Հայ Մամուլի Մատենագիտական Գործեր

ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅ ՄԱՄՈՒԼԻ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ

Հոս նկատի առած ենք գլխաւորաբար այն գործերը, որոնք հայ մամուլի ամբողջական ցուցակը ներկայացուցած են կամ վերլուծած անոր ամբողջական պատմութիւնը եւ կամ ներկայացուցած որոշ շրջանի մեր մամուլի ամբողջական պատկերը։

1) Հայր Գարեգին Զարբհանալեան, Հայկական մատենագիտութիւն, Վենետիկ, 1883։ Երկասիրողը հայ գիրքերու կողքին հպանցիկ կերպով կը յիշատակէ նաեւ հայ թերթերը, այբուբենական կարգով։

2) Հայր Գրիգորիս Գալէմքեարեան, Պատմութիւն հայ լրագրութեան, Վիեննա, 1893։ Կ՚ընդգրկէ 1794-1860 տպուած թերթերու ցանկը (232 էջ)։ Երկրորդ մասը կը մնայ Հանդէս ամսօրեայի մէջ (18871890)։

3) Գարեգին Լեւոնեանց (Աշուղ Ջիւանիի որդին) ունի երեք գործեր, որոնք նուիրուած են այս նիւթին. ա) Հայոց պարբերական մամուլը, Ալեքսանդրապոլ, 1895։ Արժանացած է Իզմիրեանց մրցանակին։ Լոյս տեսած է հայ լրագրութեան հարիւրամեակին առիթով։ բ) Լիակատար ցանկ հայ լրագրութեան, 1794-1904, Լոյս, Օրացոյց Հանդէս, Ե. Թոփճեան, 1905, էջ 595-610։ գ) Հայոց պարբերական մամուլը, լիակատար ցուցակ հայ լրագրութեան՝ սկզբից մինչեւ մեր օրերը, 1794-1934, Երեւան, 1934, 230 էջ։

4) Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան, Հայ մամուլը տասնեւհինգ տարուան մէջ (1794-1908), Վենետիկ, 1909, 302 էջ։ Այս գործը Հայր Գալեմքեարեանի գիրքին շարունակութիւնը կը հանդիսանայ։

5) Հայր Ռաֆայէլ Կարապետեանի, Լիակատար ցուցակ հայերէն լրագիրներու, որոնք կը գտնուին Մխիթարեան Մատենադարանին մէջ ի Վիեննա (1794-1921), Վիեննա, 1924։

6) Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան, Հայ հանրագիտակ, Ա. -Ե. հատոր, Պուքրէշ, 1938-1940, 970 էջ (Ա. - Ը. գիրերը)։

7) Յովհաննէս Պետրոսեան, Հայ պարբերական մամուլի բիբլիոգրաֆիա.

Հատ. Ա., 1794-1900, Երեւան, 1956, 747 էջ։

Հատ. Բ., 1900-1956, Երեւան, 1957, 624 էջ։

Հատ. Գ., Բոլշեւիկեան մամուլ, 1902-1954, Երեւան, 1954, 688 էջ։

8) Արտաշէս Բ. Կարինեան, Ակնարկներ հայ պարբերական մամուլի պատմութեան, հատ. Ա., 1956, հատ. Բ., 1960։

9) Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հայ մամուլի ցուցահանդէս (1794-1961), Պէյրութ, 1961, 21 էջ։

10) Ամալիա Կիրակոսեան, Հայ պարբերական մամուլի մատենագիտութիւն (1794-1967), Երեւան, 1970, 623 էջ։

11) Եդուարդ Գիւլբէկեան, Հայկական մամուլի ցուցակ (անգլ. ), Լոնտոն, 1971։

12) Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, «Արտասահմանի ներկայ հայ մամուլը», Սփիւռքը այսօր՝ ցուցահանդէս, Պէյրութ, 1972, էջ 6-10։

13) Հայ մամուլ, Ցուցահանդէս սփիւռքահայ պարբերական մամուլի, Մոնթրէալ, 1972, 12 էջ։

14) Ժիրայր Դանիէլեան, Հայ նոր պարբերական մամուլը (19671981), Պէյրութ, 1984, 183 էջ։

15) Մանուէլ Բաբլոյեան, Հայ մամուլի մատենագիտական համահաւաք ցուցակ (1794-1980), Երեւան, 1986։

Հայ մամուլին նուիրուած այս աշխատասիրութիւնները ցուցադրութեան դրուած են։ Մասնակի աշխատութիւններ ալ նկատի առնուած են եւ կը ցուցադրուին իւրաքանչիւր երկիրի թերթերուն բաժինին մէջ։