Հայրէններ

ԳՐԻԳՈՐ ՏՂԱ

Ե/Ժ

* * *

Որպէս խթանաւ վարեալ,

Ուղղակի առ գործն ընթանալ,

Զարեամբ չափ նեղիլն աստէն

Հեշտութիւն այսոյս համարել,

Ի խաչ հանելով զմարմինս՝

Ցանկութեամբ սորայս պիտոյիւք,

Զյետոյս յարակայ թողեալ,

Յառաջինսն միշտ նկրտել,

Չորիւք զարդարեալ մասամբք,

Ըստ չորից մերոյս գոյութեան:

 

ԶՀոգիս սրբութեամբ պահել,

Երեքեազն իւր կերպարանօքն,

Զբանիս զօրութիւն ի մեզ

Զարդարեալ խոհականութեամբ,

Որ է տիրականն ի մեզ

Կերպարան անկերպարանին,

Զոր եւ ճանաչեմք ի կառսն

Առաջին ըստ եզականացն:

 

Նոյն եւ զառիւծուն պատկերն՝

Ի հանդարտ բարս զգօնանալ

Եւ զարիութիւն ստանալ,

Գազանին ընդդէմ մարտնչել,

Եւ զզուարակին խորհուրդ՝

Ի հեզիկ լուծս նահանջել:

Զզօրէնս Աստուծոյ գործել

Եւ զկորդ միտս պատառել,

Զի հատն Աստուծոյ բուսցի՝

Ի պարարտ երկիր սերմանեալ:

Եւ մի՛ բղջախոհ լինել

Կամ սաստիկ ջրովն ոռոգել,

Այլ քաղցր ցօղովն Տեառն

Ողջախոհ լինել վրնջողին,

Եւ զերանականն ձայն

Արժանի լինել լսելոյ:

Որ ջուր կենդանի ըմպէ,

Նա ցորեան եւ պտղաբերէ,

Զհեղեղ կնիւնոյն թողցէ

Եւ բարի սերմն բուսուցէ,

Կոխան չլինիցի ոտից

Նա անսուրբ եւ սուրբ կենդանեաց

Եւ զարդարութիւնն ուղղեալ,

Արծուոյ պէս բարձրացեալ:

 

Այսու քառանկիւն աթոռ

Ճանաչի պահողն այսոցիկ

Որպէս եւ խնկոցն առակ

Անուշից բուրումն յայս սեղան,

Եւ զի քաւութիւն գտեալ,

Որ ի յայս սեղան մերձենայ,

Որով արժանի լինիլ

Ամենայն հոգւոյ աղաչեմ,

Զայս ընդունել յինքեան

Հարբ Հոգւովն միշտ, յաւիտեան:

 

 

ԼԵՒՈՆ Բ ԹԱԳԱՒՈՐ

Ե/ԺԱ

* * *

Մարդիկ, որ հոգւոյ աչօք

Յանվախճան կեանս հայեցան,

Մինչդեռ ի մարմնի էին՝

Փրկութեան հոգւոյն ջանացան,

Յաղագս որոյ ես, Լեւոն,

Թագաւոր ազգիս Հայկազեան

Եւ խոստովանող ուղիղ

Համագոյ սուրբ Երրորդութեան,

Յայս աստուածընկալ սուրբ ուխտ

Խնդրեցի լինել միաբան,

Որպէսզի հաղորդ եղէց

Ամենից, որ աստ բարութեան:

Որ եւ աղարսեմ առ ձեզ

Աստանօր, անձինք սըրբազան,

Զի մեզ եւ նախնեաց մերոց,

Որք հանգեան յուսով յարութեան

Լիցի աղօթիւք ձերովք

Հասանել մեղաց թողութեան,

Եւ արքայութեան երկնից

Արժանի լինել հանգստեան,

Ընդ որս եւ որդւոց մերոց

Եւ զարմից, որ գան մեր փոխան,

Մնալ ի յերկրի կենօք

Ընդ երկայն աւուրս բարութեան:

Ի թուիս Հայոց ՉԼԱ (731-551)=1283

 

 

ՖՐԻԿ

Ե/ԺԲ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ

Այս է համասփիւռ ծաղիկն,

Որ թափէ ըզմարդն ի մահու,

Գիտեմ, որ զայս որ ուզեմ,

Սա կենայ ի լեառըն սիրու,

Զայս դեղս ով ուզել կամի,

Թող զուգէ իւր սիրտն առիւծու,

Շատ լերդ ու լեղի ուտէ

Ու ապա նա զայս գըտընու,

Այն գանձն է ի խոր թաղած,

Այն ամէն միտք ե՞րբ գըտընու,

Ով զինքն ամենէ մաքրէ,

Նայ հոգու աչօք գըտընու:

 

Ե/ԺԳ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ՎԱՍՆ ՀՈԳՈՅ

Գընաց մանկութեան հասրաթն

Ու երեկ ինձ հոգս անիհուն,

Զըրկած եմ երկու կենօք,

Վասն այնոր չեն ելնել ի հուն,

Գազան 'ւ անասուն ու հաւք,

Գեմ ունին իրենց տուն ու բուն,

Ո՛չ տուն ու ո՛չ տեղ ունիմ,

Կու խոցիմ ի յանհաւատնուն:

 

* * *

Կասեն, թէ՝ խըմէ գինի,

Որ լինիս դու մի պհ ի քուն,

Ուսկայ ի պարտուց յանհուն,

Կու դողամ զինչ ուռն ի քամուն,

Դըրի զիմ որդին գըրաւ,

Ուստի ճուղապ գընալուն,

Միթէ թագաւորն երկնից՝

Նա բերէ զիմ որդին ի տուն:

 

* * *

Հազար ցեղ թապտիր կարծեմ՝

Թէ [բա]ներուս ելնիմ ի հուն,

Ժամ-ժամ ի դէպ կապ կու գայ,

Զի ընկնիր իմ ջուրն ի յառուն,

Ջանցի թէ հանց բն անեմ,

Որ ել , , , , ,

, , , , , , ,

  , , , , ,

 

* * *

, , , , ,

  , , , , ,

, , , , ,

  , , , , ,

Յաւել՝ թէ գինի խըմեմ,

Նա՛ ծըփամ զինչ նավն ի յալուն,

Գընա՛, թող ի բաց զամէն

Ու եղիր սիրող վաներուն:

 

* * *

Յիշխան մի՛ յուսալ, եղբայր,

Ճար չի կայ ի յԱդամորդուն,

Գընա՛ ծառայէ Նորա,

Որ Տէր է անձին ու հոգուն,

Գեմ զայս հաղիաթըս գիտեմ,

Չի՛ մընալ կեանքս մարդուն,

Ճարակ անդէնին արա,

Որ չի լինիս ի հօր դու լալուն:

 

Ե/ԺԴ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ԲԱՆ ՊԻՏԱՆԻ ԸՆԴԴԵՄ ՖԱԼԱՔԻՆ Ի ՎԵՐԱՅ ՉԱՐԽԻ, ԴԱԼԵՀԻ ԵՒ ԴՈՎԼԱԹԻ ԵՒ ՎԱՍՆ ԲԱԽՏԻ

* * *

Է՜յ Չարխ, երբ ծըռիս մարդուն՝

Զօրն ի բուն փորես նորա հոր,

Յորժամ դու քակես ըզմանդ

Ու չթողուս, որ դառնայ յոլոր,

Սահուն 'ւ երերուն պահես

Յաստընւորս ի գիլ 'ւ ի գըլոր,

Կապիճ մի չարէ ցուցանես,

Թէ՝ «Զայս լից ի հոգ 'ւ ի ցընոր»:

 

* * *

Է՜յ Չարխ, ըզվատին տունըն

Կու ծեփես ոսկով դու բոլոր,

Զաղէկն ի յերկիր ի վար

Վըտարես, որ ժողվէ կըտոր,

Զայն, որ խոզարած չվայլէ,

Կու զուգես ահեղ ձիաւոր,

Եւ ըզղորդ մարդկանց զտունըն

Կու քակես առանց բահաւոր:

 

* * *

Ֆալա՛ք, թէ քեզ վատ ասեմ՝

Նա՛յ, ասեն, թէ մարդն է մոլոր,

Թէ չէ ի գիտուն մարդըն

Յէ՞ր նայիս յերակ դու խոլոր,

Զանգէտ ու զնաքաս մարդըն

Յաստընւորս առնես ձեռնաւոր,

Զիմաստուն մարդկաց ըզհացն

Կու ձըգես ի սար կամ ի ձոր:

 

* * *

Հիմիկ դըժարեց բաներս,

Որ Թաթարն եղաւ թագաւոր,

Զըրկեց զամենայն աշխարհս

Ու զգողերն եղիր մեծաւոր,

Այս այլ չի մընայ հանցեղ,

Ու Ֆալաքն ոչում կարեւոր,

Զարնու եւ ձըգէ ի վայր՝

Չհամարէ զոչ ոք թագաւոր:

 

* * *

Է՜յ, Չարխ, ամ քեզ ոնց աւտամ,

Երբ չունիս զոչ ով մօտեւոր,

Ո՛չ ղաւլ, ո՛չ երդումն ունիս,

'Ւ ո՛չ հաւատ, ո՜վ դու նենգաւոր,

Զոր կու սիրես այսօր,

Կու դընես ի յոսկի աթոռ,

Վաղիւն երբ ձըգես յաչաց՝

Հաւսըրես հողոյն մոխրաւոր:

 

* * *

Յորժամ որ ի յետ քակիս

Ու ձըգես ի յաչքըդ խոլոր,

Ո՛չ թուղթ, ո՛չ ղալամն օգնէ,

'Ւ ոչ հարիւր հազար ձիաւոր,

Տաս ի վիզն 'ւ ի վայր ձըգես,

Զի մըռես զոչ ոք թագաւոր,

Հընցգուն քարափով ածես,

Որ չօգնէ հազար ռըմբաւոր:

 

* * *

Սահիպ դիւանին ասենք,

Որ մըլքեց զերկիր նա բոլոր,

Հանցեղ սիասաթ ունէր,

Որ չունէր ոչ ոք թագաւոր,

Զինչ որ խանորայք կային՝

Յափն ունէր զինչ ըզմի խընձոր,

Ֆալաքն երբ ի սիրտ ելաւ,

Նա՛յ, արար զինքն երկու կըտոր:

 

* * *

Թէ հետ Ֆալաքին սազիս՝

Ըռովկիս թէ թաց, նա՛յ թէ չոր,

Զոտքըդ քո չափով փըռես

Եւ ապ լինիս շահաւոր,

Ապա թէ յաւել անցնիս

Ապա թէ յաւել անցնիս

Ու վազես ի սար կամ ի ձոր,

Այդիւ չի ճարես դու հաց՝

Լուկ շըրջիս զօրըն դու մոլոր:

 

* * *

Է՞ր չես դու առներ ուղորդ

Դատաստան, է՜ ծուռ դատաւոր,

Ֆալաքդ ես ծըռին ընկեր

'Ւ ըղորդին ես խիստ նենգաւոր,

Թէ չէ դու ի նա հայեաց,

Որ չունի հունար հոգեւոր,

Կայ նա ի յոսկոյ միջին,

Շըփացնել զինչ ըզթագաւոր,

 

* * *

Է՛յ, Չարխ, ա՜մ, քեզ ի՞նչ ասեմ,

Քան զամէնն ես խիստ դու մոլոր,

Զերկինք ու եզերկիր եւ ըզծով

Կու պատես դուն յաւր մի բոլոր,

Զյիմարքն ընտրեցեր աղէկ,

'Ւիմաստնոց գըլուխն է ի կոր,

Ծո՛ւռ է, իզնչ որ դու կառնես,

Ո՞վ լինի հաւան քեզ այդոր:

 

* * *

Ֆալաքըն պացխուն կու տայ,

«Մի՛ հաջեր, անգէտ հալեւոր,

Քանի ես Ֆալաք եմ, լել՝

Չեմ տեսեր քան ըզքեզ մոլոր,

Քան զիս այլ յառաջ էր այդ

Քեզ գըրած Հայրն ահաւոր,

Զարիւնդ ի վերաս ձըգես՝

Թէ Ֆալաքն է ծուռ դատաւոր,

Չգիտե՞ս թ' Արարչէն լինի,

Զով կամի առնէ մեծաւոր»:

 

* * *

Դարձեալ կու ասէ Ֆալաքն

Ընդ աղքատ եւ ընդ թագաւոր,

«Աստըւած է տըւող բարեաց,

Որ առնէ զամէն զօրաւոր,

Հազար թէ ֆալաք եմ ես՝

Չեմ կարող, որ տամ քեզ կըտոր,

Հրամանն յԱստուծոյ լինի՝

Ես զուգեմ ըզքեզ թագաւոր,

Երբ որ չաջողէ Աստուած,

Ո՞վ կարող է տալ քեզ կըտոր»:

 

* * *

Ֆալա՛ք, քեզ մեղ ո՞վ դընէ՝

Զինչ առնես՝ ամէնն է աղւոր,

Բայց ի մեր մեղացն լինի,

Որ հայի Աստուած մեզ խոլոր,

Գիտես ըզտալոյ տեղին,

Զարժանն ու զարժանաւոր,

Լոկ մեզ կը թըւի հանցեղ՝

Թէ դու չես իրաւ դատաւոր:

 

* * *

Զամէնն է հաշուով զուգեր

Անղալատ Աստուած թագաւոր,

Է՜յ, Չարխ, ա՜մ, հերիք արա

Ու ձըգէ ըզքակդ ի յոլոր,

Դարձո՛ զչարութիւնս յիսնէ

Եւ փոխէ զինչ հին կայ՝ ի նոր,

Թէ չար՝ թէ բարի, թէ դուր՝

Թէ դըժար, որ ի յաստընւոր:

 

* * *

Ամէնն ի քենէ կու գայ,

Դո՛ւ պատճառ՝ Աստուած դատաւոր,

Աղքատ իմաստուն լաւ է,

Քան զհազար անգէտ գանձաւոր,

Աստէնս նա չունի հոգի,

'Ւ ի յանդէնն է դառն ու մոլոր,

Մօտ յԱստուած արդարմ' լաւ է,

Քան զհազար հարուստ մեղաւոր,

Եղբա՛յր, ա՜մ, ով խելք ունի

Սօտ յԱստուած է խիստ փառաւոր,

Խելօւքըն չի գայթակղեր,

'Ւ իւր Աստուած է հովանաւոր:

 

Ե/ԺԵ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ՎԱՍՆ ԴԱԼԵՀԻ ԵՒ ԲՐՋԻ

 

Մարդոյն երբ Դալեհն ու բուրջն

Ի ֆալաքըն չէ ըղորդած,

Թէ շատ, թէ քըչիկ ջանայ

Թ'ըղորդի՝ ն'այլ խիստ է ծըռաց,

Բանին ղորդն ու ծուռն, գէշն ու

Աղէկըն ի Չարխն է կապած,

Եւ յօր ծընընդեան մարդոյն

Ոնց ի մօրէն ինքն բաժանած,

Զդովլաթն երբ կու տայ Աստուած,

Նա՛յ, կու գայ ամէնն աջողած,

Բայց զայն իմանալ պիտի,

Թէ Դալեհն յո՞յր բուրջն է անկած:

 

* * *

Թէ Բուրջն ու Դալեհն աղէկ

ՅԱստուծոյ է քեզ հրամայած,

Զինչ յաշխարհըս մարդ որ կայ՝

Զերդ մըշակ յառջեւդ քեզ կանգնած,

Այն մարդն, որ Դալեհ չունի՝

Ի յամէն տեղիք նա ծեծած,

Ջանայ թէ մէկիկ խօսի,

Քան զոսկի աղէկ նա՜յ գըրած,

Կանչեն, թէ՝ «Քանի՜ ասես,

Քո ամէն բաներդ է հոտած,

Զօրըն դու ի հաջ կենաս,

ՅԱստուծոյ հարած 'ւ անիծած»:

 

* * *

Այն մարդն, որ Դալեհ ունի,

Յոչումէ իսկի չէ ծեծած,

Զօրըն նա պարապ նըստի,

Շատ բարիք է մօտըն կուտած,

Զինչ որ կու խօսի՝ աղուոր,

Մարգարիտ պայծառ նա շարած,

Թագո'ւորի, դատո'ւորի մօտ

Եւ յամէն տեղիք մեծարած:

 

* * *

Թէ ճարտարութեամբ ուտէր

Մարդ ըզհացն՝ զինչ իւրն է տըւած,

Տըխմար յաշխարհիս վերայ

Չի պիտէր մէկիկ մի ապրած,

Ի սերմանելոյ ժամըն

Կու լինի ա՛յսցեղ հանդիպած

Մէկըն թագաւոր լինի,

Մէկըն աղքատ՝ մոխրին պառըկած:

 

* * *

Զայս ո՞նց գիտենալ կարենք,

Թէ զայս է՞ր է հանց բաժանած,

Մէկին ծերութիւն հասնի

Ու ամէն բարիք վայելած,

Մէկին գերութիւն հասնի

Կամ կըտրիճ օրօք նա մեռած,

Կամ ինքն ի մօրէ ցաւօք,

Աչիկայ կամ կոճղ է անկած:

 

* * *

Շատ մանկտիք հասրաթով գէմ

Կան ներքեւ ի հողին պառկած,

Մըտօքս այս բանիս վերայ

Շատ մտ ժուկ ի հոգս եմ անկած,

Կասեմ, թէ այս է՞ր եղեր,

Որ զամէնն հաւսար չէ զուգած,

Ամէն Ֆալաքին արարք՝

Մէկին՝ հաշտ, մէկին՝ խըռոված,

Ի մէկըն սիրով հայի,

Մէկալին դէմըն խոլորած:

 

* * *

Շատ հասրաթ յիմ սիրտս ունիմ

Ու այսով եմ խիստ շիւարած,

Աւա՜ղ թէ մեռնիմ պարտօք

Եւ չըլնի պարտքըս վըճարած,

Զինչ նաւն ի վերայ ծովուն՝

Զօրն ի բուն ես կամ տատանած,

Վախեմ, թէ ի վայր երթամ,

Զ'ի մեղացն  մէջն եմ կորուսած:

 

* * *

Պատեալ է մութն ու խաւարն,

Չունիմ ճար, որ երթամ ի բաց,

Լալով աղաչեմ զԱստուած,

Որ պահէ ի չարչարնաց,

Անտես չառնէ զիւր ծառայն,

Զի իւր արեամբն եմ ես գընած:

 

* * *

Դարձեալ աղաչեմ ըզՔեզ,

Որ յառնես զինչ կայ պահած,

Աստուած, մի՛ առներ ինձ ըստ

Շատ չար մեղացն, որ է իմ գործած,

Մինչոր վըճարի պարտքերս,

Որ ի յիմ շալակս է կուտած,

Այնչափ աղաչեմ զԱստուած,

Որ տեսնում ես զիս խըլըսած,

Յետեւ թող ելնէ հոգիս՝

Մեզ համար մահն է հրամայած,

Մարմինս ի հողին հանգչի

Յօրէս այս մինչ ի կատարած:

 

* * *

Մարդոյն՝ որ իւր հացն ու բաղդն

Ու ռոճիկն ի վերն է գըրած,

Թէ զօրըն դատած կենայ,

Թէ պարապ, նա՜յ, ինքն է հասած,

Ոչ խիստ արտորալ պիտի

'Ւ ոչ անհոգ, նա՜յ, ի վայր նըստած,

Բայց պարտ է արթուն կենալ՝

Վերո՛ւստ է ամէն պատրաստաց,

Օրհնե՜լ Արարիչն Աստուած,

Յամենայն շընչոյ Նա գոված,

Հանապազ դիմեմք ի Նա,

Որ թողու ըզմեր մեղքն ի բաց:

 

Ե/ԺԶ. ՆՈՐԻՆ ՖԸՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ՎԱՍՆ ՀՈԳՈՅ

* * *

Թէ դու ի սըրտանց  քըննես՝

Այս կենցաղս յերակ խաբող է,

Պահիկ մի խընդալ կու  տայ,

Բայց յետեւ ի լաց կու պահէ,

Այն մարդն, որ իրեն աւտյ

Կամ ի հօս նա տուն կու շինէ,

Չաւտամ, թէ նա խելք ունի,

Կու թուի, թէ խիստ յիմար է:

 

* * *

Թ'ուզես, որ հանգչիս, եղբայր,

Յանդէնին դարպաս դու շինէ,

Զհիմըն հաւատոյ դու դիր,

Որ  երակ անշարժ կու պահէ,

Զինչ որ քեզ բաժին հանած՝

Յաստէնէս անդէն ուղարկէ,

Յորժամ ի քո տունն երթաս,

Նա՜յ, բարով քան զնուռն ի լիք է:

 

* * ***

Ով իմ խըրատիս լըսէ,

Նա զանանց բարին ժառանգէ,

Յանդէնն պարզերես լինի,

Յոչումէ իսկի չամաչէ:

Յորժամ յարութիւն լինի,

Փողն երկու ձայնիւ տի գոչէ,

Ով յասդէնս ճարտար կացել,

Նա զօրհնեալ բարբառըն լըսէ:

 

* * ***

Զայն մարդն, որ Աստուած սիրի,

Նա սակաւ մի աստ կու տանջէ,

Փորձէ՝ թէ նա սէր ունի՞

Եւ չարին յերկար համբերէ,

Թէ սէր տ սըրտի ունի

Առ Աստուած՝ նայ խիստ յօժար է,

Տանջանքըն թուի նորա,

Թէ ձէթով զանձըն կօծանէ:

 

* * *

Ով որ ցանկայ այս բանիս,

Թո՛ղ կըռուոյ զինքըն պատրաստէ,

Հանցեղ պատերազմ ունի,

Դըժարիւ է այն՝ թէ պոսէ,

Յերակ զըրեհած կենայ՝

Սաղաւարդ ի վայր չի դընէ,

Յորժամ մանկութիւն ցուցնէ՝

Ի Ղանէն պարգեւք գըտանէ:

 

Ե/ԺԷ. ՆՈՐԻՆ ՖԸՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ԽՐԱՏ

Եկայք, որ ի բաց թողունք

Զայս խաբող կեանքս, որ չի խաբինք,

Երթանք զայն տեղինքն ուզենք,

Որ ունինք ումէդ՝ թէ ապրինք,

Այս կեանսք է շատ ոք խաբել,

Չի ասել իսկի թէ հերիք,

Ջանա՛ ասդէնս ճար արա,

Որ չըլնիս յանդէնն խոտելիք:

 

* * *

Յաստէնս զինչ ուրախ կենաս՝

Ի յանդէնն ես դառն ու լալիք,

Յաստէնս թէ քընքուշ կենաս՝

Անդ պահած է շատ տանջելիք,

Շատ ոք խաբեցան աստէնս՝

Անդ եղեն հըրոյն վառելիք,

Երբ դու կու թափես ըզքեզ,

Է՞ր կըկնիս ի մարդու կարիք:

 

* * *

Զամէն ապիրատ խօսիք

'Ւ անիհուն գործէք դուք չարիք,

Զինչ գող կայ ընկեր դառնաք

Ու հետ շն բաժին դընէիք,

Զիմ սուրբ եւ ահեղ անունս

Ի ձեր պիղծ բերանդ առնուիք,

Մի՞թէ ես նըման եմ ձեզ՝

Արբեցող եւ շուն ու պոռնիկ:

Չգիտէք, թէ աչօքս առնեմ,

Նա՛յ կու տամ զձեր հողն ի քամիք,

Տանի յայն տեղին կուտէ,

Ուր խաւարն է սառնամանիք:

Մինչեւ որ յարութիւն լինի՝

Անդ պահեմ, որ դուք այլ տանջիք,

Յորժամ հըրեղէն գետըն

Ցոլանայ՝ զինչ անդ կաք՝ այրիք:

 

* * *

Չօգտէ փոշըմնիլն յէգուց,

Քե՛զ սեմ դու լըսէ, Ֆրի՛կ,

Զինչ որ մեծատունն եղաւ՝

Սեւերես ու խիստ անյարգիք,

Որ դուք չը հայիք ի հուրն

'Ւ ի զատէ այրիք, պարապկիք,

Յետոյ չի թափէ ըզձեզ՝

Ո՛չ բեհեզ, եւ ո՛չ ծիրանիք:

 

* * *

Զինչ մարմնոյդ 'ւ անձիդ համար

Դատեցար դու շատ մի տարիք,

Ամէնն ի քամին գընաց

Եւ ի քուն կապեր դու հերիք,

Զարթի՛ր, քեզ թաբդիր արա

Եւ գործէ սակաւ մի բարիք,

Ի պահք 'ւ ի յաղօթիք կացիր,

Մի՛ գործեր դու մեղք ու չարիք:

 

* * *

Զինչ որ քեզ կու տայ Աստուած՝

Տուր նորա, որ խիստ է կարիք,

Որ ի յարութեան օրըն

Քեզ փոխան տայ շատ մի բարիք,

Ապա թէ ճապաղ կենաս

Եւ նըստիս մօտ ի յանյարգիք,

Աստէնս դու դատես ըզքեզ,

'Ւ անդէնին  տանջանքն աւելիք:

 

* * *

Զինչ որ իմաստուն կուսանքն

Են պատրաստ՝ դուք հանց կու պիտիք,

Որ երբ դուռն ի յետ բացուի,

Յընկերաց դուք ո՛չ բաժանիք,

Ճարակ դուք հանցեղ արէք,

Յիմարաց դասըն չի խառնիք,

Աստից թէ ջահով ելնէք՝

Իմաստնոցն ընկեր կու լինիք:

 

* * *

Աճապ ամ, յէ՞ր կու դատիս

Յաշխարհիս երակ դու, Ֆըրիկ,

Ո՛չ տուն 'ւ ո՛չ  տեղիք ունիս,

Եւ ո՛չ կին, ո՛չ դուստր ու որդիք,

Ամ, հանց ընկեր քո բաղդն

Ու տլեֆն ինչ կայ կարիք,

Դու վազես յերկիր ի ներս

'Ւ ամէնըն սուտ է եւ քամիք:

 

* * *

Քանի՞ ժողովես դու գանձ

Ու ղումաշ ու շատ մի բարիք,

Երբ վայելեցեր զաշխարհս

Ի լըման դու շատ մի տարիք,

Երբ դու չի տուիր ձեռօքդ

Աղքատաց 'ւ արիր քեզ հոգիք,

Հաշուենք թ'անպըտուղ փայտ ես՝

Կըրակին լինիս վառելիք:

 

* * *

Ջանա՛ ու քեզ ճար արա՛՝

Կեանքըս չէ մարդուս մըտալիք,

Քո սեւդ ի սպիտակ դարձաւ,

Հըրաւէր երեկ՝ թէ արի՛ք,

Թէ խելք ու բասար ունիս

Եւ հոգուդ պաշար, դու, Ֆըրի՛կ,

Զգինին ըգլխոյդ թափէ

Եւ շինէ անդէնն հայրենիք:

 

* * *

Հաւասար լսեցէք ամէնքդ

Եւ ի չարըն մի՛ նախանձիք,

Գէշըն չի մընար մարդոյ,

Չար ումեք իսկի մի՛ կամիք,

Թէ բարոյ պատճառ լինիք՝

Նա՜յ յերկու դիմաց կու շահիք,

Աստէնս դուք անուն առնուք,

Անդէնին բարուն հասանիք:

 

* * *

Երբ սըրտի ականջ ունիք

Քան զգլխոյ ականջն աւելիք,

Ձեզ պարտ է լըսել, եղբա՛րք,

Յաշխարհի աստ դուք մի՛ խաբիք,

Մեր Տէրն ի յերկնից իջաւ,

Քարոզեց առ ադամորդիք,

Զայս կեանքս ի յոչինչ եդիր՝

Այն կենացն այս ցանկայիք:

 

* * *

Խլեօք մի հարցուկս եղայ,

Թէ ունիմ աս առ քեզ կարիք,

Թէ դու ինձ խըրատ մի տաս՝

Ծառայեմ քեզ շտ մի տարիք,

Ասաց թէ՝ «Չարէն փախիր

Եւ գործէ դու յերկրի բարիք,

Դարձիր յԱրարիչըն քո

Եւ մեղացդ ասա՛ դու հերիք»:

 

* * *

Այն մարդն, որ խելօք լինի՝

Այս ամէն խրատս է հերիք,

Ի սըրտին ականջն առնու

Եւ պահէ ըզսա շատ տարիք,

Ապա թէ չօգտիս յիւրմէս,

Նա՛յ հաշուէ, թէ ինքն է քամիք,

Յիմար ու յանգէտն ի մօտ՝

Սա՛ չարժէ ափով մի թըրիք:

 

Ե/ԺԸ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ

Ի սուրբ սեղանոյն վերայ

Քան զաղէկն այլ իրք չի զենեն,

Զնիհարն ու զվատուժն, եղբարք,

Աստուծոյ զայն ե՞րբ ղըբըլեն,

Թ'ողորդ սիրելի ես դու,

Հանց արա, որ զքեզ չի խորտեն,

Գիտեմ՝ անպիտան դառնայ

Այն մատաղն, որ զինքն չի զենեն:

 

* * *

Գեմ զայս դու գիտես, եղբայր,

Որ յէգուց ըզքեզ կու կոչեն,

Դու հանցեղ ճարակ արա՛,

Որ անդէն ըզքեզ չի զենեն,

Թէ խելք ու բասար ունիս

Եւ քըննես ամէն շահ ու զէն,

Լինիս դու աստէն մատաղ,

Որ անդէն ըզքեզ ղըբըլեն:

 

* * *

Թէ չար, թէ բարի գործես՝

Յօրէ օր զամէն կու գըրեն,

Յորժամ որ դիւան դընեն՝

Զայն դաւթարն յառաջ կու բերեն,

Զինչ որ քեզ վերայ մընայ

Չար մարդոյ՝ ի դէմ կառընեն,

Ում խելք ի վերայ լինի,

Զայն պարտիքն աստէն վըճարեն:

 

* * *

Բարաթ մի աստի առնուն,

Որ յէգուց ի հօն ցուցանեն,

Թէ չէ ե՞րբ Զատիկ լինի,

Որ ամէնն ուտեն ու խըմեն,

Լինիս դու ի մեծ զընդան,

Չար ուզողքն ըզքեզ կու կախեն,

Պահանջեն ըզգործքըն քո,

Զինչ արեր աստէնս՝ կու գիտեն:

 

Ե/ԺԹ. ՆՈՐԻՆ ՖՐԿԱՆՆ ԱՍԱՑԵԱԼ ԽՐԱՏ ՀՈԳԵՇԱՀ

Թ'  ուզես, որ հանգիստ գըտնուս

Եւ յարգիք ու խիստ մեծութիւն,

Զմարմինըդ մաքրէ պահօք

'Ւ արտասուօք գըտիր թողութիւն,

Եւ լեր դու գըթած ու սուրբ,

Ողորմած՝ առանց նենգութեան,

Այս է իրաւ ի խըրատ,

Որ շահես դու մեծ բարութիւն:

 

* * *

Եղբա՛յր, դու լըսէ բանիս

Եւ սըրտիդ տուր համբերութիւն,

Խըրատս, որ տըւի ես քեզ՝

Տե՛ս թէ շահ բերէ քեզ՝ թէ զէն,

Այսօր արձակէ զհանգոյցն,

Մինչդեռ ես ի կենդանութիւն,

Յէգուց երբ ելնես աստի՝

Պատրաստած է անմահութիւն:

 

* * *

Թէ այս չէ հանցեղ, եղբայր,

Դո՛ւ ցուցու այլցեղ գիտութիւն,

Թէ ո՞վ է վայելել զաստէնս

Ու զանդէնն ի մէկ մեծութիւն,

Փոխէ զքեզ ի յայդ կերպէդ,

Մի՛ առնել դու անգիտութիւն,

Ո՛չ ուղտն յասեղն անցանի,

Ո՛չ մեծատունն յարքայութիւն:

Հիմիկ հաւատաս դու ինձ,

Որ այս բանս չէ՛ խաբէութիւն,

Իմաստունքըն զայս գըտան

Եւ թողին զամէն մեծութիւն,

Եղեն կամաւոր աղքատ՝

Ատեցին ըզփարթամութիւն,

Աստէն մեծարին տօնիւ՝

Ընդ Աստուած գան ի միութիւն:

 

* * ***

Այն սիրտն, որ յԱստուած սիրէ՝

Նա ատէ զամէն մեծութիւն,

Այս կեանքս է շատ ոք խաբել,

Չի առնել հետ ում լաւութիւն,

Զինչ որ Մարիամն եղեւ,

Որ ունէր նա շատ խեւութիւն,

Կամ զինչ Փարաւոն եղեւ,

Ուր ունէր կըռոց զօրութիւն,

Անկաւ նա ի ծով մեղաց

Եւ մեռաւ նա յանգիտութիւն,

Այսպէս եւ ամէն անգէտք՝

Կորիցեն նոյն չարութիւն: