Այրարատ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

60. ԻՋԱՒԱՆԻՑ ԳԵՂՋ

Ցանկալի էր առաւել քան զսոսա եւ քան զյոլովս ՚ի տեղեաց ` գտանել զտեղի Իջաւանից գեղջ Վանանդայ, որ յելս Դ դարու ընծայեաց զայր ոմն մեծահոգի, պայծառացեալ ՚ի կէս Ե ին ամենայն վսեմական ձրիւք մարդկութեանս, սրբութեամբ, իմաստութեամբ, արիութեամբ եւ հայրենասիրութեամբ, որովք անմահ անուն եթող յեկեղեցւոջ եւ ՚ի պատմութեան մերում. Երէցն Ղեւոնդ. այն ` որ յետ մահուան վարդապետացն իւրոց Սահակայ եւ Մեսրովպայ ` առաջին անձն վեհ հանդիսանայ ՚ի Հայս, միանգամայն զորաւիգն եւ քահանայականին եւ զինուորականն դաստ: Բարեբաստիկ համարիցի որ յայտնիցէ զծննդեան տեղի այնքանոյ առն, ուխտական խանձարուրք, ՚ի միջի անհուն շտեմարանաց  մահու եւ անգերեզման վհից, որք զբիւրս բիւրուց մարտկաց յոքնաթիւ ազանց արեւելից եւ հիւսիսոյ ` ընկլուզին ՚ի գաւառի աստ Վանանդոյ. որում նսեհ իմն զարմանալի թուի սահմանեալ, 2000 ամօք յառաջ սարմատական տոհմի միոյ լինել ասպնջական ( Վանդաց կամ Բուլղարաց ) եւ յետ այնքան ամաց ` յլում յայժմուս հզօրագունի համասեռ տոհմի ( Ռուսաց ) լինել տիրողութեան մասամբ վիճակ, անջինջ պահելով զբնիկ հայկականն յիշատակ: - Մինչեւ ՚ի ցանկալի յայտնութիւն տեղւոյ գեղջըն Իջաւանից, արգահատեսցուք փոքր ՚ի շատէ ծանօթութեամբ մեծի անձինն ` ՚ի նմանէ ընծայելոյ, որով յաւէտ պատուական եւ փափագելի մեզ թուի ընծայարանն, իսկապէս չունելով ինչ նորա աւելի քան զհամավիճակ գեօղեանն կամ զաւերակս Վանանդայ, բայց եթէ արդեօք զծածուկ մնացուածս մոխրոց ազգատոհմի սրբոյ Երիցուն այնորիկ: