Քերթուածներ

ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ

Գոհարներով շըքեղապէս զարդարուած,

Չըքնաղագեղ կին մ՚է. գընա՜յ դէպի լեռ.

Ճաճանչք արփւոյն, գո՜գ իւր գըլխէն կըտըրուած,

Ի տիեզերս սըփռին` աննի՜ւթ իբրեւ հեր։

Շուշան եւ վարդ գոգցես ցոլմունքն միայն

Կընոջ այտիցն ու գիրգ ուլան…։ Ճանչե՞ս զայն։

Ուստի՞ գայ կինն։ Ոչ ինձ յայտ, այլ թըւի,

Թէ ի խորոց երկրի կամ ջուրց ելանէ.

Հայի խորունկ մեծ աչերովն իւր ծաւի,

Ու ակնարկ իւր մէն` գոգցես մէն սիրտ կըլանէ։

Սըխրալի յոյժ, սիրելի եւ… սոսկալի՜.

Նորին ի տես դողայ սիրտն իմ եւ հալի՜։

Դըշխո՞յ, վըհո՞ւկ…։ Հարցնեն անցորդք. «Ո՞վ իցէ»։

Ոչ ոք գիտէ։ Համայնք գըտնեն զայն տարբեր.

Ոմն իւր ուսոց վըրայ տեսնէ թեւ լուսէ.

Այլ ոմն ասէ. «Կընոջն է շունչ մահաբեր»։

Սակայն բուրմունք է շունչն. իւր ձեռք փափկագին

Ողկոյզ մ՚ունին ոսկի` զերդ շո՜ղն երկընքին։

Իւր անծանօթ բոյնէն մինչեւ բարձր ա՜յն լեռ,

Յիւր ծագմանէն մինչ վըսեմն յիւր նըւաղում,

Յայգուէ մինչ ժամն, յորում ծագի լուսաբեր,

Շողից, երգոց, բուրմանց անճա՜ռ է զեղում։

Յուզուին բընաւք, հարցնեն. «Ո՞ւստ գայ եւ յո՞ գնայ»։

Նըւաղի՜ մերթ, այլ ո՜չ երբեք մահանայ։

Հեռո՜ւստ հասնի, խորո՜ւստ. չտես ոք զիւր տուն.

Մարդոց մէջէն, դարուց մէջէն ըզմայլեալ,

Անխոնջ, անծեր, անշէջ, զերդ բոյլ, աստղատուն,

Այլ մերթ տըրտում եւ զաչս ի վայր խոնարհեալ,

Գընա՜յ յաւէտ` գեղանի կին շըքազարդ,

Ուսոց վրայ թեւ, լանջաց վըրայ միշտ թարմ վարդ։

Գեղահըրաշ, գոհարազարդ կինն անմահ,

Բուրումնաւէտ, դաշնակաւոր, հըրաթեւ,

Այցելէ մերթ հիւղակ եւ մերթ պալատ, գահ,

Եւ որդեգիր ընտրէ զհոգիս անդեդեւ։

Նովաւ նըկունն է մեծ, հըզօր, վեհ. որբն ալ

Ի նմա գըտնէ մայր, կին եւ կոյս սիրահա՜լ։

Եւ քո, Յովհա՛ն, եւ քո՛ մայրն է Քերթութիւն,

Որ եւ մայրն իմ։ Եղբարք եմք մեք համածնող։

Մեր ճակատն, ո՜հ, մերթ ողողէ մըթութիւն,

Այլ է հոգին մեր յաւիտեան լուսողող։

Մեր նո՛յն է սէր. աչք մեր ի նո՛յն կէտ յառին.

Տաղք մեր են մութ, այլ հըռչակեն ըզբարի՜ն։

4 Յուլիս, 1886, Իճատիյէ

(Երկրագունտ, 1887, էջ 349)