Օգուտ Բժշկութեան

Ըռուպու որ ի տաքէ լինայ եւ կամ ի հովէ լինայ մարդն

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ թանծր արիւն եւ սաֆրային ի թոքին ծակտիքն է ժողվեր է եւ անկից ի կուրծքն իջեր։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ խռչակն տաք լինի եւ շունչն կարճ, եւ ծարաւնայ, եւ ի պառկելուն ժամն եւ աշխատելուն ցաւն սրանայ. եւ ի հանգիստն լինայ՝ եւ դիւրաւ գայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինայ։

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ բասիլիկէն երակ առ եւ Բ թիկնամէջն ապիկիս արկ, եւ զփորն լուծէ՛ թեթեւ իրօք, որպէս մրգաջուր եւ թմրհնտի եւ որ նման է սոցա, եւ տո՛ւր զքաֆուրին ղուրսն եւ վարդին. եւ մանուշակ սնուցած տուր, եւ գարէջուր մատուտակով եփած. եւ տաք իրք մի՛ ուտեր. եւ Բ ազգ նռան ջուր տուր. եւ ճուլապ խառնէ ի նշին ձէթն, ճուլապ եւ քացախ խառնէ յիրար եւ տուր. եւ զհով մորհամնին եւ մոմ ըրովան հանապազ ի կուրծքն օծէ։ օգտէ։

Սինային որդին ասէ, թէ այս ցաւուս շունչն կարճնայ՝ նա տխնաֆաս ասեն. եւ որ ի տաքէ լինայ՝ զվերոյգրեալն արա եւ տո՛ւր զայս ղուրսն. օգտէ աստուծով. - Ա՛ռ վարդ Գ դրամ եւ մատուտակ Ե դրամ, ծոր Ա դրամ, ըռեւանդ եւ մազտաքէ եւ զաֆէթի քամուսքն եւ օշինտրի քամուքսն, եւ սնպուլ եւ անիսօն եւ ըռզիան մէկ ու կէս մէկ ու կէս դրամ, զաֆրան Դ կուտ, զամխ եւ քիթրայ եւ ըռուպիսուս եւ խուպազի հունտ Ա Ա դրամ. աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ ղուրս արա եւ տո՛ւր ժմուն Բ դրամ։ Եւ թէ ի թոքն չորութիւն կենայ՝ նշանն այն է, որ ծարաւ ունենայ խիստ, եւ ինքն բարկնայ։ Եւ լաւն այն է, որ հանապազ կաթն խմէ. օգտէ։ Մուղլապ ա՛ռ մանուշակ, վարդ, նոնոֆար Ե Ե դրամ, յունապ Ի հատ, թուզ Ի հատ, դիւու ձար Ե դրամ. պիան Է դրամ զաճ... դրամ, ջրով եփէ որ մնայ կէսն, եւ տուր որպէս ռասմն է։

Պատճառ որ ի հովէ լինայ

Զաքարիային որդին ասէ, թէ շատն ի թանծր պալղամէ լինի, որ ի թոքին ծակերն ժողվի, եւ իջնու պեղծ գիճութիւնն ի գլուխն եւ ի կուրծքն եւ բռնէ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ կուրծքն խռխռայ եւ շունչն կարճնայ, եւ յորժամ շարժի եւ կամ աշխատի՝ պալղամն ի փողն ժողվի եւ զխռչակն բռնէ մարդուն։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ ա՛ռ ափ, մի հուլպայ եւ կէս լիտր խուրմայ եւ սազապով եփէ մինչեւ ամբրաւն տրորի, եւ յետոյ քամէ՛ եւ տո՛ւր որ խմէ. եւ այն իրքն որ զպալղամն պակսեցնէ՝ օգտէ, որ է սիսռան ջուրն եւ ծեծած մանեխն եւ բողկն եւ իւր տերեւն, եւ եփէ՛ տո՛ւր։ Եւ թէ այս ըռուպուն եւ հազն ի կուրծքին խոշրութենէ լինայ՝ եւ զթեփն ջրով դրջէ՛ եւ տրորէ՛ եւ քամէ՛ եւ եփէ՛ եւ փանիտ խառնէ, եւ ըռազիանի հունտ եւ քամոն եւ անիսոն խառնէ եւ տո՛ւր որ խմէ. օգտէ աստուծով։

Մասրճուէն ասէ, թէ լաւն այն է, որ զկուրծքն սրբես եւ լուծումն այնես այս հապովս. օգտէ. - Ա՛ռ ղարիղոն Դ դանկ եւ կէս եւ շահմի հանդալ Զ դանկ, եւ խար խիարի քամուք Ա դանկ եւ ըռուպուսուս կէս դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ հապ արա, տո՛ւր Ա հետէ. օգտէ. եւ թէ թզի մատպուխ չամչով լինայ եւ ըռզիանով՝ օգտէ։ Եւ այս մաճունս լաւ է. - Ա՛ռ ճալղուզայ եւ փանիտ եւ ըռիզան. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ մեղրով շաղվէ, տո՛ւր. օգտէ։

Հունան ասէ, թէ մատն տուր արկանել սրքնճուպինով եւ պորայով եւ մանեխով. եւ զհուլպայի լուապն, լուուխն եւ զմիային զհապն տուր. եւ ոզնուն միսն շատ օգտէ եւ թէ ուտէ խասիաթով. եւ արա տաք թպտիրնի որ ըռասմն է։

Մաճուն հազի։ Ա՛ռ մանուշակ Ժ դրամ. ղարիղօն Բ դրամ, ըռուպսուս Ե դրամ, քիթրայ կէս դրամ, շաքար Ծ դրամ. մաճուն արա որպէս ըռասմն է։