Հայ «հնատիպ» գրքի յիշատակարաններ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՍԱՂՄՈՍԱՐԱՆ: Նոր Ջուղա, առանց, տպագրութիւն Խաչատուր Կեսարացու, 1638:

ՅԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ԳՐՈՑՍ`

Փառք եռանձնեայ տէրութեան եւ միագոյ բնակութե[ան]ն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ որ ետ կարողութի[ւն] տառապեալ անձանցս հասանել յաւարտ գրոյս: Բայց սակայն Զսրբոյ եւ զամէներջանիկ առն ա[ստուծո]յ. զտեառն Մովսէս կաթուղիկոսի զվարսն եւս համառօտ բանիւ կամիմք յայտ առնել: Էր սա յերկրէն Սիւնեաց: Ի տիս մանկութե[ան] սրբասէր եւ աղօթարար եւ պահացօղ հեզ եւ հանդարտ բարուք: Որ եւ յարեցաւ ի մեծ կաթուղիկոսն Սրապիոն, անհանգիստ երկամբ աշխատեալ յընթերցումն ա[ստուա]ծաշունչ տառից. եւ յետ մահուան կաթուղիկոսին. ընկալաւ իշխանութի[ւն] եւ գաւազան ի Գրիգոր վարդապետէ կեսարացւոյ: Եւ ըստ շնորհելոյ նմա յա[ստուծո]յ յորդառատ վարդապետութ[եամ]բ եւ բարի քաղաքավարութ[եամ]բ լուսաւորեաց զազգս հայկազան եւ արար բազում ուղղութի[ւն]ս: Նախ զի զեղծեալ կարգս եկեղեցւոյ. որ ի թուլութենէ առաջնորցն խանգարեալ էր. վերստին ուղղեաց: Երկրորդ ի բազում տեղիս յանապատս կարգեաց խարազնազգեաց ճգնաւորաց. արանց միանգամայն եւ կանանց: Յոր ժողովեցան. ուր քսան եւ երեսուն. ուր վաթսուն եւ եւթանասուն զի անդադար աղօթեսցեն, եւ ինքն ո[ր]պ[էս] զհայր հասարակաց խնամ տաներ ամենեցուն, զմարմնաւոր պէտս ն[ո]ց[ա] լնլով: Երրորդ յամ[ենայն] տեղիս. ի շենս եւ յաւանս անթիւ եկեղեցիս շինեաց եւ քահանայս կարգեաց. որով հաւատ քրիստոնէութե[ան] ծաղկեալ պայծառացան: Չորրորդ զս[ուր]բ Էջմիածինն նոր նորոգեալ զարդարեաց եւ պայծառացոյց անթուելի ծախիւք, որ զտեսօղսն հիացուցանէ: Հինգերորդ ընկալեալ զկաթողիկոսութի[ւն]ն եւ դիմեաց առ արքայն պարսից. եւ զդիմոսական հարկն որ յառաջնոց կաթողիկոսացն եդեալ էր ի վ[ե]ր[այ] ս[ուր]բ էջմիածնայ. բազում ջանիւ գուն գործեալ վերացոյց եւ արար ազատս ի հարկապահանջութենէ: Վեցերորդ յամ[ենայն] տեղիս դասատունս եւ դպրոցս կարգեալ եւ լուսաւորեաց զազգս հայոց. եւ յարաժամ ցանկայր տպագրութե[ան]ս զի յառատութենէ գրոց ամենեքեան դիւրաւ վարժեսցին. սակայն չեղեւ ձեռնհաս. զի փոխեցաւ աստի յանանց կեանսն առ ցանկալին իւր. յորում ծարաւին էր եւ արտասուօք ժտէր միշտ, կացեալ կաթուղիկոս չորս ամ եւ չորս ամիս որոյ յիշատակն ա[ւ]հ[ր]նութ[եամ]բ եղիցի: Եւ յաջորդեաց զաթոռ ն[ո]ր[ա] տէր Փիլիպպոս ձեռնասուն աշակերտ իւր: Եւ յաւուրս ս[ո]ր[ա] եղեւ տպագրութի[ւն]ս. ի քաղաքն Շոշ. յանապատն Ջուղայոյ. ի թվին ՌՁ եւ է. Ձեռամբ նուաստ Խաչատուր վարդապետի կեսարացւոյս որ տարի մի է եւ հինգ միաբան ուխտիւս զի ոչ եմք տեղեալ ի վարպետէ եւ ոչ ունիմք ուսուցիչ. բայց միայն զհոգին ս[ուր]բ. եւ զիղձս եւ զկենդանի աղօթս հոգեւոր հօրն մերոյ գնացելոյ առ տ[է]ր եղեն ձեռնտու եւ օժանդակ գործոյս որդեակքն իմ վարպետ Յակոբճանն. եւ տէր Յովհաննէս քահանայն. եւ տէր Միքայէլն. եւ Յովսէփն: Վասնորոյ ի մաքրափայլ աղօթս ձեր զնուաստ Խաչատուր վարդապետս եւ զձեռնտու եղբայրսն իմ եւ դուք յիշեալ լիջիք ի Ք[րիստո]սէ [աստուծո]յ մերոյ որ է ա[ւր] յաւիտեանս ամէն: Հայր մեր որ յեր... Փառք ապէնիազ Տ[եառ]ն որ ետ կարողութի[ւն] անիմաստ արանցս հասանել յաւարտ երգարանիս Դաւթի ի թուին ՌՁԷ որում փառք յաւիտեանս:

 

ՅԻՇԱՏԱԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ`

 

ա

Յիշեսջիք ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր ով հանդիպօղք զաշխատողս ի սմա (էջ 60),

 

բ

Աւգնեա սուրբ հոգի աշխատողացս (էջ 129):

 

գ

Սաղմոս ի Դաւիթ Աւգնեա սուրբ հոգի հասանել յաւարտ (էջ 268):

 

դ

Զաշխատողս ի սմա զնուաստ Խաչատուր վարդապետս եւ զվարպետ Յակոբճանն եւ զյանապատիս միաբանքն, որ բազում աշխարութեամբ հազիւ կարացաք զայս չափս ի յայտ բերել թվին ՌՁԷ (էջ 341):