ԲԱԶՄԱՎԷՊ

1844

* Ազինելլի ու Կարիզէնտի աշտարակները [Իտալիայի Բոլոնեա քաղաքում]. —  ԺԲ/187-9 (Բժգ) նկ.:

[ԱԼԻՇԱՆ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ Հ. ՂԵՒՈՆԴ].
* - Ազգային բարերար [հասկացողութիւնը]; Հայկ. —  Ե/75-8 (Բա):
* - Արամ [նահապետն ըստ հայ պատմիչների եւ մեկնաբանութիւնը]. —  Է/105-7 (Բա) Տծ:
* - Գաճաճ [մարդիկ, ժողովուրդներ]. —  ԺԴ/223-4 (Բժա):
* - Հայոց լեզուին հնութիւնը. —  ԻԱ/332-6 (Բդ):
* - Հանճար եւ բարք Հայաստանեայց. —  ԻԲ/347-52; ԻԳ/365-8 (Բզ):
     Վ. Ռափայէլեան վրժ. ուս. տարուայ աւարտական հանդիսութեանը արտասանած:
* - Հսկայ [մարդկանց մասին յիշատակութիւններ Աստուածաշնչում, պատմիչների երկերում, բանաստեղծների քերթուածներում]. —  Ժ/156-9 (Բժա) Տծ:
* - Ոգին Հայաստանեայց «Անդ, ուր քառեակ գետք արծաթի գեղանիք…» [148 տող]. —  ԺԷ/271-2 (Բժե):
     Տե'ս 1. ԱՀՂ. Նուագք. Հ. Գ.. —  էջ 164-9: 2. ԱՀՂ. Նուագք. Հ. Գ. Բ.. —  էջ 166-71:
* - Տարեկան հանդէս տօնի սրբոց թարգմանչացն մերոց Սահակայ եւ Մեսրոպայ [Վ. Մ. — Ռ. վրժ. ]. —  ԺԷ/271 (Բզ):
* - Տիգրան Ա [Հայոց թագաւորի նկարագիրն ըստ պատմիչների եւ մեկնաբանութիւնը]. —  ԺԴ/220-3 (Բը) Տծ:

[ԱՅՎԱԶՈՎՍԿԻ Հ. ԳԱԲՐԻԷԼ].
* - Աւելորդապաշտութիւն. —  Է/110-2; ԺԲ/191-2 (Ագ; Աէ):
     Քրիստոնէայի վերաբերմունքը դէպի չար ոգիները: Պատմ. — ներ: Դէպքեր կատարուած Կ. Պոլսում եւ Գերմանիայում:
* - Եկամտի վրայ: [Հարց եւ պտսխն]. —  Թ/133-5 (Դե):
* - Խօսակցութիւն հարստութեան վրայ [կամ] Խօսակցութիւն հարստութեան ու աղքատութեան վրայ [կամ] Խօսակցութիւն հարստութեան ու բերքի վրայ: [Ուսուցչի եւ աշակերտի]. —  ԺԵ/229-31; ԺԸ/277-9; ԻԳ/357-9 (Դե) տղտկ բառարան:
* - Խօսակցութիւն Ստըկի վրայ: [Հարց եւ պտսխն]. —  Դ/53-4; Ե/85-7 (Դե):
* - Յառաջաբան. —  3-6/յաւ.:
* - Պօղոս Պէյ Եուսուֆեան: [Եգիպտոսի վաճառականութեան եւ արտաքին գործերի նախարարի կենսգրծ. (1774-1844)]. —  Զ/90-6 (Բա) Տծ:
* - Տեղեկութիւն Խրիմու Հայոց վրայ. —  ԺԱ/173-6; ԺԹ/300-3 (Բա) Տծ:
     Բվնդ. Խրիմեցւոց կերպարանքը: [Արտաքին նկրգր. ]; Բնաւորութիւնը; Վաճառականութիւն; Ազգային հոգի: [Ձուլուելու վտանգը]; Սովորութիւններ [կենցաղային]:
* «Այր է հըմուտ Կիւրակոս…» [Ոտանաւոր, 6 տող] / Իտալացի ոմն. —  ԺԵ/240 (Զժբ):
* Անգղիացւոց ընթերցասիրութիւնը. —  Ը/127 (Բժա) Տծ:
     Շոտլանդիայում, Ուէլսում, Միացեալ Նահանգներում 1843 թ. — ին հրատարակուած պարբերականների թիւը, ուղղութիւնը, քանակը:
* Ապահովութեան լապտեր. —  ԺԲ/186-7 (Դը):
     Անգլիացի քիմիկոս եւ ֆիզիկոս Հէմֆրի Դեւի եւ ֆրանսիացի Դիւ Մեսնիլի ածխահատների համար պատրաստած լապտերները:
* Առակաւոր խօսք. —  Բ/32:
     Կարճ կամ երկար խօսելու արժէքը: Նաեւ «Արիֆ իսէն` սիվրիսինէք սաղ կէլիր. Անմաղ ըսան, տաուլ զուռնա ազ կէլիր»:
* Առաջին կարգի դպրատուններուն ո'րչափ հարկաւոր է կարգով կանոնով առաջ երթալը: [Մանկավարժի պարտականութիւնները]. —  Բ/24-5 (Դբ):
* Արագիլ. —  ԺԴ/211-3 (Գգ) նկ.:
     Տեսակները, բնակութեան երկրները, պատմ. նրա մասին:
* Արդեսեան ջրհոր[ների գործածութիւնը Եւրոպայում: Պատմ. — ներ նրանց վերաբերեալ]. —  ԺԱ/170-2 (Դը):
* Բարոյական [կամ] Բարոյական առածներ.
     Ամէն պտուղ տտիպ է հասուննալէն առաջ. Ամէն բան անկատար է ժամանակէն առաջ: [Նաեւ Արիոսթոյ. «Ատենով դըդում մը կար…» 26 տող]. —  Դ/64:  «Չունեցած չարիքներդ ... »; «Նայէ որ ուրախութեանդ մէջ ... »; «Չե՞ս կրնար ըսել... »: [Ասացուածներ] / Թոմմազէոյ. —  Թ/144: [5 առած եւ ասացուածք]. —  ԺԸ/288: «Աշխարհքիս մէջ արդեօք քանի՞ հոգի կայ որ ճշմարտութեան ետեւէ ըլլայ…»; «Երբոր մէկը քեզի խորհուրդ կը հարցընէ…». —  ԺԹ/304: «Ո՞վ կը տարակուսի թէ քաղաքականութիւնը հարկաւոր օգտակար եւ գովելի բան է…» [Աղքատ գիւղացու գտած ոսկէդրամը: Առակ]; «Կուզե՞ս հաւատարիմ ծառայ ունենալ…»; «Ով որ ուրիշներուն չհաւնիր…». —  Ի/320: Սպանիացւոց առակներ: [Առածներ եւ ասացուածներ]. —  ԻԲ/352: «Սովորաբար մեր երկիրը ըսելով… իսկ հայրենիքը միշտ սիրելի է ան մարդուն` որ գիտէ թէ հայրենիք ունի…». —  ԻԳ/368:

[ԳԱՄՍԱՐԵԱՆ Հ. ԵՓՐԵՄ].
* - Թթենի[ի մշակութիւնը]. —  Ա/8-9 (Գա):
* - Ճարպ հալեցընելուն կերպը. —  ԺԷ/264-6 (Դգ):
* - Տղաքը օրոցքին մէջ կապկըպելուն [ֆիզիկական եւ հոգէբանական] վնասները. —  ԺԴ/216-8 (Դէ):
* - Փաքֆոն կամ Լեհի արծաթ[ի բաղադրատոմսեր]. —  ԺԳ/197-8 (Դը) տղտկ բառարան:
* - Քոքոյ [ծառը, պտուղը, կորիզը]. —  ԺԱ/163-5 (Գգ) նկ.:
     Տե'ս Ազդարարութիւն. ուղղագրական շտկում. —  208/1844:
* Գայլ. —  ԺԴ/210-1 (Գգ):
     Կենդանու արտաքինը, սովորութիւնները:
* Գիր սորվելու դիւրին կերպ: [Ֆրանսիացի մանկավարժ ոմն Լըռուայի փորձը]. —  Ա/9 (Դզ):

* [ԳԼԻՆԿԱ ՍԵՐԳԷՅ]. Հայկ. Նախկին յաղթող բռնակալին «Աշխարհ, կըրկին դու խանձարուրք հայրենի…» [211 տող] / Սարգիս Կլինքա; թրգմ. [Հ. Գաբրիէլ Այվազովսկի]. —  Ե/79-80 (Բժե) Տծ:

* [ԳՈՑԻ ԿԱՐԼՈ]. Կասկած եւ զրպարտութիւն: [Առակներ] / Կոծծի. —  ԺԶ/253-6 (Բիգ):

[ԳՈՒՐԳԵՆԵԱՆ Հ. ՕՔՍԵՆՏԻՈՍ].
* - Ադամաթուզ եւ Անանաս. —  Թ/130-3 (Գ) նկ.:
     Ծառի հայրենիքը, նկրգր., տերեւների եւ պտղի օգտագործումը, մշակութիւնը:
* - Ամիանտ. —  Ի/305-7 (Գզ) Տծ:
     Կտաւաքարի բաղադրութիւնը, օգտագործումը: Պլինիոս Կրտսերի պատմ.: Տեսակները, մշակութիւնը, հարուստ հանքավայրերը:
* - Արմտիքներու վրայ. Ցորեն. —  ԺԷ/261-4 (Դա):
     Բվնդ. Ցորենին գլխաւոր տեսակները; Ցորենին հարմար հողերը; Հողը պատրաստելուն կերպը; Հունտերը ընտրելու վրայ; Հունտերը պատրաստելուն կերպը:
* - Բամբակին պատմութիւնը եւ մշակութիւնը. —  Ը/118-20 (Դա):
* - Բնալուծական [օդերեւութաբանական] ծանրաչափ[ի նկրգր. ]. —  ԺԵ/236-7 (Գե):
* - Գայլ որսալու հնարքներ. —  ԺԵ/233-6 (Դը) Տծ:
* - Ելեքտրականութիւն: [Գիւտի պատմ. ]. —  Դ/49-53 (Գդ) Տծ:
* - Թէ մարդիկ ինչուան հիմա ի'նչ փորձեր ըրեր են թռչելու համար. —  ԻԲ/342-5 (Դը):
* - Թմբրաձուկին ելեքտրական գործարանը. —  ԺԴ/209-10 (Գդ):
     Գերմանացի բնախոյզ, աշխարհագրագէտ Ալեքսանդր Ֆրիդրիխ Հումբոլդտի եւ ֆրանսիացի ֆիզիկոս Ժոպէր դը Լամպալի փորձերը:
* - Լուսին: [Աստղագէտների հետազօտութիւնները]. —  Ը/113-7 (Գա) Տծ, նկ., ցուցակ:
* - Ծովուն մակընթացութեան ու տեղատւութեան վրայ [Իսահակ Նիւտոնի բացատրութիւնը]. —  ԻԴ/369-71 (Գդ):
* - Կանեփ[ի մշակութիւնը եւ գործածութիւնը]. —  ԺԳ/194-7 (Դա):
* - Ճակնդեղին օգուտներն ու գործածութիւնը; Մշակելուն կերպը; Քաղելուն ու պահելուն կերպը. — Ե/72-5 (Դա):
* - Մանր տղոց դպրատուն. —  ԻԱ/325-7 (Աբ):
     Դպրոցի ճարտարապետական կառուցուածքի, ուսուցչին անհրաժեշտ ձիրքի եւ գիտելիքների վերաբերեալ ծրագիր:
* - Մեղրամոմ. —  Ի/307-11 (Դդ):
     Պատրաստումը եւ օգտագործումը աշխարհի որոշ ժողովուրդների կողմից:
* - Նեւտոն: [Ֆիզիկոս եւ մաթեմատիկոս Իսահակ Նիւտոնի կենսգրծ. (1642-1727)]. —  ԺԲ/189-91 (Բժա):
* - Ոսկեզօծելու ու արծաթազօծելու կերպ. —  Ը/121-4 (Դդ) Տծ, տղտկ բառարան:
* - Սկզբունք երկրագործութեան: [Հարց ու պտսխն]. —  Ա/7-8; Բ/26-7; Գ/38-9; Դ/57-8; Զ/87; Ը/117-8; Ժ/149-50; ԺԱ/168-70; ԺԲ/185-6; ԺԴ/214-5; ԺԵ/231-3; ԺԶ/248-9; ԺԹ/296-8; ԻԱ/327-31; ԻԲ/341-2; ԻԳ/359-60; ԻԴ/372-3 (Դա):
     Բվնդ. Ընդհանուր գիտելիք; Բոյսերու վրայ; Գետնի ու հողերու վրայ; Հողին տարերքը եւ զանազան տեսակները; Հողին ազդեցութիւնը բուսոց վրայ; Օդի ու կլիմայի վրայ; Հողերը լաւցընելու հնարքները; Պարարտութեան վրայ; Բուսոց աճումը շուտցընող նիւթեր; Գետինը հերկելու գործիքներուն վրայ; Հերկելու վրայ; Երկրագործութեան մէջ գործածուած կենդանիներուն վրայ; Ծառերը քաղցկեղի հեսակ հիւանդութենէ ազատելու հնարք; Հունտ [ցորեն] ցանելու վրայ; Արմտիքները [հացահատիկը] մշակելու վրայ; Ընդեղէններ [բակլա, սիսեռ, լոբի, ոսպ, ոլոռ] մշակելու վրայ; Ճակնդեղի նման բոյսերը մշակելու վրայ; Կաղամբ մշակելու վրայ; Վարուցանի կարգին վրայ:
* - Սուտ գոհար շինել. —  Թ/137-40 (Դդ) Տծ, բառարան:
     Ֆրանսիացի ակնավաճառներ Լանսոնի եւ Դուոլ-Վելանտի գրծնէութ., քարերի բաղադրութիւնները:
* - Վեսթմինսթրի եկեղեցին [Լոնդոնում]. —  Գ/40-2 (Բժգ) նկ., տղտկ բառարան:
     Կառուցման պատմ., նկրգր., նուիրատւութիւնները:
* - Վուշին կամ քիթաին մշակութիւնը. —  Թ/135-7 (Դա):
* - Տրեզտա. —  Թ/140-2 (Բժգ) նկ.:
     Քաղաքի պատմ., բնակչութիւնը, նկրգր., պատմաճարտարապետական կոթողները:
* - Փրիդերիկոս Բ, Բրուսաց թագաւորը: [Կենսգրծ. (1712-1788): Դէպքեր նրա կեանքից]. —  Բ/28-30 (Բժա) նկ.:
* - Օդապարիկ. —  ԺԶ/241-5; ԺԸ/273-7; ԺԹ/290-2 (Գդ) Տծ, տղտկ բառարան, նկ.:
     Օդագնացութեան պատմ. — նից. Ժոզեֆ եւ Էտյէն Մոնգոլֆիէ եղբայրների օդապարիկների նկրգր. եւ փորձերը: Պիլատր դէ Ռոզիէի եւ դ’ Առլանդի թռիչքը: Ժակ Ալեքսանդր Սեզար Շարլի գիւտը: Ռազմական նպատակներով օգտագործելը: Խրածին գազի օգտագործման եղանակը: Ժոզեֆ Լուի Գէյ-Լիւսակի փորձերը: Անգլիացի մաթեմատիկոս Խորջ Գրինի ճամփորդութեան նկրգրը: Ֆրանսիացի Պլանշարի յայտարարութիւնը:

[ԴԱՍՊԱԶԵԱՆ Հ. ՅՈՎԱԿԻՄ].
* - Վան Ամպուրկ: [Գազաններ վարժեցնողը]. —  ԺԷ/266-7 (Բժա):
* - Ֆրանքլին [Բէնջամին, ամերիկացի լուսաւորիչ, պետական գործիչ, գիտնական, կենսգրծ. (1706-1790)]. —  Ի/311-2 (Բժա):
* - Ֆրանքլինի խրատները. —  ԻԴ/374-7 (Բժա):
     Բվնդ. Գիրք կարդալու կերպ; Երջանկութեան պատճառները; Խնայութեան վրայ; Ֆրանքլինին տապանագիրը:
* Դեղձը երկայն ատեն պահելու հնարք. —  ԺԳ/197 (Դգ):
* Դեմոսթենէս: [Անտիկ շրջանի յոյն իմաստասէրի կենսգրծ. (384-322 Ն. Ք. )]. —  Է/107-9 (Բժ) նկ.:

[ԵԱԶԸՃԵԱՆ Հ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ].
* - Անձրեւի կաթիլներ. —  ԺԳ/194 (Գբ):
     Անգլիացի Քըննինկէմի (Gunningham) հետազօտութիւնները:
* - Բալ: [Միգամածութիւն]. —  Բ/17-8 (Գա) Տծ:
     Անգլիացի աստղագէտ Վիլեամ Հերշէլի հետազօտութիւնները:
* - Բրածոյ կենդանեաց ոսկորներ. Ահագազան [Dinotherium]. —  Բ/18-22 (Գբ) Տծ, նկ.:
     Ֆրանսիացի կենդանաբան Ժորժ Կիւվիէի, գերմանացի հանքագէտ Աբրահամ Վերնէրի եւ այլ մասնագէտների հետազօտութիւնները:
* - Ելեքտրաձոյլ պատկերք. —  Թ/129-130 (Գդ) տղտկ բառարան:
     Ռուս գիտնական Բորիս Եակոբիի նախագծած գալուանապլաստիկայի նկրգր.:
     Ազդարարութիւն. ուղղագրական շտկում տե'ս 160/1844:
* - Երրորդական հողեր. —  Զ/81-2 (Գբ) տղտկ բառարան:
* - Լուսածին նկար. —  ԺԲ/177-8 (Գդ) տղտկ բառարան:
     Անգլիացի քիմիկոս եւ ֆիզիկոս Խոն Դալթոնի փորձերը:
* - Լուսնի եւ արեւու խաւարմունք. —  ԻԳ/353-5 (Գա) Տծ:
     Որոշ ժողովուրդների սնահաւատութիւնը: Աստղագէտների դիտարկումները:
* - Լուսոյ գոյացութեանը վրայ ի'նչ կարծիքներ եղած են. —  Ա/5-6 (Գդ):
     Իսահակ Նիւտոնի փորձը:
* - Հողերու դասաւորութիւն. —  Բ/33-5 (Գբ) Տծ, տղտկ բառարան:
     Բվնդ. Յետջրհեղեղեան դաս; Խրհեղեղեան դաս: [Անյետացած կենդանիներ, կործանուած անտառներ]:
* - Յառաջադիմութիւն ազգային. Յաղագս ազգասիրութեան. —  ԺԳ/201-7; ԺԸ/281-6; Ի/314-9 (Բդ):
     Զաւակների դաստիարակութիւնը. Սուրէն մարզպանին ուղղուած Բագրատունու նամակը: Գրի եւ գրականութեան ծաղկումը: Ազգային լեզուն պահպանել եւ զարգացնել: Ազգի զաւակը լինելուց չխորշել. Ճորջ Բայրոնի կարծիքը հայ ազգի մասին: Հայի նկարագիրն ըստ օտար ճանապարհորդների: Հայերի դիրքը Օսմանեան կայսրութեան բարձրագոյն ատեաններում: Ներկայ ժամանակի թշուառութեան պատճառները: Հայաստանի վերազարթօնքի ծրագիր:
* - Ոտնատեղիք կենդանեաց. —  ԺԳ/193 (Գբ) տղտկ բառարան:
     Կենսաբան Քաւփի (Kap) հետազօտութիւնները:
* - Ջերմաշարժ մեքենայ. —  ԺԹ/289 (Գդ):
     Ֆրանսիացի ոմն Ֆռանշոյի գիւտը:
* - Ջրածին հեղուկ[ի գործածութիւնը կենցաղում]. —  Ժ/145-6 (Գդ):
* - Ստուերատուն. —  ԺԲ/179-80 (Գդ):
     Լուսանկարչական գործիքի կառուցուածքը:
* - Քարացումն [ընդերքում եւ ջրում]. —  ԺԱ/161-3 (Գզ) տղտկ բառարան:
* - Օդային նոր երեւոյթներ. —  ԺԷ/257-8 (Գդ):
     Բվնդ. Հիւսիսայգ; Լուսաւոր երեւոյթ մը; Շանթաքար: [Երկնաքար]:
* - Օդաշարժ կառք. —  ԺԹ/289 (Գդ) Տծ:

[ԵՍԱՅԵԱՆ Հ. ԲԱՌՆԱԲԱՍ].
* - Ասպահան: [Պատմական ակնարկ]. —  ԺԹ/298-300 (Բժգ) նկ.:
* - Էքպէր շահ [Թիմուրեանների դինաստիայից, կենսգրծ. (1542-1605)]. —  ԺԸ/279-80 (Բժա) նկ.:
* - Ծովային փոսփորականութիւն. —  Ե/65-6. — (Գդ) տղտկ բառարան:
     Ֆրանսիացի կենսաբան Բէնէթի եւ այլոց ծովային կենդանիների վրայ կատարած ուսմնսր. — ները:
* - Կոյրերու եւ կուրանոցներու վրայ տեղեկութիւն. —  ԻԳ/360-5 (Բիը):
     Որոշ երկրների վիճակագրութիւնը: Վաղենտիանոս Հաուի 1784 թ. Փարիզում բացած դպրոցը: Անգլիացի բանաստեղծ Սոնդէրսի կեանքից:
* - Հիւմայուն շահ. —  ԺԴ/218-20 (Բժա) նկ.:
     Թիմուրեանների դինաստիայից Բաբուր շահի որդու` Հիւմայուն Նասրէդին Մուհամէդի կենսգրծ. (1508-1556):
* - Ճիհանկիր [շահ` Թիմուրեանների դինաստիայից, Էքպէր շահի որդու կենսգրծ. (1569-1628)]. —  ԻԲ/345-7 (Բժա) նկ.:
* - Մանր տղոց մարմնոյն վրայ ընելու խնամքներ. —  ԺԶ/245-8 (Դբ; Աբ):
* - Պապէր շահ: [Թիմուրեանների դինաստիայից Բաբուր Զահիրէդին Մուհամէդի կենսգրծ. (1483-1530)]. —  Ժ/154-6 (Բժա) Տծ:
* - Վոշինկթոնին [գրած] առածները. —  ԺԵ/239-40 (Աե) Տծ:
* Երկաթէ տներ [ԱՄՆ-ում, Անգլիայում, Բելգիայում պատրաստուող]. —  ԺԴ/215-6 (Դը):
* Երկիր պարարտացնելու նոր նիւթ[ի բաղադրութիւնը]. —  ԻԳ/359 (Դա):
* Եւրոպայի հիմակուան թագաւորներուն [եւ թագուհիների] տարիքը: [Ցանկ]. —  Գ/45-6 (Բժգ):
* Զանգակ[ի ստեղծման եւ գործածութեան պատմ.: Աշխարհի նշանաւոր զանգերը]. —  Ը/124-6 (Բժա; Բժե) նկ.:
     Նաեւ իտալացի բանաստեղծ Մանարա «Շատ է, մի' այլ հընչեր պըղինձդ ողբական…» 14 տող:
* Ընդհանրապէս [մանկավարժի] սորվեցընելու ոճին վրայ. —  Բ/25-6 (Դբ):

[ԹԵՐՃԻՄԱՆԵԱՆ Հ. ՀԱՄԱԶԱՍՊ].
* - Ամէնադից մէհեան. —  Զ/88-90 (Բժգ) նկ.:
     Մարկոս Ագրիպասի զՀռոմում կառուցած Պանթէոնի նկրգր.:
* - Գարայիմ ըսուած հրէից վրայ համառօտ տեղեկութիւն: [Բնակութեան երկրները, լեզուն, կրօնը]. —  Բ/30-1 (Բժգ):
* - Զանգակատուններու վրայ. —  Ի/312-4 (Բժա) նկ.:
     Կառուցման պատմ., ձեւերը, նշանաւորները:
* - Էպսամպօլի կռատունը [կառուցուած Թեբէի մօտ, Ռամզէս Գ ժամանակ]. —  Դ/60-3 (Բժդ) Տծ, նկ.:
* - Թէ ի'նչպէս պէտք է տղոց հեգել սորվեցընել. —  ԺԴ/213-4 (Դբ; Աբ):
* - Կապուտակ այր [Կապրի կղզում]. —  Թ/142-3 (Բժգ):
* - Կենդանեաց վրայ գութ ցուցընել: [Պատմ. — ներ]. —  Ը/127-8 (Ագ):
* - Մաշկաթեւ. —  ԻԲ/338-9 (Գգ) Տծ, նկ.:
     Չղջիկի տեսակները: Նրանց որսը Հնդկաստանում:
* - Խրշուն. —  ԺԲ/180-3 (Գգ) տղտկ բառարան, նկ.:
     Արտաքինը, բնակութեան վայրերը: Պատմութիւններ նրանց որսալու մասին:
* - Տղոց կրթութեանը համար հարկաւոր գիտելիքներ: [Ծրագիր]. —  Բ/22-4 (Աբ; Դբ):
* - Փլաթին. —  ԺԲ/183-5 (Գե):
     Մետաղի յատկութիւնները, ամենամեծ ձուլակտորը, հանքավայրերը:
* Թէ բարի վարքը եւ բարեպաշտութիւնը դաստիարակի մը ամէն կատարելութիւններուն հիմը պիտի ըլլայ: [Հրպրկխսթ. ]. —  ԻԲ/339-41 (Աբ; Դբ):
* Թէ ի'նչպէս պէտք է տղոց գիր ճանչնալը սորվեցընել: [Մեթոդական ուղեցոյց]. —  ԺԱ/165-168 (Դբ; Աբ) տղտկ բառարան:
* Թէ ո'րչափ հարկաւոր է դաստիարակի մը տղոց սիրտը շահիլ: [Ծրագիր]. —  Դ/54-7 (Աբ; Դբ):

[ԹՆԿԸՐԵԱՆ Հ. ՏԻՄՈԹԷՈՍ].
* - Գլխարկ. —  ԺԳ/207-8 (Բիե):
     Արեւելքի եւ Եւրոպայի որոշ ժողովուրդների սովորութիւնը:
* - Թէ ցամաք ու ջրոտ երկիրները մարդուս մտաւորական կարողութեանը կամ խելքին վրայ ի'նչ ազեցութիւն ունին. —  ԺԵ/237-9 (Բիզ):
     Բվնդ. Ջերմութեան ու ցրտութեան ազդեցութիւնը; Չորութեան ու խոնաւութեան ազդեցութիւնը; Երկնքին պայծառութեան ու պղտորութեան ազդեցութիւնը:
* - Խահուէ. —  ԻԱ/330-1 (Դզ):
     Սուրճի մշակութիւնը մի շարք երկրներում: Առաջին սրճարանները: Օգտագործումը:
* - Հին եւ նոր [եգիպտական, յունական, հռոմեական (Յուլեան), Գրիգորեան] տոմարներու վրայ. —  Ա/12-5 (Բժա):
* - Ճակնդեղէ շաքար հանելու վրայ տեղեկութիւն. —  Բ/27 (Դա):
* - Մազ ու մօրուք ձգելու սովորութիւն[ը պատմութեան տարբեր ժամանակահատուածներում աշխարհի մի շարք ժողովուրդների մօտ]. —  Ժ/159-60 (Բժա):
* - Մոսքուա. —  ԺԳ/199-201 (Բժգ) նկ.:
     Պատմա-ճարտարապեական յուշարձանները, կրթօջախները, զանազան միութիւնները, արտաքին առեւտուրը:
* - Նապաստակ եւ ճագար. —  Ե/66-70 (Գգ; Աե) տղտկ բառարան:
     Արտաքինը, ընդհանրութիւնը եւ տարբերութիւնը, տեսակները, սովորութիւնները: Նաեւ «Նապաստակք ի մի վայր եկեալք, մեզ, ասեն, կեանքս անկեանք են. քանզի…» առակ:
* - Սիրամարգ. —  Ժ/147-9 (Գգ) տղտկ բառարան:
     Արտաքինը, սովորութիւնները, փետուրների օգտագործումը:

* [ԹՈՎՄԱՃԱՆԵԱՆ Հ. ԵՂԻԱ]. Եւրիպիդէս. —  Գ/46-8 (Բժե):
     Մովսէս Խորենացու կարծիքը «Պիտոյից գրք»ում եւ «Հայոց պատմութիւն»ում: Բանաստեղծական արուեստը:
     Նաեւ Եւրիպիդէս. Հերակլէս «Մինչդեռ նըւէրք մատչէին յԱրամազդայ ի բագին…» 104 տող:
* Թորվալտսէն քանդակագործ. —  Թ/143-4 (Բժա):
     Դանիացի Բերտել Տորուալդսէնի կենսգրծ. (1768 կամ 1770-1844):

[ԼԱՄԱՐԹԻՆ ԱԼՖՈՆՍ].
* - «Ժամք րոպէից են ծընունդ…» [20 տող] / Թրգմ. Հ. Խորէն Գալֆայեան. —  ԻԴ/380 (Բժե):
* - Նոր տարի «Տէր, դու ես հայր ժամանակաց եւ իշխան…» [36 տող]. —  Ա/16 (Բժե):
* Լուսանկար. —  ԺԲ/178-9 (Գդ) տղտկ բառարան:
     Ֆրանսիացի նկարիչ Լ. Ժ. Դագերի յայտնագործութիւնը:
* Ծառակեաց. —  ԻԳ/355-7 (Գգ) Տծ, նկ.:
     Կենդանու մասին կենսաբանների կարծիքը, արտաքինը, բնակութեան երկրները:
* Ծառերու թրթուրները ջարդելու դեղ[ի բաղադրութիւնը]. —  ԺԲ/187 (Դզ):
* Կատղած շան խածուածքին դեղ; Քթէն վազած արիւնը բռնելու հնարք. —  ԺԴ/218 (Դէ):
* Կենդանեաց բաժանումը. —  Գ/36-8; Ե/70-2; Է/97-101 (Գգ) Տծ, տղտկ բառարան, ցանկ:
     Բվնդ. Խումբ առաջին` Ողնաշարաւոր կենդանիներ: Դաս Ա Կաթնատու, Դաս Բ Թռչուն, Դաս Գ Սողուն, Դաս Դ Ձուկ; Խումբ երկրորդ` Կակղամիս կենդանիք: Դաս Ա Գլխոտունք, Դաս Բ Թեւոտունք, Դաս Գ Որովայնոտունք, Դաս Դ Անգլուխք, Դաս Ե Բազկոտունք, Դաս Զ Հերոտունք; Խումբ երրորդ` Յօդաւոր կենդանիներ: Դաս Ա Օղակաւորք, Դաս Բ Խեցեմորթք, Դաս Գ Սարդք, Դաս Դ Միջատք; Խումբ չորրորդ` Ճառագայթաձեւ կենդանիներ: Դաս Ա Փշամորթք, Դաս Բ Ընդերականք, Դաս Գ Կծողականք, Դաս Դ Պողիպոդք, Դաս Ե Խրաճճիք.
* Կենդանիներուն մորթը սամուրի գունով ներկելու, կամ գեղեցկացընելու հնարք: [Լուծոյթի բաղադրութիւնը]. —  ԺԳ/198 (Դը) տղտկ բառարան:

* [ԿՌԻԼՈՎ ԻՒԱՆ]. Երաժիշտք «Ընչապտուկն ապուզնայ…» [34 տող] / Քռիլով; թրգմ. Հ. Գաբրիէլ Այվազովսկի. —  ԺԸ/288 (Աե):

* [ՀԻՒՐՄԻՒԶԵԱՆ Հ. ԵԴՈՒԱՐԴ]. Բանաստեղծութիւն. Հովուական գեղօնք. Հովիւ եւ հովուուհի «Թո'ղ զերամակդ, հովիւ բարի…» [Ամէն տունը` 12, 20, 12, 24, 16, 8, 6, 22 տող] / Վրոյր. —  ԺԹ/303-4 (Բժե):
     Հովուերգութեան կամ հովուաբանութեան ժանրը եւ նրա աղքատութիւնը հայ գրականութեան մէջ:
* Ճանճերը ջարդելու հնարք. —  ԺԵ/237 (Դզ):
* Ճանճորսակ. —  ԻԱ/322-325 (Գգ) նկ.:
     Թռչունի տեսակները, արտաքինը, չուող թռչունների սովորութիւնները:
* Ճշմարիտ ազգասիրութեան փորձ եւ յորդոր. —  Բ/31-2 (Ագ):
     Հատուածներ Մովսէս Խորենացու «Հայոց պատմութիւն»ից, ֆրանսիացի Անտուան Թոմասի «Կարդեսիոս» ներբողից:
* Մետաքսեղեններու եւ սուտ ծաղկըներու համար առաձգական վերնիճ [պատրաստելու բաղադրատոմս]. —  Ը/124 (Դդ):

* [ՄԻՆԱՍԵԱՆ Հ. ՊԵՏՐՈՍ]. Նախապաշարման վրայ. —  Զ/96 (Աէ):
* Մումիայ. —  ԺԷ/268-70 (Բիէ):
     Եգիպտացիների սովորութիւնը: Զմռսելու մասին յիշատակութիւն Աստուածաշնչում, Մովսէս Խորենացու պատմութեան մէջ: Հերոդոտոսի վկայութիւնը:
* Յայտարարութիւն. —  ԺԸ/287-8:
     Պատասխան ամսագրի ընթերցողներին, թէ ինչու կրօնական թեմաներով նիւթեր չեն հրատարակւում:
* Նինուէի աւերակները. —  Ը/126-7 (Բժա):
     Ֆրանսիայի հիւպատոս Պոլ Էմիլ Բոտայի ասորեստանեան Դուր-Շաուկին քաղաքի պեղումները, որ սխալմամբ ենթադրել են թէ Նինուէն է:
     Տե'ս նաեւ Բոտա Պոլ Էմիլ // ՀՍՀ. Հ. 2. —  էջ 523:
* Նոր եւ օգտակար գիւտ. —  ԻԲ/337-8 (Գե) տղտկ բառարան:
     Ֆրանսիացի քիմիկոս Տէլզէնի մետաքսի ստացման փորձերը:
* Նոր տեսակ աղէկ շաղախ` շէնքի համար. —  Ե/75 (Դզ) տղտկ բառարան:
* Շուն: [Պատմ. — ներ]. —  ԺԷ/258-61; ԺԹ/292-5 (Գգ) տղտկ բառարան, նկ.:
* Ո'րեւիցէ մետաղ մաքրելու ու փայլեցընելու [լուծոյթ պատրաստելու բաղադրատոմս]. —  Գ/39-40 (Դզ) տղտկ բառարան:
* Ո'րչափ հարկաւոր է որ տղոց սորվելիքը իրենց համար պարզ ու դիւրիմաց ու զուարճալի ըլլայ. —  Է/104-5 (Դբ; Աբ):
* Պատկեր [Եւորպայի] քաղաքական վիճակի 1843 ամին. —  Գ/42-5 (Բժգ):
* Պատմութիւն [Կոյրը եւ կաղը ճանապարհորդ]. —  ԻԴ/378-9 (Բժա):
* Պիւթոն օձ. —  ԻԴ/371-2 (Գգ) նկ.:
     Բնակութեան վայրերը, արտաքինը, սովորութիւնները:
* Պղնձի ժանգով թունաւորուածին դեղ. —  Ժ/153-4 (Դէ) Տծ:
     Ֆրանսիացի բժիշկ եւ բուսաբան Որֆիլայի (Orfila) յայտնագործութիւնը:
* Պտուղը շուտով հասցընելու հնարք: [Ֆրանսիացի գիւղատնտեսի փորձը]. —  Ը/120 (Դա):
* Ջրվախութեան [շան կծածի] դէմ նոր դեղ. —  Գ/40 (Դզ):
* Ռաֆայէլեան վարժարանին պարգեւաբաշխութիւնը [Վ. — ում]. —  Ի/319-20 (Բզ) ցուցակ:
     Նաեւ առաջին, երկրորդ մրցանակներով պարգեւատրուածները:
* Ռնգաբուժութիւն. —  ԺԷ/270 (Դէ):
     Քթի պատուաստման վիրաբուժութեան պատմ. — ից:
* Սեխը ինչուան դեկտեմբեր եւ յունուար ամիսները պահելու հնարք. —  ԺԳ/197 (Դգ):

[ՍՕՖԵԱԼԵԱՆ Հ. ՄԱՆՈՒԷԼ].
* - Առողջութեան ընդհանուր կանոններ. —  Դ/58-9 (Դգ) տղտկ բառարան:
* - Թաթառ [ծովային]. —  Զ/82-4 (Գդ) նկ.:
     Նաեւ Հաննըքէն Պ. (Hennequin P. ) «Ոչ ինչ կարի բացական էաք ի կղզւոյ սրբոյն Դոմինիկոսի քան զփարսախս հարիւր…» Ծովամրրիկի նկրգր.:
* - Թափիր. —  ԺԵ/228-9 (Գգ) նկ.:
     Կենդանու արտաքինը, սովորութիւնները: Ժորժ Բիւֆոնի ուսմնսր. — ները:
* - Ջրին մէկքանի առողջարար յատկութիւններուն վրայ. —  Դ/59-60 (Դզ) տղտկ բառարան:
* - Վամփիռ. —  ԺԳ/194 (Գգ) տղտկ բառարան:
     Մարդկանց սնահաւատութիւնը: Մտացածին կենդանիներ:

* [ՈՒԻԼԻՍ Ն. ]. «Այնչափ խաղացիր որ ահա յոգներ թուլցեր ես, որդեակ…»: [Արձակ բանստղծթ. ] / Վիլլիս բանաստեղծ ամերիկացի. —  ԻԱ/336 (Աէ):

* [ՎՈԼՆԷՅ ԿՈՍՏԱՆՏԻՆ ՖՐԱՆՍՈՒԱ]. Խորհրդածութիւնք. Ի վերայ աւերակաց Պալմիրայ / Թրգմ. Հ. Օքսենտիոս Գուրգենեան. —  Դ/63-4 (Բժդ) Տծ:
     Հատուած «Ավերակներ կամ խորհրդածութիւններ կայսրութիւնների յեղափոխութիւնների մասին» գրքից: Տե'ս նաեւ 1. Volney C. F. Ruines ou Mռditations sur les rռvolutions des empires. - Paris, 1791 (տե'ս Vol; nej ## Brokgauz. T. 7. - st. 134): 2. Razmywleniq ## Vol; nej Kostantin Fransua. Ruiny ili razmywleniq o revol[ciqx imperij. - Moskva, 1928. - s. 27-31:
* ՎՈՍ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՀԵՆՐԻԿՈՍ. Նոր տարի «Բոլորեցաւ ամս ի յետին հունչ ժամուն…» [48 տող] / Յովհաննէս Հենրիկոս Վոս (Voss ). —  Ա/15-6 (Բժե):
* Տարւոյն վերջի օրը. —  ԻԴ/379-80:
     Խոհեր երբէմն անիմաստ անցկացրած ժամանակի մասին:

[ՏԼՎԸԼԻԿԵԱՆ Հ. ՄԱՂԱՔԻԱ].
* - Աքաղաղ եւ հաւ. —- ԺԵ/225-8 (Գգ):
     Նրանց մասին աւանդութիւն: Աշխարհի որոշ ժողովուրդների սովորութիւնները, բազմացման եղանակները: Ժորժ Լուի Բիւֆոնի փորձերը:
* - Դամասկոս. — Ա/10-2 (Բժգ) տղտկ բառարան, նկ.:
     Քաղաքի ճարտարապետութիւնը: Բնակչութիւնը: Բանաստեղծ Ալֆոնս Լամարթինի կարծիքը հայազգի ոմն դատաստանի խորհրդականի մասին:
* - Դեղձանիկի տեսակ թռչուններ. —  Է/102-4 (Գգ) նկ.:
     Արտաքինը, սնունդը, բոյնը, սովորութիւնները:
* - Թունուզ. —  ԺԷ/267-8 (Բժգ) նկ.:
     Պատմական ակնարկ: Թունիս քաղաքի նկրգր.:
* - Հաւի տեսակ ընտանի թռչուններ[ի արտաքինը, հայրենիքը, սովորութիւնները]. —  Ժ/146-9 (Գգ) նկ.:
* - Չորս եղանակները գուշակելու նշաններ. —  Ժ/150-3 (Դա):
     Բվնդ. Օդի փոփոխութեան ընդհանուր նշանները; Հովի նշաններ; Անձրեւի եւ պայծառ օդի նշաններ:
* - Պանիան ծառը: [Նկրգր.: Հնդիկների պաշտամունքը]. —  ԺԶ/245 (Գգ):
* - Ֆենելոն [Ֆրանսուա]. —  ԺԶ/250-3 (ԲԺ; Բժա) նկ.:
     Ֆրանսիացի հոգեւորականի` արքեպսկ., աստուածաբան, իմաստասէր, բանասէր, կենսգրծ. (1651-1715): Նաեւ Ֆենելոն «Եւ արդ առցուք ի քնին զսքանչելիսն Աստուծոյ որ միօրինակ փայլեն ի մեծամեծսն եւ ի մանկունս յէից…» 40 տող, «Յաղագս գոյութեան Աստուծոյ» գրքից; Ռասին Լիւդվիգ «Որքանեա՞ց ակն ամփոփէ յինքն էից հոյլ…» 40 տող, Երգ Ա. տող 277-316: Տե'ս նաեւ Գաղղիական մատենագիտութիւն (ԺԷ դար) Ֆենելոն // Զարբհանալեան Հ. Գարեգին. Պատմութիւն մատենագրութեան միջին եւ նոր դարուց յարեւմուտս. Ազգային վարժարանաց համար. Հ. Բ.. —  Վ.: Ս. Ղազար, 1874. —  էջ 112-22:
* Օդին յատկութիւնները. —  ԻԱ/321-2 (Գդ):
* Օղի ու ցքի խմելուն վնասները. —  ԻԴ/373-4 (Դէ):
* ՖԵԴՐՈՍ. Աղուէս եւ խաղող Արհամարհէ հպարտն որում ոչ կարէ հասանել «Սովալըլուկ լեալ աղուէս…» [12 տող] / Փեդրոս. —  ԺԷ/272 (Աե):
     Տե'ս նաեւ 1. Լաֆոնտէն զ: 2. Այվազովսկի Հ. Գաբրիէլ զ: 3. Լաֆ. Առակք. Նուպար. զ: 4. «Սոված Աղուէս մը չգիտեմ ո՞ւր…» 30 տող // ՔՀՔ. Առակք. —  էջ 172-3: 5. «Աղուէս մը անօթութենէն կը մարեր…» // Եզովբոսի առակները. —  էջ 113:

* [ՖԼՈՐԻՈՒԱԼ ՊՈԼ ԷՄԻԼ]. «Կընտակք երկու գըտին փըղոսկր ի բացի…» [Քառեակ] / Ֆլորիան. —  ԺԳ/208 (Աե): զ