Ամարանոց Բիւզանդեան

1 ՚Ի վերայ քարաշէն աղբերն գրեալ կայ տաճկայ.

Սահիպ իւլ խայրաթ. վէլ հասէնաթ. էս Սէյեիտ Իսհագ աղա Էմինի կիւմրիւքի ա սիթանէ. սէնէ 1159: Այսինքն Տէր է երախտէայս եւ բարերարութեան, Սէյեիտ ( Էմիր ) Իսհագ աղայն, որ է մաքսապէտն Ասիթանէի. ( պարսկերէն նշանակէ սեամ, որով իմանան զԿոստանդնուպօլսոյ ). ՚ի թուականի 1159. (1746): Գրեալ է ՚ի տարեգրութեան օսմանեաց թէ այս աղբիւր ` որ ՚ի վաղուց անտի մշտահոս էր, ցամաքեալ ամենեւին, բնակիչքն գիրաղերսանաց ետուն առ սուլդան Մահմուտ որոյ զիջեալ առ հայցուածս նոցա, բազում ծախիւք կրկին բերեալ ետ անդ զջուրն: Որոյ վասն գիտելի է ` զի զայսպիսի շինուած հասարակաց կամ թագաւորական, զոր շինէ ոմն ՚ի մեծամեծաց ծախիւք իւրովք, այլ ՚ի հրամայելոյ կամ ՚ի յանձնելոյ արքայի, այն շինուածք ՚ի տարեգրութեան օսմանեաց արքայի համարին. նմին իրի ոչ միայն այս աղբիւր ` այլ նաեւ պալատ Կեօքսույի ` սուլդանի Մահմուտի ընծայի ՚ի գիրս:

2 Կոչեցաւ առ Պլին. Նաւահանգիստ Ամիքասի. առ Արրիանոսի ` Նաւահանգիստ Ամիքասի. առ Արրիանոսի ` Նաւանհանգիստ ցնորիչ դաբնւոյ . տե ' ս ստորեւ ՚ի ստորագրութեան Եուշա լերին: Երեմիա Չէլէպին դնէ ՚ի Պէյգօզ հին գահ արքունի: ՚Ի Պէկգօզ է գահ արքունական, ինքնաբուղխ ջուր առ յիսկէլէն վաղ ժամանակաց խտզնէ խաչ եւ գիր յունական:

3 Այսպէս համարին բնակիչքն կոչեցեալ վասն մեծի ընկուզենւոյ որ կայր ասեն առ աղբերաւն. զի Պիւյիւք նշանակէ մեծ. եւ Գօզ ընկոյզ:

4 Այսպէս կոչէր ՚ի ժամանակս Ճիլլիոսի որ գրէ Գ 6. Յայս ծոց ( այսինքն ՚ի ծոց Ամիքոսի, ) երկու գիւղօրէք են բնակեալք միայն ՚ի տաճկաց. յորոց զմին յոյնք կոչեն Ամէտ. իսկ զմիւսն Սքալա ( Իսքէլէ ) մարմարիոնեայ որ է Պէյգօզ: Իսկ զայն զոր գրէ թէ տաճիկք զերկոսին եւս կոչեն Պէյգօզ, թուի ինձ թէ յայնժամ չունէր տակաւին զայս անուն Եալը քեօյի, որ եւ է անուն ՚ի ծովեզերեայ դրից առեալ, զոր մարթ է տալ եւ այլ ծովեզերեայ գիւղօրէից: