Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ խռչակն տզրուկ մնայ եւ կամ ոսկրն մխվի մնայ

Պատճառ տզրուկին

Արպիասօսն ասէ, թէ տզրուկն որ ի խռչակն մնայ՝ այն ի ջրէն լինայ, որ պղտոր եւ կանգնման լինայ. եւ տզրուկն հանապազ այսպէս ջրերն լինայ, եւ յստակ եւ գնացման ջրերն չի լինայ։

Նշան որ տզրուկ ի խռչակն լինի այն է, որ գիտենայ թէ ի փողն իրք մն կու ծծէ եւ ցաւն եւ կսկիծն խիստ լինայ, եւ հանապազ խռչկէն արիւն գայ եւ տեղն ցաւի խիստ։

Ստածումն տզրկին որ ի խռչակն կպչի։

Արպիասօսն ասէ, թէ տզրուկն որ ի խռչակն կախվի՝ դեղն այն է, որ անուխի ջրով խաղաջ առնէ եւ նապխի ջրով այլ. եւ քացախ խմէ որ տզրուկն ի դուրս գայ. եւ քացախ եւ հլթիսն խաղաջ առնէ. եւ թէ զքացախն եւ զազոխն եւ զդաղձն եւ կաթն եւ նշատիր եռցու եւ ի խռչակն լից։ Եւ այլ ասցած է, թէ ի տաք բաղնիսն անչափ նստիս որ թալնաս, եւ ա՛ռ սառն ջուր եւ ձուն, ի բերանդ բռնէ, նա տզրուկն ի հով տեղ գայ եւ ի դուրս ելնէ։ Եւ կայ որ քալփաթունով այլ քաշեն, եւ արիւն չի դադրիր. առ նռան կեղեւ եւ ճուլինար եւ խունկ եւ աղբրաց արիւն եւ նշայ, յիրար խառնէ, եւ գղթոր խառնէ եւ մաղէ՛ եւ փչէ՛ ի պուկն. օգտէ։

Գեղիանոս ասէ, թէ կաթն խմես՝ ի դուրս գայ. եւ թէ սխտոր ուտես՝ ի դուրս գայ. փորձած է։ Եւ թէ ի ստամոքն իջնու՝ զայս դեղս արա. մեծ օգտութիւն։ Ա՛ռ բացվենէկ եւ օշինտր եւ շոնիզ եւ թրմուս եւ լեղի ղուստ, եւ թուրընճի կտի մէջ Ա Ա դրամ, ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ քացխով տրորէ, տո՛ւր որ խմէ. օգտէ։

Մասրճուէն ասէ, թէ կաթն եւ իսպիտակ մանեխ խմէ եւ Ի դրամ քացախ եւ Բ պճեղ սխտոր եւ Բ դրամ մուղլ, պորայ. զամէնն ծեծէ՛ եւ խառնէ՛ ի քացախն եւ տո՛ւր որ խաղաջ առնէ. շատ օգտէ աստուծով ամէն։

Քպրիթին հոտն զտզրուկն կու ձգէ ծխելով։

Պատճառ ոսկրին

Եւ լինի ձուկն ուտելուն որ մանր լինայ, եւ կամ ձագերու մսէն եւ այն մսէն, որի մէջն մանր ոսկոր լինայ եւ մնայ ի փողն եւ կպչի։

Նշան ոսկրին մխվելուն այն է, որ հարցնես հիւանդին, թէ ի՛նչ կերար եւ ի՛նչ պատճառ եղաւ. եւ հիւանդն ասէ զինչ եւ իցէ, եւ դու զստածումն այնպէս անես աստուծով։

Ստածումն ոսկրին որ ի փողն լինի։ Յառաջն բա՛ց զբերանն տե՛ս, թէ որ երեւնայ՝ երկթի ցանցքաւք հանէ. եւ թէ ոչ՝ ա՛ռ կտոր մն միս եւ կապէ չուանով եւ տուր ի կուլ տայ, եւ քաշէ զչուանն որ ոսկորն ի յինքն մխվի. ելնէ Աստուծոյ ողորմութեամբն։

Զնշատիրն թէ սազապի ջրով տրորես եւ տաս որ խմէ՝ զտզրուկն հանէ ի փողիցն կամօքն աստուծոյ։ Բարտուն քամուքսն զտզրուկն ի խռչկէն հանէ։ Եւ թէ զթուրինճն ի քացախն դրջես եւ այն քացախովն խաղաջ առնես՝ զտզրուկն ի փողիցն հանէ։