոյն գեղեցիկ, պտղինաւէտ,

Ակնահաճոյ, համ քաղցրունակ,

Հոտ բուրազուարթ, փունջ խառներամ,

Ծայրից վարդից փթթինազարդ

Թերթ տարածել ոսկեճաճանչ,

Տերեւախիտ կանաչացեալ:

 

* * *

Աւետի՜ս, երկրպագէր

Մեծ Կարապետըն Յովհաննէս,

Աւետի՜ս, բառնայր ի գիրկս

Եղիսաբեթ՝ մայրն Յովհաննու:

 

* * *

Աւետի՜ս տայր Յովհաննէս՝

Յորդ աղբերաց, հոյլ վտակաց,

Ջուր մանուածոյ ծիծաղ ծաւալ,

Կարկաչահոս, ուղխինահոս,

Ծայթինասէր, մանուածաւալ,

Շրջանապտոյտ մանր աւազին,

Հոլով խորոց մէտ մէտ զուգին,

Վա՜յր վե՜ր անէջ, վե՜ր վա՜յր ի վե՜ր,

Փութան ի ջուրսն Յորդանանու:

 

* * *

Աւետի՜ս քեզ, յորդանան,

Քրիստոս ի քեզ գայ մկրտիլ,

Աւետի՜ս քե՜զ, Կարապետ՝

Ձայն բարբառոյ յանապատէ,

Աւետի՜ս ինձ՝ Յովաննու,

Ձեռ իմըզՏէրըն ձեռնդրէ,

Աւետիս հրաւիրողիս,

Զհարսըն մաքուր սուրբ փեսային,

Աւետեաց եմ կոչնտէր,

Մի՛ հրաժարիք ի հարսանեացս:

 

* * *

Աւետի՜ս Յորդանանու՝

Լերինաթինդ, խոր վեհ ի վեր,

Ծըփին ի նոյն  շտապ յորձանից,

Հրակոծ լերանց անձկին ի տապ,

Բոցն ի ծաւալ ծով խոր հերձաւ,

Ճապաղ ճեպով դարձ նոյն ի դարձ,

Խաղայր փութով ի տեսանել:

 

* * *

Աւետի՜ս տիեզերաց,

Այսաւր հնչեաց Հայր ի բարձանց,

Աւետի՜ս  որդւոց մարդկան,

Այսաւր Որդին գայ մկտրիլ,

Աւետի՜ս հողեղինաց,

Տեսին զՀոգին աղաւնակերպ,

Աւետի՜ս յայտնեալ այսաւր

Խորհուրդր սրբոյ Երրորդութեան,

Աւետի՜ս միշտ երգեսցուք,

Քրիստոս աւրհնեա՛լ է հաւիտեան:

 

Ե/Գ. ՏԱՂ ՎԱՐԴԱՎԱՌԻՆ, Ի ԳՐԻԳՈՐԷ ՆԱՐԵԿԱՑՒՈՅՆ

* * *

Գոհար վարդըն վառ առեալ

Ի վեհից վարսիցն արփենից,

Ի վեր ի վերայ վարսից

Ծաւալէր ծաղիկ ծովային,

Ի համատարած ծովէն

Պղպջէր գոյնըն այն ծաղկին,

Երփին երփնունակ ծաղկին,

Շողշողէր պըտուղն ի ճղին:

Քրքում վակասիր պտուղն,

Սնանէր խուռըն տերեւով,

Տերեւն տաւիղ տուողին,

Զոր երգէր Դաւիթ շրաշալին:

 

Ի փունջ խուռներամ վարդից

Գոյնզգոյն ծաղկունք ծաղկեցան,

Այդ սաւս եւ տաւսախ ծառերդ

Վարդագոյն ոստս արձակեցին,

Այն նոճ ու բողբոջ ասրաւսդ

Զարդ առեալ վարդըն շուշանին,

Շուշանըն շողէր հովտին,

Շողշողէր դէմ արեգականն:

Այն հիւսիսային հաւէն

Հով հարեալ վգոհար շուշանին,

Յայն հարաւային լեռնէն

Քաղցր աւդով ցաւղէր շուշանին:

Շուշանըն շղով լցեալ,

Շող շաղով եւ շար մարգարտով,

Ծաղկունքդ ամէն շաղ առին,

Շաղն՝ յամպէն, ամպն՝ յարեգակնէն:

Աստղունքդ ամէն շուրջ առին

Դէմ լուսնին՝ գունդ-գունդ բոլորին,

Գունդ-գունդ խաչաձեւ գնդակ,

Յաւրինուած երկնից շրջանակ:

 

Փա՜ռք Հաւր եւ Որդւոյն յաւէտ,

Սուրբ Հոգւոյն այժմ եւ յաւիտեանս:

 

Ե/Դ. ՏԱՂ ՍՈՒՐԲ ԽԱՉԻՆ, Ի ԳՐԻԳՈՐԷ ՆԱՐԵԿԱՑՒՈՅ

 

* * *

Ես ձայն զառիւծուն ասեմ,

Որ գոչէր ի քառաթեւին,

Ի քառաթեւին գոչէր,

Ձայն առնէր ի սանդարամետս,

Սանդարամետն այն ի դող եղեալ,

Սասանիւր ի ձայնէն ահեղ,

Ահեղ ձայնս, որ ես լըւայ,

Սա քակէ զամուրս, որ ունիմ,

Զամուրս իմ քակել կամի,

Գերելոցն առնել գերեդարձ,

Գերեացն երանի ասեմ,

Որ եղեն ի յառն առիւծուն,

Ի յառն առիւծու եղեն,

Այլ չունին ակըն տանջելոյ,

Ակըն տանջելոյ չունին,

Ակն ունին անանց պըսակին,

Պըսակ բոլորեալ առնուն,

Յառիւծէն՝ յանմահ արքայէն,

Փա՜ռըս փրկողին տացուք,

Որ փրկեաց զգերեալսն ի բանտէն:

 

Ե/Ե. ՏԱՂ ՅԱՐՈՒԹԵԱՆ

* * *

Հաւիկ մի պայծառ տեսի, աննըմա՜ն,

Յայն քառաթեւին վերայ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Ձայնիւ ահագին գոչէր, աննըմա՜ն,

Գաբրիէլեան փողոյն նըման, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Փետուր գոյնզգոյն ունէր, աննըմա՜ն,

Արեգական շողոյն նըման, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Զաչերն արտասուօք լընոյր, աննըմա՜ն,

Առաւօտոյն ցօղոյն նըման, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Բանս ողորմագին ասեր, աննըմա՜ն,

Այն գեղեցկագոյն հաւիկն, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

— Ես խաչ կանգնել կամիմ, աննըմա՜ն,

'Ւ ի նա բարձրանալ կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Խաչէն իջանել կամիմ, աննըմա՜ն,

Ի գերեզմանս թաղիլ կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Զդժոխս աւերել կամիմ, աննըմա՜ն,

Զհոգիսն ազատել կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Յերրորդ աւուր յառնել կամիմ, աննըմա՜ն,

Աշակերտաց յայտնել կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Յերկինս յամբառնալ կամիմ, աննըմա՜ն,

Յաջմէ հօր բազմիլ կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Մյուս անգամ ես գալ կամիմ, աննըմա՜ն,

Դատաստան առնել կամիմ, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

Զարդարս պսակել կամիմ, աննըմա՜ն,

Զփառս ամենեցունց առնում, աննըմա՜ն,

Աննըմա՜ն, աննըմա՜ն,

Աննըմանիդ ո՞վ նըման:

 

ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՍԱՐԿԱՒԱԳ

Ե/Զ. Այլ տաղ սուրբ յարութեան՝ բովանդակ տարոյն՝ զկնի Իւղաբերից Աւետարանացն եւ ապայ ասի գիշերին, նոյնպէս եւ զկնի վերջի Աւետար[ան]ին արձակման: Սարկաւագին է ասացեալ

 

Ծագումըն փառաց Էին՝

Միայն միածին Որդին,

Պատկեր անփոփոխ կերպին՝

Անձեւ էութեան նորա,

Բան հաւր անձնաւոր անուան

Սահման անսահման գոին:

Առ նոյն իմացեալ բնութեամբ,

Անձամբ բաժանեալ անքակ,

Չափով անչափին չափեալ

Ի քեզ ցուցանող ըզՀայր:

Փառաց Հաւր հաղորդ գոլով

Ի լոյս անմատոյց բնակեալ,

Անեղ, անվաղջան, աներբ

Առ Հայր եւ ընդ յաթոռ յաւէտ:

 

Բանիւ յաւրինեալ զաշխարհս,

Ձեռաւք ըստեղծեր ըզմարդն,

Պատկերւա քո, Տէ՛ր, պատուեալ,

Կամաց արարեր իշխան,

Չարին նախանձու վրիպեալ,

Չյիշեաց զաւանդեալ պատուէրն,

Կորոյս ճաշակմամբ պըտղոյն

Զպատիւ ճոխութեան փառացն,

Պարտեաց՝ գրաւ առեալ հիքւոյն

Զդառնալ ի յերկիր մահուամբ:

 

Այլ դո՛ւ, բարեգութ փըրկիչ,,

Կամաւ խոնարհեալ յերկիր:

Երկիր վերածեալ զանգեալն,

Զգեցեալ ըզմարմին մեղացն,

Յաղթեցեր մեղաց մարմնով,

Որով պարտեցաւն Ադամ,

Ըզմահ մեռուցեր մահուամբ

Յետին թըշնամին մարդկան,

Յարեար եռաւրեա թաղմամբ

Ըզմեզ յարուցեր ընդ քեզ,

Առ հայր համբարձար մարմնովն,

Որով վանեցեր ըզմահ,

Ի փառս անպատումս ածեր

Ըզմեր հողացեալ բնութիւնս,

Ընդ քեզ նըստուցեր յաթոռ

Փառաց հայրենի պատուով,

Յուսով ըսպասեմք դարձեալ

Կանխաւ ընգալեալ ըզշնորհս,

Լինել խըմպակից վերնոցն՝

Զաւրաց զըւարթնոց սըրբոց:

 

Այլ ազգ

Նոցին նըւագաւք երգել

Անուան քում գովեստ փառաց,

Ընդ Հաւր եւ Հոգւոյն Սըրբոյ

Աւրհնել մըշտընջենաւոր պատվով,

Երկինք եւ երկիր այսաւր

Միեղինապէս երգեն,

Երգըս յարմրեալ հընչեն՝

Ի փառըս միածնի փըրկչին:

Յիշատակաւ սիրոյ շարժեալք

Հրաշալի գոչմամբ ձայնից,

Տաւնս ուրախութեան առնեմք

Յաւուր փըրկութեան մերոյ,

Լուր ըսքանչելեաց լըսի

Ի մէջ երկեղեցւոյ սըրբոյ,

Մահ եւ յարութիւն պատմի

Հաստչին առ հասարակ էիցս:

Մարդիկ ազատեցնա այսաւր

Յիշխանութենէ մահու,

Մահ դատապարտեալ եղեւ

Յարութեամբ փըրկչին մերոյ,

Ի լոյս ամենեքեան եկաք,

Որք ի խաւարի նըստեալք,

Զարդու զարդարեալք եղաք

Հարսնական զգեստիւք  պըճնեալք,

Ընդ մեզ եւ փեսայն ունիմք

Մինչ ի կատարած երկրի,

Անեզր անվախջան բարեաց

Գրաւ առաք զՀոգին շնորհաց:

 

Արդ եկայք ամենեքեան

Պայծառացեալք սուրբ յարութեամբս

Պարեսցուք ուրախութեամբ

Առ ի պատիւ նորոյ աւուրս,

Երգովք եւ նըւագաւք

Մեծարեսցուք ըզբազմագութն

Վարուք մաքրագունաւք

Զնոնյ ինքն ի մեզ բնակեցցուսցուք,

Զի նովաւ միշտ զաւրացեալք

Զհակառակորդըն վանեսցուք,

Մարտակից մեզ ունելով

Ըզզաւրապետըն հրեշտակաց,

Ընդ որս աւրհնեմք ըզհամազոյ

Միասնական Երրորդութիւն,

Այժմ եւ հանապազ

Եւ յաւիտեա՜նս յաւիտենից:

 

ԳՐԻԳՈՐ Գ ՊԱՀԼԱՒՈՒՆԻ

Ե/Է

* * *

Ի յելս արեւու արեւ

Ծագեցաւ մեզ յարեւմըտից,

Զամպն՝ արեգեկան ծածկոյթ՝

Պետրոսեան հողմոյն հալածեալ,

Աւրիորդ մաքուր հարսինն

Աւետիս տայր փեսաւորին,

— Զարթի՛ր, զըւարթուն անուն,

Ե՛լ, զարթոյ զթըմբրեալն ի մեղաց,

Արի՛, որ նընջեսդ ի գբի,

Լուսատու լիցի քեզ ի Քրիստոս,

Արեամբս ոռոգեմ զերկիր,

Սերմանեայ մըշակ հոգեւոր:

 

Ելեալ ի բանտէ կապեալն,

Արձակէր զկապողսն ի կապից,

Զարքայն յանբանից բնութիւն

Բանաւոր դարձեալ նորոգէր,

Զժողով բազմութեան ռամկին

Դիւրաբախտ սաստիցն ազատէր,

Նըման մետասան գընդին,

Ըզկենաց բանըն քարոզէր,

Զդասապետն երկնից զաւրաւք

Տեսանէր ըստ մարգարէին,

Հովիւ նորակերտ հաւտին

Վերնական կոչմամբ հաստատէր,

Յոհաննու հանկոյն տեսեալ,

Զերկնային լոյսն դարձմամբ գետոյն,

Ծընաւ զվերըստին ծնընդեամբն,

Ընդհանուր գոլ Հայաստանեաց,

Սեղանըս զենման գառինն,

Բազմեցոյց նըման աստեղաց,

Դասս պաշտաւնէից կարգեաց,

Յաւրինակ դասուց երկնայնոց:

 

Ի յանապատի լերանց

Բընակէր ըստ Եղիայի,

Անբաւ ճըգնութեամբ ինքեան

Յաւրինէր պըսակ բիւրակնեայ,

Զհոգին ի Հոգւոյն մաքրեալ,

Աւանդէր ի ձեռս Աստուծոյ,

Եւ մարմին հովուին հաւտից

Ի հովտաց թաղեալ յանբանից,

Զաջս, որով բաշխեց մեզ շնորհս,

Պարգեւեաց յաթոռս իւրական:

Որով մաղթեսցուք ի քէն,

Հայր բարի, գըթաց որդէսէր:

Հայցեա՛ վասն մեր առ Տէր՝

Թողութիւնմերոց յանցանաց,

Կանգնեա վերստին զանգեալքս,

Ժողովեայ զցրուեալսն ի յազինս,

Գերեաց գէրէդարձ լինել

Եւ դառնալ ի տուն հայրենի,

Անփորձ պահելով յերկրի,

Հղորդիլ փառաց քոց յերկինս,

Հովուիդ հետեւել հաւտիցս

Ի վերին քաղաք անդրանկաց,

Ընդ երկնաւորացն երգել

Աւրհնութիւն ի մի աստուածութեանն,

Ընդ Հաւր եւ Որդւոյ յաւէտ

Եւ հոգւոյն  միշտ եւ յաւիտեանս:

 

 

ՆԵՐՍԷՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ

Ե/Ը

* * *

Բարբառ աւետեաց ձայնիւ

Գաբրիէլ գոչէր սըրբուհւոյն,

— Առ քեզ առաքիմ, մաքովւր,

Պատրաստեալ տեղի տէրունւոյն,

Նըւագ ցընծութեան երգամք,

Ուրախ լեր՛ր, բերկրեա՛լդ, Տէր ընդ քեզ,

Նորոգի երկիրս այսօր

Յառաջին մեղաց հնութենէն,

Երկինք երկնայնովք հանդերձ

Ընդ մարդկան տան՝ Փա՜ռք ի բարձունս,

Րամեալ միանան սիրով

Հաշտութեան Հօր ընդ արարածս:

 

* * *

Սարսեալ յողջունէն սուրբ Կոյսն,

Հաստատէր բանիւ հրեշտակին,

Ի տուն Զաքարեայ երթայր՝

Ի յողջոյն Եղիսաբեթին,

Սիրով զլուր բանին լըւեալ,

Եւ խայտայր Ձայնն յոլովայնին,

Ի բերան ծերոյ ամլոյն

Օրհնութիւն տայր պըտղոյ Կուսին,

Երգեմք ընդ մեծին ի ծնունդս

Փըրկողիդ փա՜ռք եւ զօրութիւն:

 

 

ԳՐԻԳՈՐ ՏՂԱ

Ե/Թ. ՆՈՐԻՆ ԳՐԻԳՈՐԻՍԻ՛ ԱՅԼՈՎ ԵՂԱՆԱԿԱՒ

* * *

Յորժամ զիս ինձէն գտայ

'Ւ ես ընդ իս սակաւ խօսեցայ,

Զմիտս իմ առ իս բերի

Զայս գերիս, որ յիս կայ մնայ,

Թէ, ե՛կ, այրեցած Հոգի,

Լաց զքո չարիսդ յարակայ,

Սակաւ մի անդորր տուր քեզ,

Որ ի յինք դարձեալ նայեցայ:

 

* * *

Մի՛ կես մնալ, ով յոր ես,

Զի չկայ ճարակ թէ մնայ,

Խաբէ, գլորէ զքեզ,

Սիրաբար ի քեզ մերձենայ,

Պատրէ քաղցրագոյն բանիւ,

Յետոյ չար դառնայ քեզ տայ,

Հայեաց տեսանել յայտնի,

Թէ ա՛յլ օր պահել կայ մնայ,

Յորում դատեսցի գաղտնին,

Որ անյայտ այսօր թաքուն կայ,

Վա՜յ ինձ, անհնարին չարիս,

Թէ բոցոյն ճարակ պահեցայ:

 

* * *

Մեղա՜յ ես ասեմ այժմիկ,

Անձանձիր ձայնեմ մշտակայ,

Զմեղանքն ունիմ

Իմ աչացս, որ ոչ հեռանայ,

Վա՜յ ինձ, մեծաձայն ասեմ,

Յիմարիս, որ խաւարեցայ,

Երկինք՝ երկնայնոց դասուք,

Ողբացէք զիս, որ գերեցայ:

 

* * *

Երկիր Ադամայ ծննդովք,

Զիս լացեք, որ [գլո]րեցայ,

Անբան կենդանեաց ժողովք,

Վա՜յ տուք ինձ, որ կործանեցայ,

Լերինք ամենայն ւե մայրք,

Եղկեցէք զիս՝ մոլորեցայ,

Ծովուդ կենդանեաց կայտռք,

Գթացէք յիս, ընկղմեցայ:

 

* * *

Կենացս ի պատճառ գտէք՝

Մեռելոյս մեղօքս, որ յանցեյ,

Զի անտնարին ցաւօք

Տարակոյս շրջիմ բացակայ,

Մեղցս իմ չարեաց պարտուց

Չէ բնաւ ոքիկ գիտակայ,

Այրիմ խորովիմ ես յիս,

Կենաց դեղ խնդրիմ թէ կենայ:

 

* * *

Ես ոչ կարծեցի երբէք,

Թէ նման ինձ յերկիր եղաւ,

Զի քան զամենայն աշխարհ

Յանցանօք հոգիս գերեցաւ,

Ի բարերարէն դարձաւ

Եւ զհետ մեղացն ընթացաւ,

Երախտաւորին բարեաց

Ապերախտ գերիս այս գտաւ:

 

* * *

Ի խաբեալ,

Խաւարեալ միտքս կուրցաւ,

Ի ճանապարհի մեղաց

Չար տատասկ փշոյն յիս բուսաւ,

Զսերմն բարոյն՝ զոր յիս,

Զայն թռչուն օդոյս գողացաւ,

Խորհուրդ փրկութեան հոգւոյս

Յապառաժ սրտիս հեղձեցաւ:

 

* * *

Ահա վա՜յ է ինձ՝ չարիս,

Թէ խնդիր լինի զոր եղաւ,

Չունիմ բան բարի ասել,

Պատասխան տալ անդրէն իրաւ,

Երթամ լուր ի բաց վարիմ,

Հեռացեալ մնամ ես անբաւ,

Ահա ապաշաւ գերոյս,

Թէ ի մեծ բարոյն զրկեցաւ:

 

* * *

Լալումն ու ողբումն է ինձ,

Թէ ի յայն տասոյն վրիպեցաւ,

Կամ՝ յարքայութեան մտէն

Այս ողորմ հոգիս վերջացաւ,

Թէ չէր տապ բոցոյն երկիւղ

Կամ հրոյն, որ ինձ վառեցաւ,

Կամ չէր ատամանց կրճտումն

Եւ լալումն, որ ինձ խոստացաւ,

Թէ չէր արտաքին խաւարն,

Որ չարին ինձ այն սպառնացաւ,

Կամ անքուն որդանցն խայթ,

Կեղեքել, զոր աստ հեշտացաւ,

Կամ զձայն գնալոյ լսել

Ի կորոստն, որ ինձ պահեցաւ,

Գնալու 'ւ անիծեալ երթալ

Զհետ յն, որ խաւարեցաւ:

 

* * *

Դեռ այն բաւական էր ինձ՝

ՅԱստուծոյ տեսոյն հեռանալ,

Ի ժամ ընկերացն իմոց

Պսակաւ լուսոյն խրախանալ,

Եւ զգեստ փեսայի զգենուլ,

Ընդ Աստուած անդէն միանալ,

Եւ ինձ, սեւազգեստ մեղօք,

Դատապարտ գլխով, կորանալ:

 

* * *

Ահա մեծ ամօթ է ինձ,

Ցաւ եւ վեր գերոյս գերանալ,

Ի յայն մեծ աւուրն ահեղ

Վիշտ ու սուգ է ի խնամակալ,

Ուստի՞ մխիթար հայցել,

Կամ յումմէ՞ արդեօք զօրանալ,

Զի անգթութեանն վիհ

Ո՛չ թողու ումէք բարի տալ:

 

* * ***

Մեղաց չարութեան սիրոյն

Պակասումն եւ ո՛չ զօրանալ,

Բայց եւ կսկծումն որդանցն

Անվճար տուժումն ունի տալ,

Նաեւ տարտարոս տօթոյն

Այրելով զիս միշտ խորովեալ,

Եւ իմ ցանկութիւն սրտին

Անկատար բարոյն մնացեալ:

 

* * *

Ահա պաշաւ անհաս,

Խոցի յիմ սրտիս թաղանթել,

Թէ զինչ լինիցիմ գերիս,

Ո՛չ կայ դեղ վիրիս խղխայթեալ,

Եւ ո՛չ բարեխօս ուստէք

Կամ յօգուտ զոքիկ մի գտեալ,

Բազումք ինձ յայնժամ ցասնուն,

Մինչ զԱստուած տեսցեն բարկացեալ:

 

* * *

Չկայ սիրելի բնաւ,

Բարեկամ ուրէք չերեւեալ,

Բայց նա, որ բարի գործեաց,

Փրկութեան անդէն պատահեալ,

Գնա՛ դու ծանօթ լիցիս

Աղքատաց դասուն հետեւեալ,

Զի Տեառն օրհնութեան ձայնին,

Ընդ նոսին լիցիս կոչեցեալ:

 

* * *

Եւ մի՛ օտարաց բարեաւն

Անդ տեսել ընդ այն խանդացեալ,

Այլ քեզ սեպհական ջանայ

Գտանել տեղ եւ խրախանալ,

Զի ո՛չ վաճառոյ է տեղ

Կամ գնով ումէք պարգեւեալ,

Գուցէ ի գնել երթալ,

Հարսանեաց դուռն փակ ի լեալ:

 

* * *

Երկիւղ ինձ մեծ անդէն,

Թէ լալով յետս նահանջեալ,

Դառնամ ի Յիսուս նայիմ,

Զի ցաւոյս իմ դեղ նա գիտեալ,

Որ անճարութեանն է ճար,

Անհնարից հնարն երեւեալ

Եւ ի դտաստան մտեալ,

Ընդ կենաց մեր թշնամին լեալ:

 

* * *

Բարեաց պարտական եղեալ՝

Փոխան իմ զինքն մեռուցեալ,

Որով եւ յաղթեալ չարին,

Մեղանացն իմ յոյս պարգեւել,

Բժիշկ ինձ ձրի եղեալ,

Զցաւոյն իմ վէր բժշկեալ,

Անձամբն ի ի յանձին առեալ,

Իւր անձամբն զիս կեցուցեալ:

 

* * *

Անձին այն պատիւ տացուք,

Գոհութիւն եւ փա՜ռք յաւիտեանս,

Ընդ Հօր եւ Հոգւոյն յաւէտ,

Համագոյ սուրբ Երրորդութեան: