Ի
բառնալն
Աստուծոյ
զբռնաւորսն
ամենայն
յերեսաց
Կոստանդիանոսի՝
մեծարեաց
նա
զԼիլիանոս
մեծութիւն
յոյժ,
եւ
ետ
նմա
ի
կնութեան
զքոյր
իւր
ոչ
համամայր,
ծիրանեօք
եւ
պսակաւ
կայսերական
զարդարեաց
զնա,
եւ
յերկրորդականս
հասուցեալ
պատիւս՝
արքայ
ամենայն
արեւելից
կացոյց:
Բայց
զոր
աստուածային
բանն
առ
Եբրայեցիսն
անհնարին
համարեալ,
չարութեանն
փոփոխումն՝
նոյն
եւ
աստանօր
պատահի.
ընձու
անկարելի
է
զխայտուցսն
փոխել,
եւ
Եթովպացւոյ
զթխութիւն,
նոյնպէս
մարդոյ
ամպարշտի՝
զբարսն:
Քանզի
սա
նախ
առ
ի
հաւատսն
գտանի
դրժող,
եւ
երկրորդ
առ
բարեգործն
իւր
ապստամբ:
Յարոյց
հալածանս
եկեղեցւոյ,
եւ
նենգութիւն
գաղտնի
ընդդէմ
Կոստանդիանոսի.
նա
եւ
չարիս
բազմազանս
հասոյց
ամենեցուն,
որ
ընդ
իւրով
իշխանութեամբն
էին,
ցանկասէրս
այս
եւ
գարշելի
ալեւոր,
ներկածոյ
ունելով
զհերս.
որ
եւ
զկին
իւր
ի
մեծ
նեղութիւն
արգել,
սակս
տարփութեան
երանելւոյն
Գլափիւռայ,
վասն
որոյ
սպան
զսուրբն
Բասիլիոս
Ամասիոյ
Պոնտացւոց
եպիսկոպոս:
Եւ
իբրեւ
յայտնեցաւ
դաւն,
եւ
գիտաց
եթէ
նմա
լուռ
ոչ
լինի
Կոստանդիանոս՝
ժողովեաց
զօրս
ընդդիմանալ
պատերազմաւ:
Եւ
ցրտացեալ
ի
սիրոյն
Տրդատայ
մեր
թագաւորի,
ակնածէր
որպէս
արդարեւ
ի
թշնամւոյ.
քանզի
գիտէր
եթէ
ատելի
է
արդարոյ
ամենայն
ամբարիշտ:
Իսկ
իբրեւ
եկն
յաղթողն
Կոստանդիանոս՝
մատնեաց
Աստուած
ի
ձեռս
նորա
զԼիկիանոս.
յոր
խնայեալ
որպէս
ի
ծերունի
եւ
ի
քեռայր՝
ետ
տանել
ի
Գաղղիուս
հանդերձ
երկաթի
կապանօք,
դնել
ի
մետաղս,
զի
աղօթեսցէ
առ
Աստուած,
որում
մեղաւն,
թերեւս
երկայնամիտ
լիցի
առ
նա:
Եւ
ինքն
հանդերձ
որդւովքն
մի
թագաւորութիւն
զՀռոմայեցւոցն
ցուցեալ՝
զքսանեմեակն
ի
Նիկոմիդացւոց
քաղաքին
կատարեաց:
Զի
ի
չորրորդ
ամէ
հալածանացն
սկսեալ
թագաւորել
մինչեւ
ցերեքտասաներորդ
ամն
խաղաղութեան,
զոր
եւ
այսօր
տօնէ
աշխարհ:
Եւ
ոչ
պարտ
վարկուցեալ
ի
Հռոմ
դառնալ,
այլ
ի
Բիւզանդիոն
անցեալ՝
հաստատէ
զարքունիսն,
յանրջական
իմն
նախատեսութեանց
հրամայեալ.
գերապայծառս
իմն
առնելով
շինուածս,
հնգապատիկ
յաւելեալ
մեծացուցանէ:
Քանզի
ոչ
ուրուք
մեծի
թագաւորի
կայր
ի
նմա
ձեռնարկութիւնք
այնպիսիք,
բայց
ի
սակաւուց
ինչ
իրաց,
որպէս
տիեզերակալին
Աղեքսանդրի
Մակեդոնացւոյ,
յորժամ
անտի
ընդդէմ
Դարեհի
սպառազինեցաւ,
եւ
սակս
այնորիկ
շինեաց
ի
յիշատակ
իւր
զասացեալն
Ստրատիգին.
քանզի
ի
նմա
զպատերազմականսն
յօրինեաց
զկազմութիւն:
Զոր
յետոյ
Սեւերիոս
արքայ
Հռոմայեցւոց
նորոգեաց.
եւ
ինքն
շինեաց
զբաղանիսն
ի
տեղւոջ
սեանն,
որ
ունէր
ստորագիր
խորհրդական
անուն
Արեգակն,
ըստ
Թրակացւոց
բառի
Զեւքսիպոն,
որոյ
կոչմամբ
յորջորջեցան
եւ
բաղանիքն:
Սա
շինեաց
եւ
զտեսարանն
եւ
զգազանամարտկացն
եւ
զխաղալկացն,
եւ
զձիընթացսն
ոչ
կատարմամբ:
Այլ
Կոստանդիանոսի
ամենապատիկ
յարդարեալ՝
անուանեաց
նոր
Հռոմ.
այլ
աշխարհ
կոչեաց
զնա
Կոստանդիանու
քաղաք:
Ասեն
եւ
զայս,
եթէ
գաղտնի
եհան
ի
Հռոմայ
զասացեալն
Պաղադիոն
քերածոյ,
եւ
եդ
զնա
ի
Փորոնին
ներքոյ
սեանն,
որ
առ
ի
յիւրմէ
կանգնեալ:
Բայց
այս
մեզ
անհաւատալի
է,
այլոց՝
որպէս
կամք
իցեն:
