Քերթուածներ

ԱՆԳԵՂՆ ԵՐԳ

ԱՌ ՌԷԹԷՈՍ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ

Սիրէ սոխակ զոստախիտ դալարագեղ անտառակ.

Շուրջ ըզծաղկօք դեգերին խօլ թիթեռնիկն ու մեղուն.

Մարդ` խընկաբոյր սիրէ յարկն, ուր ճաճանչէ դաստառակ,

Եւ կամ ըզգիրգ կընոջ ծոց` մեղրով սիրոյն յար զեղուն.

-Իսկ ես սիրեմ զամայի ծովափն, ուր կայ ցուրտ դիակ…։

 

Սիրելագոյն արարածն եմ համաստեղծ Արարչին.

Մահն ի՛նձ համար հաստատեց. ինձ համար ցանեց ամպ

Յերկնից կապոյտ անհուն դաշտս` մերթ հանգունակ կափարչի՜ն.

Սեւ խութն ու բոց շանթն յաւէտ ինձ հայթայթեն առատ ջամբ.

-Ո՜հ, սիրեմ ես զամայի ծովեզրն, ուր դիք ցուրտ հանգչին…։

 

Մութ գիշերին մէջ փայլակք երթեւեկեն ինձ համար.

Անձնիւրն ինձ տայ ցոյց ծովափ մ՚ուր ալեկոծ մարդ անշունչ

Կայ տարածուած ժայռին ոտքն, իւր շուրջն աւազք անհամա՜ր.

Եւ բարձրանայ մարմնոյն հոտն ի թեւս հողմոց բըռնաշունչ.

-Ո՜հ, դիակաց սիրեմ բո՜յրն. եւ մանաւանդ տօթ յ՚ամառ…։

 

Երբ յետին շունչն ի կրծոց ելնէ յահե՜ղ ի գուպար.

Լինի մարմինն որպէս մեղր կամ դիցային համադամ.

Հովն յերեսաց դիակին սըրբէ քըրտինք, փոշի, շպար.

Յայնժամ մատչիմ այնմ, որպէս համեղ պըտղոյն` վեհն Ադամ.

-Ո՜հ, իմ դրախտն է մահատունն, եւ սիրեմ յոյժ ըզկիպար…։

 

Երբ, գիրկընդխառն ի ցամաքն, ամոլ տեսնեմ սիրակաթ,

Ոյք տան հրաժեշտ առ միմեանս, քանզի գընայ այրն հեռուն,

Զերդ կինն ե՛ւ ես աղօթեմ զի… ծով` սահուն որպէս կաթ,

Ուռի՜, պայթի՜, կըլանէ՜ նաւն ընդ կոհակս երերուն.

Ւ՚ ուղեւորին կեանքն նետէ՜, հոն` աւազին վրայ, երկաթ…։

 

Չափեմ թեւօքս ըզհասակ, զիրան, զբազուկ, ըզսրունս.

Անյագաբար հոտոտեմ զանդամսն` հանգէտ վարդերո՜ւ.

Հովո՜ւն ըլլան հետքն ու թուղթքն, որք ցոլացնեն ըզգարունս.

Ի՛մ են սիրտ, լեարդ, ծուծ, այտ, կող, ո՛վ դու պարիկ ծովերու,

Մի՛ զրաւելոց մօտենար` ի տալ կեանս առ դիակունս…։

 

«Դիա՜կ, դիա՜կ», - ես գոչեմ` հերձեալ զայերս անսահման,

Անիծեալ զմարդն, որ թաղէ զմեռեալսն ի փոսս խորին։

Այլ զի՛ փոյթ, Տէրն ինձ ետ լոյծ կապոյտ դաշտն, ուր մարդ գայ ման

Հողմոց ւ՚ ալեաց խաղալիկ, ուր հուսկ ապա նաւք խըրին,

Եւ մըկանունք յերգ ի պար բերեն ինձ մարդն ուրուանմա՜ն…։

 

Մերթ… արտասուք գան յիմ աչս` ի տես մատաղ էակաց,

Ոյք ոչ արբեալ տակաւին սիրոյ հեշտին ըզբաժակն,

Ըզջուրն աղի ըմպեցին ցը յագ, ցը մահ, հրեշտակաց

Ի զո՜ւր հայցեալ զօգնութիւն…։ Ա՜հ դեռ յիշեմ ըզխաժակն

Աղջիկն…։ Այն օր տեսայ միայն թէ սե՜ւ հագուստ եմ հագած…։

 

Հանդերձս ինձ յոյժ է վայել. մահացելոց եմ թըռչո՜ւն.

Ո՞չ եւ կոհակք հեղձուցիչ թուխ են, անգեղն հանգունակ.

Սեւ է ժայռն ալ, որ տեսնէ վերադարձն ոչ միշտ, այլ չո՛ւն.

Թերեւս Աստուած իսկ է սեա՜ւ, երկնից անտեսն այն բընակ,

Որ իբր օրէնք եդ ըզմահ, եւ գիշակե՜ր ստեղծ թըռչուն…։

 

Թըրթուրն ընտրէ զթարմ տերեւ գեղադալար փողփողուն,

Բունի սոխակն հրաշաձայն ի վարսագեղ խիտ անտառս.

Ի համասպրամ ծաղկանց բի՜ւր քաղէ նեկտար նուրբ մեղուն,

Շուրթք անձկայրեաց որոնեն վարդակարմիր այտս վառվանս,

-Ես ըզծովափն ամայի սիրեմ, եւ զդին` գոյն հողո՜ւն…։

(Գրական եւ Իմաստասիրական Շարժում,  Գ. տարի, 1885, էջ 85)