Դատաստանագիրք Աստրախանի Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԳԼՈՒԽ ՄԵՏԱՍԱՆԵՐՈՐԴ
ՎԱՍՆ ԳՐՈՎ ՎԿԱՅՈՒԹԵԱՆ

 

1. Գրով վկայութիւն է այն, յորժամ ոք վասն հաստատելոյ զբանս իւր առբերէ զվկայութիւն գրեցեալս արանց ի հեռաւոր յերկրէ կամ ի մեռելոց եւ այլոց սոյնպիսեաց:

2. Յորժամ ոք ցուցանէ, թէ այս անուն դատաստանարանի որպիսութիւնքն այն ի յիշատակարանի կան գրեցեալք, որով կարէ ի գրեցելոյն հաստատել զճշմարտութիւն իւր, -այսպիսի պատահմանն յորժամ իրաւի գտանիցի անդ գրեցեալ, զի այն բանն անդ վերահասու եղեալ է եւ արարեալ են լուծումն եւ է' ճշմարտապէս ըստ ցուցման նորին, յայնժամ ընդունելի է ի դատաստանարանի գտանիցեալն առաւել, քան զերկուս եւ երիս վկայս. եւ այս` վասն արժանաւորութեան եւ պատուոյ իրաւարանին:

3. Եթէ ոք բերէ ի վկայութիւն զդաֆտար վաճառականի` պարտ է վերահասու լինիլ, եթէ դաֆտարն այն իցէ օրինաւոր եւ կարգաւ գրեցեալ` ոչ յետ եւ յառաջ ժամանակաւ, եւ որ գրեաց զդաֆտարն` ոչ իցէ ներկայ, -ընդունելի է վկայութիւն դաֆտարին ըստ սովորութեան վաճառականաց. բայց զի լինիցի դաֆտարն օրինաւոր եւ ոչ անկարգապէս գրեցեալ: Եթէ ոք կամի գոլ ընդունօղ ոսոխի դաֆտարին` այնս եւս պարտ է ընդունել ի տեղի ճշմարիտ վկայութեան. քանզի բազում անգամ ոք գրէ ուղիղ դիտաւորութեամբ զճշմարիտն եւ յետոյ կամի զանց առնել զճշմարտութիւնն, սակայն նախապէս գրեցեալն իւր առաւել կարէ յանդիմանէլ զինքն, քան զայլ վկայս եւ ապացուցութիւնս դատաստանի: Սակայն յորժամ ոք յայտնեաց, թէ ընդունի զգրեցեալն ումեք դաֆտարի` պարտ է ունօղն դաֆտարին համանգամայն բերել զդաֆտարն ի դատաստանարան, այլեւ ո'չ է պարտ առանձին ինքն գնալ ի տուն առ ի բերել զդաֆտարն, այլ պարտ է, զի լինիցի ընդ նմա ոմն ի դատաստանական պաշտօնէից, զի մի' ի գնալն եւ մինչեւ ի բերելն նորապէս ինչ գրեսցէ անդ:

5. Եթէ լինիցի գիր վկայութեան ձեռնայդրեցեալ երկուց եւ երից վկայից եւ կամ այլ աւելի անձանց` ընդունելի է ի տեղի ճշմարիտ ապացուցութեան եւ վկայութեան: