Պատմութիւն Հայոց

Յաղագս Վարդանայ մահուն ի թագաւորէն Արշակայ, նենգութեամբ իւրոյ եղբօրն Վասակայ սպարապետին:

Իսկ Վարդանն, մամիկոնեան տոհմին տանուտէրն, գայր հասանէր հրեշտակութեամբ յարքայէն Պարսից առ արքայն Հայոց Արշակ, եւ մատուցանէր զհրովարտակն առաջի նորա: Եւ պատմէր նմա ի նմանէ բանս խաղաղութեան եւ զհաշտութեան, եւ զերդմանցն հաստատութիւն: Եւ տայր պատգամ, թէ որ ինչ եղեւն` այն ահա թողեալ լիցի վնասն. բայց դու յայսմ հետէ կաց յուխտին բանի, եւ մի' անցաներ ըստ բան երդմանցն քում օրինաց` յոր երդուար: Ապա թէ ոչ` դու գիտես, եւ քո օրէնքն որում ստեսն: Իսկ Արշակ թագաւորն սիրով ունէր եւ սիրով լսէր պատգամին, եւ հաւանէր զասացելոցն: Եւ խաղաղութեամբ արձակէր զմեծ նահապետն ի տուն իւր, զի երթիցէ հանգիցէ յաշխատութենէն յերկայն ճանապարհէն. եւ գնաց:

Եւ յորժամ եկն նահապետն Վարդան առ Արշակ, ոչ դիպեցաւ անդ կրսեր եղբայր նորին Վասակ առ արքայի: Ապա յետ այսորիկ եկն Վասակն, եւ գրգռէր զթագաւորն ընդ իւրում եղբօրն երիցու, ասելով` թէ Վարդան է որ մատնէ զքեզ թագաւորին Պարսից, եւ կամի կորուսանել զքեզ. եթէ ոչ աճապարեսցես վաղագոյն սպանցես զնա, դու կորնչիս եւ աշխարհս Հայոց: Ապա եւ կին թագաւորին եւս գրգռէր զթագաւորն սովին բանիւք, եւ զբանս զօրավարին Վասակայ հաւատարիմ առնէր նմա: Վասն զի ունէր նա զոխսն զայն ընդ Վարդանայ, զի նենգութեամբ եւ դաւով եւ մեծաւ երդմամբ սա այս Վարդան կոչեաց զԳնէլն զայր նորա, յորժամ սպանանէր զնա թագաւորն Արշակ: Իսկ կինն զնոյն ոխութիւնս պահէր նմա, վասն այնորիկ աւելի եւս գրգռէր կինն թագաւորին ի վերայ նորա. մինչ զի եւ զօր գումարեցին ի վերայ Վարդանայ, զի երթեալք սպանցեն զնա. նա եւ ինքն իսկ իւր եղբայր Վասակ երթայր ի վերայ նորա:

Ապա երթեալ գտանէին զնա յիւրում գաւառին Ի Տայս, յիւր ամուր բերդին` որում անուն Էրախանի կոչի: Իբրեւ տեսին զգունդն թէ Վասակ է, ոչ ինչ երկեան եւ ոչ զգուշացան կամ կասկածեցին. համարեցան զզօրն եղբօրն` թէ խաղաղութիւն է եկն նորա, մինչ իջին առ խորանին դուրս, զի էր հարեալ զխորանն ի ձոր յունջ բերդին: Եւ մարդիկ զօրացն Վասակայ էին ամենեքեան ի ծածուկ վառեալք եւ ի վերայ ագուցեալք հանդերձ: Եւ մինչ դեռ նա լուանայր զգլուխ իւր մերկանդամ, հասանէին սուսերօք բազում մարդիկ, եւ խոցոտէին զնա մինչ դեռ նա կայր խոնարհեալ` զի արկցեն ջուր ի վերայ նորա: Եւ ոչ ոք տայր ժամանել յառնել, զի անդէն ի կողի սպանանէին զնա:

Եւ կինն նորա յղի էր, եւ հասեալ էին աւուրք ծննդեան իւրոյ: Մինչ դեռ ի վեր ի բերդին նստէր ի գահոյս իւրում, եղեւ գոյժ սաստիկ. իսկ նա իբրեւ զձայն գուժոյն լսէր, վազէր ի գահոյից անտի, եւ ընդ վազելն ծնանէր զմանուկն: Եւ կոչէին զանուն մանկանն յանուն հօր իւրոյ Վարդան: