Հայ «հնատիպ» գրքի յիշատակարաններ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՊԱՐԶԱՏՈՒՄԱՐ: Նոր Ջուղա, տպագրութիւն Յովհաննէս Ջուղայեցու, տպ. Ամենափրկչի վանքի, 1647:

«Առ բարեպաշտասէր անձինսդ, ընթերցողաց, վասն մշտնջենաւոր, յիշատակի: Ի նուաստ ծառայէ Աստծոյ, Յովհաննէս վարդապետէ Ջուղացւոյ:

Զնի եւ թշնամի աշխատութ[եան] մերոյ որ Իտալիայ առեալ զգործարան տպագրութենէն, բազում նեղութեամբ ածաք ի Հայաստան: ակն ունելով մեծի շնորհակալութեան, եւ պարգեւաց. այլ ոչ եղեւ այնպէս որպէս յուսայաքն, քանզի պատահեաց մեզ` որպէս պատահեցաւ երբեմն եւ սրբոց քերթողացն, եւ զի թէպէտ` յոյժ հեռու գտանիմ ի նոցանէ ըստ վարուցս սակայն աշխատութեամբ, ոչինչ կերպիւ նուազ երեւի վաստակք իմ քան զնոցայն: Վասնզի որ անոնք հրամանաւ սրբոց թարգմանչացն, դիմեցին եւ յԱթենս. եւ մեծաւ ջանօք ասացեալ զգիտութիւնս. դարձան ի Հայաստան եւ գտին մեռեալ ըզսուրբ հայրապետսն եւ ի յայլոցն ոչ եղեն ընդունելիք: որոյ վասն եւ տրտմեցան յոյժ սոյնպէս եւ մեք` հրամանաւ սուրբ հօրն մերոյ Խաչատուր վարդապետին, բազում աշխատութեամբ զարհեստս զայս, ածեալ ի յարեւելից ի յարեւմուտս գտի զնա վախճանեալ եւ եղեն անընդունելիք աշխատութիւնք` մեր յայլոց:

Վասնորոյ եւ աղէկիզել ապաշաւեմ յոյժ որպէս եւ յայնժամ քերթօղքն: այլ զի մի ընդունայն ասցի աշխատութիւնք իմ. եւ ջանք վասն գտանին իմոյ. նա եւ թերեւս` շարժիցէ ոք ի նախանձ առաջանալոյ գործոցս. հայելով ի շահաւետութիւն եւ ի արդիւնաւորութիւն տպագրութեանս ապաւինեալ ի հոգին սուրբ ձեռնարկեցի տպել զպարզատումարս որ ըստ ազարիային, իբր ցուցանելով թէ ոչ գոյ պակասութիւն գործառնութեանս եւ իցէ զի թէ ոչ յառաջասցի արհեստս. լինիցիմք մեք անմեղադրելիք ի կողմանէ մեր. եւ օտար լիցի ասել զմենջ. թէ այրս այս սկսաւ շինել աշտարակ եւ ոչ կարաց կատարել քանզի շնորհօքն աստծոյ, որպէս սկսաք, նոյնպէս եւ աւարտեցաք, քանզի ոչ միայն յիտալիայ, այլ եւ աստ ի տեղապօլիս ցուցանէ արդեամբք, որպէս ահա յայտէ, զի ընդ հասանելն մեր ի Սպահան, տպեալ աւարտեցի զպարզատումարս. Յամին որ ի Ծնընդենեն Քրիստոսի, Ռ. Ո. Խ. եւ Է: Ի Հայրապետութեան, հայոց. տէր Փիլիպոսի սրբազան կաթուղիկոսի: եւ ի թագաւորութեան պարսից երկրորդ Շահապասին: եւ ի խնամակալութեան ժողովոյս մերոյ. բարեպաշտ եւ իշխանաշուք խօճայ Սարֆրազին, եւ այլ աստուածասէր տօլվաթաւորացն, յասացեալ թագաւորանիստ քաղաքն ի Տեղապօլիս, այսինքն ի Շօշ: որ եւ Ասպահան. եւ ի Քրիստոսախնամ զիւրաքաղաք ժողովոյն մերոյ, ի ջուղայ. ի սուրբ ուխտն Ամենափրկչի. ի թվին ՌՂ եւ Ե ի սկիզբն. Յուլիսի ամսոյ:

Զոր թէ է ըստ հաճոյից ձերոց` գոհութիւն տեառն զի տեառն է շնորհք. եւ զտեառնէ գոհացարուք: եւ եթէ ոչ ներեցէք իմում պակասութենս եւ միայնութենս զի բարցուրուք ձեռնատուի եւ օգնականի աւարտեցի զսա. ի սպառուածս ամսոյ միոյ. եճ. ի միասին, ի յիշատակ մշտնջենաւոր, եւ ի փառս հիսուս Քրիստոսի: Վասն որոյ` աղաչեմ զձեզ զամս, որք հանդիպիք սմայ ստանալով եւ վայելելով զսա. յիշեսջիք ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր. զամէն երջանիկ զԽաչատուր վարդապետն. որ յայսմ ամի խաղաղութեամբ հանգեաւ ի Քրիստոս. եւ զմիեղէն եղբարսն սրբոյ ուխտիս. զԴաւիթ վարդապետն. զտէր Բարսեղն. զտէր Խաչատուրն եւ զԱւագ սարկաւագունսն. զկոստանտիանոսն: զԱմիրբեկն. եւ զԻսահակն: եւ զիս զնուաստ զՅովհաննես վարդապետս Ջուղացի. զկայացուցանօղ տպագրութենեն եւ զԲարեպաշտ ծնօղս իմ. զՀայրն իմ հանգուցեալ զմահդասի Ետիկարն. եւ զմայրն իմ զԱնամելիքն. եւ զԵղբայրս իմ. եւ զամենայն արեան մերձաւորս. զհոգեւորս եւ զմարմնաւորս. զկենդանիս եւ զհանգուցեալս զի եւ դուք յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ աստծոյ մերոյ. որ է օրհնեալ յաւիտեանս ամէն. Հայր մեր:

Փառք քեզ Աստուած յամենայն ժամ. եւ միշտ գոհանամ զքեն: Վերջն է գրոցս»: