Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Նոյն այր ասէ, եթէ յետ սուսերահարն լինելոյ Խոսրովու, միաբանեալ նախարարք Հայոց՝ ածեն իւրեանց յօգնականութիւն զզօրս Յունաց որ ի Փռիւգիայ՝ Պարսից ընդդիմանալ եւ պահել զաշխարհս: Եւ իսկոյն ազդեցին Վաղերիանոսի կայսեր: Բայց վասն զի Գուդք անցեալ ընդ Դանուբ գետ զբազում գաւառս գերի վարեցին, եւ զԿիւկղադայ կղզիս աւար առին՝ վասն որոյ ոչ ժամանէ մերոյ աշխարհիս թեւարկել Վաղերիանոս. նա եւ ոչ յերկարէ զկեանսն, առնլով ի նմանէ զթագաւորութիւնն Կղաւդիոս, եւ յետ նորա Աւրեղիանոս, հուպ ընդ հուպ փոխանորդելով զմիմեանս. այլ եւ ամսականօք թագաւորեալ Կիւնտոս եւ Տակիտոս եւ Փղոռիանոս եղբարք: Վասն որոյ համարձակաբար արշաւեալ ի մեզ Արտաշրի, եւ զզօրս Յունաց փախստական արարեալ, գերելով զյոլով մասն աշխարհիս՝ յաւեր դարձուցանէ: Յորմէ գաղթեալ նախարարքն Հայոց, հանդերձ ազգաւն Արշակունեաց ի Յոյնս ապաւինէին. յորոց մի էր եւ Արտաւազդ Մանդակունի, որոյ առեալ զՏրդատ որդի Խոսրովու՝ ի դուռն կայսեր հասուցանէր: Վասն որոյ հարկաւորեալ Տակիտոս՝ ընդդէմ Արտաշրի գայ զկողմամբք Պոնտոսի, եւ զեղբայր իւր զՓղոռիանոս այլով գնդաւ ընդ Կիւլիկիայ արձակէ: Իսկ Արտաշիր հասեալ ի Տակիտոս՝ ի փախուստ դարձուցանէ, որ եւ սպանաւ ի յիւրոցն ի Ճանիւս Պոնտացւոց, որ են Խաղտիք. նոյնպէս եւ եղբայր նորա Փղոռիանոս յետ ութսուն եւ ութ աւուր ի Տարսոն: